Voeding

Last Updated on 6 oktober 2024 by M.G. Sulman

Je voeding heeft een enorme impact op je gezondheid. Veranderingen in je voedingspatroon zijn na korte tijd fysiek merkbaar. Ook al zijn tegenwoordig alle voorwaarden voor een gevarieerde en gezonde voeding aanwezig, het aantal voedingsgerelateerde ziekten in Nederland neemt al jaren toe. Vaak pak je het liefst snel wat kant-en-klare producten, want het eten moet niet alleen lekker smaken maar ook snel klaar zijn. Welke effecten heeft voeding op ons lichaam en kan het ziekteverloop worden beïnvloed door voeding?

*Gezonde voeding / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator*

De invloed van voeding op de gezondheid

De positieve invloed van gezonde voeding op het lichaam is al lang en breed aangetoond, evenals de negatieve invloed van voeding op het lichaam. Voeding en gezondheid gaan hand in hand. Een verandering in de voeding heeft een positief effect op het lichaam en dus ook op het ziekteverloop. Metabole en andere chronische ziekten worden direct of indirect beïnvloed door voeding. Bovenaan de lijst van voedingsgerelateerde ziekten staan hart- en vaatziekten en diabetes. Door de overgang naar een gezond, gevarieerd en uitgebalanceerd dieet verliezen zwaarlijvige diabetici (type 2) niet alleen aanzienlijk gewicht, maar kan ook een diabetesremissie worden bereikt. Type 2 diabetesremissie is al mogelijk met slechts 10% gewichtsverlies Ook zal er een verbetering van de bloeddrukwaarden worden aangetoond als je afvalt bij overgewicht.

Voeding moet daarom altijd een belangrijke rol spelen in je leven. Gezonde voeding kan heel veel voedingsgerelateerde ziekten voorkomen.

Gezonde voeding

Goede gezondheid begint op je bord

Een goede gezondheid begint op je bord. Je gezondheid wordt voor een groot deel bepaald door wat je eet. Bovendien kan voeding een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en bij het voorkómen van ziekten. Voeding is ook een belangrijke factor bij de verlichting van klachten en symptomen. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders bij een gezond voedingspatroon gemiddeld twee jaar langer leven dan nu het geval is.

Rol van voeding bij het ontstaan en voorkomen van ziekten

Het is niet altijd duidelijk welke rol de voeding speelt bij het ontstaan en voorkómen van chronische ziekten. Wel is het voor hart- en vaatziekten en diabetes (suikerziekte) duidelijk dat voeding een rol speelt. Voor kanker is deze relatie minder duidelijk, ofschoon al wel bekend is dat omgevingsfactoren uiterst belangrijk zijn in het ontstaan van kanker. Tot deze factoren behoren roken en ander tabaksgebruik, infectieuze organismen, straling, chemische stoffen uit de industrie en milieuverontreiniging, medicijnen en de verscheidene aspecten van voeding, je voedingspatroon, (de mate van) lichaamsbeweging en lichaamssamenstelling (het percentage bot, vet, water en spieren in je lichaam).

Kwetsbare personen

Sommige personen zijn kwetsbaar. Dan heb je het bijvoorbeeld over ouderen, zuigelingen, kinderen en zwangere vrouwen. Zij zijn eerder vatbaar voor ondervoeding of een gebrek aan bepaalde voedingsstoffen. Ook kunnen zij minder goed tegen blootstelling aan schadelijke stoffen.

Uitgebalanceerde voeding

Een uitgebalanceerd voedingspatroon doet een mens goed. Essentiële voedingsstoffen of nutriënten haal je uit koolhydraten, eiwitten en gezonde vetten. Goed gekozen voeding en een gezond en gevarieerd voedingspatroon, kan je beschermen tegen ziekten, bepaalde klachten tegengaan, genezing bevorderen, je meer energie geven en je er goed uit laten zien. Elk voedingspatroon daarentegen dat niet uitgebalanceerd is, kan ten koste gaan van je gezondheid. Vooral een teveel aan slechte vetten, zout en suiker dragen geenszins bij aan je gezondheid. Deze special bevat informatie ver voeding die baat en voeding die schaadt, en nog vele andere onderwerpen. Voor het thema ‘vitaminen en mineralen’ hebben we een aparte special samengesteld.

Wat is een uitgebalanceerd dieet?

Veelzijdig en gevarieerd

Een gezond en uitgebalanceerd dieet is vooral veelzijdig en gevarieerd. Het is van belang dat je alle noodzakelijke voedingscomponenten in voldoende hoeveelheden binnenkrijgt. Het is vooral belangrijk om voldoende groenten, fruit en volkorenproducten te consumeren. Een eenvoudige regel is om elke dag vijf verschillende soorten fruit en groenten te eten. Deze moeten ook zo kleurrijk mogelijk zijn. De kleur speelt een grote rol in de ingrediënten. Een gevarieerde kleurensamenstelling in je menu betekent een groter scala aan verschillende vitaminen en mineralen.

Als je luistert naar deze simpele regels voor een gezonde voeding, dan krijg je eigenlijk alle belangrijke vitaminen, mineralen, sporenelementen en vezels binnen die je nodig hebt voor een gezond leven.

Mix van gezonde voedingsstoffen

Dus wat belangrijk is in een uitgebalanceerd dieet, is de mix van gezonde voedingsstoffen. Dit geldt ook voor de macronutriënten, waaronder eiwitten, koolhydraten en vetten. Eiwitten zouden de basis van ons dieet moeten vormen, gevolgd door complexe koolhydraten en gezonde vetten. Bij dat laatste zijn zelfs hele kleine hoeveelheden voldoende.

Een uitgebalanceerd dieet is de voorloper van een gezond dieet. Het vertegenwoordigt de voedingsbasis voor elke persoon.

10 regels voor gezonde voeding

Er zijn tien regels opgesteld waar je op moet letten, niet alleen om goed te eten, maar ook om gezond te eten:

Geniet van voedseldiversiteit, want dit zorgt ervoor dat je veel verschillende soorten voedingsstoffen binnenkrijgt.
Groente en fruit: hiervoor geldt de ‘5 per dag’-regel. neem 2 porties fruit en 3 porties groente.
Kies volkoren producten. Volkoren producten leveren volgens het Voedingscentrum belangrijke voedingsstoffen en verlagen je risico op bepaalde hartziekten en diabetes type 2.
Maak je dieet compleet met dierlijk voedsel. Eet dagelijks melk en zuivelproducten zoals yoghurt en kaas, en een of twee keer per week vis.
Gebruik gezondheidsbevorderende vetten. Onverzadigd vet verlaagt volgens het Voedingscentrum het cholesterolgehalte in je bloed en verkleint daarmee het risico op hart- en vaatziekten. Producten met veel onverzadigd vet zijn oliën en ‘zachte’ vetten, zoals halvarine voor op brood, vloeibare bak- en braadproducten en plantaardige oliën. Gezonde vetten zijn vooral te vinden in vis, zaden, noten, bladgroenten, olijfolie en avocado.
Wees zuinig met het gebruik van suiker en zout.
Drink dagelijks voldoende water. Het advies van het Voedingscentrum is om 1,5 tot 2 liter vocht binnen te krijgen via water, afgewisseld met thee en koffie zonder suiker.
De manier waarop je voedsel bereidt, is van invloed op de voedingswaarde. Stomen, blancheren en smoren verdienen de voorkeur.
Eet langzaam, kauw je eten goed en geniet met aandacht.
Let op je gewicht en blijf in beweging. Dagelijks bewegen heeft de voorkeur. Bewegen vermindert je risico op hart- en vaatziekten.

*Gezond eten bereiden / Bron: gpointstudio/Shutterstock.com*

Special

Deze special bevat de volgende artikelen:

A

B

C

D

E

Eieren:
- Eieren slecht voor de nieren of juist niet?

G

H

I

IJzer:

J

K

L

M

N

O

Olijfolie

P

R

*Zelf rabarbercompote maken / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator*

S

T

V

W

Z

Gezondheid en voeding

Wetenschappelijk onderzoek

Weetjes

10 meest gebruikte kruiden in Nederland en wereldwijd

*Meest gebruikte kruiden in Nederland, de werelddelen en in de wereld / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator*

Geraadpleegde literatuur

Dr. J.A.H. Eekhof, dr. A. Knuistingh Neven, dr. W. Opstelten: Kleine kwalen in de huisartspraktijk, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, vijfde geheel herziene druk, 2010.
Prof. dr. R.O.B. Gans, prof. dr. P.E.Y. Van Schil, prof. dr. J.P. Vandenbroucke, prof. dr. C. van Weel (hoofdred.). Codex Medicus. Reed Business, Amsterdam, 13e geheel herziene en opnieuw bewerkte druk, 2009, tweede en derde oplage 2010 en 2012.

Inleidingsfoto

Sunny Forest/Shutterstock.com