Duizendblad: eetbaar, gezond en vol geneeskracht

Last Updated on 13 juli 2023 by M.G. Sulman

Duizendblad (Achillea millefolium) is een plant die behoort tot de composietenfamilie, net zoals zonnebloem, paardenbloem, madeliefje, goudsbloem, kamille, korenbloem, margriet, alsem, ganzenbloem en echinacea. Deze plant gedijt goed op voedselrijke en verstoorde grond, zoals braakliggende terreinen. Het is een robuuste plant die goed bestand is tegen droogte. Duizendblad komt veel voor in Europa en Noord-Amerika en heeft een kenmerkende geur. Het wordt vaak omscghreven als aards, kruidig en licht aromatisch. De geur is vergelijkbaar met die van kamille. Duizendblad kan een hoogte bereiken van 15 tot 50 cm en verspreidt zich via ondergrondse wortelstokken. Het bloeit van juni tot november. De bloemen variëren in kleur van wit tot roze. Planten met roze bloemhoofdjes worden soms ook in siertuinen gebruikt. Er komen ook wilde planten voor met rode bloemen. De bloeiwijze bestaat uit een samengesteld scherm met bloemhoofdjes. Duizendblad is eetbaar en heeft tevens geneeskrachtige eigenschappen.

*Duizendblad met insect / Bron: Martin Sulman*

Inhoud verberg

1 Wat is echt duizendblad?

2 Kenmerken

3 Inhoudsstoffen

4 Duizendblad is gezond en zit vol geneeskracht

4.1 Bevordert de wondgenezing

4.2 Ter verlichting van spijsverteringsklachten

4.3 Symptomen van depressie en angst verminderen

4.4 Komt de hersengezondheid ten goede

4.5 Remt ontstekingen

5 Toepassingen

6 Duizenblad is eetbaar

7 Reacties en ervaringen

Wat is echt duizendblad?

Duizendblad (Achillea millefolium) is een plant die behoort tot de composietenfamilie. De naam “millefolium” verwijst naar de fijn verdeelde bladeren die lijken op vele kleine blaadjes. De geslachtsnaam is afgeleid van Achilles, een figuur uit de Griekse mythologie, die duizendblad gebruikte om de wonden van zijn soldaten te behandelen.

Echt duizendblad is een veelvoorkomende plant op voedselrijke, verstoorde grond in bermen, op dijkhellingen, in grasland en op braakliggende terreinen. Het heeft lange, smalle bladeren die sterk verdeeld zijn en tussen het gras omhoogschieten. De bladeren hebben een ruig uiterlijk door de insnijdingen. De witte of soms licht rozerode bloemen bevinden zich aan het einde van de onvertakte stengel of aan het einde van de zijtakken.

Het duizendblad overwintert met een wortelstok in de grond, die zich horizontaal ontwikkelt en zijtakken kan vormen. Hierdoor kan het duizendblad hele plekken in het grasland bedekken en andere weideplanten verstikken.

Hoewel de wortels van duizendblad niet diep in de bodem doordringen, is het vaak goed bestand tegen droogte, hitte en kou. Het duizendblad profiteert van vorstschade aan de wortelstokken van verschillende grassen en andere weideplanten, waardoor het meer licht en ruimte krijgt. Vochtige nazomerweer draagt ook bij aan de ontwikkeling van duizendblad. De bladeren worden graag gegeten door vee vanwege de gunstige effecten op de spijsvertering. In matige hoeveelheden kan duizendblad nuttig zijn in grasland, maar wanneer het in grote hoeveelheden voorkomt, kan het als onkruid worden beschouwd.¹

Kenmerken

Duizendblad (Achillea millefolium) is een meerjarige kruidachtige plant.
De plant behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae).
Duizendblad heeft een rechtopstaande groeiwijze en kan een hoogte bereiken van 15-50 cm.
De bladeren van duizendblad zijn dubbel geveerd, waardoor het lijkt alsof ze bestaan uit zeer veel kleine blaadjes.
De bloeiperiode van duizendblad loopt van juni tot november.
De bloemen van duizendblad zijn wit tot roze van kleur en zitten in samengestelde bloeiwijzen, die een schermvormige tros vormen.
Duizendblad heeft een kenmerkende geur, wat komt door de etherische oliën.
De plant komt veel voor in Europa en Noord-Amerika, en gedijt goed op voedselrijke, verstoorde grond en braakliggende terreinen.
Duizendblad is goed bestand tegen droogte en kan groeien in verschillende omgevingen.
De plant verspreidt zich vegetatief via ondergrondse wortelstokken.
Duizendblad wordt soms ook gebruikt in siertuinen vanwege de aantrekkelijke bloemen.
De bladeren van duizendblad worden door vee graag gegeten vanwege hun smaak en ze bevatten bovendien aromatische stoffen die gunstig zijn voor de spijsvertering.
De plant wordt van oudsher gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde, bijvoorbeeld voor wondgenezing (dankzij de samentrekkende eigenschappen) en ter behandeling van spijsverteringsproblemen.
Duizendblad bevat verscheidene bioactieve stoffen, zoals flavonoïden, etherische oliën, alkaloïden en tannines.

*Duizendblad (Achillea millefolium) / Bron: Martin Sulman*

Inhoudsstoffen

Enkele belangrijke inhoudsstoffen van duizendblad zijn:

Flavonoïden: Deze natuurlijke plantaardige stoffen hebben antioxidante eigenschappen en hebben een ontstekingsremmende werking.
Etherische oliën: Duizendblad bevat etherische oliën zoals chamazuleen, die verantwoordelijk zijn voor de karakteristieke geur en naar verluidt ontstekingsremmende eigenschappen hebben.
Alkaloïden: Deze zijn welsiwaar in lagere concentraties in de plant aanwezig, doch alkaloïden in duizendblad kunnen enige fysiologische activiteit hebben.
Tannines: Deze hebben een zogenaamde adstringerende of samentrekkende werking.

*Bestuiving van duizendblad door een kleine bijvlieg / Bron: Wikimedia Commons*

Duizendblad is gezond en zit vol geneeskracht

Bevordert de wondgenezing

Sinds de tijd van het oude Griekenland, een periode in Griekenland tussen ongeveer 800 v.Chr. en 50 v. Chr., wordt duizendblad gebruikt in kompressen en zalven om wonden te behandelen. Extracten van duizendbladblad bevatten ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen, die beide de wondgenezing bevorderen. Bovendien kan extract van duizendbladblad de fibroblasten verhogen. Dit zijn de cellen die verantwoordelijk zijn voor het regenereren van bindweefsel en die je lichaam helpen herstellen van een blessure.²

Ter verlichting van spijsverteringsklachten

Duizendblad wordt al einds lange tijd gebruikt ter behandeling van spijsverteringsproblemen zoals maagzweren en het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), waarvan de symptomen buikpijn, diarree, een opgeblazen gevoel en obstipatie zijn. Duzienblad bevat verschillende flavonoïden en alkaloïden, plantaardige stoffen waarvan bekend is dat ze spijsverteringsklachten verlichten.³

Symptomen van depressie en angst verminderen

De flavonoïden en alkaloïden in duizendbladthee kunnen symptomen van depressie en angst verlichten.⁴ Plantaardige alkaloïden, zoals die in duizendbladthee, verminderen de afscheiding van corticosteron, een stresshormoon.

Komt de hersengezondheid ten goede

Van duizendblad is aangetoond dat het helpt bij bepaalde hersenaandoeningen, zoals multiple sclerose, de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson en encefalomyelitis, een ontsteking van de hersenen en het ruggenmerg veroorzaakt door een virale infectie.⁵

Remt ontstekingen

Hoewel ontsteking een natuurlijke lichamelijke reactie is, kan chronische ontsteking leiden tot cel-, weefsel- en orgaanschade. Duizendblad kan huid- en leverontsteking verminderen, wat zou kunnen helpen bij de behandeling van huidinfecties, tekenen van huidveroudering en niet-alcoholische leververvetting.

*Duizendblad met roze bloemen / Bron: Wikimedia Commons*

Toepassingen

Duizendbladthee heeft verschillende gunstige effecten op de gezondheid. Het bevordert de bloedcirculatie en helpt bij veneuze klachten zoals spataderen en dikke gezwollen voeten. Tijdens de menstruatie kan het drinken van duizendbladthee de doorbloeding verbeteren en menstruatiekrampen verminderen.

Vers geperst duizendbladensap is ook waardevol, vooral als het vers en niet gegist is. Het kan dagelijks worden ingenomen door een theelepel sap te mengen in een glas water.

Daarnaast kan duizendblad uitwendig worden gebruikt in baden, wasbeurten of kompressen. Het kan bijvoorbeeld helpen bij neuralgie, zenuwpijn, zweren, slecht genezende wonden en psoriasis. Duizendblad wordt traditioneel gebruikt voor de behandeling van brandwonden en snijwonden.

De etherische olie van duizendblad, verkregen door stoomdestillatie van het gedroogde kruid, heeft verschillende toepassingen. Het kan verdund worden gebruikt voor massages, kompressen, baden en in geurlampen. Het wrijven van de olie op het voorhoofd en de nek kan bijvoorbeeld hoofdpijn verlichten. Vanwege zijn helende eigenschappen is duizendblad ook geschikt als ingrediënt in crèmes en zalven voor huidverzorging.

Duizenblad is eetbaar

Duizendblad heeft eetbare jonge bladeren die op verschillende manieren kunnen worden bereid. Ze kunnen worden gekookt als spinazie, toegevoegd aan soepen voor extra smaak, of gebruikt worden als ingrediënt in salades. De bladeren hebben een zoete smaak met een lichte bitterheid. Ook de stengeltoppen, voordat de bloemen verschijnen, kunnen worden gebruikt om smaak toe te voegen aan soepen door ze te laten trekken.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over duizendblad, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.