Last Updated on 26 juli 2024 by M.G. Sulman
Inhoud
Leefstijl en gezondheid
Wat zijn determinanten van gezondheid? Determinanten zijn persoonsgebonden, leefstijl en omgeving. Een gezonde leefstijl kan de meeste chronische ziekten voorkomen. Maar er is een ongelijke verdeling in onze samenleving in termen van leefstijl en algemene gezondheid. De grenzen tussen gezond en ziek lopen vaak langs sociale verschillen. Er zijn sociaaleconomische gezondheidsverschillen: dit zijn systematische verschillen in gezondheid en levensverwachting afhankelijk van je positie in de maatschappij, veelal uitgedrukt in sociaal economische status (SES). SES wordt bepaald op basis van je opleiding, inkomen en positie op de arbeidsmarkt. Roken, drinken, een onevenwichtige voeding en gebrek aan lichaamsbeweging zijn cruciale gezondheidsfactoren en kunnen ziekten voorkomen of juist triggeren, zoals kanker en hart- en vaatziekten. Volgens schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zouden tot 80% van de coronaire hartziekten, 90% van type 2 diabetes en een derde van alle kankers kunnen worden vermeden door meer te bewegen, gezonder te eten en te stoppen met roken.
Regelmatige lichaamsbeweging
Regelmatige lichaamsbeweging is een van de belangrijkste factoren voor een gezonde leefstijl. Daar zijn veel redenen voor: sport versterkt de spieren en beschermt zo het skelet tegen overmatige en verkeerde belasting. De stofwisseling wordt door beweging gestimuleerd terwijl de bloeddruk daalt. Lichamelijke activiteit voorkomt hart- en vaatziekten. Het heeft ook een stemmingsbevorderend effect doordat gelukshormonen en immuunversterkende boodschappersstoffen vrijkomen.
Een half uur per dag lichamelijk activiteit in de vorm van zwemmen, hardlopen, dansen, fietsen, zijn voldoende om deze positieve effecten te bereiken. Regelmatige dagelijkse lichaamsbeweging, zoals traplopen en wandelen, is ook goed voor je.
Goed slapen
Slaap zorgt voor ontspanning en rust en gaat zelfs verouderingsprocessen tegen. Het lichaam en de hersenen werken ‘s nachts op volle toeren: een hoge concentratie aan groeihormonen zorgt ervoor dat (tijdelijk) opgeslagen stofwisselingsproducten worden afgebroken en verwondingen in het lichaamsweefsel worden genezen. Het geheugen hoeft nauwelijks externe prikkels op te nemen en kan zo in alle rust de informatie van de dag verwerken.
Een regelmatige slaaproutine op basis van je individuele behoeften dragen in grote mate bij aan je gezondheid en welzijn. De herstel- en groeiprocessen zijn ontzettend belangrijk voor je lichaam en geest. Zowel kinderen als volwassenen moeten voldoende slaap krijgen. Dit zorgt ervoor dat je je overdag uitgerust en energiek voelt. Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur kwalitatief goede slaap per nacht. Goede slaap betekent dat je hersenen de tijd krijgen om zich te reinigen.
Chronische stress vermijden
Er moet onderscheid gemaakt worden tussen gezonde en ongezonde stress.
Positieve stress
Positieve stress is gezond! Veel mensen dromen van een leven zonder stress. Eindelijk geen afspraken, tijd voor jezelf en je sociale contacten, en leuke dingen doen. Maar een volledig stressvrij leven is evenwel niet wenselijk: positieve stress verhoogt het bewustzijn en bevordert de prestaties van je lichaam zonder het te schaden. Positieve stress motiveert en verhoogt je productiviteit.
Ongezonde stress
Zoals zo vaak het geval is, is de mate en duur van stress ook van belang. Stress wordt alleen negatief beoordeeld als het te vaak voorkomt en zonder fysieke compensatie. We ervaren negatieve stress (leed) als bedreigend en overweldigend. Er wordt van ons verwacht dat we duizend dingen tegelijkertijd doen – en we weten heel goed dat we onze taken niet zullen uitvoeren of alleen met een echt blijk van kracht. Maar op een gegeven moment komt er een einde aan alle kracht.
Sociale contacten en optimisme
Het hebben van voldoende ondersteunende sociale contacten en een positieve houding en tevredenheid met het leven, vergroten je welzijn en versterken het immuunsysteem. Zorg daarom dat je je omringt met positieve en wederkerige sociale contacten. Onderhoud vriendschappen niet uit plichtsbesef, maar op zo’n manier dat je je er prettig en veilig bij voelt. Hetzelfde geldt voor je gedachten: probeer te breken met negatieve en irrationele gedachten en ontwikkel in plaats daarvan positieve en rationele gedachten. Dit bevordert de vermindering van stress en verlicht soms zelfs lichamelijke ontstekingsprocessen.
Alle artikelen in deze rubriek
A
- Afvallen:
- Astma:
B
C
E
G
H
- Hart- en vaatziekten:
- Hoe overleef je een kernramp?