De radijs (Latijnse benaming: Raphanus sativus subsp. sativus) is een plant uit de kruisbloemenfamilie (Cruciferae oftewel Brassicaceae). Hiertoe behoren ook bloemkool, boerenkool, broccoli, Chinese kool, koolrabi, paksoi, spruitjes, waterkers en witte kool. Radijsjes bevatten sulforafaan en indole-3, die een rol kunnen spelen bij het vertragen van de groei van kankercellen. Ofschoon radijsjes voor 95,4% uit water bestaan, bulken ze van de vitamientjes en bevatten ze ook allerlei mineralen. Radijsjes zijn niet alleen gezond en geneeskrachtig, maar ze zijn bovendien caloriearm. Je kan je er niet dik aan eten.
Radijs is de wortel van een plantje. Deze groente bestaat voor iets meer dan 95 procent uit water en bevat, zoals veel groenten, weinig calorieën. De energiedichtheid van radijs is met 0,14 kilocalorieën per gram vergelijkbaar met die van komkommers, die ook nog eens zeer caloriearm zijn. De etherische mosterdolie geeft de scherpe, pittige smaak aan deze rode groente.
Radijsjes met blad / Bron: Wikimedia Commons
Herkomst
Vermoedelijk ligt de oorsprong ergens in Azië, maar dat is moeilijk te achterhalen. Er zijn nauwelijks tot geen archeologische vondsten die zouden kunnen helpen bij het vinden van de herkomst. De naam zou een afleiding zijn van de kleur rood en bloed. Toch kan je radijsjes in vele kleuren vinden, van helderrood, rood-wit tot roze en geheel wit, zonder enig verschil in smaak. De radijs heeft zich in de 16e eeuw via Frankrijk naar Europa verspreid.
Allerlei soorten radijs / Bron: Wikimedia Commons
Snelle oogst
Rond en knalrood, daar staan radijsjes om bekend. Maar ze zijn er ook in andere kleuren: van wit tot geel, lichtrood en violet. De binnenkant van radijs is echter altijd wit. Radijs ontkiemt snel, ongeveer een week na het zaaien en de knollen, die een diameter kunnen bereiken tot vier centimeter, worden slechts enkele weken later geoogst. Grofweg binnen 5 tot 6 weken na het zaaien kun je radijsjes al oogsten.
Voedingsstoffen in radijs
Antioxidanten
Radijs is een goede bron van antioxidanten zoals catechine, pyrogallol, vanillinezuur en andere fenolische verbindingen. Dit wortelgewas bevat tevens een goede hoeveelheid vitamine C, die als antioxidant werkt en je cellen beschermt tegen schade.
Caloriearm
Radijs bevat zeer weinig koolhydraten, waardoor ze een uitstekende keuze zijn voor mensen die hun inname van koolhydraten of suikers in de gaten houden. De groenten bevatten weinig calorieën en hebben een lage glycemische index, maar zijn rijk aan verschillende vitamines en mineralen. Radijsjes bevatten ook veel vezels.
Vitaminen en mineralen
Radijs bevat onder meer de volgende vitaminen en mineralen:
Radijsjes zijn hartstikke gezond en zitten vol geneeskracht. Enkele gezondheidsvoordelen van radijs zijn:
Verminderd risico op diabetes
Radijs bevat verbindingen zoals glucosinolaat en isothiocyanaat die kunnen helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Het eten van radijs verbetert ook de natuurlijke productie van adiponectine in je lichaam. Dit is een eiwit dat vrijwel uitsluitend wordt aangemaakt in vetcellen. Een lage adiponectineconcentratie is geassocieerd met een verminderde insulinegevoeligheid. Hogere niveaus beschermen tegen insulineresistentie. Radijs bevat ook co-enzym Q10, een antioxidant die de vorming van diabetes helpt tegengaan.
Verbeterde nier en leverfunctie
Radijs bevat indol-3-carbinol en 4-methylthio-3-butenyl-isothiocyanaat, die de lever helpen ontgiften en genezen, en beschermt tegen schade. Deze zelfde verbindingen helpen ook de nieren om gifstoffen weg te spoelen.
Cardiovasculaire voordelen
Radijs is rijk aan antioxidanten en mineralen zoals calcium en kalium. Deze mineralenn regelen samen met chloride de vochtbalans en bloeddruk in het lichaam. Met behulp van radijsje kun je he bloeddrukwaarden verlagen en het risico op hartaandoeningen verminderen. De radijs is ook een goede bron van natuurlijke nitraten. Deze kunnen de bloedcirculatie helpen verbeteren door bloedvaten te verwijden, waardoor je bloed gemakkelijker kan stromen.
Radijs is gezond en geneeskrachtig / Bron: Wikimedia Commons
Radijsjes eten
Radijsjes zijn overal verkrijgbaar, van supermarkten tot groenteboeren. Ze zijn in de eerste plaats een winter- en lentegroente. Rauw hebben radijsjes een pittige, ietwat scherpe smaak. Deze smaak wordt veroorzaakt door enzymen die ook voorkomen in mosterd, mierikswortel en wasabi. Het koken van een radijs vermindert de scherpe smaak en brengt een aardse, zoete smaak naar voren.
Radijs kent vele toepassingen. Voeg gesneden radijs toe aan een frisse salade of aan een schotel met groenten en een dipsaus. Geroosterde radijsjes met knoflook en olijfolie zijn ook niet te versmaden. Je kan deze rode miniknolletjes ook verwerken in een quiche of er een soep van maken.
Radijs op brood / Bron: Wikimedia Commons
Radijsjes bewaren
Radijs bewaar je het best vers zonder bladeren en in een bakje met deksel en wat water. Of je wikkelt ze in een vochtige doek en legt ze in de groentelade van je koelkast. Je kunt ook de gesneden bladeren gebruiken, maar dan moet je het zo snel mogelijk na het snijden doen. Het loof van radijzen is eetbaar. Het kan bijvoorbeeld mee gestoofd worden of gemixt worden in een saus. Het loof verdort echter vrij snel. Vooral de jonge blaadjes zijn lekker in een salade of een kruidenkwark, en het loof kan zelfs gestoomd worden als spinazie.
Radijsjes zelf zaaien en kweken
Radijs kweken is ideaal voor mensen die net beginnen met een moestuin, een kleine moestuin hebben of gewoon niet zo geduldig zijn. Je kunt ze namelijk snel oogsten.
Radijsjes zijn een leuke groente om te kweken, omdat ze snel groeien en gemakkelijk te verzorgen zijn. Als je radijsjes zelf wilt zaaien en kweken, volg dan deze stappen:
Kies een goede locatie voor je radijsjes. Ze hebben licht en goed doorlatende grond nodig. Zorg ervoor dat de grond vrij is van onkruid en goed bemest is.
Sommige mensen zaaien hun radijsjes binnen in potten of trays voordat ze ze naar buiten planten, terwijl anderen ze direct in de grond zaaien. Als je radijsjes binnen wilt zaaien, doe dat dan ongeveer 6-8 weken voor de laatste vorst. Als je ze direct in de grond wilt zaaien, wacht dan tot het vroege voorjaar als de grond voldoende is opgewarmd.
Zaai de radijsjes op een rij of in een rondje, afhankelijk van hoeveel ruimte je hebt. Houd ongeveer 2,5 cm tussen de zaden. Bedek de zaden met ongeveer 1 cm aarde.
Water de zaden goed na het zaaien. Houd de grond vochtig, maar niet te nat. Als de grond te nat is, kunnen de radijsjes rotten. Als de grond te droog is, kunnen de radijsjes moeilijk opkomen.
Wacht tot de radijsjes ongeveer 7-14 dagen na het zaaien zijn opgekomen. Als ze opkomen, geef ze dan voldoende licht. Als je ze binnen hebt gezaaid, kun je ze naar buiten verplaatsen als het weer het toelaat.
Verwijder onkruid en houd de grond rondom de radijsjes vochtig. Als je radijsjes in potten of trays hebt gezaaid, verplaats ze dan naar een grotere pot of naar de tuin als ze groot genoeg zijn.
Oogst de radijsjes als ze groot genoeg zijn. Dit duurt ongeveer 30-60 dagen, afhankelijk van het ras en het weer. Trek ze voorzichtig uit de grond met een mes of een tuinschep.
Veel succes met het zaaien en kweken van radijsjes!
Recept met radijsjes
Radijsjes met roomkaas en dille
Dit is een simpel doch heerlijk recept:
Snijd een paar radijsjes in dunne plakjes.
Meng wat roomkaas met een beetje dille en peper naar smaak.
Leg de plakjes radijs op een bord en schep er wat van het roomkaas-dillemengsel op.
Garneer met nog wat extra dille als je wilt.
Dit is een lekkere en snelle snack of borrelhapje. Je kunt de radijsjes ook raspen en toevoegen aan salades of op een sandwich of bagel doen. Geniet ervan!
Smoothie met radijs
Hier is het recept voor een heerlijke en gezonde radijs smoothie:
Doe de radijsjes, banaan, spinazie, amandelmelk, honing, gember en vanille-extract in een blender.
Mix de ingrediënten op hoge snelheid tot het mengsel glad en romig is.
Voeg de ijsblokjes toe en mix opnieuw tot de smoothie dik en ijzig is.
Giet de smoothie in glazen en serveer direct.
Geniet van je verfrissende én supergezonde radijssmoothie!
Smoothie met radijs / Bron: Pixabay
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het telen van radijsjes, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
