Varkensvlees is ongezond en volgens de Bijbel onrein

Last Updated on 14 juni 2024 by M.G. Sulman

Varkensvlees is toxisch voor de mens. Dit komt doordat varkens een snel spijsverteringsproces hebben, waardoor gifstoffen zich kunnen opstapelen in hun vetcellen en organen. Bovendien missen varkens het vermogen om te zweten, waardoor pathogene micro-organismen en milieutoxines zich kunnen ophopen in hun lichaam. Dit kan leiden tot problemen voor mensen die varkensproducten eten. Varkensvlees is ongezond en de Bijbel verbiedt het eten van varkensvlees. Heeft het één met het ander te maken?

Varkensvlees / Bron: Pixabay

Bijbelse voorschriften omtrent reine en onreine dieren

Rein en onrein

De Bijbel geeft voorschriften over reine en onreine dieren. De reine dieren mochten de Israëlieten eten en de onreine dieren niet. In Leviticus 1:1-8 staat:

1 De HEER zei tegen Mozes en Aäron: 2 ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Dit zijn de dieren die jullie mogen eten: Van alles wat op het land leeft, mogen jullie de dieren eten 3 die gespleten hoeven hebben – dus hoeven die helemaal gedeeld zijn – en bovendien hun voedsel herkauwen. Die mag je eten. 4 Maar dieren die alleen herkauwen of alleen gespleten hoeven hebben, mag je niet eten. Kamelen zijn herkauwers maar hebben geen gespleten hoeven en gelden daarom voor jullie als onrein. 5 Klipdassen zijn herkauwers maar hebben geen gespleten hoeven en gelden daarom voor jullie als onrein. 6 Hazen zijn herkauwers maar hebben geen gespleten hoeven en gelden daarom voor jullie als onrein. 7 Zwijnen hebben wel volledig gespleten hoeven maar herkauwen niet en gelden daarom voor jullie als onrein. 8 Eet geen vlees dat van zulke dieren afkomstig is en raak hun kadavers niet aan. Ze gelden voor jullie als onrein.

Wat zijn herkauwers?

Kenmerkend voor herkauwers is het lange spijsverteringskanaal met vier magen en het eten van energiearm celwandrijk plantaardig voedsel. Herkauwers kauwen hun voedsel gedeeltelijk wanneer het voor het eerst wordt doorgeslikt. Deze dieren hebben een speciaal spijsverteringsproces waarbij 4 magen het voedsel verteren en zij kauwen het ingenomen voedsel, nadat het in de maag is geweest, nogmaals in de mond. Zij herkauwen het voedsel. Koeien, geiten en schapen zijn voorbeelden van gewone herkauwers

Herkauwers, zoals koeien, geiten en schapen, hebben dus een uniek spijsverteringssysteem waarbij ze hun voedsel meerdere keren kauwen om het te verteren. Dit wordt ook wel ‘ruminantie’ genoemd. En ‘ruminantia’ is een ander woord voor herkauwers. De vier magen die de herkauwers hebben, helpen bij het afbreken van de vezels en andere componenten in het voedsel.

Een rund is een herkauwer / Bron: Pixabay

De verschillen tussen varkens en herkauwers

Varkens hebben een snel spijsverteringsproces

Varkens hebben een sneller spijsverteringsproces dan herkauwers zoals koeien, geiten en schapen. Dit komt omdat varkens een enkelkamermaag hebben, in plaats van de meerdere magen die herkauwers hebben. Het proces duurt slechts ongeveer 4 uur. Vergelijk dit met een koe die er 24 uur over doet om het gegeten voedsel te verteren. Dit betekent dat varkens voedsel sneller verteren en absorberen, maar het ook sneller laten passeren door hun spijsverteringskanaal. Hierdoor is er minder tijd voor het verwijderen van gifstoffen. Er is domweg niet genoeg tijd om toxines uit het spijsverteringskanaal van te verwijderen en daardoor stapelen de schadelijke gifstoffen zich op in vetcellen en de organen van het varken.

Varkens kunnen niet zweten

Een andere ontgiftingsstrategie die varkens missen, is het vermogen om te zweten. Varkens hebben geen zweetklieren, maar rollen door de modder om af te koelen. Deze bij varkens niet aanwezige ontgiftingsmethode bevordert de opeenhoping van pathogene micro-organismen en milieutoxines in hun systeem, en daarmee in de lichamen van mensen die varkensproducten eten.

En weidevarkens dan?

Nu is het wel zo dat varkens die in de wei worden gehouden, vaak een betere verhouding van omega 6 tot omega 3 vetzuren hebben, en meer antioxidanten en minder parasieten bevatten dan varkens die in een gecontroleerde omgeving worden gehouden. Dit komt doordat weidegang varkens toegang geeft tot een grotere diversiteit aan voedsel, waaronder gras en kruiden, en meer beweging, wat leidt tot een gezondere levensstijl en een betere voeding. Dit heeft een gezondere samenstelling van het vlees tot gevolg. Echter, het feit dat varkens geen zweetklieren hebben en geen manieren hebben om afvalstoffen uit hun lichaam te verwijderen, draagt nog altijd bij aan de ophoping van gifstoffen in hun lichaam, zelfs als ze in de wei leven.

Varkens / Bron: Pixabay

Op hoge temperatuur bereiden

De gezondste manier om de parasitaire belasting van en toxines in varkensvlees te minimaliseren, is door het vlees op extreem hoge temperaturen te koken. Helaas creëert deze kookmethode vrije radicalen, wat een belangrijke trigger is voor de ontwikkeling van chronische ziekten.

Het verhitten van vlees bij hoge temperaturen kan leiden tot de vorming van kankerverwekkende stoffen, zoals heterocyclische amines (HCAs) en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs). Dit komt doordat de stoffen die zich in het vlees bevinden, bij hogere temperaturen en langere verhittingsduur met elkaar reageren, waardoor er zich nieuwe, mogelijk schadelijke stoffen, vormen. Daarom wordt aangeraden om vlees altijd op een gezonde manier te bereiden, zoals bakken, stomen of braaien op een lagere temperatuur, en de verhittingsduur te beperken. Ook moet het eten van rauw vlees worden vermeden om de kans op besmettingen te verminderen.

Daar komt bij dat  varkensvlees vaak een hoog gehalte aan verzadigd vet bevat. Volgens het Voedingscentrum ongeveer 30%.1Voedingscentrum. Varkensvlees. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/varkensvlees.aspx (ingezien op 19-2-2023) Een regelmatige consumptie ervan draagt bij aan het risico op hart- en vaatziekten en andere gezondheidsproblemen. Daarom wordt vaak geadviseerd om de consumptie van varkensvlees te beperken en te vervangen door plantaardige alternatieven of door andere eiwitrijke voedingsmiddelen, zoals kip of vis.

De Bijbel is zijn tijd ver vooruit

Richtlijnen ter bevordering van de gezondheid

De Bijbelboeken Leviticus, Numeri en Deuteronomium bevatten veel gezondheidsprincipes die bedoeld zijn om de kans op ziekte en infectie te minimaliseren. Deze principes waren van groot belang in de premoderne wereld van het oude Nabije Oosten, waar de gezondheidszorg beperkt was en infectieziekten vaak een groot probleem vormden.

Deze boeken bevatten regels over voedselbescherming, hygiëne en reinheid, en de verwijdering van dood vlees en bederfelijke producten, die bedoeld zijn om infecties te voorkomen en de gezondheid te beschermen. Ook bevatten de boeken richtlijnen voor quarantainemaatregelen voor zieke personen en voor degenen die met ziekte in contact zijn geweest, om verdere verspreiding van ziekten te voorkomen.

Deze principes waren bedoeld om de gezondheid van de gemeenschap te beschermen.
Deze principes zijn vastgelegd in de Bijbel nog vóórdat er wetenschappelijke en medische kennis beschikbaar was over hoe infectieziekten zich verspreiden, en hoe ze konden worden voorkomen of bestreden. De Bijbel is daarmee zijn tijd ver vooruit.

De Thora geeft leven

In het Oude Testament geeft God richtlijnen voor wat wel en niet gegeten mag worden. De regels voor welke dieren wel of niet gegeten mogen worden, lijken – met de wetenschappelijk kennis van nu – vooral gebaseerd te zijn op de gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met het eten van bepaalde dieren.

De Bijbelse richtlijnen over wat wel of niet gegeten mag worden, zijn hoogstwaarschijnlijk vooral bedoeld om de gezondheid van het Israëlische volk te beschermen. Bepaalde dieren, zoals varkens, werden beschouwd als onrein en afgekeurd voor consumptie vanwege hun grote kans op het dragen van parasieten en infecties.

De Thora geeft leven aan wie zich daaraan houdt:

“Mijn verordeningen en Mijn bepalingen moet u in acht nemen. De mens die ze houdt, zal erdoor leven” (Leviticus 18:5).

Dream Perfection - bijbel lezen
Christenen nemen steeds vaker kennis van de Thora / Dream Perfection/Shutterstock.com

Varkensvlees is ongezond

Is varkensvlees ongezond of valt het allemaal wel mee?

Verzadigd vet, histamine en zwavel

Varkensvlees is een rijk bron van eiwitten, ijzer, en vitamine B12. Het bevat echter ook een hoog gehalte aan verzadigd vet. Het vlees van varkens is dubbel zo vet als dat rundvlees. Dus het veelvuldig eten van varkensvlees leidt tot een verhoogd cholesterolgehalte. Varkensvlees geeft hierdoor een veel groter risico op hartziekten zoals een hartaanval. Bovendien hebben varkens zeer hoge niveaus histamine en varkensvlees bevat de hoogste concentratie zwavel van alle organismen. Zwavel veroorzaakt bij veel mensen bot- en gewrichtsklachten, zoals reuma en artrose. Bij artrose gaat het kraakbeen in kwaliteit achteruit, met klachten als stijfheid en gewrichtspijn tot gevolg.

Ziekten

Het varken draagt ​​ten minste 30 ziekten bij zich die gemakkelijk kunnen worden overgedragen op de mens, ofwel via direct contact ofwel via vleesconsumptie. De lijst met ziektes die overdraagbaar zijn van varken op mens, is lang. De belangrijkste ziekten die worden geassocieerd met varkens en die kunnen worden overgedragen op de mens, zijn onder meer:

  • Influenza: varkens kunnen influenza-virussen bij zich dragen die zich aanpassen aan de mens, waardoor de kans op een pandemie toeneemt.
  • Salmonella: varkens kunnen drager zijn van salmonella, hetgeen kan leiden tot voedselvergiftiging als het vlees niet goed wordt bereid.
  • Leptospirose: een infectieziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën die worden overgedragen via de urine van besmette dieren.
  • MRSA: Methicilline-resistente Staphylococcus aureus, een soort van stafylokokken die vaak wordt gevonden in varkens, die kan leiden tot ernstige infecties. MRSA is resistent voor veel antibiotica.
  • Varkenspest: ook wel Afrikaanse varkenspest genoemd, een ziekte die zich snel verspreidt onder varkens en die zich ook kan verspreiden naar mensen.

Cumulatieve besmetting

Er kan sprake zijn van een (niet zichtbare) cumulatieve besmetting van parasieten die door het varken kunnen worden overgebracht. Bij een cumulatieve besmetting telt het lichaam de effecten van diverse besmettingen bij elkaar op. Bij herhaalde besmettingen worden de effecten ernstiger en juist daarom zijn dergelijke besmettingen gevaarlijk.2Drs. E. Noordermeer. De hemelse voedselbank – Voedingslessen uit de Bijbel. Merweboek, Sliedrecht, 2012, p. 158. Twee voorbeelden die ook in Bijbelse tijden speelden, zijn: trichine en lintworm.

Trichine

Trichinella spiralis, ook wel kortweg trichine of trichinose genoemd, is een parasiet die wordt overgebracht door varkensvlees. Deze parasiet kan ernstige symptomen veroorzaken zoals spierpijn, oogproblemen, diarree en hartproblemen. In Bijbelse tijden was trichine een veelvoorkomend probleem.

Trichinella spiralis / Bron: Wikimedia Commons
Lintworm

Een ander voorbeeld is de lintworm (Ascaris lumbricoides). Deze parasiet kan worden overgebracht door varkensvlees, maar ook door besmette groenten en water. Lintwormbesmettingen kunnen leiden tot symptomen zoals buikpijn, diarree, vermoeidheid en anemie.

Er zijn twee soorten lintwormen die bij mensen kunnen voorkomen: de runderlintworm (Taenia saginata) en de varkenslintworm (Taenia solium).

De runderlintworm komt in Nederland voor en kan via besmet vlees van runderen worden overgedragen. Deze lintworm leeft in de darmen van de mens en kan daar tot wel 10 meter lang worden. Hoewel de runderlintworm ongemak kan veroorzaken, is deze niet gevaarlijk en kan deze goed worden behandeld.

De varkenslintworm komt niet van nature voor in Nederland, maar kan worden opgelopen door het eten van besmet varkensvlees in minder hygiënische landen. Deze lintworm kan zich in tegenstelling tot de runderlintworm door de darmwand boren en zich verspreiden door het lichaam, waarbij het verschillende organen kan aantasten, zoals de lever en hersenen. Een infectie met de varkenslintworm kan daarom zeer ernstig zijn en kan in sommige gevallen zelfs levensbedreigend zijn.

Detailopname van een varkenslintworm (Taenia solium) / Bron: Wikimedia Commons

Openbaring nodig

Drs. Esther Noordermeer merkt op dat juist voor deze en andere cumulatieve ziekten openbaring nodig is. De oorzaak van deze ziekten waren eeuwenlang niet te traceren. Hoe kan een mens bevroeden dat iets gevaarlijk voor hem is, wanneer er geen directe gevolgen zichtbaar zijn? Pas de laatste tientallen jaren hebben we kennis gekregen van cumulatieve ziekten.3Martin Sulman. Varkensvlees gezond of ongezond: varkensvlees en de Bijbel. https://mens-en-samenleving.infonu.nl/religie/171897-varkensvlees-gezond-of-ongezond-varkensvlees-en-de-bijbel.html (ingezien op 19-2-2023)

Kortom, de Thora gaf en geeft leven aan wie zich daaraan houdt (Leviticus 18:5).

Heeft Jezus al het voedsel rein verklaard en de voedselwetten afgeschaft?

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over varkensvlees, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.