Paardenbloem: geneeskracht, gezond en paardenbloem eten

Last Updated on 26 januari 2024 by M.G. Sulman

De paardenbloem is voedzaam en geneeskrachtig. Deze geneeskrachtige plant is eetbaar van bloemblad tot wortel. Paardenbloemen groeien in veel tuinen, op open plekken in bossen en in bermen. De paardenbloem heeft een felgele bloem. Door zijn brede verspreiding en hardnekkige wortels, is hij niet overal populair. De plant wordt vaak bestempeld als ‘onkruid’. Maar je kunt paardenbloemen eten. Je kunt de bladeren rauw in een salade verwerken, al kunnen ze enigszins bitter smaken. Het is ontzettend gezond en het plantje kan bij veel gerechten een lekkere toevoeging zijn. Van de zogenaamde paardenbloemhoning tot salade, gelei, thee en koffie, het plantje heeft ene waaier aan toepassingsmogelijkheden.

Paardenbloem

De paardenbloem (Latijnse naam: Taraxacum officinale) is een soort uit de composietenfamilie (Asteraceae). Er zijn vele honderden soorten paardenbloemen. Ze groeien in de gematigde streken van Europa, Azië en Noord-Amerika. Het is een winterharde vaste plant die tot bijna 30 cm hoog kan worden. De bladeren vormen een rozet en de onvertakte steel is bladloos. Vaak zijn de bladeren lijnlancetvormig, waarbij ze vaak veerspletig tot veerdelig zijn ingesneden of getand. De stelen van de paardenbloem worden afgedekt door felgele bloemen. De gegroefde bladeren vormen een trechter die regenwater naar de wortel leidt. De bloemen van de paardenbloem openen ’s ochtends met de zon en sluiten ’s avonds of bij somber weer. De donkerbruine wortels zijn vlezig en broos. In de wortels zit een witte melkachtige substantie die bitter is en enigszins stinkt.

10 weetjes over de paardenbloem

🌼 Wist je dat paardenbloemen eigenlijk “Taraxacum” heten? Het is een geslacht van planten binnen de composietenfamilie.  Deze familie is wereldwijd gezien een van de families met de meeste soorten, meer dan 20.000.

🌱 Paardenbloemen zijn niet alleen maar onkruid! Ze zijn eetbaar en worden zelfs gebruikt in salades, soepen en als thee.

🌬️ Ooit een paardenbloempluisje weggeblazen? Elke pluisje draagt een zaadje, wat helpt bij de verspreiding van deze plant.

🐝 Paardenbloemen zijn een belangrijke voedselbron voor bijen en vlinders! Ze voorzien deze belangrijke bestuivers van nectar en stuifmeel.

📅 Paardenbloemen hebben een lange geschiedenis in de plantengeneeskunde. Ze werden vroeger gebruikt voor diverse kwalen, van leverproblemen tot huidproblemen.

🌍 Ze zijn over de hele wereld te vinden en gedijen goed in verschillende klimaten en bodemsoorten.

🕰️ Paardenbloem bloeit doorgaans van april tot september. De bloemen openen ’s morgens en sluiten zich tegen de avond.

🎨 Wist je dat paardenbloemen ook worden gebruikt om natuurlijke kleurstoffen te maken voor voeding en textiel?

🤓 Paardenbloemen hebben complexe bloemhoofdjes. Deze bestaan uit honderden kleine bloemen, wat ze botanisch gezien erg interessant maakt.

🌞 Paardenbloemen hebben een hoog gehalte aan vitamine A en C, waardoor ze een voedzame toevoeging zijn aan je dieet. Pluk er dus gerust een paar voor je volgende salade! Over het algemeen bevatten paardenbloemen per 100 gram ongeveer:

• Vitamine A: Ongeveer 5080 microgram (mcg).
• Vitamine C: Grofweg 35 milligram (mg).

De geneeskracht van paardenbloem

In vogelvlucht

De paardenbloem bezit geneeskracht en wordt op verschillende manieren als medicinale plant gebruikt, onder meer tegen deze aandoeningen:

• indigestie / dyspepsie (een verzamelnaam voor klachten die je kunt ervaren als je te snel, te veel, te vet of te sterk gekruid voedsel eet)
• verlies van eetlust
• galblaasaandoeningen
• alvleesklierinsufficiëntie
• leverinsufficiëntie,
• hepatitis of leverontsteking, geelzucht,
• urineweginfecties
• oedeem (vochtretentie)
• huidziektes

De plant activeert onder andere de lever en alvleesklier, stimuleert de eetlust en zuivert het bloed. Paardenbloem wordt daarom vaak gebruikt bij bijvoorbeeld vastenkuren, als thee, honing of als vervanging voor koffie. Paardenbloemkoffie smaakt enigszins nootachtig en bitter. Het wordt gemaakt van paardenbloemwortel.

De paardenbloem staat ook van oudsher bekend om zijn reinigende werking op lever, nieren en blaas.

Paardenbloem bij indigestie

Het regelmatig eten van paardenbloem stimuleert de galafscheiding. Dit beschermt je tegen de vorming van galstenen. Ook helpt paardenbloem bij maag-darmklachten zoals een vol gevoel, winderigheid en spijsverteringsproblemen. Deze geneeskrachtige plant verhoogt de afscheiding van maagsap, stimuleert de eetlust en heeft ook een krampstillend effect. Naast paardenbloemsalade is paardenbloemthee ook aanbevelenswaardig

Bij urineweginfecties

Paardenbloem wordt ook gebruikt bij urineweginfecties. Tijdens de behandeling is het belangrijk dat je je urinewegen goed doorspoelt. Je moet dan ook veel drinken. Paardenbloem heeft een diuretisch effect. Tegelijkertijd voorziet het je lichaam van belangrijke mineralen, vooral kalium. In tegenstelling tot synthetische diuretica leidt het drinken van paardenbloemthee niet tot een mineraaltekort.

Gebruikte delen van de plant

Alle delen van de paardenbloem zijn eetbaar en dus bruikbaar. De stengels zijn echter het minst eetbaar. Het sap uit de stengels is zelfs licht giftig. Bij kinderen kan dit irritatie aan de huid veroorzaken.

De blaadjes van een paardenbloem zitten boordevol mineralen als magnesium, koper, calcium en ijzer, alsmede vitamine B1, B2, C en E. Paardenbloembladeren werken als een diureticum en verhogen de hoeveelheid urine die je lichaam maakt. De bladeren worden gebruikt om de eetlust te stimuleren en de spijsvertering te bevorderen.

De bloem van dit plantje heeft antioxiderende eigenschappen. Paardenbloem kan ook helpen om je immuunsysteem een boost te geven. Paardenbloemwortel wordt gebruikt om de lever en galblaas te ontgiften, en paardenbloembladeren om de nierfunctie te helpen.

Voorzorgsmaatregelen

Het gebruik van kruiden is een aloude benadering om het lichaam te versterken en ziekten te behandelen. Ook de paardenbloem bezit geneeskracht.  Kruiden kunnen echter bijwerkingen veroorzaken en een wisselwerking hebben met andere kruiden, supplementen of medicijnen.

Paardenbloem wordt over het algemeen als veilig beschouwd. Sommige mensen kunnen een allergische reactie krijgen door paardenbloem aan te raken. Anderen kunnen last krijgen van zweertjes in de mond. Indien je allergisch bent voor ambrosia, chrysanten, goudsbloem, kamille, duizendblad, madeliefjes of jodium, moet je paardenbloem vermijden.

Bij sommige mensen kan paardenbloem de aanmaak van maagzuur bevorderen en brandend maagzuur veroorzaken. Het kan ook de huid irriteren. Mensen met nierproblemen, galblaasproblemen of galstenen moeten hun arts raadplegen voordat ze paardenbloem eten.

Paardenbloem eten

Voordelen

Paardenbloemen zitten vol vitamines en mineralen. Vooral de bladeren zijn een geweldige bron van vitamines en mineralen, zoals de vitaminen A, B1, B2, C, E, choline en carotenoïden in. Daarnaast bevat het blad ijzer, calcium, magnesium, mangaan, natrium, seleen, silicium, fosfor en koper.

Behalve dat ze boordevol voedingsstoffen zitten, bevatten paardenbloemen verbindingen die gezondheidsproblemen kunnen helpen voorkomen.  Zo bevatten paardenbloemen verschillende soorten antioxidanten. Deze zitten in de wortels, bladeren en bloemen. Antioxidanten beschermen je lichaam tegen vrije radicalen. Dit zijn agressieve stoffen die schade kunnen geven aan cellen en weefsels.

Paardenbloem is ook ontstekingsremmend. Chronische ontstekingen in het lichaam spelen een rol bij een lange lijst van ernstige gezondheidsproblemen, waaronder kanker en hartaandoeningen. Een manier om gezond te blijven is door voedsel te eten dat ontstekingen bestrijdt.

Paardenbloemen zijn rijk aan kalium, waardoor ze een natuurlijk diureticum zijn. Met andere woorden: je moet ervan plassen. Diuretica (plaspillen) worden vaak gebruikt om je bloeddrukwaarden te verlagen en hoge bloeddruk onder controle te houden.

Paardenbloem wordt over de hele wereld gebruikt als een natuurlijke manier om diabetes type 2 onder controle te houden. De verbindingen in paardenbloem verlagen de bloedsuikerspiegel bij mensen met diabetes.

Extracten van paardenbloemwortels en -bladeren kunnen het cholesterolgehalte verlagen.

Hoe paardenbloem te eten?

Het mooie van de paardenbloem is dat elk deel van de plant eetbaar is. De bladeren zijn aan de bittere kant en kun je qua smaak vergelijken met rucola. Je kunt wat verse, gewassen bladeren in een salade doen. Om de bitterheid te verminderen, kun je ze ook koken. De bloemen geven kleur aan een salade. Gebruik verse of gedroogde bloemen om paardenbloemthee te maken. Je kunt ze ook in olie of azijn doen. De wortels van de paardenbloem kun je roosteren waarna je ze kunt gebruiken voor het bereiden van paardenbloemkoffie.

Paardenbloem giftig voor katten, honden, paarden en/of kinderen?

In principe zijn alle delen van de plant en bloem veilig voor kat, hond, paard en mens om te eten.  Er zijn echter een paar zaken waar je alert op moet zijn. In de paardenbloem zit wit melksap, dat je te zien krijgt als je de steel doormidden breekt of een blad kapot scheurt. Soms kan dit irritatie veroorzaken aan de mond, tong en keel. Vaak in lichte mate en het trekt weer snel weg. Als dier of kind onverhoopt een flinke hoeveelheid paardenbloemen tot zich neemt, dan kan dit maagdarmklachten veroorzaken, zoals diarree. Overal waar “te” voorstaat is niet goed, zegt men. (Behalve tevreden.)

Ten aanzien van paarden is het verstandig ze niet in een weide te zetten die bezaaid is met héél veel paardenbloemen. Maar het in kleine of normale hoeveelheden is de paardenbloem juist goed voor het paard. De bloem zorg voor een goede spijsvertering en is goed voor de lever en gal. Daarnaast bevat de plant veel vitamine B, C, D en E.

Recept voor een gezonde paardenbloemsalade

Ingrediënten:

• 1 hand paardenbloembladeren
• 1 kopje gemengde sla
• 1/2 kopje cherrytomaatjes (door de helft gesneden)
• 1/4 kopje gehakte walnoten
• 1/4 kopje verkruimelde Feta (een Griekse kaas)
• 2 eetlepels balsamicoazijn
• 1 eetlepel olijfolie
• Zout en peper naar smaak toevoegen

Bereidingswijze:

• Pluk de paardenbloembladeren. De bladeren moeten pesticidenvrij zijn. Kies voor de jonge, groene bladeren. Deze zijn namelijk smakelijker en minder bitter dan de wat oudere bladeren.
• Spoel wel even goed af zodat je zeker weet dat er geen zand en vuil in zit.
• Doe de paardenbloembladeren in een slakom en doe er de gemengde sla en cherrytomaatjes aan toe.
• Hak de walnoten walnoten met een scherpe koksmes en voeg toe aan de salade. Doe ook Feta in de salade.
• In een aparte kom doe je de balsamicoazijn en olijfolie. Breng dit op smaak met een snufje zout en wat peper.
• Giet het balsamico-olijfoliemengsel over de salade. Daarna goed mengen.

Video over de geneeskrachtige werking van paardenbloemen

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over bijvoorbeeld het eten van paardenbloemen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.