Canadese fijnstraal: medicinale werking & eetbaar en gezond

Last Updated on 13 oktober 2023 by M.G. Sulman

De Canadese fijnstraal (Conyza canadensis; synoniem: Erigeron canadensis) is een één- tot tweejarige zomerbloeier uit de Composietenfamilie. Oorspronkelijk komt deze plant uit Noord-Amerika. Doordat hij is meegenomen door reizigers, heeft de plant zich ook verspreid door Europa. Je treft hem werkelijk overal aan. Uitgezonderd in bossen en natuurlijke graslanden. Door veel mensen wordt de plant beschouwd als een niet uit te roeien onkruid. Het is echter een eetbare plant, waarvan je de blaadjes als groente of kruid kunt nuttigen. De  blaadjes smaken licht bitter en kunnen van april tot juli geoogst worden. Canadese fijnstraal kent veel medicinale toepassingen.

Canadese fijnstraal
Canadese fijnstraal / Bron: Wikimedia Commons

Wat is de Canadese fijnstraal?

De Canadese fijnstraal komt, zoals de naam al doet vermoeden, uit Noord-Amerika. Dankzij de mens heeft de plant zich verspreid naar bewoonde gebieden. Je treft hem nu bijna overal aan in de gematigde streken van het noordelijk halfrond. De plant werd voor het eerst waargenomen in Finland aan het einde van de 19e eeuw, maar hij verspreidde zich allengs naar andere gebieden in Europa.

Canadese fijnstraal
Het dode asfalt contra „Veld en beemd”. “De Maasbode”. Rotterdam, 21-05-1951, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 01-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000560041:mpeg21:p00004

De Canadese fijnstraal eist niet veel van zijn leefgebied: hij houdt van grind en zand. Hij komt vooral massaal voor op braakterreinen, in verwaarloosde tuinen, op spoorwegterreinen en in allerlei stedelijke milieus: tussen de stoeptegels! Zijn grootte varieert met de voeding in de bodem van een paar centimeter hoge dwerg op arme grond tot zelfs een meter op meer vruchtbare plaatsen.

Botanische tekening van de Canadese fijnstraal
Botanische tekening van de Canadese fijnstraal / Bron: Wikimedia Commons

Een grote plant heeft veel vruchten en produceert veel zaadjes. Al met al is de soort merkbaar flexibel en kan ze in het voorjaar of in elk stadium van de zomer ontkiemen. De plant kan zich dan ook gemakkelijk voortplanten. Dit is de sleutel tot zijn succes. Daar komt nog bij dat elk bloemhoofdje duizenden zaden voortbrengt.

Vruchtpluis van de Canadese fijnstraal
Vruchtpluis van de Canadese fijnstraal / Bron: Wikimedia Commons

Video: het herkennen van de plant

De Canadese fijnstraal groeit gemakkelijk op zand- en andere weinig vruchtbare grond. Door het grote aantal geproduceerde zaadjes is het een plant die gemakkelijk wortel schiet op ruderaal (verstoord) terrein.

Is Canadese fijnstraal onkruid?

Canadese fijnstraal wordt in Nederland beschouwd als een vrij onschuldig onkruid. In zijn thuisland, Noord-Amerika, is het een gewaardeerde medicinale plant. Het is vooral nuttig voor de bloedstolling. De plant wordt van oudsher ook gebruikt ter behandeling van reumatische klachten en jicht. Het medicijn wordt gemaakt van de afgeknipte en gedroogde bloeiende toppen van de planten.

Canadese fijnstraal
Bloemen en planten langs onze autowegen. “Het vaderland”. ‘s-Gravenhage, 04-08-1960, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 01-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000870030:mpeg21:p00010

Is Canadese fijnstraal giftig?

Neen, de plant is niet giftig. De Canadese fijnstraal wordt weliswaar beschouwd als een onkruid, maar de plant is niet toxisch. Sommige mensen zijn allergisch voor de plant en zij kunnen bij blootstelling aan de plant last krijgen van allergische reacties, bijvoorbeeld in de vorm van jeukende huiduitslag en niezen tot ernstigere reacties zoals benauwdheid en ademhalingsproblemen.

Canadese fijnstraal
Canadese fijnstraal / Bron: Wikimedia Commons

Toepassing en effect

Inhoudsstoffen

De ingrediënten van canadese Fijnstraal zijn essentiële oliën, tannines en looizuur. Andere inhoudsstoffen zijn beta-sitosterol, flavonen, linalol, citronellal, cafeïnezuur en choline. In Europa is de medicinale toepassing van deze plant grotendeels onbekend. Dit komt omdat de plant pas later hier is gekomen. In Canada en de Verenigde Staten wordt fijnstraal echter al lang gebruikt om diarree te behandelen en het bloeden te stoppen.

Thee van de Canadese fijnstraal

Je kunt ook thee trekken van de plant. Het geneeskrachtige kruid wordt voornamelijk als thee gebruikt. Om het te bereiden, giet je een kwart liter gekookt water over een theelepel gedroogd of vers kruid. De trektijd is 10 minuten. Na het zeven kan de Canadese fijnstraalthee in kleine slokjes worden opgedronken. De aanbevolen dosering is drie kopjes per dag.

Een tinctuur van Canadese fijnstraal kan als alternatief voor thee worden gebruikt.

Canadese fijnstraal
Canadese fijnstraal in Elst (Gelderland) / Bron: Martin Sulman

Uitwendige toepassingen

Canadese fijnstraal wordt ook uitwendig toegepast. Bijvoorbeeld het plaatsen van geplette en vochtige plantendelen op zonnebrand. Bij gewrichts- of rugpijn wordt de plant op de pijnlijke plekken aangebracht.

In de handel is Canadese fijnstraal moeilijk te verkrijgen. In de zomermaanden kun je het echter zelf plukken in de vrije natuur. Je ziet ze onder meer opkomen tussen de stoeptegels.

Canadese fijnstraal tussen de stoeptegels
Canadese fijnstraal tussen de stoeptegels / Bron: Wikimedia Commons

Medicinale werking van Canadese fijnstraal

Eén van de belangrijkste toepassingsgebieden van Canadese fijnstraal is diarree. In vroeger tijden werd de plant ook gebruikt tegen tyfus. Ook de hemostatische werking van het geneeskrachtige kruid is belangrijk. Het kan worden gebruikt om zowel interne als externe bloedingen te behandelen.

De plant bevat ook de werkzame stof beta-sitosterol ontdekt, die verwant is aan oestrogeen en waarvan wordt gezegd dat het de symptomen van de overgang verlicht. β-sitosterol is een plantensterol. Het heeft ook een positief effect op de menstruatie van een vrouw als deze te laat begint. Daarnaast is de plant geschikt om overmatige menstruatiebloedingen bij vrouwen of bloedingen in de baarmoeder tegen te gaan.

Canadese fijnstraal is ook urinedrijvend, evenals urinezuurdrijvend. Bovendien heeft het ontstekingsremmende werking. Door deze medicinale werkingen kent de plant de volgende indicaties:

  • artritis
  • artrose
  • jicht
  • lumbago (lage rugpijn)
  • albuminurie of eiwit in de urine
  • het voorkomen van blaasontsteking

Andere toepassingen van het kruid zijn maagbloedingen, cellulitis, witte afscheiding, blaasstenen, neusbloedingen en bloedend tandvlees.

Canadese fijnstraal
Canadese fijnstraal heeft een medicinale werking en is gezond / Bron: Wikimedia Commons

Eetbaar en gezond

Kun je de Canadese fijnstraal eten? Ja, deze plant is eetbaar. De oogstperiode van de Canadese fijnstraal is van april tot juli. Het is het beste om alleen de jonge scheuten te oogsten.

Kruidenboter en kruidenzout

De jonge bladeren zijn eetbaar. Hun smaak is bitter en pittig en ze kunnen rauw gebruikt worden als ingrediënt in kruidenboter of kruidenzout.

Salade

De jonge scheuten van de plant kunnen ook gemengd worden in een salade. Niet al te veel blaadjes gebruiken, want ze hebben ene bittere en vrij sterke smaak.

Smoothie

Het kruid geeft ook een speciaal tintje aan groene smoothies. Gebruik het wel in kleine hoeveelheden. Anders wordt de smaak te overheersend.

Kruidenboter
Kruidenboter / Bron: Wikimedia Commons

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het eten van de Canadese fijnstraal, of tips geven over de medicinale toepassingen ervan. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.