Zuurzak: zeer gezond en vol geneeskracht

Last Updated on 14 juni 2025 by M.G. Sulman

De zuurzak of guanábana (Annona muricata) is een plant uit de familie Annonaceae, ook bekend als zuurzakfamilie.  Deze groenblijvende boom komt oorspronkelijk uit de tropische regio’s van Midden- en Zuid-Amerika. Tegenwoordig wordt de plant wereldwijd in veel tropische gebieden gekweekt. De boom heeft donkergroene, glanzende bladeren en kan tot 10 meter hoog worden. De vrucht van de zuurzak is eetbaar en wel tot 30 centimeter lang worden. Je herkent deze aan de stekelige, groene schil en wit vruchtvlees met grote, zwarte zaden erin. De vrucht van de zuurzak smaakt zoetzuur en wordt vaak gebruikt in dranken, desserts en ijs. Van het sap worden siropen, jam en gelei te maken. Naast het feit dat het een overheerlijke vrucht is, heeft het ook medicinale eigenschappen. De bladeren, schors en vruchten van de plant bevatten verschillende verbindingen die bekend staan om hun antimicrobiële, antiparasitaire en ontstekingsremmende eigenschappen. De zuurzak wordt in de volksgeneeskunde gebruikt om aandoeningen zoals koorts, hoest, griep, artritis en reuma te behandelen. Kortom, de zuurzak is zeer gezond en zit vol geneeskracht!

Herkomst van zuurzak

De zuurzak, ook bekend als guanábana, komt van nature voor in het Caribisch gebied en in Centraal-Amerika. De plant groeit van nature in landen zoals Barbados, Jamaica, Trinidad en Tobago, Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek. De vruchten van deze boom zijn erg populair in deze contreien. Het wordt vaak verwerkt in lokale gerechten en drankjes.

Thans wordt de zuurzak wereldwijd verbouwd. Het wordt geteeld in veel tropische landen, waaronder delen van Zuid-Amerika, Azië, Afrika en de Stille Oceaan. De teelt wordt voornamelijk gedaan door kleine boeren en tuinders. De bomen zijn relatief gemakkelijk te kweken en vereisen weinig zorg. De boom doet het goed in een tropisch klimaat met veel regenval en een goed doorlatende bodem.

Zuurzakken worden voornamelijk geteeld voor de vruchten. De plant heeft echter ook andere toepassingen. De bladeren worden gebruikt om thee van te maken en worden bovendien verwerkt in allerlei traditionele medicijnen. Het hout van de zuurzakboom wordt gebruikt in de bouw en om meubels van te maken.

De zuurzak wordt ook in Suriname verbouwd, voornamelijk plaats in de kustvlakte en het binnenland, waar de vrucht goed gedijt in het tropische klimaat en de vruchtbare bodems. In Suriname wordt de zuurzak vaak vers gegeten of verwerkt in verschillende gerechten en dranken, zoals ijs, smoothies, jams en siropen. Ook worden de bladeren van de zuurzakplant in Suriname gebruikt om thee van te maken en worden ze verwerkt in traditionele medicijnen.

FAQ over zuurzak (guanábana) – Alles wat je wilt weten over deze tropische topper!

Zuurzak, oftewel guanábana, is zo’n vrucht die je misschien niet elke dag tegenkomt, maar zodra je ‘m proeft… BAM! Liefde op het eerste hapje. Met z’n stekelige groene jasje en romige, lichtzoete binnenkant is het een ware traktatie. Maar wat maakt deze exotische held nou zo speciaal? Waarom hoor je steeds vaker dat mensen er thee van trekken of smoothies mee maken? En hoe zit het met al die gezondheidsclaims? Tijd om de meest gestelde vragen eens lekker onder de loep te nemen!

Of je nu een doorgewinterde zuurzakfan bent of gewoon nieuwsgierig bent naar die opvallende vrucht in de exotische schappen van de toko, deze FAQ geeft je alle antwoorden. Van ‘hoe eet je ‘m?’ tot ‘mag je de schil opeten?’ en van ‘kan ik ‘m thuis kweken?’ tot ‘is het echt een wondermiddel?’ – hier krijg je alle ins & outs, zonder poespas. Kortom, een handige gids voor iedereen die zuurzak (beter) wil leren kennen! 🍈✨

Vraag	Antwoord
Wat is zuurzak eigenlijk?	Ah, zuurzak! Ook wel guanábana genoemd. Een tropische vrucht met een stekelige groene schil en heerlijk zacht, wit vruchtvlees. Zoet, maar met een licht zure kick. Een beetje een mix van aardbei, ananas en een vleugje citrus. Echt een smaakexplosie!
Waar komt deze vrucht vandaan?	Deze parel groeit vooral in warme oorden zoals Zuid-Amerika, het Caribisch gebied en delen van Afrika en Azië. Overal waar de zon lekker schijnt en het lekker tropisch is!
Hoe smaakt zuurzak?	Best lastig uit te leggen, maar denk aan een mix van banaan, ananas en een beetje citrus. Fris, romig en een tikkeltje vezelig. Echt zo’n vrucht waarbij je denkt: ‘Waarom eet ik dit niet vaker?’
Hoe eet je zuurzak?	Heel simpel: openbreken en met een lepel het vruchtvlees eruit lepelen! De pitten gooi je weg. Je kunt ‘m ook blenden tot een sapje, in een smoothie gooien of er zelfs ijs van maken.
Kun je de schil eten?	Nope, die is niet echt bedoeld om te eten. Het vruchtvlees is waar je moet zijn. Die stekelige buitenkant? Die laat je beter links liggen.
Is zuurzak gezond?	Oh, absoluut! Zit bomvol vitamine C, vezels en antioxidanten. En er wordt ook gezegd dat het goed is voor je weerstand en spijsvertering. Kortom: een vrucht met power!
Wordt zuurzak medicinaal gebruikt?	Ja, in traditionele geneeskunde in veel landen. Mensen gebruiken het voor van alles: van maagklachten tot het versterken van het immuunsysteem. Er zijn zelfs claims dat het kankerremmend zou werken, maar dat is nog niet wetenschappelijk bewezen.
Mag je zuurzak tijdens de zwangerschap eten?	In normale hoeveelheden? Ja hoor! Maar ga niet overdrijven, want sommige stoffen in de pitten en bladeren worden afgeraden tijdens de zwangerschap. Twijfel je? Altijd even checken bij je dokter.
Kun je van zuurzakthee drinken?	Zeker weten! De bladeren worden vaak gebruikt om thee van te zetten. Veel mensen drinken het voor ontspanning of een betere nachtrust. Let wel op: niet overdrijven, want in grote hoeveelheden kan het wat heftig zijn.
Waarom wordt zuurzak soms gelinkt aan kankerbestrijding?	Omdat er stoffen in zitten die volgens bepaalde onderzoeken kankercellen kunnen beïnvloeden. MAAR, er is nog geen keihard wetenschappelijk bewijs dat het echt werkt als behandeling. Gezond eten is altijd goed, maar pin je niet vast op wondermiddelen!
Hoe bewaar je zuurzak?	Rijp? Dan lekker in de koelkast, dan blijft ‘ie nog een paar dagen goed. Nog niet rijp? Gewoon op kamertemperatuur laten liggen tot ‘ie zachter wordt. Je kunt ‘m ook invriezen!
Hoe weet je of een zuurzak rijp is?	Hij voelt zacht aan als je er een beetje in knijpt. De schil wordt wat donkerder en minder stekelig. Ruikt ook lekker zoet als ‘ie perfect is om te eten!
Kun je zuurzak invriezen?	Ja hoor, dat kan prima! Gewoon het vruchtvlees in stukjes snijden en in een bakje of zakje de vriezer in. Ideaal voor smoothies!
Zijn de pitten eetbaar?	Beter van niet! Ze bevatten stoffen die giftig kunnen zijn als je er veel van binnenkrijgt. Gewoon netjes uitspugen of eruit vissen.
Heeft zuurzak bijwerkingen?	Niet vaak, maar als je er heel veel van eet of thee drinkt van de bladeren, kan het misschien wat invloed hebben op je zenuwstelsel. Gewoon met mate genieten, dan zit je goed.
Waarom is zuurzak soms moeilijk te vinden?	Omdat het een tropische vrucht is en niet overal standaard in de supermarkt ligt. Soms vind je ‘m bij exotische winkels of op markten. Even goed speuren!
Is zuurzak lekker in smoothies?	Zeker! Het vruchtvlees is heerlijk romig en zoet. Gooi er wat kokosmelk en banaan bij en je hebt een topdrankje.
Wat is het verschil tussen zuurzak en cherimoya?	Ze lijken op elkaar, maar zuurzak is groter, heeft een stekelige schil en een iets frissere smaak. Cherimoya is gladder van buiten en iets romiger van binnen.
Kan ik een zuurzakboom in Nederland kweken?	Lastig! Hij houdt van tropisch weer en veel zon. Binnen in een kas of serre? Misschien, maar verwacht geen gigantische oogst.
Hoe wordt zuurzak gebruikt in gerechten?	Van sappen tot desserts en zelfs hartige gerechten. In sommige landen maken ze er snoepjes van of mengen het in cocktails. Heerlijk veelzijdig!
Is zuurzak vegan?	Jazeker! 100% plantaardig en perfect voor een vegan dieet.
Kan zuurzak helpen bij afvallen?	Nou, het zit vol vezels en hydrateert goed, dus het kan zeker een gezonde toevoeging zijn. Maar afvallen? Dat hangt van je hele eetpatroon af!
Wat is de voedingswaarde van zuurzak?	Per 100 gram: ongeveer 66 kcal, veel vezels, wat vitamine C en een beetje magnesium en kalium. Best voedzaam!
Waarom heet het zuurzak?	Goeie vraag! De naam komt waarschijnlijk door die lichtzure smaak en het ‘zak’-achtige uiterlijk van de vrucht.

Hoe ziet de zuurzak eruit?

De vrucht van de zuurzak heeft een omvang van 20 × 35 cm en weegt grofweg 6 kg. Het is een niervormige vrucht. De schil is donkergroen van kleur met een wittig-groen gespikkeld patroon. Het ruitjespatroon op de schil bestaat uit kleine kegelvormige stekels die zacht zijn en tot 1 cm lang kunnen worden. Het vruchtvlees van de zuurzak is wit, vezelig-pappig en sappig. Het is ene sappige vrucht die zoetzuur is van smaak. De vrucht bevat veel zaden die ongeveer 1 × 2 cm groot zijn.

Zuurzak is gezond en zit vol geneeskracht

De zuurzak is gezond en heeft medicinale eigenschappen. Eén van de belangrijkste actieve verbindingen in de zuurzak is annonacine, een acetogenine die bekend staat om zijn cytotoxische eigenschappen. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat annonacine in staat is om kankercellen te doden zonder gezonde cellen aan te tasten.

Er zijn ook onderzoeken die erop wijzen dat zuurzak antidiabetische eigenschappen heeft en kan helpen bij het reguleren van je bloedsuikerspiegel.

Zuurzak bevat ook flavonoïden, fytosterolen en alkaloïden, die een breed scala aan gezondheidsvoordelen bieden. Flavonoïden zijn antioxidanten die van nature voorkomen in groente en fruit. Ze beschermen je lichaam mogelijk tegen vrije radicalen.

Voedingswaarde van zuurzak

Zuurzak is niet alleen lekker, maar het bevat ook verschillende voedingsstoffen die gunstig zijn voor de gezondheid. Zuurzak is lekker én gezond! De voedingswaarde van een gemiddelde zuurzak is:

• Koolhydraten: 38 gram
• Vezels: 9 gram
• Eiwit: 2 gram
• Vet: 1 gram
• Vitamine C: 60% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)
• Vitamine B1 (thiamine): 20% van de ADH
• Vitamine B2 (riboflavine): 20% van de ADH
• Vitamine B3 (niacine): 10% van de ADH
• Foliumzuur: 25% van de ADH
• Kalium: 18% van de ADH
• Magnesium: 8% van de ADH
• Fosfor: 5% van de ADH
• IJzer: 4% van de ADH

De zuurzak is ook een uitstekende bron van antioxidanten (een stof die oxidatie tegengaat), waaronder ascorbinezuur, quercetine en kaempferol. Deze neutraliseren schadelijke vrije radicalen in je lichaam.

Het hoge vezelgehalte van de zuurzak bevordert de spijsvertering en verlaagt het risico op obstipatie en andere spijsverteringsproblemen. Bovendien kan het kaliumgehalte van deze vrucht bijdragen aan het behoud van gezonde bloeddrukwaarden en het risico op hartaandoeningen verminderen.

Medicinale eigenschappen van zuurzak

Kanker

Bepaalde verbindingen in de zuurzak, waaronder annonacine en andere acetogeninen, hebben antitumorale eigenschappen en remmen de groei van bepaalde kankers.

Diabetes

De zuurzak bevat stoffen die de bloedsuikerspiegel verlagen. Dit is goed nieuws voor mensen met diabetes. Een studie gepubliceerd in het Journal of Ethnopharmacology toonde aan dat zuurzakbladextracten de bloedsuikerspiegel significant verlaagden bij ratten met diabetes.¹Ngueguim, Florence & Benoit, Massa & Jonas, Kouamouo & Alexandra, Tchuidjang & Dzeufiet, Paul & Kamtchouing, Pierre & Théophile, Dimo. (2013). Antidiabetic and antioxidant effects of Annona muricata (Annonaceae), aqueous extract on streptozotocin-induced diabetic rats. Journal of ethnopharmacology. 151. 10.1016/j.jep.2013.09.021.

Slagaderverkalking

Slagaderverkalking (atherosclerose) duidt op een proces waarbij de wand van je slagaderen door verkalking dikker wordt. De antioxidanten in de zuurzak gaan oxidatieve stress en ontsteking tegen en beide processen worden geassocieerd zijn met slagaderverkalking en hart- en vaatziekten. Een studie gepubliceerd in het Journal of Medicinal Food toonde aan dat zuurzakbladextracten de lipidenniveaus bij ratten met een hoge vetinname aanzienlijk verlaagden en ook de bloeddruk verlaagden, wat kan helpen bij het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten.²Sasso S, Sampaio E Souza PC, Santana LF, Cardoso CAL, Alves FM, Portugal LC, de Faria BB, da Silva AF, Motta-Castro ARC, Soares LS, Bandeira LM, Guimarães RCA, Freitas KC. Use of an Extract of Annona muricata Linn to Prevent High-Fat Diet Induced Metabolic Disorders in C57BL/6 Mice. Nutrients. 2019 Jul 2;11(7):1509. doi: 10.3390/nu11071509. PMID: 31269728; PMCID: PMC6682994.

Andere voordelen voor de gezondheid

Naast de hierboven genoemde medische voordelen, wordt de zuurzak in de volksgeneeskunde gebruikt ter behandeling van andere aandoeningen. Mogelijke andere medische voordelen van de zuurzak zijn:

Infecties

De zuurzak bevat stoffen met antimicrobiële eigenschappen, waaronder acetonen, terpenen en fenolen. Dit is nuttig ter bestrijding van infecties die worden veroorzaakt door bacteriën, virussen en schimmels.

Ontstekingen

De zuurzak bevat verbindingen die ontstekingsremmende eigenschappen hebben, zoals quercetine. Dit is nuttig bij de behandeling van ontstekingsaandoeningen zoals artritis en allergieën.

Maagproblemen

De zuurzak wordt in de volksgeneeskunde aangewend om maagproblemen zoals indigestie, diarree en maagzweer te behandelen. Sommige studies hebben aangetoond dat zuurzakextracten de spijsvertering kunnen verbeteren en herstel en genezing van een maagzweer kunnen bevorderen.

Stress en angst

De zuurzak bevat stoffen die mogelijk kunnen bijdragen aan het verminderen van stress en angst. Het gaat hierbij om vitamine C, magnesium en tryptofaan. Tryptofaan is een voorloper en een essentieel element voor de neurotransmitters serotonine en melatonine

Zuurzakbladeren worden gebruikt om baden of stoombaden van te maken

De bladeren van de zuurzak kun je gebruiken om baden of stoombaden van te maken. De bladeren worden vaak gecombineerd met andere planten. Dergelijke baden en stoombaden worden van oudsher ingezet om verschillende aandoeningen, waaronder huidaandoeningen, artritis, spierpijn, koorts, verkoudheid en griep, te behandelen.

Geneeskrachtige zuurzakbladthee

Indicaties

Zuurzakbladthee wordt gedronken om verschillende aandoeningen mee te behandelen, waaronder koorts, verkoudheid, griep, hoest, diarree, spijsverteringsproblemen, en zelfs kanker. Hoewel er beperkt wetenschappelijk onderzoek is verricht naar de geneeskrachtige eigenschappen van zuurzakbladthee, hebben sommige studies aangetoond dat de bladeren van de zuurzakboom bepaalde verbindingen bevatten die antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen hebben.

Het drinken van grote hoeveelheden zuurzakbladthee kan bijwerkingen veroorzaken, zoals misselijkheid, braken, duizeligheid, hoofdpijn en diarree.

Hoe bereid je deze thee?

Je hebt zuurzakbladeren nodig om deze thee te kunnen bereiden. Deze bladeren zijn te koop bij sommige toko’s of online winkels die gespecialiseerd zijn in exotische planten en kruiden.

Benodigdheden:

• 5-6 zuurzakbladeren
• 4 kopjes water
• Honing of suiker naar smaak toevoegen

Hoe te bereiden?

• Was de zuurzakbladeren grondig met water. Snijd ze vervolgens in kleine stukjes.
• Breng 4 kopjes water aan de kook in een steelpan.
• Voeg de stukjes zuurzakbladeren toe aan het kokende water. Laat het geheel 20-30 minuten op laag vuur pruttelen.
• Haal de pan van het vuur en zeef de bladeren uit de thee.
• Voeg honing of suiker naar smaak toe.

Je kunt de thee warm of koud serveren, afhankelijk van je voorkeur. Als je de smaak te sterk vindt, kun je wat water toevoegen om de smaak te verdunnen. Onthoud dat zuurzakbladthee een bittere smaak heeft en dat het toevoegen van suiker of honing de smaak verzacht.

Recept voor een smoothie met zuurzak

We geven een eenvoudig recept voor een zuurzaksmoothie:

Wat heb je nodig?

• 1 kopje verse zuurzak
• 1 banaan
• 1 kopje ananas
• 1/2 kopje kokosmelk
• Desgewenst 1 eetlepel honing

Hoe te bereiden?

• Snijd de zuurzak doormidden. Verwijder vervolgens de zaden en het vruchtvlees.
• Doe de zuurzak, banaan, ananassap en kokosmelk in een blender. Daarna blenden tot een glad mengsel.
• Voeg naar smaak honing toe (voor de zoetekauw!)

Je kunt ook andere fruitsoorten toevoegen, zoals mango. Ook kun je ook yoghurt of ijs aan je smoothie toevoegen voor extra textuur en verfrissing.

Uit de oude doos

Uit ‘Het vaderland’ d.d. 13 januari 1898:

Een glas zuurzaksap:

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de geneeskracht of het bereiden van zuurzak, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.