Johanesbroodpitmeel: gezond, voedingswaarde en mogelijke nadelen

Last Updated on 24 april 2023 by M.G. Sulman

Johannesbroodpitmeel is een poeder gemaakt van de gemalen kiemende zaden van de Johannesbroodboom. Het reukloze wit tot geelwitte poeder wordt vaak gebruikt als verdikkingsmiddel in voedingsmiddelen. Het bevat weinig calorieën en heeft een hoge vezel- en koolhydraatgehalte. Het wordt onder meer gebruikt als een natuurlijk verdikkingsmiddel en het wordt om die reden toegevoegd aan verschillende soorten verpakt voedsel. Veel producten zoals yoghurt, ijs of roomkaas bevatten dit ingrediënt. Het heeft een neutrale smaak waardoor het op velerlei manieren kan gebruikt worden. Daarom gebruikt de voedingsindustrie johannesbroodpitmeel als een natuurlijk voedingsadditief.

*Johannesbroodboom / Bron: Wikimedia Commons*

Inhoud verberg

1 Herkomst en gebruik

2 Voedingswaarde

3 Gebruikelijke toepassingen van johannesbroodpitmeel

4 Is Johannesbroodpitmeel veganistisch of vegetarisch?

5 Is johannesbroodpitmeel glutenvrij?

6 Johannesbroodpitmeel is gezond

6.1 In vogelvlucht

6.2 Verlaagt het cholesterolgehalte

6.3 Bloedsuikerspiegel verbeteren

6.4 Reflux tegengaan bij baby’s

6.5 Diarree verlichten

6.6 Darmkanker voorkomen

7 Mogelijke nadelen

8 Johannesbroodpitmeelfabriek in Zaandam (1950)

9 Reacties en ervaringen

Herkomst en gebruik

Johannesbroodpitmeel wordt gewonnen door het malen van kiemende zaden van de johannesbroodboom. Johannesbroodpitmeel is een fijn wit poeder met veel toepassingen in de voedselproductie. Het wordt niet alleen gebruikt als bind- en verdikkingsmiddel, maar ook als rijsmiddel voor deeg in bakproducten. Je kunt johannesbroodpitmeel ook als vervangmiddel voor ei gebruiken.

Johannesbroodpitmeel bestaat voornamelijk uit koolhydraten in de vorm van vezels. Het bevat echter ook wat eiwitten, calcium en natrium.

Voedingswaarde

Een portie van 1 eetlepel (ongeveer 10 gram) johannesbroodpitmeel bevat de volgende voedingswaarde:

Calorieën: 25 kcal
Koolhydraten: 6 gram
Vezels: 6 gram
Eiwitten: 0 gram
Vetten: 0 gram

Het is een goede bron van vezels. De ADH voor vezels is ongeveer 30 gram per dag voor volwassenen.

Gebruikelijke toepassingen van johannesbroodpitmeel

Johannesbroodpitmeel kun je gebruiken als verdikkingsmiddel, emulgator en stabilisator.

Johannesbroodpitmeel is een natuurlijk verdikkingsmiddel en het wordt daarom vooral gebruikt voor het geven van stabiliteit of een gladde textuur aan voedingsproducten, waaronder zuivelproducten, gebak, soepen, specerijen, bevroren desserts, vleeswaren en kazen. De gom heeft ook het vermogen om ongewenste vorming van ijskristallen te ontmoedigen. Het is derhalve een veelgebruikte stabilisator in ijs.

Niet-eetbare toepassingen van johannesbroodpitmeel zijn onder meer cosmetica, papierproducten, voedsel voor huisdieren, textiel, schoensmeer en sigaretten vanwege de verdikkings- en vuleigenschappen.

N.B.: Van de peulen van deze boom wordt de chocoladevervanger carobe gemaakt. Carobepoeder is een natuurlijke vervanger van cacao en chocolade.

Is Johannesbroodpitmeel veganistisch of vegetarisch?

Ja, johannesbroodpitmeel is een plantaardig gompoeder zonder enige dierlijke producten. Vanwege zijn gelatineuze kwaliteit wordt het zelfs vaak gebruikt in veganistische en vegetarische recepten in plaats van eieren of gelatine als verdikkingsmiddel voor dressings, nepkaas, specerijen en ijs.

Johannesbroodpitmeel past dus in een vegetarisch, veganistisch of plantaardig dieet (WFPB).

Is johannesbroodpitmeel glutenvrij?

Ja, johannesbroodpitmeel is van nature glutenvrij. Vanwege zijn stabiliserende eigenschappen is het zelfs vaak een belangrijk ingrediënt in glutenvrij brood en noedels als een effectieve vervanger voor gluten.

*Peul met zaden van de johannesbroodboom / Bron: Wikimedia Commons*

Johannesbroodpitmeel is gezond

In vogelvlucht

Johannesbroodpitmeel is om verschillende redenen gezond:

Verlaagt het cholesterolgehalte en verbetert de HDL-tot-LDL-ratio
Rijk aan vezels
Verbetert de bloedsuikerspiegel
Behandelt gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ)
Verlicht diarree

Verlaagt het cholesterolgehalte

Onderzoek heeft aangetoond dat johannesbroodpitmeel cholesterolverlagende effecten heeft. Onderzoek gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition keek naar de effecten van johannesbroodpitmeel op volwassenen en kinderen met een hoog of normaal cholesterol.¹ Alle proefpersonen consumeerden voedingsmiddelen die ofwel geen johannesbroodpitmeel bevatten of het wel bevatten in een hoeveelheid variërend van acht tot dertig gram per dag.

Niet alleen vertoonde de groep die johannesbroodpitmeel kreeg geen negatieve bijwerkingen, maar die proefpersonen vertoonden ook een grotere afname van hun algehele cholesterol en hun slechte (LDL) cholesterolwaarden. De conclusie van de studie luidt dan ook dat het opnemen van johannesbroodpitmeel in voedsel een ongevaarlijke manier is om een hoog cholesterolgehalte te verlagen.

Bloedsuikerspiegel verbeteren

Als oplosbare vezel is johannesbroodpitmeel gunstig is voor mensen met diabetes, Dit komt doordat het helpt bij het handhaven van een normale bloedsuikerspiegel.

Reflux tegengaan bij baby’s

Het verdikkende effect van johannesbroodpitmeel in de voeding van zuigelingen met refluxproblemen, heeft een gunstig effect op hun klachten. Gastro-oesofagale reflux of kortweg ‘reflux’ is de terugvloei van maaginhoud tot in de slokdarm. Dit kan gepaard gaan met regurgitatie. Dit duidt op het terugstromen van melk van de maag naar de mond, waarbij de baby een mondje melk teruggeeft. Baby’s verminderden de regurgitatie met minstens 50 procent.²

Diarree verlichten

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat johannesbroodpitmeel nuttig kan zijn bij diarree. In één studie werd specifiek gekeken naar de anti-diarree-invloed van johannesbroodsap bij 80 kinderen in de leeftijd van vier maanden tot twee jaar.³ Deze kinderen werden allemaal in het ziekenhuis opgenomen met acute gevallen van diarree en lichte of matige uitdroging. De jonge patiënten kregen willekeurig een orale rehydratatieoplossing (ORS) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) of zowel de ORS van de WHO als johannesbroodsap.

De resultaten waren indrukwekkend: bij de kinderen die ORS en johannesbroodsap gebruikten, duurde de diarree 45 procent korter. Bovendien kregen drie kinderen die alleen de ORS kregen, hypernatriëmie (een hoge concentratie natrium in het bloed), maar niemand in de groep ORS plus johannesbroodsap had last van hypernatriëmie. De onderzoekers van de studie concludeerden dat johannesbroodsap nuttig kan zijn ter behandeling van diarree.

Darmkanker voorkomen

Vanwege het flinke vezelgehalte kan johannesbroodpitmeel de vorming van darmkanker ontmoedigen.⁴ Meerdere wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat een hogere inname van voedingsvezels over het algemeen gepaard gaat met een verminderd risico op darmkanker.⁵

Mogelijke nadelen

De inname van Johannesbroodpitmeel wordt veilig geacht voor de meeste gezonde volwassenen. De consumptie ervan in grote hoeveelheden kun je beter vermijden. Dit kan namelijk winderigheid veroorzaken.

Johannesbroodpitmeelfabriek in Zaandam (1950)

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het gebruik van johannesbroodpitmeel, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.