Tamme kastanjes zijn een vrucht van tamme kastanje (Castanea sativa), een loofboom uit de napjesdragersfamilie (Fagaceae). Deze vrucht komt het meest voor in Azië, maar is ook al eeuwenlang een bekende in de traditionele Italiaanse keuken. Kastanjes worden gewaardeerd om hun karakteristieke smaak en om de taaie structuur. Je kunt ze poffen, pellen en roosteren, of er jam of bloem van maken. Kastanjejam is goed te combineren met yoghurt en lekker op een pannenkoek. Kastanjes zijn ook uitstekende bronnen van vitamines en mineralen, zoals mangaan, molybdeen, koper en magnesium. Verse kastanjes zijn niet lang houdbaar en moeten binnen een week worden gebruikt. Anders verliezen ze hun aroma en zijn ze ook vatbaar voor schimmel.
Tamme kastanje (Castanea sativa) / Bron: Wikimedia Commons
Tamme kastanjes worden tot de noten gerekend. Kastanjes zijn rijk aan vitamine C, wat ze uniek maakt onder de noten. In feite geeft een half kopje rauwe kastanjes je 35 tot 45 procent van je dagelijkse behoefte van vitamine C. Kastanjes verliezen een deel van hun vitamine C als je ze kookt of roostert, maar je krijgt nog steeds tussen de 15 en 20 procent van je dagelijkse behoefte binnen. Om meer vitamine C in kastanjes vast te houden, kun je ze bijvoorbeeld op lagere temperaturen roosteren.
Kastanjes zijn een goede bron van antioxidanten. Ze zijn rijk aan galluszuur en ellaginezuur. Dit zijn twee antioxidanten die tijdens het koken in concentratie toenemen.
Tamme kastanje / Bron: Wikimedia Commons
Verschil tussen tamme en wilde kastanjes
Je hebt niet alleen de tamme kastanje (Castanea sativa), maar ook de wilde kastanje (Aesculus hippocastanum). Beide kastanjes hebben weinig met elkaar gemeen, behalve dan hun naam.
Grofweg twaalf soorten behoren tot het kastanjegeslacht (Castanea). Niet alleen de tamme kastanje, maar ook de Japanse kastanje (Castanea crenata) en de Amerikaanse kastanje (Castanea dentata). Deze zijn allemaal eetbaar voor mensen.
De paardenkastanje behoort daarentegen niet tot de kastanjefamilie, maar tot de zeepboomfamilie (Sapindaceae). Deze is niet geschikt voor consumptie omdat het misselijkheid en braken veroorzaakt. Bovendien is deze erg bitter.
De wilde kastanje, ook wel paardenkastanje genoemd, is erg bitter en niet geschikt voor menselijke consumptie / Bron: Wikimedia Commons
De geneeskracht van kastanjes
Kastanjes hebben onder meer de volgende gezondheidsvoordelen:
Gezond voor het hart
Antioxidanten en mineralen zoals magnesium en kalium helpen het risico op cardiovasculaire problemen, zoals hartaandoeningen of een beroerte, te verminderen. Kastanjes zijn een goede bron van deze waardevolle voedingsstoffen en komen de gezondheid van je hart ten goede.
Verbetering van de spijsvertering
Kastanjes kunnen kunnen je spijsvertering verbeteren. Deze noten zijn een goede bron van vezels. Voedingsvezels zijn mini-plantendeeltjes die niet worden verteerd in de dunne darm. Naast het stimuleren van de goede bacteriën, helpen voedingsvezels ook vocht aan te trekken, waardoor de ontlasting soepel blijft en je niet verstopt raakt.
Kastanjes zijn ook glutenvrij, waardoor ze een gezonde keuze zijn voor mensen met coeliakie, een auto-immuunziekte waarbij je lichaam overgevoelig is voor gluten.
Verbeteren van de bloedsuikerspiegel
Hoewel kastanjes meer koolhydraten bevatten dan andere noten, helpen de extra vezels die ze bevatten de afgifte ervan te reguleren. De antioxidanten die kastanjes bevatten, zoals galluszuur en ellaginezuur, lijken de reactie van de cellen op insuline te verbeteren, wat de algehele bloedsuikerspiegel ten goede komt.
Ondersteuning bij gewichtsbeheersing
In vergelijking met andere noten kunnen kastanjes, die rijk zijn aan vezels, je eetlust te verminderen. Ze bevatten ook minder vet en calorieën. Ook kan het regelmatig eten van kastanje de ophoping van buikvet verminderen. Te veel buikvet vergroot de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
Kastanjes geven energie
Het hoge aandeel complexe koolhydraten is een groot pluspunt. Ze zorgen niet alleen voor een hoge mate van verzadiging, maar zorgen er ook voor dat de bloedsuikerspiegel langzaam stijgt en relatief lang stabiel blijft.
Tamme kastanjes verlagen het stressniveau
Frequente consumptie van kastanjes is goed tegen stress en reguleert je bloeddruk en hartslag. Dit is onder meer te danken aan de bijzonder hoge concentratie van het mineraal kalium (707 mg per 100 g) in de tamme kastanje. Met een kaliumrijk en natriumarm dieet verklein je de kans op hart- en vaatziekten.
Kastanjes tegen vermoeidheid
Kastanjes doen ook wonderen bij fysieke en mentale uitputting. Het aanzienlijke aandeel van de B-vitamines (B1, B2, B3 en B6) is hiervoor verantwoordelijk. B-vitamines zijn vooral nodig voor het zenuwstelsel, maar ook voor een efficiënte energiebalans. Ook al is het gehalte aan B-vitamines hoger in bijvoorbeeld andere soorten noten.
Dus als je veel mentaal werk moet verrichten waarbij langdurig concentratievermogen vereist is, zorg dan dat je een zakje geroosterde kastanjes klaar hebt staan.
Historie
Tamme kastanjes waren vroeger een van de belangrijkste voedingsmiddelen voor de armen. In de 19e eeuw werden de kastanjes het brood voor de armen genoemd. Van gepofte kastanjes kun je kastanjemeel maken, waar je vervolgens brood van kunt maken.
Advertentie uit 1890 waarin o.a. Spaanse kastanjes worden aangeboden / Bron: Advertentie. “Arnhemsche courant”. Arnhem, 01-01-1890. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000091917:mpeg21:p008Advertentie uit het jaar 1900 waarin o.a. kastanjes worden aangeboden / Bron: Advertentie. “Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant”. Zwolle, 10-01-1900. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMHCO01:000074335:mpeg21:p004
Koop kastanjes vers en bewaar ze op de juiste manier
Kopen
Zorg dat de huid glanzend en glad is als je kastanjes koopt. Iedereen die kastanjes koopt bij de groothandel of op markten, herkent goede kwaliteit aan de glanzende, gladde schil. Als het dof is, zijn de vruchten oud en verdroogd. Er mogen ook geen wormgaten in de schaal zitten.
Houdbaarheid
Verse kastanjes zijn bij kamertemperatuur een week houdbaar, in een plastic zak een maand in de koelkast. Je kunt de ongeschilde kastanjes ook invriezen. Het moet dan binnen 6 maanden worden gebruikt.
Hoe pel je kastanjes?
Eenvoudig en gemakkelijk te bereiden
Om de tamme kastanje uiteindelijk te kunnen eten, moet de vrucht eerst van zijn dunne bruine schil worden bevrijd. Plaats de kastanjes ongeveer een uur van tevoren in koud water. Vervolgens afgieten en voorzie de kastanjes van een kruissnede op de ronde zijde. Pas dan wordt de tamme kastanje in het kokende gezouten water gelegd of geroosterd. Na 4 tot 5 minuten in kokend water of 30 tot 40 minuten in de oven op ongeveer 200 graden kan de schil gemakkelijk van de vrucht worden verwijderd. Gepofte kastanjes zijn overheerlijk. Eet smakelijk!
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over kastanjes of tips geven over het bereiden van tamme kastanjes. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
Onder het stukje ‘kastanjes geven energie’ heeft u een foto geplaatst van de oneetbare paardenkastanje i.p.v. de tamme kastanje.
Hoi Bianca, dat is correct! Bedankt dat je mij daarop attendeert. Ik heb het e.e.a aangepast.