Last Updated on 12 februari 2023 by M.G. Sulman
Basilicum is een kruid dat vaak gebruikt wordt in de keuken, vooral in de Italiaanse en mediterrane keuken. Het komt oorspronkelijk uit tropisch Azië, maar wordt tegenwoordig wereldwijd geteeld. Basilicum wordt vaak gebruikt om sauzen, soepen, pizza’s en pasta’s op smaak te brengen. Het wordt ook vaak gebruikt om verse kruidenolie te maken. Basilicum is niet alleen gezond, maar zit ook vol geneeskracht. Het is ook zeker niet giftig voor honden of katten, zoals soms gedacht wordt.
Basilicum, een wereldwijd gebruikt keukenkruid
Basilicum wordt wereldwijd geteeld en is een veelgebruikt kruid in de keuken. Het kruid wordt vaak gebruikt om gerechten een frisse, pittige smaak te geven. Het wordt vaak gebruikt in de Italiaanse en Mediterrane keuken, maar wordt in andere keukens over de hele wereld, zoals in de Thaise, Indische, en Vietnamese keuken. Vaak wordt het in combinatie met andere kruiden zoals oregano, rozemarijn, en knoflook, toegepast.
Basilicum is gezond
Gezondheidsvoordelen
Basilicum wordt vaak beschouwd als een gezond kruid vanwege de aanwezigheid van verschillende voedingsstoffen en antioxidanten. Het bevat onder andere vitamine K, vitamine A, vitamine C, kalium, ijzer, en calcium.
Het bevat ook een antioxidant genaamd eugenol, die kan helpen bij het beschermen van de cellen tegen schade door vrije radicalen.
Basilicum kan ook helpen bij het verminderen van ontstekingen en kan bijdragen aan een gezonde hartfunctie. Het kan ook helpen bij het verminderen van stress en angst.
Het is wel belangrijk om te weten dat basilicum vaak als smaakmaker wordt gebruikt. Het gezondheidsvoordeel zit daarom voornamelijk in het supplementeren van basilicum in grote hoeveelheden, of het eten van het kruid in grote hoeveelheden.
Voedingswaarde en voedingsstoffen
Basilicum is een goede bron van verschillende voedingsstoffen en antioxidanten. Hieronder staan enkele van de belangrijkste voedingsstoffen die aanwezig zijn in basilicum:
- Vitamine K: Helpt bij de bloedstolling en ondersteunt de gezondheid van de botten.
- Vitamine A: Helpt bij het behoud van gezonde huid, ogen en het immuunsysteem.
- Vitamine C: Een antioxidant die helpt bij het versterken van het immuunsysteem en het beschermen van cellen tegen schade door vrije radicalen.
- Kalium: Helpt bij het reguleren van de bloeddruk en ondersteunt gezonde spieren en nieren.
- IJzer: Belangrijk voor de productie van hemoglobine, waardoor zuurstof wordt vervoerd in het bloed.
- Calcium: Belangrijk voor de gezondheid van de botten.
- Antioxidanten: Zoals eugenol, luteoline, en kaempferol, die kunnen helpen bij het beschermen van cellen tegen schade door vrije radicalen.
- Basilicum is ook een goede bron van vezels, eiwitten en koolhydraten, en bevat weinig calorieën.
Vers of gedroogd en andere vormen
Basilicum wordt meestal vers gebruikt in de keuken, maar kan ook gedroogd of ingevroren worden. Vers basilicum heeft een frissere smaak en aroma dan gedroogd basilicum, dus het is het beste om vers basilicum te gebruiken als het beschikbaar is. Gedroogd basilicum heeft een iets minder intens aroma en smaak, maar kan nog steeds worden gebruikt in gerechten.
Basilicum kan ook worden verwerkt in andere vormen zoals in olie of azijn. Versgeknipte basilicum wordt vaak gebruikt om verse kruidenolie te maken. Dit wordt gedaan door basilicum in een pot te doen met een neutrale olie zoals olijfolie of zonnebloemolie en deze te laten trekken gedurende een aantal dagen. De olie zal de smaak en geur van basilicum aannemen.
Basilicum kan ook worden verwerkt in azijn of balsamicoazijn, waar het een lange tijd in een pot wordt gelegd, de azijn zal de smaak en geur van basilicum aannemen.
Basilicum kan ook gepureerd worden tot een pasta of saus, dit kan gebruikt worden als een smaakmaker in gerechten zoals pasta, pizza of soepen.
Basilicum zelf kweken
Basilicum is een gemakkelijk kruid om zelf te kweken, zowel binnenshuis als buitenshuis. Hier zijn enkele tips voor het kweken van basilicum:
- Zorg voor voldoende zonlicht: Basilicum heeft minimaal 6 uur direct zonlicht per dag nodig om goed te groeien. Als je binnenshuis kweekt, zorg dan voor voldoende verlichting.
- Zorg voor een goede drainage: Basilicum groeit het beste in goed doorlatende grond met een goede drainage. Voeg eventueel wat zand toe aan de grond als deze te compact is.
- Zorg voor voldoende water: Basilicum heeft regelmatig water nodig om te groeien. Houd de grond vochtig, maar niet te nat.
- Snijd basilicum regelmatig: Snijd regelmatig de uiteinden van de basilicumblaadjes om de groei te stimuleren.
- Vermeerderingsmethode: Basilicum kan gemakkelijk worden vermeerderd door stekken te nemen van de scheuten en deze te laten wortelen in water of aarde.
- Bewaar basilicum in een pot, binnen of buiten: Basilicum groeit het beste in een pot, dit maakt het makkelijker om te verplaatsen of binnen te houden als het koud wordt.
- Bescherming tegen plagen: Basilicum is gevoelig voor plagen zoals bladluizen, spintmijten en wolluis, als je het opmerkt, behandel het dan snel met een specifieke plaagbestrijdingsmiddel of neem contact op met een specialist.
Met deze tips kun je genieten van verse basilicum uit eigen tuin of balkon.
Kopen en bewaren
Als je basilicum koopt, is het belangrijk om op een aantal dingen te letten om ervoor te zorgen dat je de beste kwaliteit krijgt:
- Kijk naar de bladeren: Kies basilicum met groene, gezonde bladeren zonder bruine plekken of verwelking.
- Ruik aan het basilicum: Het moet een frisse, kruidige geur hebben.
- Versheid: Kies basilicum dat er vers uitziet, geen gele of droge blaadjes.
Als je basilicum koopt, kun je het het beste op een koele, donkere plaats bewaren. Dit kan in de koelkast of op een andere koele plek, zoals een kelder of een garage. Je kunt basilicum ook invriezen, dit kan door de blaadjes af te wassen, te drogen en te verpakken in ziplock zakken of met plasticfolie.
Het is ook aan te raden om basilicum zo snel mogelijk te gebruiken als je het koopt, omdat het snel kan verwelken. Als je basilicum koopt in een pot, geef het dan regelmatig water en plaats het op een zonnige plek.
Het is ook aan te raden om basilicum te scheiden van andere groenten in de koelkast, omdat basilicum gevoelig is voor ethyleen gas dat afgescheiden wordt door andere groenten en fruit. Dit kan snel verwelking veroorzaken.
Ziek van basilicum?
Basilicum is een veilig kruid en wordt vaak gebruikt in de keuken zonder problemen. Er zijn echter een paar dingen waar je op moet letten als je basilicum gebruikt:
Allergie
Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor basilicum. Als je allergisch bent voor basilicum, kun je huiduitslag, jeuk, of ademhalingsproblemen ervaren na het eten van basilicum of het aanraken van basilicum.
Interacties met medicijnen
Basilicum kan interacties hebben met sommige medicijnen, zoals bloedverdunners. Als je medicijnen gebruikt, raadpleeg dan eerst een arts of apotheker voordat je basilicum gebruikt.
Overmatig gebruik
Ofschoon basilicum veilig is, kan overmatig gebruik van basilicum leiden tot maagproblemen of diarree. Het is het beste om basilicum in matige hoeveelheden te gebruiken.
In het algemeen is basilicum een veilig en gezond kruid, maar als je specifieke gezondheidsproblemen hebt, raadpleeg dan eerst een arts voordat je basilicum gaat gebruiken.
Basilicumthee
Basilicumthee is een populair drankje dat wordt gemaakt van verse of gedroogde basilicumblaadjes. Het wordt vaak gezien als een gezonde drank vanwege de aanwezigheid van verschillende voedingsstoffen en antioxidanten in basilicum.
Bereiding van thee van basilicum
Basilicumthee kan worden bereid door een handvol verse of gedroogde basilicumblaadjes in een kop kokend water te laten trekken gedurende 5-10 minuten. De blaadjes kunnen dan worden verwijderd of achtergelaten in de thee voor extra smaak.
Basilicumthee wordt vaak gedronken om de gezondheid te bevorderen, omdat het wordt gezien als een natuurlijke remedie tegen stress en angst, en kan helpen bij het verminderen van ontstekingen. Het kan ook helpen bij het verminderen van de symptomen van hoofdpijn, verkoudheid en griep.
Het is wel belangrijk om te weten dat basilicumthee niet geschikt is voor iedereen, zoals zwangere vrouwen en personen die bloedverdunners gebruiken. Het is het beste om eerst een arts te raadplegen voordat je basilicumthee gaat drinken.
Basilicumthee kan ook worden gemaakt door gedroogde basilicumblaadjes te kopen in een speciaalzaak of online, deze kun je dan gebruiken om thee te zetten.
Gember-basilicumthee
Gember-basilicumthee is een combinatie van de smaken van gember en basilicum en wordt vaak gezien als een gezonde drank. Het wordt gemaakt door verse of gedroogde basilicumblaadjes en gember te koken in water. Hier is een recept voor het maken van gember-basilicumthee:
Ingrediënten:
- 1/2 kopje gesneden verse gember
- 1/2 kopje vers gehakte basilicumblaadjes
- 4 kopjes water
Bereidingswijze:
- Breng het water aan de kook in een pan.
- Voeg de gember en basilicum toe aan het kokende water en laat het ongeveer 10 minuten zachtjes koken.
- Haal van het vuur en laat het afkoelen gedurende een paar minuten.
- Zeef de thee en schenk in een kopje.
Gember en basilicum bevatten beiden antioxidanten en anti-inflammatoire eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam. Gember wordt vaak beschouwd als een natuurlijk middel tegen misselijkheid, pijn en ontstekingen. Basilicum wordt vaak beschouwd als een natuurlijk middel voor stressvermindering en het verminderen van ontstekingen.
De combinatie van deze twee kruiden kan het immuunsysteem versterken, kan helpen bij het verminderen van ontstekingen en pijn. Het kan ook helpen bij het verminderen van stress en angst.
Het is wel belangrijk om te weten dat gember-basilicumthee niet geschikt is voor iedereen, zoals zwangere vrouwen en personen die bloedverdunners gebruiken. Het is raadzaam om eerst een arts te raadplegen voordat je deze thee gaat drinken.
Hoeveel basilicum per dag?
Er is geen specifieke aanbevolen hoeveelheid basilicum per dag, omdat dit afhankelijk is van de persoon en hun specifieke gezondheidssituatie. Basilicum is een veilig kruid en wordt vaak gebruikt in de keuken zonder problemen.
Basilicum kan worden gegeten in grote hoeveelheden als het wordt gebruikt als smaakmaker in gerechten, zoals pasta, pizza, soepen en sauzen, of als thee. Het is wel belangrijk om te weten dat basilicum kan interacties hebben met sommige medicijnen, zoals bloedverdunners. Als je medicijnen gebruikt, raadpleeg dan eerst een arts voordat je basilicum gaat gebruiken.
Het is ook aan te raden om basilicum in matige hoeveelheden te gebruiken, teveel basilicum kan leiden tot maagproblemen.
Waar is basilicum lekker bij?
Basilicum is een veelzijdig kruid en past bij veel verschillende gerechten. Hier zijn enkele voorbeelden van gerechten waarbij basilicum vaak wordt gebruikt:
Pasta
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in verschillende pasta’s, zoals spaghetti met tomaat-basilicum saus, pesto en pasta met ricotta en basilicum.
Pizza
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker op pizza’s, zoals Margherita-pizza met tomaat, mozzarella en basilicum.
Risotto
Risotto is een rijstgerecht uit het noorden van Italië. Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in risotto’s, zoals risotto met asperges en basilicum.
Soep
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in soepen, zoals minestrone soep met groenten en basilicum.
Salade
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in salades, zoals Caprese salade met mozzarella, tomaat en basilicum.
Saus
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in sauzen, zoals een knoflook-basilicum saus voor vis of kip, of als basis voor een Pesto saus.
Dranken
Basilicum wordt vaak gebruikt als smaakmaker in dranken, zoals basilicumthee of basilicum limonade.
Hoe basilicum combineren?
Basilicum past bij veel verschillende smaken, zoals tomaat, kaas, knoflook, en zoet, zuur en pittig. Het wordt vaak gebruikt in gerechten met mediterraanse smaken, zoals Italiaanse, Griekse en Provençaalse gerechten. Basilicum combineert goed met groenten zoals tomaat, paprika, aubergine, courgette, asperges, en komkommer en met vlees, vis, kip, en zeevruchten. Het is ook een goede smaakmaker voor gerechten met kaas, zoals mozzarella, feta, ricotta, en parmezaanse kaas.
Groene en rode pesto
Basilicum is een van de belangrijkste ingrediënten in de Italiaanse saus genaamd pesto. Pesto is een saus gemaakt van fijngehakte basilicumblaadjes, knoflook, pijnboompitten, Parmezaanse kaas en olijfolie. Er bestaan twee belangrijkste soorten pesto, de groene pesto en de rode pesto.
De groene pesto is de traditionele en meest populaire versie van de saus, het wordt gemaakt van basilicum, knoflook, pijnboompitten, Parmezaanse kaas, en olijfolie. Dit is de pesto die vaak wordt gebruikt in pasta’s, pizza’s, salades, en als dip.
De rode pesto is een variant op de groene pesto, het wordt gemaakt van tomaten in plaats van basilicum, knoflook, pijnboompitten, Parmezaanse kaas, en olijfolie. Dit is een saus die vaak wordt gebruikt in pasta’s, pizza’s, salades, en als dip.
Beide sauzen zijn heerlijk en gezond en kunnen worden gebruikt als smaakmaker voor verschillende gerechten. Het is ook mogelijk om zelf pesto te maken door de ingrediënten in een keukenmachine of blender te malen en vervolgens te mengen met de olijfolie.
Recept met basilicum
Een eenvoudig recept met basilicum dat je kunt proberen is spaghetti met tomaat-basilicum saus. Hier is het recept:
Ingrediënten:
- 1 pond spaghetti
- 1 ui, gehakt
- 3 teentjes knoflook, gehakt
- 1 blik gepelde tomaten (14 oz)
- 1/4 kopje vers gehakte basilicumblaadjes
- 1/4 kopje Parmezaanse kaas, geraspt
- 2 eetlepels olijfolie
- Zout en peper naar smaak
Bereidingswijze:
- Breng een grote pan met water aan de kook en voeg zout toe. Voeg de spaghetti toe en kook volgens de aanwijzingen op de verpakking.
- Terwijl de spaghetti kookt, verhit de olijfolie in een grote pan op medium vuur. Voeg de ui en knoflook toe en bak tot de ui zacht is, ongeveer 5 minuten.
- Voeg de gepelde tomaten toe aan de pan en breng aan de kook. Laat de saus zachtjes koken gedurende 15 minuten.
- Voeg de basilicumblaadjes toe aan de saus en roer goed.
- Giet de spaghetti af en voeg de saus toe. Meng goed.
- Serveer de spaghetti in kommen en strooi Parmezaanse kaas over elke portie.
- Serveer met vers gesneden basilicum en Parmezaanse kaas.
Dit recept is gemakkelijk te maken en is een heerlijke manier om basilicum te gebruiken. Je kunt ook andere groenten toevoegen zoals paprika, aubergine, courgette, en champignons.
Plantengeneeskunde
Basilicum wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele plantengeneeskunde van verschillende culturen. In de Ayurvedische geneeskunde wordt basilicum beschouwd als een krachtig adaptogeen, een stof die het lichaam helpt zich aan te passen aan stress. In de traditionele Chinese geneeskunde wordt basilicum gebruikt om de spijsvertering te versterken en de geest te kalmeren.
Basilicum bevat verschillende stoffen die gezondheidsvoordelen bieden, zoals eugenol, een stof die ontstekingen remt, en linalool, een stof die angst kan verminderen. Het bevat ook antioxidanten, zoals vitamine A en vitamine C, die helpen bij het beschermen van het lichaam tegen schade door vrije radicalen.
Basilicum wordt vaak gebruikt als een natuurlijke remedie voor de volgende aandoeningen:
- Stress en angst: basilicum wordt vaak gebruikt om stress en angst te verminderen.
- Hoofdpijn: basilicum wordt vaak gebruikt om de symptomen van hoofdpijn te verminderen.
- Verkoudheid en griep: basilicum wordt vaak gebruikt om de symptomen van verkoudheid en griep te verminderen.
- Misselijkheid: basilicum wordt vaak gebruikt als een natuurlijke remedie tegen misselijkheid.
- Ontstekingen: basilicum bevat stoffen die ontstekingen kunnen remmen.
Basilicum is een veilig kruid en wordt vaak gebruikt in de traditionele geneeskunde. Echter, het is wel belangrijk om te weten dat basilicum kan interacties hebben met sommige medicijnen, zoals bloedverdunners. Als je medicijnen gebruikt, raadpleeg dan eerst een arts of apotheker voordat je basilicum gaat gebruiken.
Basilicum in de cultuur
Basilicum is een veel voorkomend kruid dat in verschillende culturen wordt gebruikt als symbool. In de Griekse mythologie bijvoorbeeld zou de god van de liefde, Eros, de basilicumplant hebben gemaakt.
In andere culturen wordt basilicum gebruikt als symbool van rouw en verdriet. In het Midden-Oosten wordt basilicum vaak op graven geplant als symbool van herinnering.
In weer andere culturen wordt basilicum gebruikt als symbool van gastvrijheid. In Italië en Griekenland is het gebruikelijk om basilicum te serveren als teken van gastvrijheid.
Is basilicum giftig voor mensen, katten of honden?
Giftig voor hond of kat?
Basilicum is niet giftig voor mensen of huisdieren, zoals honden of katten. Het is een populaire keukenkruid dat vaak wordt gebruikt om voedsel te verrijken met smaak en geur. Houd er echter rekening mee dat sommige huisdieren allergisch kunnen zijn voor bepaalde soorten planten. Het is daarom raadzaam om op te letten hoe je huisdier reageert wanneer het in aanraking komt met basilicum of andere planten.
Bacteriën
Bacteriën, zoals E. coli O157 en Salmonella Thompson en Typhimurium, zijn in staat om zich te overleven en te verspreiden onder de juiste omstandigheden tijdens het transport, de distributie en de opslag van het keukenkruid. Om die reden is het belangrijk om goede hygiënemaatregelen te treffen bij het verwerken en opslaan van verse basilicum. Hierbij kun je denken aan onder meer het bewaren van de basilicum op de juiste temperatuur, het voorkomen van kruisbesmetting met andere voedingsmiddelen en het wassen van basilicum voordat het gebruikt wordt. Indien je twijfelt over de veiligheid van basilicum, is het het beste om het te verhitten (door het mee te koken) of te vermijden.
Toxoplasmose
Toxoplasmose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii. Deze parasiet kan zich in verschillende soorten dieren ontwikkelen, waaronder katten. Als een kat besmet is met deze parasiet, dan kunnen ze deze uitscheiden via hun ontlasting.
Als basilicum of andere kruiden en groenten die in contact zijn geweest met kattenpoep niet goed gewassen worden voordat ze gegeten worden, is het mogelijk dat je de Toxoplasma-parasiet in je lichaam krijgt.
Voor gezonde volwassenen is toxoplasmose meestal niet ernstig en veroorzaakt het slechts milde symptomen, zoals koorts, spierpijn en hoofdpijn. Voor zwangere vrouwen kan een infectie met de boosdoener echter gevaarlijk zijn, omdat de parasiet het ongeboren kind kan infecteren en schade kan aanrichten, met mogelijk misvormingen, blindheid of zelfs de dood van het ongeboren kind tot gevolg heeft.
Om de kans op infectie met de Toxoplasma-parasiet te verminderen, is het belangrijk om zelfgekweekte basilicum uit eigen (moes)tuin grondig te wassen voordat je ze eet.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over basilicum, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
