Nieren: functie, ligging en bouw

Last Updated on 4 september 2023 by M.G. Sulman

De nieren zijn twee boonvormige organen die van groot belang zijn voor het menselijk lichaam. Ze zijn verantwoordelijk voor het filteren van afvalstoffen uit het bloed en het helpen reguleren van de bloeddruk, het bloedvolume en de elektrolytenbalans in het lichaam. Het is belangrijk om de nieren gezond te houden, omdat een beschadiging of ziekte van de nieren kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals hoge bloeddruk, nierschade en zelfs nierfalen. Gelukkig zijn er manieren om de nieren gezond te houden, zoals het eten van een gezonde voeding, het beperken van het alcoholgebruik en het regelmatig bewegen.

Nieren / Bron: Freepik

Ligging van de nieren

De nieren liggen in de rug, aan weerszijden van het middelste gedeelte van het ruggenmerg, in een holte in de lendenwervels. Ze zijn ongeveer zo groot als een vuist en hebben een donkerroodbruine kleur.

Nieren en blaas
Ligging van de nieren en de blaas in het lichaam / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com

Bouw en werking

De nieren bestaan uit miljoenen kleine filtratie-eenheden genaamd nefronen. Elk nefron heeft een glomerulus, een netwerk van bloedvaten, en een tubulus, een klein röhrchen. Het bloed stroomt door de glomerulus en de tubulus filtreert de afvalstoffen uit het bloed en laat de nuttige stoffen terug in het bloed. De afvalstoffen worden vervolgens afgevoerd naar de blaas, waar ze worden uitgescheiden via de urine.

De nieren zijn ook betrokken bij het reguleren van de bloeddruk door het produceren van een hormoon genaamd renine. Renine helpt de bloeddruk op peil te houden door de bloedvaten te verwijden of te vernauwen. Ze helpen ook bij het reguleren van de hoeveelheid vocht en elektrolyten in het lichaam door het aanpassen van de hoeveelheid urine die ze produceren.

Functie van de nieren

De nieren zijn belangrijke orgaansystemen die verschillende belangrijke functies hebben in het menselijk lichaam. Ze helpen bij het reguleren van de bloeddruk, het filteren van afvalstoffen uit het bloed, het behouden van een gezonde bloedchemie en het handhaven van het water- en elektrolytenbalans in het lichaam.

De nieren zijn belangrijke organen in het menselijk lichaam. Ze hebben verschillende functies, waaronder:

Filtratie van bloed

De nieren filteren afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed en helpen zo de bloedzuiverheid te behouden.

Regulatie van de bloeddruk

De nieren produceren hormonen die helpen bij het reguleren van de bloeddruk.

Regulatie van elektrolyten

De nieren helpen bij het reguleren van de hoeveelheid zouten en mineralen in het bloed, zoals natrium, kalium en fosfor.

Productie van rode bloedcellen

De nieren produceren erytropoëtine, een hormoon dat helpt bij de productie van rode bloedcellen in het beenmerg.

Regulatie van de bloedsuikerspiegel

De nieren helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel door glucose op te nemen en af te geven aan het bloed.

Als de nieren niet goed werken, kunnen deze functies worden verstoord en kan dit leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Daarom is het belangrijk om goed voor je nieren te zorgen door gezonde keuzes te maken in je dieet en levensstijl en regelmatig te laten checken door een arts.

Verminderde nierfunctie

Een verminderde nierfunctie kan optreden als gevolg van een aandoening of ziekte die de nieren beschadigt of belemmert in hun werking. Dit kan leiden tot een vermindering van de belangrijke functies van de nieren, wat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen.

Er zijn verschillende aandoeningen en ziekten die een verminderde nierfunctie kunnen veroorzaken, waaronder nierfalen, glomerulonefritis (ontsteking van de nieren), polycysteuze nierziekte (een aandoening waarbij cysten zich ontwikkelen in de nieren), en nieraandoeningen die het gevolg zijn van hoge bloeddruk of diabetes.

Symptomen van een verminderde nierfunctie kunnen zijn:

  • Vermoeidheid
  • Bloeddrukstijging
  • Vochtretentie en oedeem (zwelling)
  • Veranderingen in de urineproductie (meer of minder urine dan normaal)
  • Veranderingen in de bloedchemie, zoals hoge concentraties van afvalstoffen en elektrolyten
  • Nierstenen

Behandeling voor een verminderde nierfunctie kan afhankelijk zijn van de onderliggende oorzaak van de aandoening. Soms kan behandeling bestaan uit het aanpassen van de voeding, het gebruik van medicijnen om de bloeddruk te reguleren of het verminderen van de afvalstoffen in het bloed, of dialyse (een behandeling waarbij een machine het bloed filtert). In ernstige gevallen kan een niertransplantatie nodig zijn.

Het is belangrijk om regelmatig naar de nierfunctie te laten testen, vooral als je een risico loopt op nieraandoeningen, zoals bij hoge bloeddruk, diabetes of een familiegeschiedenis van nieraandoeningen. Door de nierfunctie op tijd te monitoren, kunnen eventuele aandoeningen op tijd worden opgemerkt en behandeld, wat kan helpen om verdere schade aan de nieren te voorkomen.

Nierziekten

Er zijn verschillende nierziekten die verschillende symptomen kunnen veroorzaken. Hier zijn enkele van de meest voorkomende ziekten van de nieren:

Nierfalen

Dit is een ernstige aandoening waarbij de nieren niet langer in staat zijn om te voldoen aan hun belangrijkste functies, zoals het filteren van afvalstoffen uit het bloed en het reguleren van de vocht- en elektrolytenbalans in het lichaam. Nierfalen kan leiden tot oedeem (vochtophoping), bloeddrukstijging, vermoeidheid en andere symptomen.

Nierfilterontsteking

Nierfilterontsteking (glomerulonefritis) is een ontsteking van de glomeruli, kleine bloedvaatjes in de nieren die verantwoordelijk zijn voor het filteren van bloed. Glomerulonefritis kan leiden tot bloed in de urine, hoge bloeddruk en nierfalen.

Interstitiële nefritis

Interstitiële nefritis is een ontsteking van de weefsels tussen de nierfilters (glomeruli) en kan leiden tot bloed in de urine, hoge bloeddruk en nierfalen.

Niertbekkenontsteking

Nierbekkenontsteking (pyelonefritis) is een ontsteking van de nier in het nierbekken, die leidt tot koorts, pijn in de rug en bloed in de urine.

Polycystische nierziekte

Polycystische nierziekte is een erfelijke aandoening (1/1000 geboorten) waarbij kleine cysten zich ontwikkelen in de nieren, wat leidt tot nierfalen en hoge bloeddruk.

Het is belangrijk om regelmatig te laten controleren of je nierproblemen hebt, vooral als je risicofactoren hebt, zoals hoge bloeddruk, diabetes of een familiegeschiedenis van nierziekten. Als je nierproblemen hebt, is het belangrijk om op tijd aan te vangen met behandeling teneinde ernstige complicaties te voorkomen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de werking van je nieren, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.