Wat zijn de symptomen van leverproblemen?

Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman

Welke klachten treden op bij een niet goed werkende lever? Wat zijn de symptomen van leverproblemen? Leverproblemen ontwikkelen zich stilletjes zonder duidelijke symptomen in de vroege stadia. Later kunnen er bij (chronische) leverziekten klachten optreden. Deze blijven deze vaak zeer vaag. Het kan hierbij gaan om zoals vermoeidheid, jeuk, misselijkheid, pijn rechtsboven in de buik, geelzucht, algehele lichaamszwakte, spier- en gewrichtspijn en/of gebrek aan eetlust. Wanneer er klachten optreden, zijn deze waarschijnlijk te wijten aan littekens in de lever door schade. Dit staat bekend als levercirrose. Ook wel ‘verlittekening van de lever‘ genoemd.

Lever
Ligging van de lever in je lichaam / Bron: Wikimedia Commons

Wat is de lever?

De lever is een groot orgaan. Het is ongeveer zo groot als een voetbal met een gewicht van grofweg1,5 kg. De lever ligt net onder je ribbenkast aan de rechterkant van je buik. Dit orgaan kent ontzettend veel functies. Het is onontbeerlijk voor het verteren van voedsel en het verwijderen van giftige stoffen uit je lichaam.

Leveraandoeningen kunnen erfelijk zin. Ze kunnen ook worden veroorzaakt door factoren die de lever beschadigen. Denk hierbij aan virussen, (fors) alcoholgebruik en obesitas.

Na verloop van tijd kunnen chronische leveraandoeningen de lever beschadigen. Dit kan leiden tot littekens (cirrose). Dit kan weer leiden tot leverfalen als het niet tijdig wordt behandeld.

Lever
Lever / Bron: Wikimedia Commons

Wat zijn de symptomen van leverproblemen?

Een leverziekte veroorzaakt lang niet altijd merkbare symptomen. Vaak krijg je er pas in een later stadium last van. Vaak gaat het om vage klachten die ook kunnen wijzen op andere problemen. Mogelijke symptomen van leverproblemen zijn:

  • gele huid en gele ogen (geelzucht of icterus)
  • pijn in de rechter bovenbuik
  • zwelling of vochtophoping in de buikholte (ascites)
  • gezwollen benen en enkels
  • jeukende huid
  • donkere urine
  • bleke ontlastingskleur (stopverfontlasting)
  • aanhoudende vermoeidheid
  • algehele malaise en zwakte
  • misselijkheid en/of braken
  • verlies van eetlust
  • gemakkelijk blauwe plekken te krijgen

Een aantal belangrijke klachten bij leverproblemen

Algehele jeuk

Jeuk over je hele lichaam kan allerlei oorzaken hebben, zoals een droge huid, een allergie, galbulten of eczeem. Algehele jeuk zonder huiduitslag kan ook optreden bij leverproblemen. De lever heeft een ontgiftende werking. Schadelijke stoffen die je lichaam binnenkomen of ontstaan door stofwisselingsprocessen, worden door de lever onschadelijk gemaakt. Daarna worden deze stoffen afgevoerd met de urine of ontlasting. Wanneer de ontgiftende functie van de lever wordt verstoord, komen er meer irriterende stoffen in het bloed en onder de huid. Dit kan leiden tot jeuk, droogheid en overgevoeligheid.

Snel blauwe plekken krijgen en sneller bloedingen

Voor een goede (bloed)stolling zijn bloedplaatjes en stollingseiwitten nodig. Wanneer er een wondje ontstaat waarbij een bloedvat is beschadigd, gaat het bloed stollen. Vervolgens vormt er zich een korst. Zonder vloedstolling zou je doodbloeden bij een wondje.

Stollingseiwitten worden door je lever gemaakt. Als je lever niet naar behoren werkt, is er een verminderde productie van stollingseiwitten. Hierdoor bestaat er een verhoogde kans op bloedingen. Ook ontstaan er snel blauwe plekken en wondjes kunnen lang blijven nabloeden.

Een blauwe plek (ook wel een bloeduitstorting of hematoom genoemd)
Een blauwe plek (ook wel een bloeduitstorting of hematoom genoemd) / Bron: Wikimedia Commons

Algehele vermoeidheid en lusteloosheid

De lever ontvangt veel bloed afkomstig van de darmen. Dit gebeurt via de poortader. Op deze manier kunnen belangrijke voedingsstoffen uit de darmen naar de lever worden getransporteerd. De levercellen kunnen deze voedingsstoffen omzetten, bewaren of weer afgeven aan de bloedvaten wanneer je lichaam daarom vraagt. Wanneer de lever beschadigd is, moeten de lever en andere lichaamsfuncties harder werken om energie uit voedsel te halen. Dit leidt vaak tot algemene vermoeidheid en lusteloosheid. Je hebt ook meer tijd nodig om te herstellen als je actief bent geweest.

Vermoeidheid, malaise en lethargie zijn ook vaak het gevolg van een opeenhoping van giftige stoffen in het bloed die een beschadigde lever niet goed heeft opgeruimd. De lever verwijdert afval van de spijsvertering en giftige stoffen uit het bloed. Bijvoorbeeld alcohol en medicijnen. Als de lever dit niet meer naar behoren kan doen, zul je dat merken aan je energiehuishouding.

duizelig hoofdpijn moeheid
Algehele moeheid door leverproblemen / Bron: Chakrapong Zyn/Shutterstock.com

Misselijkheid en overgeven

Bij leverschade kan er sprake zijn van een aanhoudend gevoel van misselijkheid. Dit wordt veroorzaakt door een verstoorde verwerking van toxines in de lever. De niet-gemetaboliseerde gifstoffen interfereren met je spijsvertering en allerlei metabolische processen. Dit leidt tot malaise, misselijkheid en braken.

Vooral wanneer misselijkheid en braken optreden zonder een bekende oorzaak, kunnen leverproblemen de oorzaak zijn. Andere oorzaken van misselijkheid en braken zijn nierklachten, migraine, reisziekte, voedselvergiftiging of de eerste maanden van een zwangerschap.

Verlies van eetlust

Een verminderde galproductie in de lever vermindert vaak de eetlust. Gal helpt bij het afbreken van vetten, zodat ze goed kunnen worden verteerd. Wanneer voedsel niet goed wordt verteerd, leidt dit vaak tot verlies van eetlust en ernstig gewichtsverlies. Verlies van eetlust is een vroeg teken van leverschade.

Spijsverteringsklachten

De lever speelt een actieve rol bij de spijsvertering. De vertering van vetten vindt in de dunne darm plaats. De lever produceert gal, wat belangrijk is voor de vetvertering. In de wand van de dunne darm wordt door kleine kliertjes darmsap gemaakt. Dit bevat enzymen die de kleinere stukjes eiwit afbreken tot aminozuren. Deze aminozuren gaan via het bloed naar de lever. In de lever worden de meeste aminozuren aangewend om nieuwe eiwitten te maken, die je lichaam gebruikt als bouwstof.

Een verminderde leverfunctie kan leiden tot spijsverteringsproblemen zoals diarree, winderigheid en obstipatie. Overgevoeligheid voor vet voedsel en alcohol neemt vaak toe. Bij ernstige leverschade is er vaak ook sprake van hevige buikpijn.

Geelzucht

Een vroeg teken van leverschade is geelzucht. Dit is een gele verkleuring van de huid en/of van het oogwit. Geelzucht treedt op als gevolg van een opeenhoping van bilirubine in het bloed en lichaamsweefsels. Bilirubine heeft een intens gele kleur. Het wordt in de lever gemaakt door dode rode bloedcellen af ​​te breken. Wanneer bilirubine zich ophoopt in de bloedbaan, krijgen de huid, ogen, tong, vingernagels en vingertoppen een gelige kleur.

Geelzucht kan ook wijzen op ernstige schade aan de galblaas of alvleesklier.

Geelzucht
Geelzucht / Bron: Wikimedia Commons

Veranderde urinekleur (donkere plas)

Als de urine donker van kleur is terwijl je voldoende drinkt, dan kan dit een teken zijn van een leverziekte. Donkergekleurde urine kan oranje, geel of bruin lijken. Donkere urine in geval van een leverziekte wordt veroorzaakt door een verhoogde ophoping van bilirubine in het bloed. Dit gebeurt wanneer de lever niet langer in staat is om bilirubine via de nieren uit te scheiden.

Het donker worden van de urine kan uiteraard ook ene andere oorzaak hebben. Het kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van uitdroging, inname van vitamine B-supplementen, een urineweginfectie en nierproblemen.

Veranderde ontlastingskleur (bleke poep)

Leverontsteking (hepatitis) of littekenvorming in de lever (levercirrose) is van invloed op de galproductie. Bij een goed functionerende lever wordt de ontlasting verrijkt met gal en krijgt deze een normale bruine kleur. Als de galproductie verstoord is, wordt de ontlasting bleek, grijs, geel of kleikleurig (bleke ontlasting, grijze ontlasting of gele ontlasting).

Hoe vaker de kleur van de ontlasting bleek of kleikleurig is, hoe groter het risico op leverbeschadiging.

Buikpijn en vocht in de buik

Pijn, krampen en zwelling in de onderbuik leiden vaak tot een opgeblazen gevoel. Dit zijn ook typische symptomen van ascites, een ophoping van vocht in de buikholte. Dit ontstaat als gevolg van een gevorderde leverziekte of cirrose. Het komt vaak voor naast andere symptomen, zoals portale hypertensie. Dit is een te hoge bloeddruk in de leverpoortader.

Ascites kan ontstaan door chronische, maar niet door acute leverziekten. Ascites kan ook komen door hartafwijkingen, zoals hartfalen, nieraandoeningen of kankergezwellen.

Ascites
Ascites / Bron: Wikimedia Commons

Oedeem (vochtretentie)

Het mineraal chloride houdt samen met de mineralen natrium en kalium je vochtbalans op peil. Leverschade verandert de afscheiding van vochtregulerende mineralen. Net als bij ascites kan dit leiden tot het vasthouden van water en zwelling in de voeten en benen. Andere oorzaken van waterretentie zijn hormonale onevenwichtigheden, nierproblemen, hartaandoeningen en problemen met het lymfestelsel.

Pijn in de rechter bovenbuik

Als je lijdt aan een chronische leveraandoening kun je last krijgen van pijn rechtsboven in de buik. Dit komt onder meer voor bij een vergrote lever. Een leververgroting kan pijn veroorzaken in de rechter bovenbuik of een drukkend gevoel in je buik geven.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over leverproblemen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.