Moerasspirea: gezond, vol geneeskracht en eetbaar

Last Updated on 12 april 2024 by M.G. Sulman

In de zomer kan je op vochtige graslanden, langs oevers en in vochtige bosranden de roomwitte, sterk vertakte tuilen van de moerasspirea aanschouwen. Deze plant kan vrij hoog groeien, tot wel ongeveer 2 meter! Ze hebben opvallende afgebroken, veervormige bladeren. De grote deelblaadjes van deze bladeren zijn dubbel gezaagd en lichtelijk scheef, waardoor ze sterk lijken op de bladeren van de Iep. De vruchtjes van de plant zijn spiraalachtig gewonden en ongeveer 2 mm groot. De jonge bladeren zijn eetbaar, en de plant zelf heeft geneeskrachtige en gezonde eigenschappen.

Moerasspirea / Bron: Wikimedia Commons

Wat is de moerasspirea?

De moerasspirea, ook bekend als Filipendula ulmaria, behoort tot de rozenfamilie. Dit is duidelijk te zien aan de vorm van het blad. 10 andere planten die behoren tot de rozenfamilie, zijn:

  1. Roos (Rosa)
  2. Braam (Rubus)
  3. Framboos (Rubus idaeus)
  4. Appel (Malus)
  5. Peer (Pyrus)
  6. Aardbei (Fragaria)
  7. Kers (Prunus avium)
  8. Perzik (Prunus persica)
  9. Pruim (Prunus domestica)
  10. Meidoorn (Crataegus)

De plant kan een indrukwekkende hoogte van wel twee meter bereiken en gedijt goed in vochtige omgevingen. Daarom kom je deze plant vaak tegen langs de waterkant, in natte ruigtes, drassige graslanden en lichte, vochtige loofbossen. Een belangrijke voorwaarde voor de Moerasspirea is dat de grond in de zomer oppervlakkig uitdroogt. Wanneer de plant wordt begraasd door vee, verdwijnt deze.

De plant bloeit van juni tot september en produceert roomwitte bloemen met een geur die lijkt op amandel.

Botanische tekening moerasspirea / Bron: Wikimedia Commons

Inhoudsstoffen

Werkzame stoffen in de moerasspirea zijn onder meer:

  • Salicylzuur – ontstekingsremmend, pijnstillend.
  • Looizuur – wondhelend, verzachtend.
  • Flavonoïden – ontstekingsremmend, antioxidanten..
  • Tannines – samentrekkend, spijsverteringsondersteuning.
  • Etherische oliën – aangename geur, genezende eigenschappen.
  • Vitaminen – bevat verschillende vitaminen, zoals vitamine C, die het immuunsysteem ondersteunt .
  • Mineralen – rijk aan mineralen zoals kalium, magnesium en calcium.
  • Fenolische verbindingen – krachtige antioxidanten.
  • Coumarines – ontstekingsremmend, bloedverdunnend.
  • Flavonglycosiden – bescherming van bloedvaten, verbetering doorbloeding.

Een van de werkzame bestanddelen van de Moerasspirea is salicylzuur, ook wel spireazuur genoemd. Salicylzuur heeft ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen en is de werkzame stof in aspirine. Het is dan ook de Moerasspirea die de bekende naam aan het aspirientje heeft gegeven. We weten dat de schietwilg een vergelijkbare werking heeft.

Moerasspirea bloemen en vruchten / Bron: Wikimedia Commons

Moerasspirea is gezond en zit vol geneeskracht

Als een geneeskrachtig kruid behoorde de moerasspirea tot de drie meest heilige kruiden van de oude druïden. De bladeren, wortels en stelen van de plant hebben verschillende helende eigenschappen. Ze kunnen koorts verlagen, pijn verlichten, ontstekingen remmen, de maag beschermen en de darmen herstellen. Een zalf gemaakt van de plant kan wonden genezen dankzij het looizuur dat het bevat.

Vanwege de ontstekingsremmende werking wordt de Moerasspirea ook wel ‘spierstruik’ en ‘reumaplant’ genoemd. De eenvoudigste manier om de moerasspirea te gebruiken is door van de bladeren thee te zetten. Mensen met migraine zouden baat kunnen hebben bij het drinken van deze thee.

Hier is meer over wat onderzoek ons vertelt over de geneeskrachtige werking van moerasspirea1Dr. Axe. Meadowsweet Herb: 5 Potential Benefits & How to Use It. https://draxe.com/nutrition/meadowsweet-herb/ (ingezien op 5-7-2023):

Helpt gewrichtspijn te verlichten

Omdat het ontstekingsremmende effecten heeft, worden kruidenproducten van de moerasspirea aanbevolen voor mensen met artritis, artrose, degeneratieve gewrichtsaandoeningen en jicht. In feite zit er in dit kruid een kleine hoeveelheid salicylzuur, hetzelfde actieve bestanddeel dat wordt aangetroffen in aspirine dat wordt gebruikt om ontstekingen te verminderen.

Indianen uit Noord-Amerika maakten een mengsel van moerasspirea vermengd met duizendblad.

Antioxidanten die aanwezig zijn in deze plant, waaronder flavonoïden, ondersteunen een gezonde immuunresponsen en gaan cel- en weefselschade tegen dat wordt veroorzaakt door vrije radicalen. Moerasspirea is ook in staat om inflammatoire bloedmarkers te verminderen die kunnen bijdragen aan pijn. Bovendien hefet het natuurlijke verkoelende effecten en bevordert het de bloedsomloop.

Andere werkingsmechanismen voor het verminderen van zwelling en gewrichtspijn zijn onder meer het voorkomen van ophoping van urinezuur in het bloed, dat kan kristalliseren rond gevoelige gewrichten, en het remmen van het enzym xanthine-oxidase, dat een verhoogde productie van urinezuur veroorzaakt. Teveel urinezuur in het bloed kan ophoping veroorzaken in de gewrichten of de nieren met gewrichtsontstekingen (jicht) of nierschade en nierstenen als gevolg.

Bestrijden van luchtweginfecties

Moerasspirea in theevorm beschermt je tegen erkoudheid en bronchitis. Het ondersteunt de gezondheid van de luchtwegen dankzij de antimicrobiële werking en door de slijmproductie te verminderen. Bovendien beschermt het tegen ontsteking van het neusslijmvlies.

Maagklachten tegengaan

de inname van moerasspirea-extract of -thee kan helpen bij het verminderen van maagklachten, misselijkheid, brandend maagzuur, diarree, opgeblazen gevoel en klachten als gevolg van maagzweren. Het kruid kalmeert de bekleding van de maag en het maagdarmkanaal en het heeft bovendien antimicrobiële effecten die de darmgezondheid ondersteunen.

Je kan het beste moerasspirea combineren met andere kruidenproducten als je het gebruikt voor je maag en darmen, zoals heemstwortel (echte heemst) en kamille.

Huidontsteking bestrijden

Moerasspirea-extract kan ook wordne gebruikt als lokale behandeling voor huidontsteking. Het lijkt in staat om huidproblemen zoals acne en roodheid te verminderen. De huidbeschermende effecten hefet het kruid waarschijnlijk te dankenaan de aanwezigheid van salicylzuur en tannines, waarvan bekend is dat ze natuurlijke adstringerende (bijtende of samentrekkende) eigenschappen hebben die kunnen helpen voorkomen dat poriën verstopt en ontstoken raken. Antioxidanten in moerasspirea kunnen de huid ook helpen tegen tekenen van veroudering.

Urineweg-/blaasproblemen helpen voorkomen

Met zijn hoge potentie aan antioxidanten en essentiële oliën die antimicrobiële eigenschappen hebben, kan moerasspirea ziekteverwekkers helpen bestrijden die uiteindelijk urineweginfecties (zoals blaasontstekingen) kunnen veroorzaken.

Wilde moerasspirea in Wharfedale, nabij Conistone, North Yorkshire, Engeland / Bron: Wikimedia Commons

Moerasspirea is eetbaar

Jonge bladeren

De jonge bladeren van de moerasspirea zijn eetbaar. Ze hebben een komkommerachtige smaak en  kunnen een heerlijke en voedzame toevoeging zijn aan diverse gerechten. Ze kunnen worden gebruikt in salades, soepen of zelfs als smaakvolle vulling in wraps.

Bloemen

De bloemen kunnen eveneens gegeten worden en hebben een licht bittere smaak met honing- en amandelcomponenten. De bloemen worden gebruikt om jam, gelei, compote, siropen en kruidenazijn van te maken.

Thee van de moerasspirea

Met de bladeren kun je een heerlijke kop thee zetten. Neem een handvol bladeren, voeg ze toe aan een kopje kokend water en laat het geheel enkele minuten trekken. Zeef de thee en geniet van de verkwikkende en heilzame eigenschappen ervan.

Bijwerkingen en voorzorgsmaatregelen

Bijwerkingen van moerasspirea: kan maagklachten veroorzaken, huiduitslag en zelfs longproblemen. Te veel innemen kan bloedingen, braken en nierproblemen veroorzaken – niet chill!

Voorzichtigheid geboden bij zwangerschap en aspirine-allergie. Moerasspirea bevat chemicaliën die vergelijkbaar zijn met de chemicaliën in aspirine. Er bestaat bezorgdheid dat mensen die allergisch zijn voor aspirine ook allergisch kunnen zijn voor moerasspirea.

Astmapatiënten moeten ook opletten, kan de zaak verergeren! Moerasspirea kan namelijk longkrampen veroorzaken.

Interacties: combineren met aspirine, choline magnesium trisalicylaat, of pijnmedicatie? Praat eerst even met je dokter. Te veel salicylaten in je systeem kunnen problemen veroorzaken.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over buikpijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.