Knoflook: gezond en vol geneeskracht

Last Updated on 5 augustus 2024 by M.G. Sulman

Waar is knoflook goed voor, wat maakt het zo gezond? Knoflook (Allium sativum) is een bolgewas uit de amaryllisfamilie (Amaryllidaceae). Het is inheems in Centraal-Azië en wordt op grote schaal gekweekt vanwege zijn sterk smakende bollen, die als specerij bij het koken worden gebruikt. Knoflook heeft lange, platte bladeren en produceert kleine, witte, roze of paarse bloemetjes op een steel. Het staat bekend om zijn sterke, scherpe geur en smaak, die te danken is aan de aanwezigheid van verbindingen zoals allicine. Knoflook wordt al heel lang gebruikt in de keuken en in de geneeskunde en er wordt aangenomen dat het verschillende gezondheidsvoordelen heeft. Het is een populair ingrediënt in veel verschillende keukens en wordt gebruikt om smaak toe te voegen aan verschillende gerechten, zoals soepen, stoofschotels, vlees en groenten.

Knoflook (Allium sativum) is een plant uit de narcisfamilie (Amaryllidaceae) / Bron: Wikimedia Commons

Geschiedenis van knoflook

In vogelvlucht

Knoflook heeft een lange geschiedenis van cultivatie en gebruik in veel verschillende culturen over de hele wereld. Het is inheems in Centraal-Azië, maar wordt al duizenden jaren gekweekt en gebruikt in veel verschillende regio’s, waaronder het Midden-Oosten, Europa en Azië.

Er zijn sterke aanwijzingen dat knoflook werd gebruikt in het oude Egypte, waar men geloofde dat het geneeskrachtige eigenschappen had. Het werd ook door de oude Romeinen gebruikt als smaakmaker en als conserveermiddel voor voedsel. In de Bijbel wordt knoflook genoemd als voedsel dat door de Israëlieten werd gegeten tijdens hun tijd in Egypte.

Door de geschiedenis heen is knoflook gebruikt vanwege de smaak en de veronderstelde gezondheidsvoordelen. Het is gebruikt om verschillende aandoeningen te behandelen, zoals hoge bloeddruk, infecties en ademhalingsproblemen. In traditionele geneeswijzen wordt ook aangenomen dat het antimicrobiële en immuunbevorderende eigenschappen heeft. Tegenwoordig wordt knoflook nog steeds veel gebruikt bij het koken en is het ook verkrijgbaar in supplementvorm vanwege de potentiële gezondheidsvoordelen.

Gesneden, rauwe knoflook / Bron: Martin Sulman

Wanneer werd knoflook in Nederland geïntroduceerd?

Het is moeilijk om te zeggen wanneer knoflook precies in Nederland is geïntroduceerd, omdat de geschiedenis van knoflook in Nederland niet goed bekend is. Knoflook is een oude gewas dat al sinds de oudheid wordt verbouwd en gebruikt. Het is waarschijnlijk dat knoflook al in de Romeinse tijd in Nederland aanwezig was, omdat de Romeinen knoflook verbouwden en aten en ook grote delen van Nederland hebben bezet. Knoflook is ook een belangrijk onderdeel van de Nederlandse keuken geweest en wordt nog steeds veel gebruikt in Nederlandse gerechten. Het is mogelijk dat knoflook naar Nederland is gebracht door handelaren of immigranten die het gewas meenamen vanuit andere delen van Europa of het Midden-Oosten.

Voedingsstoffen in knoflook

Knoflook bevat verschillende voedingsstoffen die goed zijn voor de gezondheid. Hieronder zijn enkele van de belangrijkste voedingsstoffen in knoflook opgesomd:

Allicine

Dit is een stof die knoflook zijn specifieke geur geeft. Allicine kan helpen om de bloeddruk te verlagen en kan ook een antibacterieel effect hebben.

Vitamine C

Knoflook bevat een aanzienlijke hoeveelheid vitamine C, wat goed is voor de weerstand.

Selenium

Knoflook bevat selenium, een mineraal dat helpt bij de productie van antioxidanten in het lichaam.

Folaat

Knoflook bevat folaat, een actieve vorm van vitamine B11, die nodig is voor de productie van rode bloedcellen en het behoud van een gezonde zenuwfunctie.

Kalium

knoflook bevat ook kalium, een mineraal dat helpt om de bloeddruk te reguleren en spierkrampen te verminderen.

Andere stoffen

Knoflook is ook een goede bron van vitamine B1, vitamine B6 en mangaan.

Het is belangrijk om te onthouden dat knoflook voornamelijk in kleine hoeveelheden gebruikt wordt in het eten, dus het zal niet de enige bron van deze voedingsstoffen zijn in een gebalanceerd dieet.

Knoflook is gezond en zit vol geneeskracht

Overzicht

Knoflook zit vol geneeskracht en heeft een aantal gezondheidsvoordelen die door onderzoek zijn aangetoond. Hieronder zijn enkele van de belangrijkste gezondheidsvoordelen van knoflook opgesomd:

  • Vermindering van de bloeddruk: sommige studies suggereren dat het regelmatig eten van knoflook kan helpen om de bloeddruk te verlagen.1Ried K. Garlic lowers blood pressure in hypertensive subjects, improves arterial stiffness and gut microbiota: A review and meta-analysis. Exp Ther Med. 2020 Feb;19(2):1472-1478. doi: 10.3892/etm.2019.8374. Epub 2019 Dec 27. PMID: 32010325; PMCID: PMC6966103.
  • Vermindering van het risico op hart- en vaatziekten: knoflook kan het risico op hart- en vaatziekten verlagen door het verminderen van het cholesterolgehalte in het bloed en het verminderen van de bloedstolling.2Varshney R, Budoff MJ. Garlic and Heart Disease. J Nutr. 2016 Feb;146(2):416S-421S. doi: 10.3945/jn.114.202333. Epub 2016 Jan 13. PMID: 26764327.
  • Antioxidant-effect: knoflook bevat antioxidanten die kunnen helpen om het lichaam te beschermen tegen schade door vrije radicalen.3Banerjee SK, Mukherjee PK, Maulik SK. Garlic as an antioxidant: the good, the bad and the ugly. Phytother Res. 2003 Feb;17(2):97-106. doi: 10.1002/ptr.1281. PMID: 12601669.
  • Anti-inflammatoir effect: knoflook kan helpen om ontstekingen te verminderen, wat kan leiden tot vermindering van pijn en andere ongemakken.4Arreola R, Quintero-Fabián S, López-Roa RI, Flores-Gutiérrez EO, Reyes-Grajeda JP, Carrera-Quintanar L, Ortuño-Sahagún D. Immunomodulation and anti-inflammatory effects of garlic compounds. J Immunol Res. 2015;2015:401630. doi: 10.1155/2015/401630. Epub 2015 Apr 19. PMID: 25961060; PMCID: PMC4417560.
  • Immuunsysteemondersteuning: knoflook kan het immuunsysteem versterken en kan helpen om de weerstand te verhogen.5Percival SS. Aged Garlic Extract Modifies Human Immunity. J Nutr. 2016 Feb;146(2):433S-436S. doi: 10.3945/jn.115.210427. Epub 2016 Jan 13. PMID: 26764332.

Het is altijd het beste om gezond te eten en een gezonde leefstijl te behouden.

Bloeddrukverlagend

Sommige studies suggereren dat het regelmatig eten van knoflook kan helpen om de bloeddruk te verlagen. Dit komt voornamelijk door de allicine, een stof die knoflook zijn specifieke geur geeft. Allicine kan helpen om de bloedvaten te ontspannen en de bloeddruk te verlagen.

Het is belangrijk om te onthouden dat knoflook slechts een van de vele factoren is die de bloeddruk kunnen beïnvloeden. Een gezonde leefstijl, waaronder het volgen van een gebalanceerd dieet en regelmatig bewegen, is ook belangrijk om de bloeddruk op een gezonde niveau te houden. Als je problemen hebt met je bloeddrukwaarden, dan is het altijd het beste om je huisrts te raadplegen voor advies en behandeling.

shutterstock_312824303 (kurhan) arts bloeddruk meting patient klein
Bloeddrukmeting van een patiënt door een arts / Bron: Kurhan/Shutterstock.com

Goed voor hart- en vaatziekten

Knoflook kan het risico op hart- en vaatziekten verlagen door het verminderen van het cholesterolgehalte in het bloed en het verminderen van de bloedstolling. Dit komt voornamelijk door de allicine, een stof die knoflook zijn specifieke geur geeft. Allicine kan helpen om het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen en de bloedstolling te verminderen, wat kan leiden tot een vermindering van het risico op hart- en vaatziekten.

Het is belangrijk om te onthouden dat knoflook slechts een van de vele factoren is die het risico op hart- en vaatziekten kunnen beïnvloeden. Een gezonde levensstijl, waaronder het volgen van een gebalanceerd dieet en regelmatig bewegen, is ook belangrijk om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen.

Vol antioxidanten

Knoflook bevat antioxidanten, wat betekent dat het het lichaam kan helpen om schade door vrije radicalen te verminderen. Vrije radicalen zijn moleculen met een ongelijk aantal elektronen die schade kunnen aanrichten aan cellen en weefsels in het lichaam. Antioxidanten kunnen helpen om vrije radicalen te neutraliseren en zo het lichaam te beschermen tegen schade.

Knoflook bevat ook selenium, een mineraal dat helpt bij de productie van antioxidanten in het lichaam. Bovendien bevat knoflook vitamine C, wat ook bekend staat als een antioxidant.

Het is belangrijk om te onthouden dat het lichaam verschillende soorten antioxidanten nodig heeft om optimaal te functioneren. Het is daarom het beste om een gebalanceerd dieet te volgen dat rijk is aan verschillende soorten voedingsmiddelen die antioxidanten bevatten.

Anti-inflammatoire werking

Knoflook kan helpen om ontstekingen te verminderen, wat kan leiden tot vermindering van pijn en andere ongemakken. Dit komt voornamelijk door de allicine, een stof die knoflook zijn specifieke geur geeft. Allicine kan een anti-inflammatoir effect hebben en kan helpen om ontstekingen te verminderen.

Knoflook kan ook helpen om het immuunsysteem te versterken, wat kan leiden tot een vermindering van ontstekingen op de lange termijn. Bovendien bevat knoflook antioxidanten, wat kan helpen om ontstekingen te verminderen door vrije radicalen te neutraliseren.

Het is belangrijk om te onthouden dat ontstekingen een normaal en noodzakelijk onderdeel zijn van het immuunsysteem. Het is echter belangrijk om te zorgen dat ontstekingen niet te vaak of te hevig optreden, omdat dit kan leiden tot gezondheidsproblemen.

Versterkt het immuunsysteem

Knoflook kan het immuunsysteem versterken en kan helpen om de weerstand te verhogen. Dit komt voornamelijk door de allicine, een stof die knoflook zijn specifieke geur geeft. Allicine kan het immuunsysteem versterken door het aan te zetten tot de productie van witte bloedcellen, die helpen om infecties te bestrijden.

Knoflook bevat ook vitamine C, wat bekend staat om zijn rol in het behoud van een goede weerstand. Bovendien bevat knoflook selenium, een mineraal dat helpt bij de productie van antioxidanten in het lichaam. Antioxidanten kunnen helpen om het immuunsysteem te versterken door vrije radicalen te neutraliseren.

Het is belangrijk om te onthouden dat het behoud van een goede weerstand het beste kan worden bereikt door een gezonde levensstijl te behouden, waaronder het volgen van een gebalanceerd dieet en regelmatig bewegen.

Hoe smaakt knoflook?

Knoflook heeft een pittige en scherpe smaak. De smaak van knoflook kan variëren afhankelijk van hoe het wordt bereid of gebruikt. Als het rauw wordt gegeten, heeft het een sterkere smaak dan wanneer het wordt gekookt of gebakken.

Knoflook wordt vaak gebruikt om gerechten smaak te geven en kan worden toegevoegd aan allerlei soorten eten, zoals sauzen, soepen, stoofschotels en marinades. Het kan ook worden gebakken of geroosterd om een mildere smaak te geven.

Sommige mensen houden van de smaak van knoflook en gebruiken het regelmatig in hun eten, terwijl anderen de smaak te sterk of overheersend vinden en het daarom minder vaak gebruiken. Het is een persoonlijke voorkeur of je de smaak van knoflook lekker vindt of niet.

Hoe knoflook gebruiken en bereiden?

Er zijn verschillende manieren om knoflook te gebruiken en te bereiden. Hieronder zijn enkele opties opgesomd:

Rauw

Knoflook kan rauw gegeten worden, bijvoorbeeld als onderdeel van een salade of als smaakmaker in dipsaus.

Gekookt

Knoflook kan worden gekookt in gerechten, zoals soepen, sauzen en stoofschotels. Gekookte knoflook heeft vaak een mildere smaak dan rauwe knoflook.

Gebakken

Knoflook kan ook gebakken worden, bijvoorbeeld in olie of boter. Gebakken knoflook kan een mildere smaak hebben dan rauwe of gekookte knoflook.

Geroosterd

Knoflook kan ook geroosterd worden, bijvoorbeeld in de oven of op een grill. Geroosterde knoflook kan een zachte en zoete smaak hebben.

Het is belangrijk om te onthouden dat knoflook voornamelijk in kleine hoeveelheden gebruikt wordt in het eten. Dus het is niet nodig om veel knoflook te gebruiken om smaak toe te voegen aan een gerecht. Als je knoflook gebruikt in een gerecht, is het aan te raden om het te hakken of te persen voordat je het toevoegt, zodat de smaak beter verspreidt.

Knoflook verwerkt in een Indiase curry / Bron: Martin Sulman

Knoflook kopen en bewaren

Kopen

Als je knoflook wilt kopen, is het aan te raden om te kiezen voor verse knoflook met een harde schil en geen tekenen van rot of schimmel. Het is ook aan te raden om te kijken of de knoflook nog een stevige structuur heeft en niet te zacht of uitgedroogd is.

Knoflook kan gekocht worden in een supermarkt, een groenteboer of op een markt. Soms kan knoflook ook worden gekocht in een bulkverpakking, wat soms goedkoper kan zijn.

Knoflook kopen bij een supermarkt / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Bewaren

Knoflook kan het best bewaard worden op een koele, droge en donkere plaats, zoals in een keukenkastje of op een plank. Knoflook kan ook bewaard worden in de koelkast, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de knoflook goed afgesloten is zodat de geur niet op andere voedingsmiddelen overgaat. Knoflook kan ook worden bewaard in de vriezer, maar het is aan te raden om de knoflook dan goed af te sluiten om te voorkomen dat het vocht opneemt.

Het is aan te raden om knoflook op te gebruiken binnen een paar weken na aankoop om ervoor te zorgen dat de smaak en de kwaliteit behouden blijven. Als knoflook te lang bewaard wordt, kan de smaak verminderen en kan het sneller rotten of schimmelen.

Geur van je adem en plas na het eten van knoflook

Het is normaal dat de adem na het eten van knoflook een tijdje een sterke geur heeft. Dit komt doordat de stoffen in knoflook, waaronder allicine, de adem beïnvloeden. De geur van de adem kan vaak worden verminderd door te poetsen of door mondwater te gebruiken.

Het is ook normaal dat de plas na het eten van knoflook een tijdje een sterke geur heeft. Dit komt doordat de stoffen in knoflook door het lichaam worden afgebroken en via de urine worden uitgescheiden. De geur van de plas kan vaak na een paar uur verdwijnen.

Het is belangrijk om te onthouden dat knoflook een voedingsmiddel is dat in kleine hoeveelheden gegeten wordt en dat het normaal is om de geur van de adem en de plas na het eten ervan te ervaren. Als je je zorgen maakt over de geur van je adem of plas, is het altijd het beste om je huisarts te raadplegen.

Soorten knoflook

Er zijn verschillende soorten knoflook die wereldwijd worden gekweekt. De belangrijkste soorten knoflook zijn:

Witte knoflook

Dit is de meest voorkomende soort knoflook en heeft een witte schil en een pittige, scherpe smaak.

Roze knoflook

Dit is een soort knoflook met een roze of roodachtige schil en een mildere smaak dan wit knoflook.

Gele knoflook

Dit is een soort knoflook met een gele schil en een mildere smaak dan wit knoflook.

Paarse knoflook

Dit is een soort knoflook met een purperen schil en een pittige, scherpe smaak.

Zwarte knoflook

Zwarte knoflook is een soort knoflook die wordt gemaakt door rijpe, witte knoflook te fermenteren. Het fermentatieproces duurt ongeveer een maand en geeft de knoflook een donkerbruine tot zwarte kleur. Zwarte knoflook heeft een zachte, zoete smaak en een zachte, gummi-achtige textuur.

Zwarte knoflook wordt vaak gebruikt in Aziatische gerechten, zoals marinades en sauzen. Het kan ook worden gebruikt om smaak toe te voegen aan andere gerechten, zoals soepen en stoofschotels. Zwarte knoflook is ook populair om te gebruiken in verzorgingsproducten, zoals huidcrèmes en haarmaskers, vanwege zijn hydraterende eigenschappen.

Het is belangrijk om te onthouden dat zwarte knoflook een gefermenteerd product is en dat het daarom anders smaakt en eruitziet dan wit knoflook. Als je zwarte knoflook gebruikt in een gerecht, is het aan te raden om de hoeveelheid te verminderen, omdat de smaak vaak intenser is dan die van wit knoflook.

Zwarte knoflook / Bron: Wikimedia Commons

Waar komt de meeste knoflook vandaan?

De meeste knoflook wordt gekweekt in landen met een warme, vochtige klimaat, zoals China, India, Turkije en Spanje. China is veruit de grootste producent van knoflook ter wereld en produceert ongeveer 75% van de wereldwijde knoflookoogst. Andere belangrijke producenten van knoflook zijn India, Turkije, Spanje, Egypte, Mexico en de Verenigde Staten.

Knoflook wordt wereldwijd gebruikt als smaakmaker in verschillende gerechten en is ook populair om te gebruiken in producten zoals supplementen en verzorgingsproducten. De wereldwijde vraag naar knoflook is de afgelopen jaren gestegen en de productie ervan is daarom ook toegenomen.

Zelf knoflook planten en telen

Hoe knoflook kweken?

Knoflook is een gemakkelijk te kweken groente die weinig verzorging nodig heeft. Als je zelf knoflook wilt telen, is het belangrijk om een aantal dingen in gedachten te houden:

  • Kies een geschikte plek: knoflook groeit het beste in een gebied met volle zon en goed doorlatende grond.
  • Kies de juiste zaadjes: koop knoflookbollen of knoflookteentjes die geschikt zijn voor de teelt in jouw regio.
  • Plant de knoflook op de juiste manier: plant de knoflook in de herfst, ongeveer 6 tot 8 weken voor de eerste vorst. Plant de knoflook met de punt naar boven en bedek met ongeveer 5 cm grond.
  • Geef de knoflook voldoende water: knoflook heeft regelmatig water nodig, vooral tijdens de groeifase. Zorg ervoor dat de grond vochtig blijft, maar geef niet te veel water om rotting te voorkomen.
  • Oogst de knoflook op het juiste moment. Knoflook is eind juni, begin juli oogsteklaar.
Zelf knoflook kweken / Bron: Wikimedia Commons

Teelt van knoflook in Nederland

In Nederland is de eerste teelt van knoflook in de regel in de herfst. Knoflook wordt in Nederland meestal geplant in oktober of november, zodat de knoflook tijd heeft om te groeien voordat de eerste vorst aanbreekt.

Knoflook groeit het beste in een gebied met volle zon en goed doorlatende grond. Het is aan te raden om knoflook te kopen die specifiek is gekweekt voor de teelt in Nederland, zodat je zeker weet dat deze geschikt is voor de lokale klimaatomstandigheden.

Knoflook wordt meestal geplant door de bollen of teentjes in de grond te leggen, met de punt naar boven. Bedek de knoflook met ongeveer 5 cm grond en geef regelmatig voldoende water. Knoflook heeft ongeveer 6 maanden nodig om te groeien en kan in de zomer worden geoogst. Als de bladeren van de knoflook geel worden en beginnen te verdorren, is de

Als de bladeren van de knoflook geel worden en beginnen te verdorren, is de knoflook klaar om te oogsten. Dit betekent dat de knoflookplanten volgroeid zijn en dat de knoflookknollen zijn uitgegroeid. Om de knoflook te oogsten, kun je de planten uit de grond trekken of opgraven met een schep. Laat de knoflookknollen vervolgens drogen in de zon of in een luchtige, donkere ruimte voordat je ze opslaat. Dit zorgt ervoor dat de knoflook langer houdbaar is en een betere smaak heeft. Als je de knoflook te vroeg oogst, zullen de knollen niet volledig volgroeid zijn en zullen ze niet goed bewaren. Als je de knoflook te laat oogst, kan de knoflook uitdrogen of rotten. Het is dus belangrijk om de knoflook op het juiste moment te oogsten.

Knoflook op een markt / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Recepten knoflooksaus

Recept 1

Hier is een recept voor een eenvoudige knoflooksaus die je thuis kunt maken:

Ingrediënten
  • 2 teentjes knoflook, fijngehakt
  • 1/4 kopje mayonaise
  • 1/4 kopje kwark
  • 1 eetlepel citroensap
  • 1/2 theelepel zout
  • 1/4 theelepel peper
Bereidingswijze
  • Meng de fijngehakte knoflook, mayonaise, kwark, citroensap, zout en peper in een kom tot een gladde saus.
  • Proef de saus en breng eventueel naar smaak aan met extra zout en peper.
  • Laat de saus minstens een uur in de koelkast staan om de smaken te laten meer worden.
  • Serveer de saus bij gegrild vlees, kip, vis of groenten.

Recept 2

Er zijn talloze manieren om knoflook te gebruiken in recepten. Hieronder staat een recept voor een eenvoudige knoflooksaus die je zelf thuis kunt maken:

Ingrediënten
  • 2 teentjes knoflook, gepeld en fijngehakt
  • 2 eetlepels olijfolie
  • 1 eetlepel citroensap
  • 1 theelepel mosterd
  • 2 eetlepels mayonaise
  • Zout en peper naar smaak
Bereidingswijze
  • Verwarm de olijfolie in een kleine pan op middelhoog vuur.
  • Voeg de fijngehakte knoflook toe en bak totdat de knoflook lichtbruin is.
  • Voeg het citroensap, de mosterd, de mayonaise, het zout en de peper toe en roer goed door.
  • Laat de saus afkoelen en bewaar hem in de koelkast totdat je hem wilt gebruiken.

Deze knoflooksaus is lekker om te gebruiken als dipsaus voor groenten of als smaakmaker voor salades en andere gerechten. Je kunt de hoeveelheid knoflook aanpassen naar smaak en de saus aanvullen met andere kruiden of specerijen naar keuze. Ik hoop dat je dit recept lekker vindt!

Zelf knoflooksaus maken / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Uit de oude doos

Knoflook tegen mollen

Uit de Bataafsche Leeuwarder courant d.d. 24 augustus 1805:

De reuk van knoflook staat de mollen zeer tegen, en men kan deze tuinbedden van deze bedervende gasten door dit middel verdrijven, wanneer men knoflookbollen in hunne gangen steekt. Tegen de aardvlooien en slakken heeft men zich ook, met goed gevolg, van knoflook bediend.

MIDDEL TEGEN DE MOLLEN.. “Bataafsche Leeuwarder courant”. Leeuwarden, 24-08-1805, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010170458:mpeg21:p002

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de geneeskracht van knoflook, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.