Canadese fijnstraal: medicinale werking & eetbaar en gezond

Last Updated on 18 juni 2024 by M.G. Sulman

De Canadese fijnstraal (Conyza canadensis; synoniem: Erigeron canadensis) is een één- tot tweejarige zomerbloeier uit de Composietenfamilie. Oorspronkelijk komt deze plant uit Noord-Amerika. Doordat hij is meegenomen door reizigers, heeft de plant zich ook verspreid door Europa. Je treft hem werkelijk overal aan. Uitgezonderd in bossen en natuurlijke graslanden. Door veel mensen wordt de plant beschouwd als een niet uit te roeien onkruid. Het is echter een eetbare plant, waarvan je de blaadjes als groente of kruid kunt nuttigen. De  blaadjes smaken licht bitter en kunnen van april tot juli geoogst worden. Canadese fijnstraal kent veel medicinale toepassingen.

Wat is de Canadese fijnstraal?

De Canadese fijnstraal komt, zoals de naam al doet vermoeden, uit Noord-Amerika. Dankzij de mens heeft de plant zich verspreid naar bewoonde gebieden. Je treft hem nu bijna overal aan in de gematigde streken van het noordelijk halfrond. De plant werd voor het eerst waargenomen in Finland aan het einde van de 19e eeuw, maar hij verspreidde zich allengs naar andere gebieden in Europa.

De Canadese fijnstraal eist niet veel van zijn leefgebied: hij houdt van grind en zand. Hij komt vooral massaal voor op braakterreinen, in verwaarloosde tuinen, op spoorwegterreinen en in allerlei stedelijke milieus: tussen de stoeptegels! Zijn grootte varieert met de voeding in de bodem van een paar centimeter hoge dwerg op arme grond tot zelfs een meter op meer vruchtbare plaatsen.

Een grote plant heeft veel vruchten en produceert veel zaadjes. Al met al is de soort merkbaar flexibel en kan ze in het voorjaar of in elk stadium van de zomer ontkiemen. De plant kan zich dan ook gemakkelijk voortplanten. Dit is de sleutel tot zijn succes. Daar komt nog bij dat elk bloemhoofdje duizenden zaden voortbrengt.

Video: het herkennen van de plant

De Canadese fijnstraal groeit gemakkelijk op zand- en andere weinig vruchtbare grond. Door het grote aantal geproduceerde zaadjes is het een plant die gemakkelijk wortel schiet op ruderaal (verstoord) terrein.

Is Canadese fijnstraal onkruid?

Canadese fijnstraal wordt in Nederland beschouwd als een vrij onschuldig onkruid. In zijn thuisland, Noord-Amerika, is het een gewaardeerde medicinale plant. Het is vooral nuttig voor de bloedstolling. De plant wordt van oudsher ook gebruikt ter behandeling van reumatische klachten en jicht. Het medicijn wordt gemaakt van de afgeknipte en gedroogde bloeiende toppen van de planten.

Is Canadese fijnstraal giftig?

Neen, de plant is niet giftig. De Canadese fijnstraal wordt weliswaar beschouwd als een onkruid, maar de plant is niet toxisch. Sommige mensen zijn allergisch voor de plant en zij kunnen bij blootstelling aan de plant last krijgen van allergische reacties, bijvoorbeeld in de vorm van jeukende huiduitslag en niezen tot ernstigere reacties zoals benauwdheid en ademhalingsproblemen.

Toepassing en effect

Inhoudsstoffen

De ingrediënten van canadese Fijnstraal zijn essentiële oliën, tannines en looizuur. Andere inhoudsstoffen zijn beta-sitosterol, flavonen, linalol, citronellal, cafeïnezuur en choline. In Europa is de medicinale toepassing van deze plant grotendeels onbekend. Dit komt omdat de plant pas later hier is gekomen. In Canada en de Verenigde Staten wordt fijnstraal echter al lang gebruikt om diarree te behandelen en het bloeden te stoppen.

Thee van de Canadese fijnstraal

Je kunt ook thee trekken van de plant. Het geneeskrachtige kruid wordt voornamelijk als thee gebruikt. Om het te bereiden, giet je een kwart liter gekookt water over een theelepel gedroogd of vers kruid. De trektijd is 10 minuten. Na het zeven kan de Canadese fijnstraalthee in kleine slokjes worden opgedronken. De aanbevolen dosering is drie kopjes per dag.

Een tinctuur van Canadese fijnstraal kan als alternatief voor thee worden gebruikt.

Uitwendige toepassingen

Canadese fijnstraal wordt ook uitwendig toegepast. Bijvoorbeeld het plaatsen van geplette en vochtige plantendelen op zonnebrand. Bij gewrichts- of rugpijn wordt de plant op de pijnlijke plekken aangebracht.

In de handel is Canadese fijnstraal moeilijk te verkrijgen. In de zomermaanden kun je het echter zelf plukken in de vrije natuur. Je ziet ze onder meer opkomen tussen de stoeptegels.

Hier zijn alle mogelijke uitwendige toepassingen van Canadese fijnstraal:

Behandeling van wonden en snijwonden

• Gebruik: Verpletter verse bladeren en bloemen om de sappen vrij te maken. Breng de geplette plantdelen direct aan op de wond of snijwond om de genezing te bevorderen en infecties te voorkomen. Bedek het met een schoon verband.

Zonnebrand

• Gebruik: Maak een pasta van geplette en vochtige plantendelen en breng deze aan op de verbrande huid. Dit kan helpen bij het verzachten van de pijn en het verminderen van ontstekingen.

Gewrichts- en spierpijn

• Gebruik: Verpletter de bladeren en bloemen en breng de pasta aan op pijnlijke gewrichten of spieren. Bedek het gebied met een schoon gaasje of doek en laat het een paar uur zitten. Dit kan helpen bij het verminderen van pijn en ontsteking.

Insectenbeten en -steken

• Gebruik: Breng geplette verse bladeren aan op de beet of steek om jeuk en zwelling te verminderen. Laat het een tijdje zitten en ververs indien nodig.

Eczeem en huiduitslag

• Gebruik: Maak een infusie van de bladeren en bloemen en gebruik het als een kompres op de aangedane huid. Dit kan helpen bij het verzachten van jeuk en het verminderen van ontstekingen.

Aambeien

• Gebruik: Zoals hieronder beschreven, kan een zitbad met een infusie van Canadese fijnstraal helpen bij het verlichten van de symptomen van aambeien. Daarnaast kan het rechtstreeks aanbrengen van geplette bladeren op de aambeien verlichting bieden.

Acne en puistjes

• Gebruik: Breng geplette plantendelen aan op acne of puistjes. De antimicrobiële eigenschappen van de plant kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het bestrijden van bacteriën.

Schimmelinfecties

• Gebruik: Maak een pasta van de plantendelen en breng deze aan op de geïnfecteerde gebieden. De antimicrobiële eigenschappen van Canadese fijnstraal kunnen helpen bij het bestrijden van schimmelinfecties.

Blauwe plekken

• Gebruik: Breng een pasta van geplette bladeren en bloemen aan op blauwe plekken om de genezing te versnellen en pijn te verlichten.

Ontstekingen

• Gebruik: Breng een kompres van de infusie van Canadese fijnstraal aan op ontstoken gebieden om zwelling en pijn te verminderen.

Spataderen

• Gebruik: Breng geplette bladeren aan op de spataderen om de doorbloeding te verbeteren en de symptomen te verlichten.

Hoe kun je Canadese fijnstraal uitwendig toepassen?

1. Identificatie en verzameling:
   • Zoek naar Canadese fijnstraal in een schone omgeving, vrij van pesticiden en verontreinigingen.
   • Pluk de bladeren en bloemen van de plant.
2. Reiniging:
   • Was de bladeren en bloemen grondig met schoon water om vuil en eventuele insecten te verwijderen.

Manieren om Canadese fijnstraal te gebruiken:

1. Kompres van vers blad

• Stap 1: Verpletter de verse bladeren en bloemen lichtjes om de sappen vrij te maken.
• Stap 2: Plaats de verpletterde plantdelen direct op de pijnlijke plekken op je handen.
• Stap 3: Bedek het met een schoon gaasje of katoenen doek en laat het gedurende 15-20 minuten zitten.
• Stap 4: Verwijder het kompres en spoel je handen met schoon water.

2. Infusie (thee) voor topicaal gebruik

• Stap 1: Kook water en giet het over de verse of gedroogde bladeren en bloemen van de Canadese fijnstraal.
• Stap 2: Laat het 10-15 minuten trekken.
• Stap 3: Laat de infusie afkoelen tot een comfortabele temperatuur.
• Stap 4: Week een doek of gaasje in de infusie en breng het aan op je pijnlijke handen.
• Stap 5: Laat het kompres 15-20 minuten op je handen zitten.

3. Zalf of crème

• Stap 1: Maak een aftreksel van de bladeren en bloemen door ze in olie (zoals olijfolie of kokosolie) te laten sudderen.
• Stap 2: Zeef de plantdelen eruit en bewaar de olie.
• Stap 3: Meng de olie met bijenwas. Doe dit in een verhouding van ongeveer 4 delen olie op 1 deel bijenwas. Verwarm het zachtjes tot de bijenwas is gesmolten.
• Stap 4: Giet het mengsel in een schone pot. Laat het afkoelen en opstijven.
• Stap 5: Breng de zalf aan op de pijnlijke plekken op je handen.

Waarschuwingen

• Check eerst of je allergisch bent voor deze plant door het eerst te testen op een klein deel van je huid.
• Gebruik de plant alleen als je zeker weet dat je de Canadese fijnstraal hebt geplukt en niet per ongeluk een andere plant.
• Raadpleeg bij aanhoudende of ernstige pijn een arts, aangezien dit kan wijzen op een onderliggende aandoending die medische behandeling behoeft.

Zitbad met Canadase fijnstraal bij aambeien

Een zitbad met Canadese fijnstraal kan een effectieve natuurlijke remedie zijn om de symptomen van aambeien te verlichten. Hier zijn de stappen om een zitbad met Canadese fijnstraal te bereiden en te gebruiken:

Voorbereiding van een zitbad met Canadese fijnstraal

Ingrediënten:

• Verse of gedroogde Canadese fijnstraal (Conyza canadensis)
• Water

Verzameling en reiniging:

• Verzamelen: Zoek naar Canadese fijnstraal in een schone omgeving, vrij van pesticiden en verontreinigingen.
• Reiniging: Was de verse bladeren en bloemen grondig met schoon water.

Bereiding van de infusie:

• Stap 1: Breng 2-3 liter water aan de kook.
• Stap 2: Voeg een handvol verse of gedroogde Canadese fijnstraal toe aan het kokende water.
• Stap 3: Laat het mengsel 10-15 minuten trekken. Dek de pot af om de vluchtige oliën te behouden.
• Stap 4: Zeef de plantdelen eruit en bewaar de infusie.

Voorbereiding van het zitbad:

• Stap 1: Vul een schone badkuip of een speciaal zitbad tot het niveau dat de anus en het gebied eromheen onder water zullen zijn. Het water moet warm zijn, maar niet te heet.
• Stap 2: Voeg de voorbereide infusie van Canadese fijnstraal toe aan het water.

Gebruik van het zitbad:

• Stap 1: Ga voorzichtig in het zitbad zitten zodat de infusie het aangetaste gebied bereikt.
• Stap 2: Blijf 15-20 minuten in het zitbad zitten. Ontspan en laat de infusie zijn werk doen.
• Stap 3: Sta voorzichtig op en dep het gebied droog met een zachte, schone handdoek.

Frequentie:

• Je kunt dit zitbad 1-2 keer per dag herhalen totdat de symptomen van de aambeien verbeteren.

Extra Tips:

• Zorg ervoor dat het zitbad en de badkuip of het zitbad goed schoon zijn om infecties te voorkomen.
• Draag losse, ademende kleding na het zitbad om verdere irritatie te voorkomen.
• Drink voldoende water en eet vezelrijk voedsel om de stoelgang te vergemakkelijken en druk op de aambeien te verminderen.

Medicinale werking van Canadese fijnstraal

Eén van de belangrijkste toepassingsgebieden van Canadese fijnstraal is diarree. In vroeger tijden werd de plant ook gebruikt tegen tyfus. Ook de hemostatische werking van het geneeskrachtige kruid is belangrijk. Het kan worden gebruikt om zowel interne als externe bloedingen te behandelen.

De plant bevat ook de werkzame stof beta-sitosterol ontdekt, die verwant is aan oestrogeen en waarvan wordt gezegd dat het de symptomen van de overgang verlicht. β-sitosterol is een plantensterol. Het heeft ook een positief effect op de menstruatie van een vrouw als deze te laat begint. Daarnaast is de plant geschikt om overmatige menstruatiebloedingen bij vrouwen of bloedingen in de baarmoeder tegen te gaan.

Canadese fijnstraal is ook urinedrijvend, evenals urinezuurdrijvend. Bovendien heeft het ontstekingsremmende werking. Door deze medicinale werkingen kent de plant de volgende indicaties:

• artritis
• artrose
• jicht
• lumbago (lage rugpijn)
• albuminurie of eiwit in de urine
• het voorkomen van blaasontsteking

Andere toepassingen van het kruid zijn maagbloedingen, cellulitis, witte afscheiding, blaasstenen, neusbloedingen en bloedend tandvlees.

Eetbaar en gezond

Kun je de Canadese fijnstraal eten? Ja, deze plant is eetbaar. De oogstperiode van de Canadese fijnstraal is van april tot juli. Het is het beste om alleen de jonge scheuten te oogsten.

Kruidenboter en kruidenzout

De jonge bladeren zijn eetbaar. Hun smaak is bitter en pittig en ze kunnen rauw gebruikt worden als ingrediënt in kruidenboter of kruidenzout.

Salade

De jonge scheuten van de plant kunnen ook gemengd worden in een salade. Niet al te veel blaadjes gebruiken, want ze hebben ene bittere en vrij sterke smaak.

Smoothie

Het kruid geeft ook een speciaal tintje aan groene smoothies. Gebruik het wel in kleine hoeveelheden. Anders wordt de smaak te overheersend.

Recept van kruidenboter met Canadese fijnstraal

Hier is een eenvoudig recept om kruidenboter met Canadese fijnstraal te maken:

Ingrediënten

• 1 kopje (225 gram) ongezouten boter, op kamertemperatuur
• 1-2 eetlepels verse Canadese fijnstraalbladeren, fijngehakt
• 1-2 teentjes knoflook, fijngehakt (optioneel)
• 1 eetlepel verse peterselie, fijngehakt
• 1 eetlepel verse bieslook, fijngehakt
• 1 theelepel citroensap
• Zout en peper naar smaak

Instructies

1. Voorbereiding:
   • Zorg ervoor dat de boter zacht is, zodat het gemakkelijk te mengen is.
   • Was en droog de verse Canadese fijnstraalbladeren grondig.
2. Hak de kruiden:
   • Fijnhak de Canadese fijnstraalbladeren, peterselie, bieslook en knoflook (als je ervoor kiest deze toe te voegen).
3. Meng de ingrediënten:
   • Doe de zachte boter in een mengkom.
   • Voeg de fijngehakte Canadese fijnstraal, peterselie, bieslook en knoflook toe aan de boter.
   • Voeg het citroensap toe voor een frisse smaak.
   • Meng alles goed door elkaar met een vork of een spatel.
4. Breng op smaak:
   • Voeg zout en peper naar smaak toe. Meng goed om ervoor te zorgen dat de kruiden gelijkmatig door de boter verdeeld zijn.
5. Vorm de boter:
   • Leg een stuk plasticfolie op een vlak oppervlak.
   • Schep de kruidenboter op de folie en vorm deze tot een rol.
   • Wikkel de boter stevig in de folie en draai de uiteinden dicht.
6. Koelen:
   • Plaats de rol kruidenboter in de koelkast gedurende minstens een uur, zodat de smaken zich goed kunnen vermengen en de boter stevig wordt.

Gebruik

• Snijd plakjes van de kruidenboter en gebruik deze op warme broodjes, gegrilde groenten, vlees, vis of andere gerechten naar keuze.

Tips

• Zorg ervoor dat je de Canadese fijnstraal uit een schone omgeving haalt en was de bladeren grondig om eventuele verontreinigingen te verwijderen.
• Experimenteer met andere kruiden zoals dille, tijm of rozemarijn om verschillende smaken te creëren.

Geniet van je zelfgemaakte kruidenboter met Canadese fijnstraal!

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het eten van de Canadese fijnstraal, of tips geven over de medicinale toepassingen ervan. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.