Waarom moet je poepen van koffie?

Last Updated on 20 oktober 2023 by M.G. Sulman

Koffie bevat cafeïne. Dit stofje heeft een stimulerende werking op hersenen, nieren, maag en darmen. Het verhoogt niet alleen je energieniveau, maar cafeïne kan ook samentrekkingen in je darmen en darmspieren waardoor je moet poepen. Veel mensen genieten intens van hun eerste kopje koffie in de ochtend. Deze cafeïnehoudende drank is niet alleen een geweldige opkikker, maar zit ook boordevol heilzame antioxidanten en voedingsstoffen. Bovendien merken sommige mensen dat het ook aan de andere kant van hun lichaam een zogenaamde “kickstart” kan geven. Interessant feit: een onderzoek wees uit dat maar liefst 29% van de deelnemers binnen twintig minuten na het drinken van koffie naar het toilet moest.1Brown SR, Cann PA, Read NW. Effect of coffee on distal colon function. Gut. 1990 Apr;31(4):450-3. doi: 10.1136/gut.31.4.450. PMID: 2338272; PMCID: PMC1378422. Dit artikel ontrafelt het mysterie waarom koffie deze reactie kan opwekken. ☕💫💩

Van koffie moet je poepen / Bron: Pixabay

Moet je poepen van koffie?

Bijna honderd gezonde, jonge vrijwilligers (58 mannen, 34 vrouwen tussen de 17 en 27 jaar oud) vulden een vragenlijst in over hun stoelgang, met speciale aandacht voor de invloed van dranken. Opvallend was dat 29% (waarvan 63% vrouwen) aangaf dat koffie hen aanspoorde om naar het toilet te gaan.2Brown SR, Cann PA, Read NW. Effect of coffee on distal colon function. Gut. 1990 Apr;31(4):450-3. doi: 10.1136/gut.31.4.450. PMID: 2338272; PMCID: PMC1378422.

Om dit verder te onderzoeken, bestudeerden de onderzoekers de reacties van het rectosigmoïd (dikke darm) na het drinken van zwarte, ongezoete koffie bij 14 gezonde proefpersonen (12 mannen, 2 vrouwen). Van deze 14 gaven acht aan dat koffie hun drang tot ontlasting verhoogde (de ‘responders’). Uit de resultaten bleek dat de motiliteitsindex, die de beweging van de darmen meet, binnen vier minuten na het drinken van gewone en cafeïnevrije koffie significant toenam (p < 0,05) bij de acht responders, maar niet bij de zes non-responders. Deze toename in darmbeweging hield minstens 30 minuten aan en trad niet op na het drinken van heet water.

Deze bevindingen suggereren dat het drinken van koffie bij sommige gezonde mensen een reactie in de dikke darm kan stimuleren waardoor ze moeten poepen.

Waarom moet je poepen van koffie?

Hoe kan het dat sommige mensen moeten poepen als ze koffie hebben gedronken? Het effect is niet louter toeval. Dit is wat er aan de hand is.

Koffie zet je darmen aan het werk

Het hele proces van ontlasting is hard werken voor je lichaam.Verschillende lagen spieren in je darmen trekken samen om de ontlasting door de kronkelige wegen van je dikke darm naar de uitgang te bewegen (medische term hiervoor is: peristaltiek, oftewel die golfachtige spierbeweging).

Koffie bevat zuren die de aanmaak van het hormoon gastrine stimuleren, dat als voornaamste doel het stimuleren van de maagzuurproductie heeft en deze onvrijwillige spiersamentrekkingen in je maag aanwakkert. Dit zet ook je darmen in beweging. En dit gebeurt niet alleen bij gewone koffie, maar ook bij cafeïnevrije koffie. 

Er is ook bewijs dat koffie de afgifte van cholecystokinine (CCK) bevordert, nog een hormoon dat een belangrijke rol speelt in het spijsverteringsproces.

Kortom, koffie fungeert als een soort natuurlijk laxeermiddel, waardoor je spijsverteringssysteem als een goed geoliede machine werkt.

Cafeïne en je dikke darm

Het blijkt dat cafeïnehoudende koffie niet alleen je dag een kick-start geeft, maar ook je dikke darm. Onderzoek wijst uit dat koffie met cafeïne je darmactiviteit tot wel 60% meer verhoogt dan water en zelfs 23% meer dan cafeïnevrije koffie.3Rao SS, Welcher K, Zimmerman B, Stumbo P. Is coffee a colonic stimulant? Eur J Gastroenterol Hepatol. 1998 Feb;10(2):113-8. doi: 10.1097/00042737-199802000-00003. PMID: 9581985.

Zelfs cafeïnevrije koffie kan helpen om de boel in beweging te krijgen dankzij die zuren. Cafeïnevrije koffie is misschien niet zo krachtig als koffie met cafeïne, maar toch heeft het ook een laxerend effect.

Dus, het is niet alleen de cafeïne die zorgt voor de aandrang. Het draait meer om hoe dit stofje samenwerkt met de natuurlijke zuren in koffie om de boel in beweging te zetten. Dit verklaart trouwens waarom cafeïnehoudende energiedranken niet hetzelfde effect hebben op je darmen.4Cleveland Clinic. The Daily Grind: Why Coffee Makes You Poop. https://health.clevelandclinic.org/why-does-coffee-make-you-poop/ (ingezien op 20-10-2023)

Perfecte timing

De meeste koffieliefhebbers grijpen ’s ochtends meteen naar hun ‘bakkie leut’. Het geeft je energie en veel mensen kunnen er ook nog eens heerlijk van poepen. twee vliegen in één klap. 

Je spijsverteringsstelsel is ’s ochtends gevoeliger en vatbaarder voor activiteit. Een kopje koffie en even op de loopband past perfect bij je gastrocolische reflex en bevordert de snelheid van de stoelgang.

Veel mensen kunnen goed poepen van een bakkie koffie in de ochtend / Bron: Freepik

Samenvatting en tips

Onderzoekers hebben ontdekt dat 29% van de koffiedrinkers aangeeft dat ze na het nuttigen van koffie een onweerstaanbare aandrang voelen om naar het toilet te gaan. En soms komt die sensatie behoorlijk snel opzetten, zelfs binnen vier minuten!

Koffie kan je darmen aanzetten tot actie. Je darmspieren komen in beweging en de stoelgang wordt gestimuleerd. Dit komt door de cafeïne en de natuurlijke zuren in koffie, de spiercontracties in je darmen bevorderen. Het resultaat is dat je snel van de koffiepot naar de toiletpot moet.

Naast koffie kan beweging, zoals sporten en wandelen, een extra duwtje geven aan je spijsverteringskanaal. Dit zorgt dan weer voor een regelmatige en gezonde stoelgang. Niet alleen lichaamsbeweging, maar ook voedingskeuzes zoals vezelrijke voeding en koffie, zijn van invloed op je spijsverteringssysteem. 💪🏃‍♂️🥦💩

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de relatie tussen poepen en koffie drinken of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.