Kaneel: gezond, vol voedingswaarde en geneeskracht

Last Updated on 1 mei 2023 by M.G. Sulman

Kaneel (Cinnamomum verum) is een specerij. Het bestaat  uit de binnenbast van de scheuten van de kaneelboom. Maar extracten van de schors en ook van bladeren, bloemen, vruchten en wortels van de kaneelboom worden al duizenden jaren in de traditionele geneeskunde over de hele wereld gebruikt. Kaneel is gezond en bezit geneeskracht. Kaneel wordt gebruikt bij het koken en bakken en aan veel voedingsmiddelen toegevoegd. Deze specerij is niet meer weg te denken uit onze keuken. Het wordt vooral veel gebruikt als smaakmaker in koek met name in speculaas, snoep, koffie, thee, zoete gerechten en gebak. Kaneel is bijvoorbeeld heerlijk in appelgebak.

Kaneel / Bron: Pixabay

Soorten kaneel

Er bestaan vele varianten kaneel. De belangrijkste zijn de ceylonkaneel of echte kaneel (Cinnamomum verum) en de cassia (Cinnamomum cassia). Cassia is over het algemeen wat branderiger en zoeter dan ceylonkaneel. Het staat ook bekend als Chinese kaneel.

Voedingswaarde van kaneel

Een theelepel gemalen kaneel met een gewicht van 2,6 gram bevat:

  • energie: 6,42 calorieën
  • koolhydraten: 2,1 gram
  • calcium: 26,1 milligram (mg)
  • ijzer: 0,21 mg
  • magnesium: 1,56 mg
  • fosfor: 1,66 mg
  • kalium: 11,2 mg
  • vitamine A: 0,39 microgram

Het bevat ook sporen van vitamine B en vitamine K en de antioxidanten choline, bètacaroteen, alfacaroteen, bèta-kryptoxanthine, lycopeen, luteïne en zeaxanthine. Luteïne en zeaxanthine zijn carotenoïden.

Kaneelstokjes
Kaneelstokjes / Bron: Wikimedia Commons

Kaneel is gezond en geneeskrachtig

Kaneel helpt bij maagdarmklachten

Kaneel is een natuurlijk middel tegen veel maagdarmklachten. Of het nu gaat om diarree, brandend maagzuur, winderigheid of verlies van eetlust. Dit specerij  stimuleert de spijsvertering en werkt ontstekingsremmend door de essentiële oliën en tannines die het bevat.

Kaneelthee bij maagdarmklachten

Je kan een thee met kaneel zetten. Doe hiervoor een theelepel fijngehakte kaneelstokjes in een mok heet water en laat het tien minuten trekken. Je kunt de kaneelthee bij de maaltijd drinken, ongeveer twee tot drie keer per dag. Kaneelthee is een veel gebruikt middeltje in Indonesië tegen maagdarmklachten.

Kaneelthee / Bron: Pixabay

Kaneel is goed voor hart- en vaatziekten

Kaneel beschermt ook de gezondheid van je hart. Van kaneel is bekend dat het de bloeddruk en het cholesterolgehalte verlaagt. Dit zijn bekende risicofactoren van hart- en vaatziekten.

Kaneel helpt bij verkoudheid

Kaneel is antiviraal, pijnstillend en rijk aan antioxidanten. Antioxidanten zijn stoffen die je beschermen tegen vrije radicalen. Dit zijn agressieve stoffen die schade kunnen geven aan cellen en weefsels.

Als je verkouden bent, moet je kaneel zeker als huismiddeltje gebruiken. Warm melk op, doe het in een mok en voeg een theelepel kaneelpoeder toe. Als je wilt, kun je het zoeten met honing. Warme melk met kaneel geeft verlichting van de verkoudheidsklachten, vooral bij heesheid en hoesten.

Kaneel met honing / Bron: Wikimedia Commons

Breng kaneel aan op huidschimmel

Bepaalde actieve ingrediënten in kaneelschorsolie remmen de groei van huidschimmels. Voeg 1/2 kopje gemalen kaneelschors toe aan een vol bad, laat het kruid 5 tot 10 minuten trekken en laat het 20 minuten weken. Na het bad zou het branden en jeuken moeten zijn afgenomen.

Kaneel heeft ontstekingsremmende eigenschappen

Kruiden en specerijen bevatten vaak antioxidanten, krachtige verbindingen die het risico op het ontwikkelen van hartaandoeningen kunnen verminderen. De voordelen van kaneel zijn vooral afkomstig van kaneelaldehyde, dat het kruid zijn rijke geur en smaak geeft en ook ontstekingen kan verminderen.

Kaneel is rijk aan polyfenolen. Dit zijn antioxidanten die je lichaam beschermen tegen bacteriën en infecties. Kaneel kan zelfs beschadigde cellen helpen herstellen. Dit komt doordat het enzymen activeert die de herstel van cellen versnellen.

Verlaging van de bloedsuikerspiegel?

Het Diabetesfonds schrijft op haar website: “Er is geen goed wetenschappelijk bewijs dat het eten van kaneel helpt om de bloedsuiker te verbeteren. Het gebruiken van kaneel om je bloedsuiker stabiel te houden is daarom niet aan te raden. Het is onduidelijk of kaneel een rol speelt bij het regelen van de bloedsuiker.”1Diabetesfonds. Verlaagt kaneel de bloedsuiker? https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/veelgestelde-vragen/verlaagt-kaneel-de-bloedsuiker (ingezien op 19-7-2022)

Verlagen van cholesterol

De dagelijkse consumptie van kaneel kan leiden tot een aanzienlijke afname van het totale cholesterol, evenals van LDL ofwel het ‘slechte’ cholesterol.

Gezond afvallen met kaneel?

Kaneel zou bepaalde effecten veroorzaakt door een vetrijk dieet kunnen beperken. Dat blijkt uit onderzoek bij ratten.2Anderson RA, Qin B, Canini F, Poulet L, Roussel AM. Cinnamon counteracts the negative effects of a high fat/high fructose diet on behavior, brain insulin signaling and Alzheimer-associated changes. PLoS One. 2013 Dec 13;8(12):e83243. doi: 10.1371/journal.pone.0083243. PMID: 24349472; PMCID: PMC3862724. Dit kan helpen als je gewicht wilt verliezen.

Het effect van kaneel op de bloedglucosewaarden heeft ook een positief effect op gewichtsverlies. Als je wilt afvallen of op gewicht wilt blijven, is het van belang om forse schommelingen in de bloedsuikerspiegel te vermijden. Dus geen hoge pieken en lage dalen.

Gezond gewicht
Gezond gewicht bereiken met kaneel / bron: Pixabay

Veiligheid en ‘bijwerkingen’

Niet teveel kaneel eten

Eet kaneel altijd met mate. De dagelijkse hoeveelheid voor een volwassene mag niet hoger zijn dan 2 gram, ongeveer een afgestreken theelepel. Te veel kaneelconsumptie kan door de coumarine tot bijwerkingen leiden. Negatieve bijwerkingen kunnen bestaan uit misselijkheid, hoofdpijn of duizeligheid. Hartkloppingen, diarree of te snel ademen kunnen ook wijzen op overmatige consumptie van kaneel. Kies voor de lichtere en mildere Ceylonkaneel, deze bevat beduidend minder coumarine dan cassiakaneel, die donkerder en pittiger is.

De risico’s van coumarine

Hoewel deze specerij veel gunstige eigenschappen heeft, is er een keerzijde aan de meeste soorten kaneel: coumarine. Coumarine is een chemische verbinding die in verschillende planten wordt aangetroffen, waaronder kaneel. Dit stofje geeft kaneel zijn kenmerkende geur en smaak. Een te hoge inname van coumarine kan echter milde tot ernstige leverschade veroorzaken. Ook remt het de bloedstolling. Bij langdurig gebruik is het zelfs kankerverwekkend. Doch het is niet erg om een beetje coumarine binnen te krijgen.

Het coumarinegehalte van Ceylonkaneel is heel laag. Dit betekent dat het de geweldige voordelen van kaneel heeft zonder dit nadeel.

Moet je je zorgen maken?

Kaneel is een heerlijk specerij met een flink aantal voordelen voor je gezondheid. Dat staat buiten kijf. Kruiden zijn geen vervanging voor medicijnen die je krijgt voorgeschreven van een arts. Dat geldt ook voor kaneel.

Een hoge inname coumarine kan schade aan de lever veroorzaken en de bloedstolling remmen. Het coumarinegehalte van bepaalde soorten kaneel kan leiden tot leverschade. Ceylonese en Indonesische kaneelsoorten hebben een veel lager coumarine-gehalte dan de Chinese kaneel (Cinnamom cassia). Hoewel incidenteel gebruik door de bank genomen als veilig wordt beschouwd, kan het consumeren van grote hoeveelheden cassiakaneel of het nemen van supplementen met dit ingrediënt gevaarlijk zijn. Deze kaneel komt van de Cinnamomum cassia-boom. Het is ontstaan in Zuid-China en staat dan ook bekend als Chinese kaneel.

Deze waarschuwing geldt met name voor kinderen en volwassenen met een klein lichaam, maar ook voor personen die reeds bekend zijn met een leverziekte of gastroparese hebben. Dit laatste is een maagstoornis waarbij het voedsel vertraagd wordt verteerd. Het staat ook bekend als ‘vertraagde maaglediging’. Als je grote hoeveelheden kaneel gebruikt, kun je overwegen je inname te verminderen of om over te stappen op Ceylonkaneel om het risico op leverschade te voorkomen.

Appeltaart met kaneel / Bron: Pixabay

Video: wat is kaneel eigenlijk?

Recept: kaneelbroodjes

We geven een heerlijk recept voor kaneelbroodjes oftewel cinnamon rolls:

Ingrediënten

  • 1 kopje melk
  • 2 1⁄4 theelepel actieve droge gist
  • 4 eetlepels boter, gesmolten
  • 1/2 kopje kristalsuiker
  • 1 theelepel zout
  • 4 kopjes bloem voor alle doeleinden, plus meer voor afstoffen
  • 2 eieren
  • 1/2 kop boter, zacht
  • 1 kopje bruine suiker
  • 2 eetlepels gemalen kaneel

Aan de slag

  • Verwarm de melk tot het lauwwarm is. Dat is ongeveer 45°C. Haal het dan van het vuur en strooi de gist erover. Laat vervolgens 5 minuten staan.
  • Meng in een grote mengkom de gesmolten boter, suiker, zout en 2 kopjes bloem. Voeg zowel de eieren als het gistmengsel aan het bloemmengsel. Daarna goed mengen totdat er een plakkerige deeg is ontstaan.
  • Voeg geleidelijk de resterende 2 kopjes bloem toe. Steeds goed mengen.
  • Bestuif het werkvlak met wat bloem en kneed het deeg gedurende 8-10 minuten, zonder het deeg te scheuren.
  • Plaats het deeg in een ingevette kom. Dan afdekken met een handdoek en 1 uur laten rijzen op een warme plek. Maar let op! Laat je je deeg te warm rijzen (boven 32°C), dan gaat het rijzen veel te snel.
  • Het gerezen deeg kun je daarna uitrollen tot een grote rechthoek. Doe dit wederom op een met bloem bestoven werkvlak.
  • Verdeel de zachte boter over het deeg en laat ca. 2 cm van de rand vrij.
  • Meng in een kommetje de bruine suiker en kaneel. Strooi dit mengsel over de boter.
  • Rol het deeg stevig op. Begin bij één van de lange randen. Probeer de naad een beetje dicht te knijpen.
  • Snijd vervolgens het opgerolde blok in pak ‘m beet 12-15 plakjes. ’t Is maar net hoe groot de de koekjes wilt hebben.
  • Leg de plakjes in een ingevette ovenschaal met de snijkant naar boven. Afdekken nog eens 30 minuten laten rijzen.
  • Verwarm de oven voor op 180°C F. Bak de broodjes af in 20-25 minuten. Of in ieder geval totdat ze goudbruin zijn.
  • Serveer de broodjes warm met eventueel wat glazuur. Voor het serveren of opeten van de kaneelkoekjes moet de glazuur hard geworden zijn.
Kaneelbroodjes of cinnamon rolls / Bron: Freepik

Recept: appelbollen

Een recept uit 1935 om appelbollen te maken:

Wat heb je nodig?

  • 200 gram bloem
  • 150 gram boter
  • 1 dl water
  • Wat zout
  • 5 appelen
  • Kaneel
  • Suiker
  • Ei
Appelbol / Bron: Wikimedia Commons

Hoe te bereiden?

  • Neem voor het deeg liefst kunstboter [margarine], daar deze harder en gemakkelijker te gebruiken is dan natuurboter.
  • De boter hakken in grove stukken vermengd met de bloem en het zout; dan het water toevoegen en tot een bal kneden.
  • De tafel dan bestrooien met wat bloem; de deegbal hierop uitrollen onder telkens keren tot een dunne lap; deze eerst in 3en daarna in 4en vouwen en het deeg op een koele plaats laten staan plusminus een half uur.
  • Vervolgens weer uitrollen, weer zo opvouwen en weer wegzetten en laten rusten. Dan voor ’t laatst uitrollen tot een dikte van plusminus 3 à 4 mm.
  • De appels (geen goudreinetten daar deze stuk en in moes gaan) boren, schillen. Het deeg verdelen voor de appels en de appel op een lap deeg plaatsen en vullen met suiker en kaneel.
  • Het deeg er om heen wikkelen en toeplakken met water. De appelbol omkeren en met geklopt ei bestrijken.
  • Ze leggen op een met bloem bestrooid bakblik en in een hete oven ze lichtbruin en gaar bakken (om te zien of ze gaar zijn van boven met een schone priem diep in de appelbol steken).

Voor het serveren bestrooien met poedersuiker. Eet smakelijk!

Appelbollen / Bron: Appelbollen.. “De banier : staatkundig gereformeerd dagblad”. Rotterdam, 10-01-1930, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 01-05-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010853928:mpeg21:p006

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over kaneel, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.