Appelazijn: gezond en geneeskrachtig

Last Updated on 24 september 2023 by M.G. Sulman

Appelazijn, ook bekend als appelciderazijn, wordt verkregen door een proces dat fermentatie wordt genoemd. Tijdens de fermentatie van appelsap zetten bacteriën en gisten de aanwezige fruitsuikers om in alcohol. Vervolgens wordt dit omgezet in azijnzuur, waardoor appelazijn ontstaat. Dat is wat azijn zijn zure smaak en sterke geur geeft. Appelazijn is een veelgebruikt huismiddeltje. Mensen gebruiken het al eeuwenlang in de keuken en in de geneeskunde. Het is gezond en geneeskrachtig. Appelazijn heeft verschillende gezonde eigenschappen, waaronder antimicrobiële en antioxiderende effecten. Bovendien suggereert wetenschappelijk onderzoek dat het mogelijk gezondheidsvoordelen biedt, zoals helpen bij het afvallen, het verlagen van je cholesterol, het verlagen van de bloedsuikerspiegel en het verbeteren van de symptomen van diabetes.

Troebele appelazijn
Troebele appelazijn / Bron: Wikimedia Commons

Wat is appelazijn?

Wat is azijn?

Azijn is een levensmiddel dat ontstaat wanneer gegiste producten verzuren door de juiste bacteriën. Azijn heeft al duizenden jaren een vaste plaats in de menselijke voedselcultuur. Het werd al in het oude Egypte van de farao’s gebruikt om voedsel lekker en lang houdbaar te maken.

Ontdekking van azijn

De ontdekking van azijn is waarschijnlijk per ongeluk gebeurt. Een wijn kan omslaan in azijn en het is waarschijnlijk een fout bij de productie van wijn waardoor een kan slecht afgedekte wijn zuur werd.  De lucht zorgt voor zuurstof en azijnzuurbacteriën peuzelen dan de alcohol op en zetten deze om in azijn. Dat maakt de wijn ondrinkbaar scherp en zuur. Azijn was geboren en koks uit de meest uiteenlopende culturen begonnen het te gebruiken voor hun gerechten. Appelazijn is een populaire smaak- en structuurversterker in baksels, met name in veganistische lekkernijen, waarin geen ei wordt gebruikt.

Fermentatie

Aan het begin van de productie is de azijn nog eenvoudigweg appelsap. De fructose in het sap wordt met behulp van gist en bacteriën gefermenteerd tot azijnzuur. Zo krijgt de azijn zijn karakteristieke, zure smaak en intense geur. Azijnzuur heeft ook veel indrukwekkende gezondheidsvoordelen.

Azijn met oregano
Azijn met oregano / Bron: Wikimedia Commons

Voedingswaarde

Appelazijn is gezond: door het fermentatieproces waarin het ontstaat, bevat het naast de vele voedingsstoffen in appels nog tal van andere waardevolle vitamines, mineralen, sporenelementen en enzymen. De belangrijkste ingrediënten zijn:

  • vitamine A
  • vitamine B1
  • vitamine B2
  • vitamine B6
  • vitamine C
  • vitamine E
  • bètacaroteen (wordt in het lichaam omgezet in vitamine A)
  • foliumzuur (vitamine B11)
  • kalium
  • magnesium
  • ijzer
  • natrium
  • calcium
  • fosfaat
  • fluor
  • jodium
  • zink
  • koper
  • selenium
Appelazijn
Appelazijn

Hoe werkt appelazijn?

De vele vitamines, mineralen, sporenelementen en enzymen in appelciderazijn zijn essentieel voor de structuur en functie van het lichaam. Appelazijn heeft dankzij haar ingrediënten veel positieve werkingsmechanismen, zoals:

  • het verhogen van de bloedstroom
  • je metabolisme een boost geven
  • het versterken van je immuunsysteem
  • het ontgiften van je lichaam (stimulerend effect van appelzijn op lever en nieren)
  • het verlagen van je bloedsuikerspiegel en bloedvetgehalte
  • het bestrijden van rottingsbacteriën (de ‘slechte’ bacteriën) in de darmen1Zo stimuleert een teveel aan snelle suikers de woekering van fermentatiebacteriën en te veel vlees bevordert de rottingsbacteriën.
  • het bevordert de wondgenezing
  • het voorkomt verkalking
  • het houdt je haar glanzend en soepel
  • het verbetert een onzuivere, inflammatoire huid
  • het verlicht jeuk
  • het vermindert de talgproductie in de huid
  • het is ontstekingsremmend
Advertentie waarin appelazijn wordt aangeboden in een krant uit 1851
Advertentie waarin appelazijn wordt aangeboden in een krant uit 1851 / Advertentie. “Journal du Limbourg”. Maastricht, 06-07-1851, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 09-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMCC01:048202153:mpeg21:p00004

Appelazijn is gezond en geneeskrachtig!

Waar is appelazijn allemaal goed voor?

In vogelvlucht

Appelazijn is gezond en geneeskrachtig! Als je elke dag appelciderazijn drinkt, kun je je lichaam helpen voorzien van vitamines, sporenelementen en mineralen. Appelazijn zit namelijk boordevol gezonde voedingsstoffen. Daarnaast geeft appelazijn je energie, het versterkt je immuunsysteem en het helpt tegen hoofdpijn en astma. Bovendien wordt vaak gemeld dat appelazijn goed is voor de huid en haar reinigt.

Van appelazijn wordt ook beweerd dat het de bloedsuikerspiegel verlaagt en daarom de behandeling van diabetes ondersteunt. Ook helpt het bij hoge bloeddruk en draagt het bij aan een lager cholesterol- en bloedvetgehalte. Van een dieet met appelazijn wordt zelfs gezegd dat het de spijsvertering en het metabolisme (stofwisseling) stimuleert, waardoor het gemakkelijker wordt om af te vallen. Bovendien wordt gezegd dat appelazijn helpt tegen wratten wanneer het plaatselijk wordt aangebracht.

Goed voor de huid

Appelazijn heeft de volgende voordelen voor je huid:

Hoe gebruik je appelazijn voor je gezicht?

Breng het met een watje aan op de gezichtshuid. Laat het vervolgens 5 minuten intrekken. Verwijder het daarna met een washandje. Je zal merken dat je gezicht strakker en gladder aanvoelt. Daarna insmeren met een gezichtscrème. Let er goed op dat de azijn niet in je ogen terechtkomt!

Appelazijn toepassen op de gezichtshuid / Bron: Freepik
Herstellen van de pH van de huid

De pH-waarde van de huid verwijst naar hoe zuur of alkalisch het is. Het zuur in appelazijn zal de pH van de huid herstellen. Het werkt bovendien goed op de doorbloeding.

Pigmentvlekken verwijderen met appelazijn

Appelazijn jelpt bij het verwijderen van pigmentvlekken. het verbetert hyperpigmentatie doordat het appelzuur de aanmaak van melanine vermindert. Melanine geeft de huid zijn pigmentatie. Daarom is appelzuur zo goed in het verbeteren van hyperpigmentatie.

Dep een watje in appelazijn. Wrijf het op de pigmentvlekjes. Laat het vijf tot zes minuten intrekken. Spoel de daarna de appelazijn af met lauw water.

Appelazijn exfolieert

Appelciderazijn bevat appelzuur, vergelijkbaar met alfahydroxyzuren (AHA’s, AlfaHydroxyZuren). AHA’s werken op alle huidlagen in om de huidtextuur te verbeteren, de huid op te helderen en de poriën te vernauwen. Appelzuur heeft dus een vergelijkbaar effect. Het werkt goed op een huid die gevoelig is voor acne, omdat het zachtjes exfolieert om de poriën te ontstoppen en bacteriën te elimineren. Door te exfoliëren verwijder je dode huidcellen en reinig je je poriën.

Het bestrijdt mee-eters en acne

Appelazijn heeft antibacteriële eigenschappen. Het kan worden gemengd met zuiveringszout en water om te exfoliëren en mee-eters te verminderen.

Neus met mee-eters (hier blackheads), te zien als kleine zwarte puntjes / Bron: Wikimedia Commons
Ter behandeling van bepaalde huidinfecties

Dankzij de antimicrobiële en antibacteriële eigenschappen kan appelazijn bepaalde huidinfecties helpen voorkomen. Je kunt appelazijn bijvoorbeeld uitstekend gebruiken om candida albicans te bestrijden, een schimmel die leidt tot huidinfecties.

Antibacteriële werking

Appelciderazijn heeft een antibacteriële werking. De antibacteriële werking van azijnzuur kan bijvoorbeeld helpen om maag- en darmklachten tegen te gaan. Voorts kan de pectine in appelazijn helpen om darmkrampen te verminderen. Pectine is een vezel die uitzet na inname in je lichaam. Ook kan appelazijn gebruikt worden om zweetvoeten, een slechte adem en zweetgeur tegen te gaan.

Goed voor de spijsvertering

Appelazijn heeft een antibacteriële werking en voorkomt dat rottingsbacteriën zich in de darmen verspreiden. Als je regelmatig appelazijn inneemt, dan zorgt dat voor een zachte reiniging van de dikke darm en zal het spijsverteringsklachten zoals obstipatie en winderigheid verlichten. Appelazijn werkt ook tegen brandend maagzuur. Slechts één slokje appelzijn kan het maagzuur al neutraliseren, waardoor de klachten verminderen.

Vanwege de positieve effecten op de spijsvertering en de stofwisseling is appelzijn ook populair als middeltje om af te vallen. Dit komt omdat het ontgift, de vetverbranding stimuleert en tegelijkertijd de eetlust moet afremt.

Afvallen met het appelazijn

Wil je een paar overtollige kilo’s kwijt, dan ben je bij appelazijn aan het goede adres. Onderzoek toont aan dat appelazijn het gevoel van verzadiging verlengt. Appelazijn bevat pectine. Deze vezel zet na inname in je lichaam uit. Hierdoor ervaar je sneller een vol gevoel. Bovendien helpt het de bloedsuikerstijging na een maaltijd te verkleinen. Zo’n stijging zorgt er normaal gesproken voor dat je tussen de maaltijden door steeds zin hebt om te snacken. Uit onderzoek blijkt dat je dagelijks tot 275 calorieën minder consumeert. Op de lange termijn is dit vrij veel en helpt het bij het afvallen.

Afvallen
Afvallen met appelazijn / Bron: Freepik

Stabiliseert de bloedsuikerspiegel en helpt bij diabetes

Diabetes type 2 is een van de meest voorkomende vermijdbare ziekten ter wereld. Voeding speelt een cruciale rol bij het ontstaan ​​van diabetes. Als het lichaam langdurig wordt belast met massa’s calorieën, vet en suiker, dan verliest het het vermogen om de bloedsuikerspiegel goed te reguleren. Geleidelijk ontstaat er insulineresistentie of een tekort aan insuline.

Maar ook voor gezonde mensen is het belangrijk om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden en schommelingen te voorkomen. Door gezond en actief te leven, kun je pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel voorkomen. Appelazijn kan ook zijn steentje hieraan bijdragen. Onderzoek toont aan dat appelazijn de insulinegevoeligheid na een koolhydraatrijke maaltijd tot wel 34 procent kan verbeteren. Hierdoor kan insuline beter werken en nemen de cellen de glucose gemakkelijker op. Insuline is ene hormoon die de bloedsuikerspiegel (bloedglucose) verlaagt. Insuline wordt aangemaakt in de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier.

Alvleesklier
Ligging van de alvleesklier in het lichaam / Bron: Decade3d /Shutterstock.com

Effect op de zuur-basebalans

Je zou het niet verwachten, maar appelazijn is alkalisch – terwijl het zo zuur is. Dit houdt in dat het een basische werking heeft op je lichaam. . De organische zuren in appelazijn worden door het lichaam gebruikt om energie op te wekken, zodat alleen de basismineralen zoals kalium behouden blijven na het stofwisselingsproces. Appelazijn wordt derhalve beschouwd als een middel tegen brandend maagzuur en het kan helpen om verzuring tegen te gaan.

Natuurlijk huismiddeltje tegen roos

Gisten en schimmels zitten bij iedereen op de huid en slijmvliezen, samen met de normale huidbacteriën. Deze zijn erg belangrijk voor ons en beschermen onze huid. Bij mensen met roos zijn de gisten echter in veel grotere aantallen aanwezig. Deze gisten leven van het vetlaagje op de huid. Door het hoge gehalte aan natuurlijk azijnzuur werkt appelazijn tegen de schadelijke gisten op de huid, die vaak verantwoordelijk zijn voor roos. denk hierbij aan Malassezia furfur, Malassezia globosa en Malassezia restricta. Appelazijn kan helpen de gist in toom te houden en een gezond evenwicht te herstellen.

Verlaagt cholesterol en beschermt het hart

Leefstijlfactoren, zoals ongezonde voeding, roken en weinig bewegen (een zogeheten sedentaire levensstijl), vergroten het risico op hart- en vaatziekten. Als onderdeel van een gezond voedingspatroon kan appelazijn een positieve bijdrage leveren aan de gezondheid van het hart. Zo kan appelazijn helpen de triglyceriden en cholesterol in het bloed te verlagen. Triglyceriden zijn vetten die vooral dienen voor het leveren van energie. Zij komen met name uit de voeding. Triglyceriden zijn de vetvoorraad in het lichaam. Vaak worden zij opgeslagen in vetweefsel. Alleen het nemen van appelazijn is onvoldoende om je risico op hart- en vaatziekten significant te verminderen. Het is vooral belangrijk om op de lange termijn je eetpatroon aan te passen.

Hart
Appelazijn beschermt je hart / Bron: DVARG/Shutterstock.com

Is appelazijn slecht voor je lever?

Er wordt verondersteld dat appelazijn het het vet in je lever vermindert. Het zou dan ook helpen bij een vervette lever of leververvetting. Doch wetenschappers zijn er anno 2023 niet 100 procent zeker van de effecten ervan.2Express. Is apple cider vinegar good for your liver? https://www.express.co.uk/life-style/health/1405634/Is-apple-cider-vinegar-good-for-your-liver-EVG (ingezien op 7 juli 2022)

Wat vaststaan is dat de hoge niveaus van azijnzuur inderdaad op een positieve manier van invloed kunnen zijn op de menselijke gezondheid, maar hoe dat precies gebeurt, blijft een mysterie.

Hoe dan ook, appelazijn vermindert de ophoping van overtollig vet in de lever en leidt tot gewichtsverlies. Het heeft ook leverbeschermende eigenschappen en handhaaft een gezonde leverfunctie. Voeg 1 theelepel appelazijn toe aan warm water en drink het twee tot drie keer per dag.

Kortom, appelazijn is niet slecht maar juist gezond voor de lever.

Lever
Ligging van de lever in het lichaam / Bron: Nerthuz/Shuuetrstock.com

Is appelciderazijn slecht voor je nieren?

Neen, bij normaal gebruik is appelazijn niet slecht voor de nieren. Appelazijn is effectief in het voorkomen van oxidatieve stress van de nieren. Het verhoogt het gehalte aan antioxidanten in het lichaam, brengt de bloedsuikerspiegel in evenwicht en verlaagt de bloeddruk, waardoor optimale omstandigheden worden gecreëerd voor de gezondheid van de nieren. Appelazijn bevat citroenzuur dat nierstenen oplost.

Nieren en blaas
Ligging van de nieren in het lichaam / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com

Wat zijn de nadelen van appelazijn?

Een van de grootste nadelen is dat appelazijn het glazuur van je tanden aantast. Dit kun je eenvoudigweg voorkomen door de azijn door een rietje te drinken. Daarna is het verstandig om je mond te spoelen met water.

Een ander mogelijk nadeel is dat de vloeistof keel- en maagklachten kan veroorzaken vanwege de hoge zuurgraad. Daarom is het belangrijk om appelazijn altijd goed te mengen met veel water voordat je het drinkt.

Het gebruik van appelciderazijn

Troebele en heldere appelazijn

Er zijn twee soorten appelazijn te koop: de troebele en de heldere. Troebele appelazijn is onbewerkt en ongefilterd. Hierdoor blijven de rondzwevende vezels en alle goede stoffen in de vloeistof behouden. Het wordt daarom aangeraden om troebele appelazijn te kopen.

Dosering

Je moet appelazijn nooit onverdund drinken! Je moet het altijd verdund met water drinken, zodat het zuur de slijmvliezen in het spijsverteringskanaal niet irriteert. Meng bijvoorbeeld een kopje koud of lauw water met twee theelepels appelazijn en een theelepel honing. Je kunt het zonder honing doen, maar appelazijn met honing smaakt genoeg veel beter. Na het drinken van appelazijn moet je naspoelen met water, aangezien appelazijn het tandglazuur kan aantasten.

Hoeveel eetlepels appelazijn per dag en wanneer?

Het drinken van appelazijn ’s ochtends voor het ontbijt, stimuleert je stofwisseling. Maar wees voorzichtig: als je een gevoelige maag hebt, is het verstandig om eerst iets eten en pas daarna de verdunde appelazijn drinken. Er wordt vaak aangeraden om driemaal daags één eetlepel appelazijn te drinken, voorafgaande de maaltijd.

Recepten met appelciderazijn

Saladedressing met appelazijn

We geven een eenvoudig te bereiden recept met appelazijn:

Ingrediënten:

  • 1/4 kopje olijfolie
  • 2 eetlepels appelazijn
  • 1 eetlepel honing
  • 1 theelepel Dijon-mosterd
  • Zout en peper naar smaak

Bereidingswijze:

  1. Meng alle ingrediënten in een kommetje.
  2. Goed doorroeren zodat de dressing goed gemengd is.
  3. Proef de dressing en voeg desgewenst extra zout en peper toe.
  4. Serveer de dressing over een salade.

Tips:

  • Bewaar eventueel overgebleven dressing voor maximaal een week in de koelkast.
  • Je kunt experimenteren met de verhoudingen van de ingrediënten om de smaak aan te passen aan jouw voorkeur en smaak.

Zelf geneeskrachtig appelazijn maken

Nederlandstalige video

Wist je dat je super makkelijk zelf appelazijn maakt? Wanneer je appelschillen en klokhuizen over heb, kun je het zo maken. Ideaal om helemaal niets van je appels te verspillen.

Engelstalige Video

Thuis zelf appelazijn maken is appeltje-eitje. Mary’s Nest legt het uit:

Krantenartikel

Een krantenartikel d.d. 11 september 1920 uit de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant over het zelf maken van appelazijn:

Het zelf maken van appelazijn
Het zelf maken van appelazijn / Bron: Appel-azijn.. “Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant”. Nijmegen, 11-09-1920. Geraadpleegd op Delpher op 06-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM02:000020955:mpeg21:p010

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Bijvoorbeeld over je ervaringen met het drinken van appelazijn. Of het zelf maken van appelciderazijn. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.