Nattokinase: gezond, werking en bijwerkingen

Last Updated on 4 juni 2025 by M.G. Sulman

Nattokinase (NK) is een enzym dat afkomstig is van een Japans voedingsmiddel genaamd natto. Natto is gemaakt van gekookte sojabonen die zijn gefermenteerd met een soort bacterie (Bacillus subtilis natto). Nattokinase kan het bloed verdunnen en helpen bij het afbreken van bloedstolsels. Dit biedt bescherming tegen hartaandoeningen en aandoeningen veroorzaakt door bloedstolsels, zoals een beroerte of een hartaanval. Het is een natuuurlijk middel om de bloedsomloop te bevorderen en om de vorming van bloedstolsels te verminderen. Nattokinase kan als supplement gebruikt worden voor hart- en vaatziekten, waaronder hartaandoeningen, hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte en beroerte.

Nattokinase / Bron: Wikimedia Commons

Nattokinase als stille kracht in haar herstel

Mevrouw Van Eck (72) had al jaren last van vermoeide benen, een zeurend gevoel bij lang staan en af en toe wat zwelling rond de enkels. Haar huisarts sprak van beginnende chronische veneuze insufficiëntie en adviseerde meer beweging, het dragen van steunkousen en, indien nodig, medicatie. Zelf stond ze niet te springen om bloedverdunners vanwege eerdere maagklachten. Toen ze tijdens een gezondheidslezing hoorde over nattokinase, raakte ze geïnteresseerd. Het idee van een natuurlijk enzym met een mild bloedverdunnend effect sprak haar aan.

In overleg met haar dochter – werkzaam als verpleegkundige – besloot ze het supplement voorzichtig te proberen. Ze koos voor een lage dosering en combineerde het met haar bestaande leefstijl: dagelijks wandelen, niet te lang zitten en letten op zoutinname. In de eerste weken merkte ze weinig verschil, maar na anderhalve maand voelde ze dat haar benen minder zwaar aanvoelden aan het einde van de dag. Ook de tintelingen die ze soms ervoer bij het opstaan namen af. Ze durfde nog niet te juichen, maar benoemde de verandering wel bij haar huisarts.

De arts stond open voor het gesprek, maar benadrukte dat het effect van nattokinase niet goed is onderzocht binnen de reguliere geneeskunde, zeker niet als vervanging van standaardzorg. Toch waren er bij controle geen verslechteringen zichtbaar, haar bloeddruk was stabiel en de doorbloeding leek iets verbeterd. Omdat mevrouw Van Eck zich goed voelde en het supplement geen bijwerkingen gaf, besloten ze samen om het voorlopig te blijven gebruiken – met periodieke controles om risico’s te monitoren.

Nu gebruikt ze het supplement al ruim acht maanden. Ze zegt niet dat nattokinase haar genezen heeft, maar ze heeft minder klachten en voelt zich wat mobieler. Ze is zich ervan bewust dat het niet voor iedereen werkt en blijft nuchter: “Het is geen wondermiddel, maar voor mij lijkt het net dat duwtje in de rug te zijn geweest dat ik nodig had.” Een persoonlijke keuze, met voorzichtig optimisme en onder begeleiding – en dat maakt het misschien juist zo krachtig.

Wat is nattokinase?

Nattokinase is een enzym (eiwit) dat voorkomt in natto. Natto is een traditioneel gerecht in Japan, wat wordt gemaakt van ongepelde sojabonen. Nadat die gewassen, geweekt en gekookt zijn, wordt er een probiotische bacterie aan toegevoegd: ‘Bacillus subtilis natto’. Deze goedzak zet het fermentatieproces in gang. Het fermenteren zelf duurt 24 uur.

Werking van nattokinase

Nattokinase kan op meerdere manieren werken. Maar in het algemeen kan nattokinase hartgerelateerde effecten hebben door de activiteiten van de volgende van nature voorkomende eiwitten in je lichaam te verhogen:

  • een weefselplasminogeenactivator (tissue plasminogen activator): een enzym dat het opruimen van bloedstolsels regelt door het omzetten van plasminogeen naar het actieve plasmine te bevorderen1Wikimedia. Weefselplasminogeenactivator. https://nl.wikipedia.org/wiki/Weefselplasminogeenactivator (ingezien op 23-12-2023)
  • urokinase: een lichaamseigen stof die bloedstolsels oplost

Nattokinase kan ook direct fibrine afbreken, een structureel onderdeel van bloedstolsels. Het is een eiwitachtige, vaste stof, die bij stolling van het bloed ontstaat en die bestaat uit onoplosbare draden.

Nattō: traditioneel Japans eten gemaakt van gefermenteerde sojabonen / Bron: Wikimeda Commons

Boordevol probiotica

Natto is rijk aan probiotica. Bacillus subtilis (ook wel Bacillus uniflagellatus, Bacillus globigii en Bacillus natto genoemd) zijn de bacteriën die aan sojabonen worden toegevoegd en die vervolgens worden gefermenteerd om natto te creëren. Het helpt bij het synthetiseren van enzymen, die worden gebruikt om de bloedstolling te verminderen en het produceert vitamine K- en B-vitaminen.

Nattokinase is gezond

In vogelvlucht

Tijdens het fermentatieproces wordt soja gemakkelijker verteerd en opgenomen, wat vooral goed nieuws is voor degenen die normaal gesproken last hebben van darmproblemen bij het eten van peulvruchten. Een reden waarom natto geen maagdarmklachten veroorzaakt zoals andere vormen van soja, is vanwege het enzym nattokinase. Nattokinase wordt gebruikt voor verschillende medicinale doeleinden, waaronder:

  • Beriberi (een aandoening die ontstaat door een tekort aan vitamine B1)
  • Kanker
  • Hartziekte
  • Hoge bloeddruk
  • Hartinfarct
  • Pijn op de borst
  • Diepe veneuze trombose
  • Arteriosclerose
  • Aambeien
  • Spataderen
  • Slechte bloedcirculatie
  • Perifere slagaderziekte
  • Chronisch vermoeidheidssyndroom
  • Endometriose
  • Fibromyalgie
  • Onvruchtbaarheid
  • Pijn
  • Spiertrekkingen
  • Vleesbomen

Bacillus subtilis verbetert de symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), het ondersteunt een gezond microbioom en het gaat ontstekingen tegen. Over het algemeen is het grote voordeel van gefermenteerd voedsel zoals natto dat ze de algehele gezondheid en immuniteit ondersteunen.

Hart- en vaatziekten

In de Japanse traditie wordt het eten van natto geassocieerd met een betere hartgezondheid en een langere levensduur. Onderzoek gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition ondersteunt deze observatie en concludeert dat regelmatige natto-consumptie het risico op overlijden door hart- en vaatziekten aanzienlijk verlaagt.2Nagata C, Wada K, Tamura T, Konishi K, Goto Y, Koda S, Kawachi T, Tsuji M, Nakamura K. Dietary soy and natto intake and cardiovascular disease mortality in Japanese adults: the Takayama study. Am J Clin Nutr. 2017 Feb;105(2):426-431. doi: 10.3945/ajcn.116.137281. Epub 2016 Dec 7. PMID: 27927636.

Bloedcirculatie verbeteren

In 1980 ontdekten onderzoekers van de Chicago University Medical School dat natto bloedstolsels in hun laboratorium oploste. Het team isoleerde het enzym dat verantwoordelijk is voor deze antistollingsactiviteit. Het ging om nattokinase. de onderzoekers toonden aan dat het de bloedcirculatie kan verbeteren.3Jang JY, Kim TS, Cai J, Kim J, Kim Y, Shin K, Kim KS, Park SK, Lee SP, Choi EK, Rhee MH, Kim YB. Nattokinase improves blood flow by inhibiting platelet aggregation and thrombus formation. Lab Anim Res. 2013 Dec;29(4):221-5. doi: 10.5625/lar.2013.29.4.221. Epub 2013 Dec 20. PMID: 24396387; PMCID: PMC3879341.

Een betere doorbloeding is goed nieuws voor de gezondheid van het hart. Latere studies toonden aan dat de bloedstolselafbrekende activiteit van het enzym ook het risico op trombose kan verminderen.

Cholesterolwaarden verbeteren

Hyperlipidemie betekent dat er een te hoge concentratie lipiden in je bloed zit en teveel vetten in het bloed kan problemen veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten. Deze aandoening kan namelijk het risico vergroten dat vetafzettingen vast komen te zitten in je bloedvaten, wat uiteindelijk verstoppingen veroorzaakt.

Nattokinase verlaagt het niveau van vetten in het bloed. Bovendien draagt het bij aan een gezond cholesterolprofiel. Nattokinase verlaagt het LDL (slechte) cholesterol en de totale cholesterolwaarden, terwijl de HDL (goede) cholesterolwaarden omhoog gaan.

Verlagen van de bloeddruk

Dankzij het bloedverdunnende vermogen kan nattokinase ook een rol spelen bij het voorkomen of behandelen van hoge bloeddruk.4Kim JY, Gum SN, Paik JK, Lim HH, Kim KC, Ogasawara K, Inoue K, Park S, Jang Y, Lee JH. Effects of nattokinase on blood pressure: a randomized, controlled trial. Hypertens Res. 2008 Aug;31(8):1583-8. doi: 10.1291/hypres.31.1583. PMID: 18971533. Nattokinase kan zowel de systolische als de diastolische bloeddrukwaarden verlagen bij mensen na acht weken gebruik.

Nattokinase helpt je bloedvaten in topvorm te houden. Vetten in je bloed kunnen uiteindelijk leiden tot atherosclerose of aderverkalking. Dit is een langzaam proces in de wand van aderen en het zorgt ervoor dat deze steeds nauwer worden. Uiteindelijk kan de ader op een bepaalde plek helemaal blokkeren, met alle gevolgen van dien zoals een hart- of herseninfarct.

Door uw cholesterol- en bloeddrukwaarden binnen een gezond bereik te houden, kan nattokinase het risico op het ontwikkelen van deze vorm van hartziekte verlagen. De progressie van atherosclerose kan verminderen bij mensen die nattokinase gedurende zes tot twaalf maanden gebruiken. In de meeste gevallen worden de stolsels kleiner en sommige verdwenen zelfs helemaal.

Gezondheid van de luchtwegen

Uit onderzoek dat is gepubliceerd in Allergology International blijkt dat nattokinase neuspoliepen kan doen krimpen, vergelijkbaar met hoe het enzym bloedstolsels oplost.5Takabayashi T, Imoto Y, Sakashita M, Kato Y, Tokunaga T, Yoshida K, Narita N, Ishizuka T, Fujieda S. Nattokinase, profibrinolytic enzyme, effectively shrinks the nasal polyp tissue and decreases viscosity of mucus. Allergol Int. 2017 Oct;66(4):594-602. doi: 10.1016/j.alit.2017.03.007. Epub 2017 Apr 4. PMID: 28389065.

Ook ontdekten de onderzoekers dat het sputum of slijm verdund, waardoor mensen met chronische rhinosinusitis (neusbijholteontsteking) met neuspoliepen (CRSwNP) en astma er baat bij kunnen hebben. Dit komt doordat nattokinase fibrine afbreekt. Dit is een bloedstollingseiwit in het bloedplasma. Het speelt een belangrijke rol bij de  wondgenezing en bloedstolling, maar het speelt ook een rol bij de ontstekingsreactie.

Beschermen van de hersenen

Studies suggereren dat nattokinase op de lange termijn je hersengezondheid kan ondersteunen. Nattokinase kan zelfs een gunstig effect hebben op hersenbeschadiging veroorzaakt door een hartaanval of een beroerte doordat het de bloedsomloop bevordert.

Er zijn ook dierstudies die suggereren dat nattokinase gunstig kan zijn bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer, maar anno 2025 moeten er nog studies bij mensen worden uitgevoerd voordat conclusies kunnen worden getrokken.

Bijwerkingen

Nattokinase wordt vaak in voedingsmiddelen geconsumeerd. Het wordt al honderden jaren in Japan gegeten. Het gebruik van nattokinase-supplementen lijkt veilig te zijn en zonder bijwerkingen.

Speciale voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen

Nattokinase lijkt te werken als een bloedverdunner en kan bloedingsstoornissen verergeren.

Nattokinase kan de kans op bloedingen tijdens of na de operatie vergroten. Het kan het ook moeilijk maken om de bloeddruk tijdens de operatie onder controle te houden. Stop met het innemen ten minste 2 weken voor een geplande operatie.

Interacties met medicijnen

Nattokinase kan de bloedstolling vertragen. Het gebruik van nattokinase samen met medicijnen die ook de bloedstolling vertragen, kan het risico op blauwe plekken en bloedingen vergroten.

Nattokinase kan de bloeddruk verlagen. Het gebruik van nattokinase samen met medicijnen die de bloeddruk verlagen, kan ervoor zorgen dat de bloeddruk te laag wordt. Houd je bloeddruk nauwlettend in de gaten.

Nattokinase: een veelbelovend alternatief voor preventie en behandeling van hart- en vaatziekten

Auteurs

Hongjie Chen, Eileen M McGowan, Nina Ren, Sara Lal, Najah Nassif, Fatima Shad-Kaneez, Xianqin Qu, Yiguang Lin6Chen H, McGowan EM, Ren N, Lal S, Nassif N, Shad-Kaneez F, Qu X, Lin Y. Nattokinase: A Promising Alternative in Prevention and Treatment of Cardiovascular Diseases. Biomark Insights. 2018 Jul 5;13:1177271918785130. doi: 10.1177/1177271918785130. PMID: 30013308; PMCID: PMC6043915.

Samenvatting

Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten (HVZ) de belangrijkste doodsoorzaak. De huidige aanpak om HVZ te beheersen is beperkt. Nattokinase heeft gunstige effecten op het hart en de bloedvaten, aldus deze studie uit 2018.

Belangrijke punten:

  1. Fibrinolytische activiteit: NK breekt bloedstolsels af.
  2. Bloeddrukverlagend: NK verlaagt de bloeddruk.
  3. Anti-atherosclerotisch: NK voorkomt vetophopingen in de slagaders.
  4. Cholesterol verlagend: NK vermindert cholesterol.
  5. Antiplatelet effecten: NK voorkomt samenklontering van bloedplaatjes.
  6. Neurobeschermend: NK beschermt tegen neurologische schade.

NK biedt veel voordelen voor mensen met HVZ. Daarom is het een ideale kandidaat voor de preventie en behandeling van HVZ. Verdere onderzoeken naar de werking van NK zijn nodig.

Conclusie

Nattokinase is een veelbelovend natuurlijk alternatief voor de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten dankzij de vele positieve effecten op de gezondheid van hart en bloedvaten.

FAQ Nattokinase: Alles wat je moet weten over dit bijzondere enzym!

Nattokinase – het klinkt als een geheim ingrediënt uit een Japanse keuken, en dat is het ergens ook. Dit enzym, dat wordt gewonnen uit het traditionele gefermenteerde sojaproduct natto, heeft de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekregen vanwege zijn mogelijke voordelen voor de bloedcirculatie en hartgezondheid. Van natuurlijke bloedverdunner tot ondersteuning bij bloeddrukregulatie, nattokinase wordt steeds vaker gebruikt als supplement. Maar wat doet het nou écht, hoe veilig is het en moet je het zomaar slikken?

In deze uitgebreide FAQ beantwoorden we alle prangende vragen over nattokinase. Hoe werkt het precies? Zijn er risico’s? Kan het een alternatief zijn voor bloedverdunners? En hoe zorg je ervoor dat je de beste kwaliteit in huis haalt? Scroll door de vragen en ontdek alles over dit bijzondere enzym – zonder moeilijke medische praat, maar gewoon helder en to the point!

VraagAntwoord
Wat is nattokinase eigenlijk?Nattokinase is een enzym dat afkomstig is uit natto, een traditioneel Japans gefermenteerd sojaproduct. Het staat bekend om zijn bloedverdunnende en stollingsoplossende eigenschappen.
Waar komt het vandaan?Het wordt geproduceerd door bacteriën (Bacillus subtilis) tijdens de fermentatie van sojabonen. In Japan eten ze natto al eeuwenlang vanwege de gezondheidsvoordelen.
Hoe werkt nattokinase in het lichaam?Dit enzym helpt bij het afbreken van fibrine, een eiwit dat betrokken is bij bloedstolsels. Daardoor kan het bijdragen aan een soepelere bloeddoorstroming.
Waar wordt het voor gebruikt?Mensen gebruiken het vooral om bloedstolsels te verminderen, de bloeddruk te reguleren en de cardiovasculaire gezondheid te ondersteunen.
Is nattokinase hetzelfde als natto?Nee, natto is het hele gefermenteerde sojaproduct, terwijl nattokinase het specifieke enzym is dat daaruit wordt gewonnen.
Kan het echt helpen bij bloedstolsels?Onderzoek suggereert dat het kan helpen bij het oplossen van bloedstolsels en het voorkomen van nieuwe. Het wordt vaak als een natuurlijke bloedverdunner gezien.
Helpt het ook tegen een hoge bloeddruk?Ja, sommige studies laten zien dat nattokinase een lichte bloeddrukverlagende werking heeft door de bloedcirculatie te verbeteren.
Kan het iets doen voor je hartgezondheid?Het kan bijdragen aan een gezonder hart door het bloed beter te laten stromen en de kans op verstoppingen te verkleinen.
Wordt het veel onderzocht?Ja, vooral in Japan en China wordt het veel onderzocht. Ook in het Westen groeit de interesse, maar meer grootschalige studies zijn nodig.
Wat maakt nattokinase anders dan andere enzymen?Het is uniek omdat het een direct effect heeft op fibrine en het een langere werking heeft dan veel andere proteolytische enzymen.
Hoe moet je het innemen?Het wordt meestal als supplement ingenomen, vaak in capsule- of tabletvorm. De aanbevolen dosering hangt af van de sterkte van het supplement.
Wanneer merk je effect?Dit verschilt per persoon, maar veel mensen merken na enkele weken een verbetering in hun bloedsomloop.
Zijn er bijwerkingen?Bij de meeste mensen veroorzaakt het geen problemen, maar het kan het bloed dunner maken, dus voorzichtigheid is geboden bij operaties of bloedingen.
Kan iedereen nattokinase veilig gebruiken?Niet per se. Mensen met bloedingsstoornissen of die bloedverdunners gebruiken, moeten het eerst met hun arts bespreken.
Mag je het combineren met bloedverdunners?Dit is een punt van discussie. Sommigen combineren het, maar dit kan de bloedverdunnende werking versterken, wat risico’s met zich meebrengt.
Heeft het invloed op bloedingen?Ja, nattokinase vermindert de stolbaarheid van bloed. Mensen met een verhoogd bloedingsrisico moeten extra opletten.
Zijn er mensen die het beter niet kunnen nemen?Zwangere vrouwen, mensen met bloedingsproblemen en iedereen die binnenkort een operatie ondergaat, kunnen het beter vermijden.
Kun je nattokinase uit voeding halen?Ja, als je natto eet, krijg je van nature nattokinase binnen. Maar niet iedereen houdt van de smaak en textuur van natto.
Welke dosering is het beste?De standaarddosering varieert meestal tussen de 100 en 200 mg per dag, afhankelijk van de concentratie van het supplement.
Hoe lang kun je het veilig gebruiken?Langdurig gebruik lijkt veilig te zijn, zolang je je aan de aanbevolen doseringen houdt en geen andere bloedverdunners gebruikt.
Zijn er verschillen tussen supplementen?Ja, niet elk supplement is hetzelfde. Let op de eenheden van activiteit (FU – fibrinolytische eenheden) en kies een betrouwbaar merk.
Waar moet je op letten bij aankoop?Kijk naar de dosering, de zuiverheid en of het vrij is van onnodige toevoegingen. Betrouwbare merken zijn een must.
Kan nattokinase helpen bij spataderen?Mogelijk, omdat het de bloedcirculatie verbetert en kan helpen bij zwelling en ontstekingen.
Heeft het effect op de hersenen of geheugen?Er zijn aanwijzingen dat nattokinase de doorbloeding in de hersenen kan verbeteren, wat indirect effect kan hebben op cognitieve functies.
Is het een vervanger voor medicijnen?Nee, het kan een aanvulling zijn, maar vervangt geen voorgeschreven bloedverdunners of andere medicatie zonder medisch advies.
Kan het cholesterol verlagen?Sommige studies wijzen op een licht cholesterolverlagend effect, maar het is geen vervanging voor een gezonde leefstijl.
Wat zeggen artsen en wetenschappers erover?Sommige artsen staan er positief tegenover, maar wetenschappers willen meer grootschalige studies voordat definitieve claims worden gemaakt.
Waar koop je nattokinase?Je kunt het kopen bij natuurwinkels, online supplementenwinkels en sommige drogisterijen.
Kun je het ook te veel nemen?Ja, te veel nattokinase kan bloedingen veroorzaken. Houd je aan de aanbevolen dosering.
Moet je het op een lege maag nemen?Ja, voor optimale opname wordt aangeraden om het op een lege maag te nemen, bijvoorbeeld een halfuur voor een maaltijd.

Lees verder

Nattokinase (NK) ter preventie en behandeling van hart- en vaatziekten

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de gezondheidsvoordelen van nattokinase, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.