De 6 leefregels van Adelina Patti

Last Updated on 5 mei 2025 by M.G. Sulman

Adelina Patti, geboren op 19 februari 1843 en overleden op 27 september 1919, was dé diva van haar tijd – een operazangeres die niet alleen applaus oogstte met haar stem, maar ook met haar uitstraling. Zelfs op latere leeftijd wist ze iedereen te verbazen met haar jeugdige verschijning en stralende looks. En raad eens? Ze had een aantal leefregels waar ze heilig in geloofde.¹De leefregels van Ad. Patti. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 01-12-1901, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883478:mpeg21:p016 Geen geheimzinnige elixirs of ingewikkelde rituelen, maar simpele richtlijnen die verrassend tijdloos blijken te zijn. Als je die regels naast de moderne wetenschap legt, zie je dat ze haar tijd ver vooruit was. Misschien was Patti niet alleen een muzikaal genie, maar ook een pionier in wellness avant la lettre. Wat denk jij – kun jij iets van haar leren? Laten we haar zes gouden tips onder de loep nemen.

Achtergrondinformatie

Het begin van een legende: Adelina Patti’s jeugd

Adelina Patti zag het levenslicht op 19 februari 1843 in Madrid, als jongste telg van een écht muzikaal gezin. Haar vader, de Italiaanse tenor Salvatore Patti, en haar moeder, sopraan Caterina Barilli, hadden muziek in hun DNA.²Androom. Patti, Adelina, Baroness Cederström. https://androom.home.xs4all.nl/biography/p023123.htm (ingezien op 18-11-2022) Stel je eens voor hoe het thuis moet zijn geweest: een huis vol muziek, drama, en gepassioneerde repetities. Niet gek dat Adelina en haar oudere zussen, Amalia en Carlotta, al snel hun weg vonden naar het podium. Zelfs haar broer Carlo voegde zich bij het muzikale gezelschap – hij werd violist en trouwde met de Amerikaanse actrice Effie Germon. Een familie vol talent dus, waar waarschijnlijk nooit een saai moment was.

Als peuter verhuisde Adelina met haar ouders naar New York. Daar groeide ze op in Wakefield, een wijk in The Bronx, waar ze al vroeg haar buitengewone talent liet zien. Op haar achtste stond ze al op het podium, en het publiek was direct verkocht. Het enthousiasme deed denken aan de tijd van Jenny Lind, een legendarische Zweedse sopraan.³Adelina Patti.. “Nieuw Amsterdamsch handels- en effectenblad”. Amsterdam, 18-02-1862, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010132156:mpeg21:p002 Beeld je eens in: een klein meisje dat hele zalen plat speelt – hoe bijzonder is dat?

Doorbraak op het podium: de eerste successen

In 1859, op slechts 16-jarige leeftijd, debuteerde Adelina aan de Academy of Music in New York als Lucia in Donizetti’s opera Lucia di Lammermoor. Dit was geen simpele rol – Lucia vraagt niet alleen een perfecte techniek, maar ook een ongeëvenaarde emotie. Adelina schitterde, en het werd meteen duidelijk dat ze een unieke ster was. Haar stem, helder en krachtig, raakte het publiek recht in het hart.

Al snel volgde de wereld haar opmars. In 1860 zong ze samen met Emma Albani tijdens de wereldpremière van Cantata van C.W. Sabatier in Montreal. Het jaar daarop maakte ze haar debuut in Covent Garden in Londen. Haar optredens waren een daverend succes. Londenaren stroomden massaal toe om haar te zien, en Adelina besloot zich te vestigen in Clapham, een chique buitenwijk van Londen. Van daaruit werkte ze aan haar internationale doorbraak, met optredens in Parijs, Wenen en andere grote Europese steden.

Een stem voor presidenten en koningen

In 1862 zong Adelina Home, Sweet Home in het Witte Huis voor niemand minder dan Abraham Lincoln. Kun je je het voorstellen? De 16e president van de Verenigde Staten, in de donkere dagen van de Amerikaanse Burgeroorlog, luisterend naar de stem van Patti. Haar vertolking was zo ontroerend dat ze het nummer vaak als toegift bleef zingen tijdens haar carrière. Het was alsof ze met haar stem mensen hoop gaf, zelfs in de meest turbulente tijden.

Maar haar publiek was niet beperkt tot presidenten. In 1868 zong ze op de begrafenis van Gioachino Rossini, de beroemde componist die haar carrière had beïnvloed. Ze trad op samen met de legendarische alt Marietta Alboni. Het was een eerbetoon aan een van de groten van de muziek, en Adelina’s bijdrage werd geprezen als een van de hoogtepunten.

Het liefdesleven van een diva

Net als haar carrière was Adelina’s liefdesleven groots en dramatisch. In 1868 trouwde ze met Henri de Roger de Cahusac, Markies van Caux. Het huwelijk bleek echter geen succes. De relatie kwam onder druk te staan door uiteenlopende persoonlijkheden en waarschijnlijk ook haar drukke carrière. Ze gingen uit elkaar in 1877 en scheidden in 1885.

Maar Adelina vond al snel nieuw geluk bij de Franse tenor Ernesto Nicolini. Ze kochten samen Craig-y-Nos, een Victoriaans landhuis in Wales, compleet met een eigen theater. Ze trouwden in 1886 en bleven samen tot zijn dood in 1898, al suggereert het feit dat hij haar uit zijn testament schrapte dat hun relatie niet altijd even soepel verliep.

In 1899 trouwde Adelina opnieuw, deze keer met de Zweedse baron Rolf Cederström. Dit huwelijk bleek stabieler, en Cederström werd haar enige erfgenaam. Het was alsof Adelina na alle ups en downs eindelijk rust vond.

Het einde van een gouden stem

In 1903 probeerde Adelina nog een keer Amerika te veroveren met een tournee, maar het mocht niet zo zijn. Haar stem, ooit zo krachtig en sprankelend, had haar piek bereikt. Ze trok zich terug in Craig-y-Nos, waar ze haar dagen doorbracht in haar theater en haar liefde voor muziek koesterde. Haar laatste openbare optreden was in 1914 tijdens een benefietconcert voor het Rode Kruis in Londen. Het was een passend einde aan een carrière vol glorie.

Een nalatenschap die voortleeft

Adelina Patti stierf in 1919 in Craig-y-Nos en werd begraven op Père-Lachaise in Parijs, tussen andere grootheden van haar tijd. Haar leven was een verhaal van uitzonderlijk talent, grootsheid en drama – zowel op als naast het podium. Haar muziek leeft voort, net als haar reputatie als een van de grootste operazangeressen ooit. Wie haar ooit hoorde zingen, wist dat ze iets magisch had – iets wat zelfs de tand des tijds niet kan uitwissen.

De 6 leefregels van Adelina Patti

Adelina Patti beweerde dat de meeste vrouwen vroegtijdig oud en lelijk worden en dat zij dit grotendeels aan zichzelf te wijten hebben. Toen de diva 60 jaar oud was, zag zij eruit als een vrouw
van even in de veertig.⁴De leefregels van Ad. Patti. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 01-12-1901, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883478:mpeg21:p016

Adelina Patti zei, dat men, om jong en gezond te blijven, en wanneer men in het bezit is van een mooie stem, die tot in lengte van dagen te behouden, geen opoffering te groot moet achten.⁵De leefregels van Ad. Patti. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 01-12-1901, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883478:mpeg21:p016 Zij heeft zich gedurende haar hele leven met ijzeren volharding aan haar eigen voorschriften onderworpen. Haar leefregels luiden aldus:

1. Nooit minder dan acht uur slapen.
2. Veel lichaamsbeweging in de open lucht.
3. Zeer matige en sobere voeding.
4. Onthouding van alle alcoholische dranken.
5. Slapen met open raam.
6. Niet tobben.⁶De leefregels van Ad. Patti. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 01-12-1901, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883478:mpeg21:p016

De laatste leefregel was volgens haar de belangrijkste en tevens moeilijkste leefregel.

Bij nader inzien zijn haar leefregels zo gek nog niet:

Nooit minder dan acht uur slapen

Volgens Patti was voldoende slaap de basis van een gezond leven. Acht uur vond zij ideaal, al weten we tegenwoordig dat iets minder voor de meeste mensen al prima is. Onderzoek laat zien dat 7 tot 7,5 uur werkelijke slaap vaak optimaal is. Het helpt niet alleen om je energiek te voelen, maar speelt ook een cruciale rol in het herstel van je lichaam. Een goede nachtrust versterkt je immuunsysteem, verbetert je stemming en draagt bij aan je concentratievermogen. Dus: zet je schermen op tijd uit, kruip lekker onder de wol en geef je lichaam de rust die het verdient.

---

Veel lichaamsbeweging in de open lucht

Adelina had het goed begrepen: beweging doet wonderen, zeker als je buiten bent. Frisse lucht en beweging houden je niet alleen fysiek fit, maar hebben ook een positief effect op je mentale welzijn. Het Voedingscentrum raadt aan om minstens 150 minuten per week matig of intensief te bewegen. Denk aan wandelen, fietsen of zelfs tuinieren. Twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten zijn ook aan te raden, vooral voor ouderen, inclusief balansoefeningen. Als je dit koppelt aan een buitenactiviteit – bijvoorbeeld een stevige boswandeling – krijg je meteen een dosis vitamine D mee. Win-win!

---

Zeer matige en sobere voeding

Adelina was geen voorstander van overvloedig eten, en terecht. Het is bewezen dat matig eten bijdraagt aan een langer en gezonder leven. Wie gebalanceerd eet volgens de Schijf van Vijf verkleint de kans op allerlei chronische ziektes, zoals hart- en vaatziekten en kanker. Sobere voeding betekent trouwens niet dat het saai moet zijn – denk aan kleurrijke salades, gezonde vetten zoals avocado of noten, en een stukje pure chocolade als traktatie. Minder eten, meer genieten, dat is de truc.

---

Onthouding van alle alcoholische dranken

Adelina hield zich verre van alcohol, en dat advies sluit naadloos aan bij wat het Voedingscentrum tegenwoordig aanbeveelt: liever helemaal geen alcohol, of hooguit één glas per dag. Alcohol verhoogt het risico op ziektes zoals kanker en hart- en vaatziekten. Het tast bovendien je slaapkwaliteit en concentratie aan. Door alcohol te vermijden, blijf je niet alleen gezonder, maar voel je je ook fitter en scherper. Patti zat wat dit betreft helemaal goed – een echt vooruitziende blik.

---

Slapen met een open raam

Dit advies klinkt misschien simpel, maar het is super effectief. Slapen met een open raam zorgt voor een constante aanvoer van frisse lucht, wat kan helpen om infecties van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid en keelontsteking, te voorkomen. Bovendien kan een goed geventileerde slaapkamer bijdragen aan een betere slaapkwaliteit. En laten we eerlijk zijn: wie houdt er niet van wakker worden met frisse ochtendlucht in plaats van een benauwde kamer?

---

Niet tobben

Dit was volgens Adelina zelf de belangrijkste, maar ook de lastigste regel. Niet piekeren klinkt makkelijk, maar in de praktijk is het een uitdaging. Toch weten we dat stress een enorme impact heeft op je gezondheid. Het versnelt de veroudering van immuuncellen en verhoogt de kans op ziektes zoals kanker en hart- en vaatziekten. Ook je huid kan lijden onder chronische stress – hallo, vroegtijdige rimpels! Daarom is het belangrijk om bewust te werken aan ontspanning. Of dat nu pilates, een hobby of gewoon een goed gesprek is, doe wat werkt voor jou.

---

Een tijdloze visie op gezondheid

Meer dan een eeuw geleden gaf Adelina Patti leefadviezen die nog steeds relevant zijn. Ze mikte misschien iets te hoog met haar acht uur slaap (de wetenschap zegt dat iets minder vaak al genoeg is), maar verder had ze het helemaal bij het rechte eind. Bewegen, matig eten, geen alcohol, frisse lucht, en vooral niet tobben: het zijn eenvoudige principes die ons nog steeds helpen om gezond en gelukkig te leven. Misschien was Adelina niet alleen een muziekicoon, maar ook een onbewuste wellness-goeroe avant la lettre.

De 6 leefregels van Adelina Patti / Bron: Martin Sulman

Gewiekste impresario

Uit de loopbaan van de beroemde zangeres Adelina Patti die 67 jaar is geworden, vertelt een harer oude impresario’s in een Engelse tijdschrift de volgende anekdote.⁷Er in geloopen.. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 11-09-1910, p. 17. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010895259:mpeg21:p017

“‘t Was vastgesteld, dat Patti eenige jaren geleden te Boekarest zou optreden, doch kort vóór den aanvang van de reis verklaarde zij, er niet heen te willen, daar het „daarginds” te koud was. Alle pogingen van den impresario, haar op het besluit terug te brengen, mislukten, en de zangeres was niet tot rede te brengen. De wanhopige impresario, die ‘n half fortuin op ‘t spel voelde, besloot z’n toevlucht tot ‘n list te nemen, en zond z’n vertegenwoordiger te Boekarest het volgende telegram: „Heb noodig plechtige ontvangst station Boekarest, telegrafeer, mij onmiddellijk ‘t volgende: Roemeensche adel van plan mevrouw Patti grandioos te ontvangen: Verwacht aan station vertegenwoordiger regeering: sleden, fakkels, muziekkapel”.

De slimme impresario ontving ‘n paar uur later ‘t gewenschte telegram, en toonde ‘t aan Patti, die verrukt uitriep: „O, wat ‘n allerliefste menschen! Wanneer gaan we….?” Morgenavond als u ‘t goed vindt, was ‘t antwoord.

Aan ‘t station te Boekarest werd de diva door ‘n zwerm heeren in rok en uniform ontvangen. Achter hen straalden fakkels, wapperden vaandels en schetterden koperinstrumenten. Toen Patti uit den salonwagen stapte trad ‘n oude heer met grijzen baard op haar toe en sprak plechtig: „De adel van Roemenië heet u hartelijk welkom, hooggeachte mevrouw.”

Na deze ontvangst word dc kunstenares omstuwd door de hooge heren, naar haar hotel geleid.

De uniformen waren voor een rijksdaalder per stuk van ‘n kostumier gehuurd, en de z.g. adellijke heeren hadden hun figurantenrollen voor een gulden en ‘n sigaar gespeeld. ‘t Geheel had een paar honderd gulden gekost. Maar ‘s impresario’s zaakje was gered.”

‘Ah Non Credea Mirarti’

Adelina Patti zingt ‘Ah Non Credea Mirarti’. Opgenomen in 1906 in haar huis Craig-y-Nos. Het Nieuw Amsterdamsch handels- en effectenblad schreef reeds op 18 februari 1862 op lyrische wijze over haar zangtalent:

“Adelina Patti bezit nog eene gave te meer, om de reeds zoo hooge sympathie van hare bewonderaars nog meer te doen klimmen, deze is haar zuivere Italiaansche stijl, hare heerlijke Italiaansche uitspraak, hare uitstekende Italiaansche methode en hare onbeschryfelijke schoone Italiaansche sternbuiging.”⁸Adelina Patti.. “Nieuw Amsterdamsch handels- en effectenblad”. Amsterdam, 18-02-1862, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010132156:mpeg21:p002

FAQ Adelina Patti – Alles wat je ooit wilde weten (en meer)

Oké, dus je hebt de naam Adelina Patti ergens gehoord – misschien in een flard muziekgeschiedenis of omdat iemand ineens lyrisch werd over een sopraan uit de 19e eeuw. En je denkt: wie was deze vrouw eigenlijk? Nou, buckle up, want je staat op het punt een duik te nemen in het leven van een zangeres die zó legendarisch was, dat zelfs koningen hun adem inhielden als ze een hoge noot raakte. Geen diva van Instagram, maar eentje van fluwelen jurken, handgeschreven brieven en staande ovaties van 20 minuten. Echt waar.

Deze FAQ is geen droge opsomming van weetjes (dat kun je elders wel krijgen), maar een losse, sprankelende verzameling antwoorden op vragen die je misschien niet eens wist dat je had. We nemen je mee langs haar gloriejaren, haar excentrieke treintochtjes, haar paleisachtige villa in Wales, en haar status als dé stem van een tijdperk. Geen stijf gedoe, gewoon alsof je met een vriendin op een bank zit en het ineens over ‘die ene opera-mevrouw’ gaat die fabelachtig goed bleek te zijn.

En voor wie denkt: “Waarom zou ik iets moeten weten over een sopraan van vóór Spotify?” – simpel. Omdat sommige mensen zó briljant waren dat hun echo’s nog generaties later doorklinken. En Patti? Die was er daar één van. Dus scroll gerust door deze bonte, brutale, eerlijke lijst met vragen en antwoorden. Verwacht fun facts, verrassingen, en een stem die – al hoor je ’m misschien niet letterlijk – toch iets in je wakker maakt.

Vraag	Antwoord
Wie was Adelina Patti eigenlijk?	Gewoon één van de grootste operazangeressen ooit – en nee, da’s geen overdrijving. Ze werd al op jonge leeftijd een soort superster en zong letterlijk over de hele wereld. Denk: Beyoncé van de 19e eeuw, maar dan met een sopraanstem die iedereen stil kreeg.
Wanneer leefde ze dan?	Ze werd geboren op 19 februari 1843 in Madrid en overleed op 27 september 1919. Een vrouw van vóór de grammofoon maar nog steeds beroemd in het tijdperk van Spotify.
Waar kwam ze vandaan?	Geboren in Spanje, ouders uit Italië, opgegroeid in New York. Internationaal pakketje, zeg maar. Een soort wereldburger nog voordat dat hip was.
Wat maakte haar stem zo speciaal?	Dat is lastig te beschrijven, maar mensen zeiden dat ze kristalhelder was, met ongelofelijke controle. Alsof ze moeiteloos over octaven heen danste. En die zuiverheid? Die was niet van deze wereld. Zelfs koningen gingen rechtop zitten als ze zong.
Was ze bekend tijdens haar leven?	Uh, ja – beroemd met hoofdletters. Ze was de bestbetaalde zangeres van haar tijd en kreeg applausrondes die langer duurden dan sommige aria’s. Serieus, fans gooiden bloemen, juwelen, soms zelfs brieven met huwelijksaanzoeken.
Hoeveel werd ze betaald eigenlijk?	Pak een stoel: op haar hoogtepunt kreeg ze $5.000 per optreden (in die tijd!), vooruitbetaald, cash, zonder kortingen. En o ja: ze reisde met haar eigen treinwagon. Diva vibes? Zeker weten.
Was ze dan ook een diva-diva?	Ja en nee. Ze was vriendelijk, charmant en geliefd, maar ze wist ook wat ze waard was. Ze had bijvoorbeeld een contract waarin stond dat ze geen noot hoefde te zingen vóór 8 uur ’s avonds. Respect!
Had ze een favoriet repertoire?	Ze was dol op belcanto – Donizetti, Bellini, Rossini... dat soort werk. Maar ook Verdi en zelfs Franse componisten. Ze hield het luchtig, sierlijk, soms bijna acrobatisch.
Zong ze ook Wagner of zo?	Nope. Te zwaar, te dramatisch, niet haar ding. Ze bleef liever bij de verfijnde Italiaanse stijl waarin ze kon schitteren. Ze wist wat haar kracht was, en week daar niet van af.
Heeft ze ooit in Nederland gezongen?	Jazeker! Ze trad op in o.a. Amsterdam en Den Haag. Toen ze daar op het podium stond, zat de zaal bomvol en hing iedereen aan haar lippen. En terecht.
Was ze getrouwd?	Ja, drie keer zelfs. Eén huwelijk was met een Franse tenor (Nicolini), en die was meteen ook haar manager. Een powerkoppel in muziekland.
Had ze kinderen?	Nope. Geen kinderen, maar ze had wél een heel kasteel in Wales: Craig-y-Nos Castle. En ja, daar hield ze huisconcerten en had ze een privé-theater. Geen grap.
Heeft ze opnames gemaakt?	Jawel, aan het eind van haar leven, rond 1905. De techniek was toen nog beperkt, maar haar stem – zelfs op hoge leeftijd – blijft indrukwekkend. Zoek maar eens op YouTube: kippenvel gegarandeerd.
Waarom hoor je haar naam niet vaker?	Tja, ze stierf ruim een eeuw geleden en veel mensen kennen haar alleen van verhalen of oude platen. Maar onder muziekliefhebbers is haar naam nog steeds magisch. Wie haar kent, vergeet haar nooit.
Heeft ze ook bekende fans gehad?	En of. Koningin Victoria, Giuseppe Verdi, Tchaikovsky – allemaal fan. Verdi zei zelfs: "Er is maar één zangeres: Patti." Ja, dan heb je het gemaakt.
Was ze aardig in het echt?	Alles wijst erop dat ze vriendelijk en charmant was, ondanks haar status. Geen kapsones, wel een gezonde dosis zelfrespect. Ze wist dat ze legendarisch was, maar bleef ook menselijk.
Hoe zag ze eruit?	Elegant, met grote ogen, vaak prachtig gekleed. Ze had stijl, flair én een beetje mysterie. Denk: glamour uit de tijd van kroonluchters en fluwelen gordijnen.
Wat is haar nalatenschap?	Een gouden standaard voor zangeressen. Veel technieken die vandaag de dag worden onderwezen, zijn indirect door haar beïnvloed. Ze zette de lat hoog – héél hoog.
Waar ligt ze begraven?	In Parijs, op de Cimetière du Père-Lachaise. Tussen andere grootheden, want daar hoor je bij als je zó'n stem hebt gehad.
Hoe oud werd ze?	76 jaar. Een mooi lang leven voor iemand die zo intens heeft geleefd én gereisd in een tijd waarin dat allesbehalve vanzelfsprekend was.
Is er een film over haar?	Nog niet echt een grote bioscoopfilm, maar er zijn documentaires, boeken, en een paar korte toneelstukken waarin ze figureert. Iemand in Hollywood zou wakker moeten worden... just saying.
Wat kunnen wij vandaag nog van haar leren?	Zoveel! Dat je trouw moet blijven aan je talent. Dat je stijl belangrijker is dan volume. En dat klasse altijd wint – met of zonder microfoon.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het werk van Adelina Patti of haar leefregels. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.