Last Updated on 7 april 2024 by M.G. Sulman
Overgewicht duidt er op dat een persoon een te hoog gewicht heeft ten opzichte van zijn lengte en geslacht. Er is te veel overtollig vet in het lichaam opgeslagen. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals diabetes, hartaandoeningen en bepaalde vormen van kanker. Overgewicht wordt gemeten met behulp van de body mass index (BMI), die wordt berekend door het gewicht van een persoon te delen door de kwadraat van zijn lengte. Een BMI van 25 of hoger wordt beschouwd als overgewicht, terwijl een BMI van 30 of hoger wordt beschouwd als obesitas.
Wat is overgewicht?
Definitie en betekenis
Overgewicht en ernstig overgewicht (obesitas) zijn abnormale of buitensporige opeenhopingen van vet die je gezondheid kunnen beïnvloeden. Je kunt op 2 manieren te weten komen of je overgewicht hebt: BMI en omtrek van de buik.
BMI
De body mass index (BMI) is een veelgebruikte manier om te bepalen of iemand overgewicht heeft. De BMI wordt berekend door het gewicht van een persoon te delen door de kwadraat van zijn lengte. Een BMI van 25 of hoger wordt beschouwd als overgewicht, terwijl een BMI van 30 of hoger wordt beschouwd als obesitas.
Buikomtrek
Een andere manier om te bepalen of iemand overgewicht heeft, is door de omtrek van de buik te meten. Een hoge omtrek van de buik kan wijzen op een hoog niveau van buikvet, wat weer kan leiden tot gezondheidsproblemen. Het is wel belangrijk om te weten dat de omtrek van de buik niet de enige factor is die bepaalt of iemand overgewicht heeft. Er zijn ook andere factoren die meespelen, zoals de algehele vetverdeling in het lichaam en de spiermassa.
BMI berekenen + voorbeeld
Stel, je bent een man van 1,80 meter lang en je weegt 80 kilo. Dan kun je je BMI berekenen door je gewicht (80 kg) te delen door het kwadraat van je lengte (1,80 m x 1,80 m = 3,24). Dus:
80 / 3,24 = 24,69
Dus in dit voorbeeld heeft deze man een BMI van 24,69, wat betekent dat hij geen overgewicht heeft.
Het is wel belangrijk om te weten dat de BMI niet perfect is en dat het niet geschikt is voor iedereen. Zo kunnen bijvoorbeeld sporters een hogere BMI hebben dan wat gezond zou zijn, omdat ze een hoge spiermassa hebben. In dat geval zou het beter zijn om andere metingen te gebruiken, zoals de omtrek van de buik of de hoeveelheid vet in het lichaam.
Omtrek van de buik meten + voorbeeld
Om de omtrek van de buik te meten, kun je het volgende doen:
- Zoek een meetlint of een stuk touw en plaats het op het smalste punt van je middel, boven je navel.
- Adem uit en laat het meetlint of touw losjes om je middel liggen, zonder het te strak aan te trekken.
- Meet het aantal centimeters dat het meetlint of touw om je middel loopt.
- Noteer het resultaat.
Het is belangrijk om op te merken dat de omtrek van de buik niet de enige factor is die bepaalt of iemand overgewicht heeft. Er zijn ook andere factoren die meespelen, zoals de algehele vetverdeling in het lichaam en de spiermassa. Het is daarom aan te raden om meerdere metingen te gebruiken om te bepalen of iemand overgewicht heeft.
Voorbeeld: stel, je meet de omtrek van je buik en je komt uit op een waarde van 96 cm. Volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) betekent dit dat je een hoog risico hebt op gezondheidsproblemen als gevolg van overgewicht. Voor mannen geldt als normale waarde een omtrek van minder dan 94 cm, terwijl voor vrouwen een omtrek van minder dan 80 cm als normaal geldt.
Oorzaken van overgewicht
Er zijn verschillende oorzaken van overgewicht.
Ongezonde leefstijl
De belangrijkste oorzaak is meestal een ongezonde leefstijl, met name het eten van te veel calorieën en het te weinig bewegen. Andere mogelijke oorzaken van overgewicht zijn onder andere:
Erfelijkheid
Overgewicht kan in sommige gevallen erfelijk zijn. Als je ouders of andere familieleden overgewicht hebben, is de kans groter dat jij ook overgewicht zult ontwikkelen.
Medicatie
Sommige medicijnen, zoals antidepressiva en bepaalde hormonale middelen, kunnen leiden tot gewichtstoename.
Stress en emoties
Stress, depressie en andere emoties kunnen leiden tot ongezonde eetgewoonten en een gebrek aan beweging, wat kan leiden tot overgewicht.
Ziekten
Bepaalde ziekten, zoals schildklierproblemen en slaapapneu, kunnen ook leiden tot overgewicht.
Leeftijd
Naarmate we ouder worden, neemt onze stofwisseling af, wat kan leiden tot gewichtstoename als we ons eet- en bewegingspatroon niet aanpassen.
Het is belangrijk om te weten dat overgewicht niet altijd te wijten is aan een ongezonde levensstijl. Soms zijn er andere oorzaken aan de hand, en het is daarom belangrijk om een arts te raadplegen als je denkt dat je overgewicht hebt.
Nadelen en gevolgen van overgewicht
Wat zijn de gevolgen van overgewicht? Overgewicht kan leiden tot een aantal nadelen en gezondheidsrisico’s, waaronder:
Diabetes type 2
Overgewicht kan leiden tot het ontwikkelen van diabetes type 2, een aandoening waarbij het lichaam niet in staat is om de bloedsuikerspiegel op een gezonde manier te reguleren.
Hart- en vaatziekten
Mensen met overgewicht hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct en beroerte.
Kanker
Sommige vormen van kanker, zoals dikkedarmkanker en borstkanker, komen vaker voor bij mensen met overgewicht.
Gewrichtsproblemen
Overgewicht kan leiden tot gewrichtsproblemen, zoals artrose en pijn in de knieën en heupen.
Slaapapneu
Mensen met overgewicht hebben een verhoogd risico op slaapapneu, een aandoening waarbij de ademhaling tijdens de slaap wordt onderbroken.
Vermoeidheid
Overgewicht kan leiden tot vermoeidheid en een laag energieniveau
Laag zelfvertrouwen
Mensen met overgewicht kunnen zich goed bewust zijn van hun gewicht en dit kan leiden tot een lager zelfvertrouwen en een verminderd welbevinden.
Het is belangrijk om te weten dat overgewicht niet altijd leidt tot gezondheidsproblemen. Sommige mensen met overgewicht zijn fit en gezond, terwijl anderen met een normaal gewicht wel gezondheidsproblemen kunnen hebben. Toch is het wel aan te raden om te proberen een gezond gewicht te behouden, omdat dit de kans op gezondheidsproblemen kan verkleinen.
Wanneer is het extra belangrijk om iets te doen aan overgewicht?
Er zijn een aantal redenen waarom het extra belangrijk kan zijn om iets te doen aan overgewicht:
Als je een hoge BMI hebt
Zoals hierboven reeds uitgelegd, wordt overgewicht gemeten met behulp van de body mass index (BMI). Als je een BMI hebt van 25 of hoger, is er sprake van overgewicht. Hoe hoger je BMI, hoe groter het risico op gezondheidsproblemen. Als je een BMI hebt van 30 of hoger, is er sprake van obesitas en is het extra belangrijk om iets te doen aan je overgewicht.
Als je gezondheidsproblemen hebt
Als je al gezondheidsproblemen hebt, zoals diabetes of hartaandoeningen, kan het extra belangrijk zijn om iets te doen aan je overgewicht. Dit kan helpen om je gezondheid te verbeteren en het risico op verdere gezondheidsproblemen te verkleinen.
Als je moeilijkheden hebt met bewegen
Als je moeilijkheden hebt met bewegen vanwege overgewicht of obesitas, kan dit leiden tot een inactief leven en verdere gewichtstoename. In dat geval kan het extra belangrijk zijn om iets te doen aan je overgewicht, zodat je weer gemakkelijker kunt bewegen.
Als je ontevreden bent over je gewicht
Als je ontevreden bent over je gewicht en je wilt graag afvallen, kan het extra belangrijk zijn om iets te doen aan je overgewicht. Dit kan helpen om je zelfvertrouwen te vergroten en je algehele welbevinden te verbeteren.
Het is belangrijk om te weten dat het verliezen van overgewicht niet altijd gemakkelijk is en dat het tijd kan kosten. Het is daarom aan te raden om professioneel advies te zoeken, bijvoorbeeld bij een arts of diëtist, als je graag iets wilt doen aan je overgewicht.
Behandeling van overgewicht
Er zijn verschillende manieren om overgewicht aan te pakken of te behandelen, afhankelijk van de oorzaak van het overgewicht en de ernst ervan. Sommige mogelijke behandelingen voor overgewicht zijn:
Een gezonde levensstijl
Een van de belangrijkste manieren om overgewicht te behandelen is door een gezonde leefstijl te volgen. Dit betekent onder andere het eten van gevarieerde en gezonde voeding, voldoende bewegen en voldoende rust nemen.
Gewichtsverliesprogramma
Soms kan het helpen om deel te nemen aan een gewichtsverliesprogramma, zoals een dieet of een bewegingsprogramma. Dit kan worden aangeboden door een arts, diëtist of gewichtsconsulent.
Medicijnen
In sommige gevallen kan het helpen om medicijnen te gebruiken om overgewicht te behandelen. Dit is meestal alleen het geval als andere behandelingen, zoals leefstijlveranderingen, niet hebben geholpen.
Chirurgie
In ernstige gevallen van obesitas kan chirurgie worden overwogen, zoals een maagverkleining of een maagband. Dit is een ingrijpende behandeling en wordt alleen overwogen als andere behandelingen niet hebben geholpen en als het risico op gezondheidsproblemen door het overgewicht groot is.
Prognose
De prognose van overgewicht hangt af van verschillende factoren, zoals de oorzaak van het overgewicht, de ernst van het overgewicht en of er gezondheidsproblemen aanwezig zijn. In het algemeen is het mogelijk om overgewicht te verminderen of te verliezen door een gezonde levensstijl te volgen, zoals het eten van een gezonde en gevarieerde voeding en voldoende beweging. Als dit niet helpt, kunnen andere behandelingen worden overwogen, zoals medicijnen of chirurgie.
Het is belangrijk om te weten dat het verliezen van overgewicht niet altijd gemakkelijk is en dat het tijd kan kosten. Het is daarom aan te raden om professioneel advies te zoeken, bijvoorbeeld bij een arts of diëtist, als je graag iets wilt doen aan je overgewicht. Het is ook belangrijk om realistische doelen te stellen en om geduld te hebben. Sommige mensen verliezen snel gewicht, terwijl anderen langer tijd nodig hebben om resultaat te zien. Het is belangrijk om vol te houden en om niet te snel op te geven als het lastig is.
Preventie
Er zijn verschillende manieren om overgewicht te voorkomen, waaronder:
Een gezonde levensstijl
Een van de belangrijkste manieren om overgewicht te voorkomen is door een gezonde levensstijl te volgen. Dit betekent onder andere het eten van een gezonde en gevarieerde voeding, voldoende bewegen en voldoende rust nemen.
Bewustzijn
Het is belangrijk om bewust te zijn van wat je eet en hoeveel je beweegt. Probeer te voorkomen dat je te veel eet, vooral voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigde vetten, suikers en zout. Probeer ook voldoende te bewegen, bijvoorbeeld door minstens 30 minuten per dag te wandelen of te fietsen.
Gezonde gewoonten
Probeer gezonde gewoonten te ontwikkelen, zoals het eten van voldoende groenten en fruit, het beperken van het eten van snoep en het beperken van het gebruik van alcohol. Het is ook belangrijk om voldoende te drinken, vooral water. Het is aanbevolen om elke dag ongeveer 1,5 tot 2 liter te drinken.
Stressbeheersing
Het is belangrijk om te leren omgaan met stress, omdat stress kan leiden tot ongezonde eetgewoonten en gewichtstoename. Probeer stress te verminderen door voldoende te rusten, tijd te nemen voor jezelf en door stressverminderende activiteiten te doen zoals meditatie, yoga of sporten.
Slaap
Het is belangrijk om voldoende te slapen, omdat te weinig slaap kan leiden tot gewichtstoename. Probeer elke nacht minstens 7-9 uur te slapen.
Professionele hulp inschakelen
Het is ook belangrijk om professioneel advies te zoeken als je denkt dat je een gewichtsprobleem hebt of als je moeite hebt om een gezonde levensstijl te behouden. Een arts, diëtist of gewichtsconsulent kan je helpen met het ontwikkelen van een gezonde levensstijlplan dat werkt voor jou.
Christelijke visie op overgewicht
Er is geen specifieke christelijke visie op overgewicht. De Bijbel bevat geen specifieke richtlijnen voor het behouden van een gezonde gewicht. Er zijn echter enkele Bijbelse waarden die van toepassing kunnen zijn op het behouden van een gezond gewicht. Zo zou een christen bijvoorbeeld dankbaar moeten zijn voor het lichaam dat God hem of haar heeft gegeven en goed moeten zorgen voor dat lichaam door gezonde keuzes te maken en te zorgen voor voldoende beweging. De Bijbel benadrukt ook het belang van zelfbeheersing en het vermijden van uitbundigheid of overmatigheid in alles wat we doen, wat kan betekenen dat we moeten proberen ons te beperken tot gezonde porties en het vermijden van te veel ongezonde voedingsmiddelen.
Uiteindelijk is het belangrijkste wat een christen kan doen om een gezond gewicht te behouden, het ontwikkelen van een goede relatie met God en het volgen van Zijn leiding in al onze levensbeslissingen, inclusief onze keuzes voor voeding en beweging.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over overgewicht, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
