Groningen: geschiedenis, winkels en bezienswaardigheden

Last Updated on 2 februari 2023 by M.G. Sulman

Groningen is een stad in het noorden van Nederland en is de hoofdstad van de provincie Groningen. De stad heeft een rijke geschiedenis en was ooit een belangrijke handelsstad. Groningen is al sinds de 9e eeuw bewoond en was in de Middeleeuwen een belangrijke stad in de Hanze, een samenwerkingsverband van handelssteden in Noordwest-Europa. In de 16e eeuw was Groningen een belangrijk centrum van de protestantse Reformatie. In de 19e eeuw werd de stad een belangrijk centrum voor de industrie en is dat tot op de dag van vandaag gebleven.

De zuidzijde van de Grote Markt / Bron: Wikimedia Commons

Geschiedenis van Groningen in vogelvlucht

Groningen is al sinds de vroege Middeleeuwen bewoond. De stad heeft een rijk handelsverleden en was vooral bekend om zijn producten als bier, kaas, linnen en leer. In de 13e eeuw was Groningen een van de belangrijkste steden van het Hanzegebied en was het een belangrijk economisch centrum voor de regio. Het Hanzegebied was een samenwerkingsverband van handelssteden in Noordwest-Europa.

In de Middeleeuwen was Groningen ook een belangrijk centrum van de katholieke kerk. Er waren verschillende kloosters en kerken in de stad, en het bisdom Groningen werd in 1956 opgericht als een afsplitsing van het aartsbisdom Utrecht. In de 16e eeuw, tijdens de Reformatie, werd Groningen een belangrijk centrum van de protestantse Reformatie en werd de stad protestants.

Groningen heeft in de Middeleeuwen ook enkele belangrijke belegeringen en oorlogen meegemaakt. Zo werd de stad in de 14e eeuw belegerd door de bisschop van Münster en werd de stad in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) meerdere keren belegerd door de Spanjaarden. Deze belegeringen hebben diepe sporen achtergelaten in de stad en hebben bijgedragen aan de rijke geschiedenis van Groningen.

Gronings Ontzet

Gronings Ontzet is een jaarlijks feest dat wordt gevierd op 28 augustus in de provincie Groningen. Het feest viert de bevrijding van de stad Groningen tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tussen de Nederlanden en Spanje.

De stad Groningen werd in 1594 belegerd door Spaanse troepen, die de stad wilden veroveren. De inwoners van de stad verdedigden zich met succes tegen de aanval en slaagden erin de Spaanse troepen te verdrijven. Dit werd gezien als een belangrijke overwinning voor de Nederlandse Republiek en werd gevierd als het Gronings Ontzet.

Tegenwoordig wordt het Gronings Ontzet gevierd met allerlei feestelijkheden, zoals optochten, muziekoptredens, vuurwerk en andere activiteiten. Het is een belangrijk cultureel evenement in de provincie Groningen en wordt gevierd door inwoners van alle leeftijden.

Belangrijke historische momenten in Groningen

Er zijn veel belangrijke historische momenten in de geschiedenis van Groningen. Hier zijn enkele van de belangrijkste:

  • De geschreven geschiedenis van Groningen begint rond het jaar 1040. In die tijd werd de stad geregeerd door de bisschop van Utrecht, die ook het beleid voor het gebied bepaalde. De stad was een belangrijk handelscentrum en had ook enige macht en invloed in de omgeving. Er is echter veel meer te vertellen over de geschiedenis van Groningen dan alleen de schenking door de Duitse keizer. De stad heeft een lange en rijke geschiedenis, met invloeden vanuit verschillende culturen en perioden. Er zijn talloze interessante gebeurtenissen en ontwikkelingen die de geschiedenis van de stad hebben beïnvloed.
  • In 1482 werd de stad toegevoegd aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dit was een belangrijke stap in de ontwikkeling van Groningen als stadstaat.
  • In 1614 werd de Universiteit van Groningen opgericht. Dit maakte van de stad een belangrijk centrum voor onderwijs en wetenschap.
  • In 1672 werd Groningen bezet door Franse troepen tijdens de Nederlandse Republiek. Dit was een belangrijk moment in de geschiedenis van de stad, omdat het de eerste keer was dat de stad bezet werd door vreemde machten.
  • In 1713 werd de stad weer teruggegeven aan de Nederlandse Republiek na de Vrede van Utrecht. Dit was een belangrijk moment in de geschiedenis van de stad, omdat dit het einde markeerde van de Franse bezetting en het begin van een tijdperk van vrede en stabiliteit.
Ubbo Emmius, de eerste rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen / Bron: Wikimedia Commons

Groningen tijdens de tweede wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Groningen een belangrijk doelwit voor de geallieerden vanwege de aanwezigheid van belangrijke industrieën en strategische locaties in de stad. In mei 1940 werd de stad bezet door Duitse troepen en bleef dit tot april 1945.

Groningen werd zwaar getroffen door bombardementen tijdens de oorlog, met name in april 1945 toen de stad werd aangevallen door geallieerde luchtmacht. Veel gebouwen en huizen werden vernield of beschadigd, en er vielen honderden slachtoffers onder de burgerbevolking.

Ook werden tijdens de oorlog veel Groningse Joden naar concentratiekampen gebracht, waar velen om het leven kwamen. Na de oorlog namen veel mensen in Groningen deel aan de wederopbouw van de stad en de herstelwerkzaamheden.

Verwoestingen aan noord- en oostzijde van de Grote Markt, het zwaarst getroffen deel van de stad. Rechtsvoor de Martinitoren naast de ruïnes van de Hoofdwacht. Helemaal rechts de ruïnes van het Scholtenhuis. / Bron: Wikimedia Commons

Groningen na de tweede wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog heeft Groningen zich ontwikkeld tot een belangrijk economisch en cultureel centrum in Nederland. De stad heeft een rijk verleden en is bekend om haar historische bezienswaardigheden, zoals de Martinitoren en het Groninger Museum.

In de jaren na de oorlog namen veel mensen in Groningen deel aan de wederopbouw van de stad en de herstelwerkzaamheden. Veel gebouwen en huizen werden gerepareerd of opnieuw opgebouwd, en de stad begon zich te ontwikkelen als een belangrijk centrum voor onderwijs, wetenschap en cultuur.

Tegenwoordig is Groningen een moderne en dynamische stad met een rijke cultuur en een bloeiende economie. De stad heeft een aantal belangrijke universiteiten en hogescholen, en is bekend om zijn levendige muziek- en kunstscène. De stad trekt ook veel toeristen vanwege haar historische bezienswaardigheden en de prachtige natuur in de omgeving.

Groningermuseum / Bron: Wikimedia Commons

Belangrijke historische figuren

Er zijn veel belangrijke historische figuren die verbonden zijn aan de stad Groningen. We laten enkele in willekeurige volgorde de revue passeren:

Joseph Simon Ascher (1829-1869), componist en pianist

Joseph Simon Ascher was een Nederlandse componist en pianist die op 3 juni 1829 in Groningen werd geboren en op 20 juni 1869 in Londen stierf. Hij was de zoon van de oppervoorzanger Simon Ascher van de joodse gemeente in Groningen. De componist stond bekend om zijn pianocomposities en was een invloedrijke figuur in de Nederlandse muziekscene in de 19e eeuw.

Herman Franke (1948-2010), criminoloog en schrijver

Herman Franke was een Nederlandse criminoloog en schrijver die eind 20e en begin 21e eeuw actief was. Hij werd geboren in 1948 en ontving zijn opleiding in de criminologie aan de Rijksuniversiteit Groningen in Nederland. Franke was een vooraanstaand expert op het gebied van crimineel gedrag en schreef veel over onderwerpen als forensische psychologie en strafrecht. Naast zijn werk als criminoloog was Franke ook een veelgevraagd spreker en commentator op het gebied van strafrecht. Hij stierf in 2010 op 62-jarige leeftijd.

Hendrik Willem Mesdag (1831-1915), schilder

Hendrik Willem Mesdag was een Nederlandse schilder en lid van de Haagse School van schilders, die bekend stond om zijn landschappen en zeegezichten. Hij werd geboren in Groningen in 1831 als tweede zoon in een doopsgezinde familie, en hij studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, België. Na terugkeer in Nederland werd hij lid van de Pulchri Studio in Den Haag en werd hij beïnvloed door het werk van de School van Barbizon in Frankrijk. In 1871 richtte hij samen met zijn vrouw Sientje van Houten de Mesdag Collectie op, die een groot aantal van zijn schilderijen bevat, evenals werken van andere kunstenaars van de Haagse School. Mesdag stierf in 1915 in Den Haag.

Hendrik Willem Mesdag, Aankomst van de Vis, (1875) Museum Vlaardingen / Bron: Wikimedia Commons

Willem Alting (1724-1800), gouverneur-generaal van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC)

Willem Alting, geboren te Groningen, was een Nederlandse politicus die van 1779 tot 1797 gouverneur-generaal van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) was. De VOC was een machtige handelsmaatschappij die opereerde in Oost-Indië (het huidige Indonesië) en andere delen van Azië gedurende de 17e en 18e eeuw. Alting stond bekend om zijn inspanningen om de administratieve en financiële systemen van de VOC te hervormen, en hij voerde verschillende maatregelen door om de efficiëntie en winstgevendheid van het bedrijf te verbeteren. Hij speelde ook een sleutelrol bij het onderhandelen over handelsovereenkomsten met verschillende Aziatische landen en bij het vestigen van Nederlandse controle over delen van Oost-Indië. Altings ambtstermijn als gouverneur-generaal werd gekenmerkt door belangrijke politieke en economische veranderingen in de regio, en hij wordt herinnerd als een van de belangrijkste figuren in de geschiedenis van de VOC.

Jantina Tammes (1871-1947), botanica en de eerste Nederlandse hoogleraar in de genetica

Jantina Tammes was een Nederlandse botanicus en geneticus die de eerste vrouw was die een hoogleraarschap in de genetica in Nederland bekleedde. Ze werd geboren in 1871 en promoveerde in de botanie aan de Universiteit van Utrecht in 1896. Tammes heeft belangrijke bijdragen geleverd op het gebied van plantengenetica, waaronder de ontdekking van de rol van chromosomen bij erfelijkheid en de ontwikkeling van methoden voor het bestuderen van plantengenetica. Ze deed ook onderzoek naar de genetica van bloemen en werkte aan het verbeteren van methoden voor het kweken van planten. Tammes stierf in 1947.

Tine Tammes in 1926 / Bron: Wikimedia Commons

Vlag van Groningen

De vlag van Groningen werd in het jaar 1950 vastgesteld door Gedeputeerde Staten van de provincie. Te zien is een groen kruis op een wit kruis, met twee rode en twee blauwe hoeken.

De vlag van Groningen wordt vaak gebruikt bij officiële gelegenheden en is een belangrijk symbool voor de inwoners van de provincie.

De provincievlag van Groningen / Bron: Wikimedia Commons

Winkels in Groningen

Groningen heeft een aantal belangrijke winkelgebieden, waaronder de Grote Markt, de Vismarkt en Herestraat, de Folkingestraat, de Zwanestraat, Kromme Elleboog en Oude Kijk in ’t Jatstraat. Deze gebieden zijn populair onder bezoekers vanwege de vele winkels, restaurants en andere bezienswaardigheden die ze te bieden hebben.

Er zijn ook veel winkelcentra in Groningen, zoals het Forum Groningen en Winkelcentrum Paddepoel. Deze winkelcentra bieden een ruime keuze aan winkels en diensten, en zijn gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer of met de auto.

Er zijn verschillende manieren om te parkeren in Groningen. Er zijn veel parkeergarages in de stad, waar je tegen betaling je auto kunt parkeren. Er zijn ook parkeerplaatsen op straat, waar je tegen betaling kunt parkeren, maar deze zijn vaak snel vol. Het is ook mogelijk om een parkeerabonnement te nemen voor een bepaald gebied in de stad, wat handig kan zijn als je regelmatig naar Groningen komt.

Forum Groningen vanaf de Sint Jansstraat / Bron: Wikimedia Commons

Restaurants, theaters en bioscopen

Groningen heeft een rijk aanbod aan restaurants en uitgaansgelegenheden, met een breed scala aan keuzes voor elk budget en elke smaak. Er zijn veel restaurants in de stad waar je kunt genieten van lokale en internationale gerechten, van traditionele Nederlandse stamppotten tot exotische curries. Er zijn ook veel cafés en bars in Groningen, waar je kunt genieten van een hapje en een drankje.

Groningen heeft ook een levendig theater- en cultuuraanbod, met verschillende theaters en locaties waar je kunt genieten van toneelvoorstellingen, muziekoptredens en andere culturele activiteiten. De Stadsschouwburg Groningen is een populaire bestemming voor theaterliefhebbers, en het Noord Nederlands Toneel (NNT) is een belangrijke producent van toneelstukken in de stad.

Er zijn ook verschillende bioscopen in Groningen, waar je kunt genieten van de nieuwste films en documentaires. De Pathé bioscoop en de Kinepolis bioscoop zijn populaire bestemmingen voor filmliefhebbers.

Bezienswaardigheden in Groningen

Er zijn veel bezienswaardigheden in Groningen die zeker een bezoekje waard zijn. Hier zijn enkele van de belangrijkste:

De Martinitoren

De Martinitoren, d’ Olle Grieze in plat Gronings, is één van de bekendste bezienswaardigheden van Groningen. De toren is gebouwd in Gotische stijl en haar constructie ving aan in 1469. Het is de hoogste toren van de stad en biedt een prachtig uitzicht over de omgeving. Je kunt de toren beklimmen en genieten van het uitzicht.

De Martinitoren, gezien van het dak van het Forum / Bron: Wikimedia Commons

Het Groninger Museum

Het Groninger Museum, ontworpen door Alessandro Mendini, is een belangrijk museum voor kunst en cultuur in de stad. Het museum bezit een uitgebreide collectie van kunstwerken uit de Middeleeuwen tot heden, waaronder werken van bekende kunstenaars zoals Pablo Picasso en Salvador Dali.

De Grote Markt

De Grote Markt is het centrale plein van Groningen en een belangrijke toeristische bestemming. Het plein wordt omringd door historische gebouwen en is een populaire plek om te winkelen, te eten en te genieten van het uitgaansleven.

Cafés aan de zuidzijde van de Grote Markt / Bron: Wikimedia Commons

De Aa-kerk

De Aa-kerk is een prachtig gebouw uit de 13e eeuw en een van de oudste kerken van Groningen. De kerk heeft een bijzonder interieur en is een belangrijke historische bezienswaardigheid in de stad.

De Universiteitsbibliotheek

De Universiteitsbibliotheek van Groningen is een prachtig gebouw en een belangrijke toeristische bestemming in de stad. De bibliotheek bezit een ruime collectie boeken.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de stad Groningen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.