Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman
Kleigekleurde ontlasting duidt op een stoelgang die bleek of wit is of lijkt op de kleur van stopverf. Het gaat om ontkleurde, bleke poep. Dit heeft een grijzige, beige of zelfs grijswitte kleur. Bleke ontlasting is geen normaal verschijnsel. Wanneer er geen of weinig bilirubine in de ontlasting zit krijgt deze een lichte kleur. Normale ontlasting is bruingekleurd. De kleur kan variëren in van lichtbruin (pindakaasachtig) tot donkerbruin (chocoladepasta). Dit hangt met name af van je dieet. Bleke ontlasting is niet normaal. Als je opmerkt dat je ontlasting bleek of kleikleurig is, is er mogelijk sprake van een probleem met de afvoer van uw galsysteem. Deze bestaat uit je galblaas, lever en alvleesklier. In de lever wordt bilirubine omgevormd worden. Vervolgens verlaat het omgevormde bilirubine (galkleurstof) de lever met de galvloeistof. Als de lever niet genoeg gal produceert, of als de galstroom geblokkeerd is en niet uit de lever wegvloeit, kan je ontlasting bleek of kleikleurig worden. Raadpleeg je huisarts wanneer je bleke of kleikleurige ontlasting hebt om een onderliggende ziekte uit te sluiten.
Inhoud
Bleke ontlasting
Een bleke ontlasting hoeft niet per se te wijzen op een ziekte. De stoelgang wordt sterk beïnvloed door de dagelijkse inname van voedsel. Donkere tot zwarte ontlasting kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van het drinken van rode wijn of het eten van drop. Als je echter regelmatig lichtgekleurde ontlasting hebt, dan kan dit een indicatie zijn van orgaanschade. Vooral in het gebied van gal of lever.
Wat is ontlasting?
Spijsverteringsproces
De ontlasting is een eindproduct van de spijsvertering. Het spijsverteringsproces duurt 24 tot 48 uur. De precieze duur hangt af van wat je eet en hoe makkelijk of moeilijk dat te verteren is. Alles wat je eet en drinkt gaat via je mond, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm naar de endeldarm of rectum. Hier verzamelt de ontlasting zich. Daarna verlaat de ontlasting via de anus je lichaam.
Waaruit bestaat je poep?
Je poep bestaat voornamelijk uit voedselresten, voornamelijk cellulose, die je hebt ingenomen maar niet verteerd. Andere componenten zijn spijsverteringssappen, darmslijmvliescellen, bacteriën en niet gebruikte maag- en darmsappen en gal. Normaal gesproken zit er weinig vet in de ontlasting van gezonde mensen. De verhouding is gemiddeld 3,5 gram per 100 gram ontlasting.
Hoeveel poep je dagelijks?
Een volwassene heeft gemiddeld 100 tot 200 gram ontlasting per dag. Als mensen meer eten of veel vezels consumeren, bijvoorbeeld door een plantaardig dieet, dan kan de hoeveelheid ontlasting hoger zijn.
Kleur van ontlasting
Normale ontlasting is bruin van kleur, variërend van lichtbruin tot donkerbruin Mensen die te veel vlees eten, hebben over het algemeen donkergekleurde ontlasting. Donkere poep kan ook komen door het gebruik van ijzerpreparaten of veel ijzerrijke voeding te eten, zoals spinazie. Ook mango en bosbessen kunnen je poep zwart kleuren.
De bruine kleur van poep ontstaat door de omzetting van bilirubine in de dunne darm. Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine, de rode bloedkleurstof.
Oorzaken van bleke ontlasting
Gal en bilirubine zijn afkomstig van de rode bloedcellen en zorgen voor de bruine kleur van je ontlasting. Dus als er geen gal wordt geproduceerd of als de galwegen geblokkeerd zijn en er geen gal in de dunne darm komt, kan lichte ontlasting het gevolg zijn.
Medische oorzaken van ontlasting die bleek of kleikleurig is, zijn meestal lever- en galproblemen, zoals:
Alcoholische hepatitis
Alcoholische hepatitis treedt op na overmatige blootstelling aan alcohol. Dit is een ontsteking van de lever door overmatig alcoholgebruik.
Primaire biliaire cholangitis (PBC)
Bij primaire biliaire cholangitis zijn de kleine galkanaaltjes in de lever chronisch ontstoken. Cholestase is het ophoping van gal (galstuwing).
Galgangatresie
Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking aan hun galwegen: galgangatresie. Hierbij zijn de galwegen niet (goed) aangelegd. Hierdoor is er geen verbinding tussen de lever en de darm. Hierbij wordt bilirubine via de nieren met de urine uitgescheiden. Het resultaat is donkergekleurde urine en een ontkleurde (witgele) ontlasting.
Cyste
Cysten in de galwegen kunnen de galstroom verhinderen.
Galstenen
Galstenen ontstaan uit gal en zijn stenen of klontjes die zich ontwikkelen in de galblaas of galwegen. Indien een galsteen in een galgang klem komt te zitten, kan dat allerlei klachten geven. Naast hevige pijn, kun je last krijgen van beige poep (stopverfkleur).
Galwegontsteking
Een galwegontsteking kan onder meer leiden tot ontkleurde (stopverfkleurige) ontlasting en donkerbruine urine (als thee of cola).
Hepatitis A, B of C
Deze infectieuze leverziekten kunnen een gebrek aan gal kunnen veroorzaken. Dit komt door galstuwing. Hierbij is de afvoer van galvloeistof geblokkeerd. Wanneer deze galstuwing ernstige vormen aanneemt, ontstaat geelzucht. Hierbij worden je huid en ogen geel.
Primaire scleroserende cholangitis (PSC)
Dis is een aandoening waarbij de galwegen binnen en buiten de lever ontstoken zijn. Je krijgt hierbij ontlasting die dunner, vettiger, lichtgekleurd en plakkerig is.
Bijwerkingen van medicatie
Cholestase duidt op galstuwing door vernauwing of afsluiting van de galgangen die de gal van de lever naar de darm voeren. Hepatitis is leverontsteking. Geneesmiddelen die cholestatische hepatitis veroorzaken zijn:
- amoxicilline/clavulaanzuur, een antibioticum
- cefalosporines, een groep geneesmiddelen die tot de antibiotica behoren
- terbinafine, dit medicijn doodt schimmels en gisten en wordt voorgeschreven bij schimmelinfecties
- azathioprine, hetgeen de lichaamsafweer onderdrukt en ontstekingen remt, onder meer gebruikt na transplantaties, bij darmontstekingen en reuma
- temozolomide, een kankerremmend middel (cytostaticum) dat als chemotherapie gebruikt wordt
Galwegstrictuur
Een strictuur is een vernauwing in een kanaal, in dit geval de galweg. Deze abnormale vernauwingen ontstaan onder meer na een infectie, tumor, operatie of ontsteking.
Bijkomende symptomen
Bleke ontlasting als gevolg van een onderliggende aandoening, kan gepaard gaan met een gele verkleuring van de huid en ogen (geelzucht of icterus) en donkere urine. De aanwezigheid van geelzucht samen met lichte ontlasting kan betekenen dat er een obstructie in een galkanaal is of dat de lever ontstoken is.
Onderzoek en diagnose
De arts zal informeren naar je klachten en daarna lichamelijk onderzoek doen. Uiteraard zal de arts ook je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna kan vervolgonderzoek plaatsvinden om er achter te komen waardoor je ontlasting lichtgekleurd is:
- Leverfunctietest; dit is een bloedtest die een indicatie geeft of de lever naar behoren functioneert.
- Abdominale echografie: hiermee kunnen de organen in boven– en/of onderbuik, zoals lever, galblaas, milt en pancreas (alvleesklier), onderzocht worden.
- Bloedonderzoek om te testen op infectie.
- Endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (ERCP): hiermee kunnen stenen of andere afwijkingen in de galblaas, galwegen en de afvoergangen van de alvleesklier opgespoord worden.
Behandeling van bleke poep
De behandeling van bleke ontlasting richt zich uiteraard op de onderliggende oorzaak. Als de oorzaak de slechte opname van vetten is, kan een verandering in dieet en suppletie uitkomst bieden. Bij geblokkeerde galwegen kan een operatie nodig zijn om de kanalen te openen. Sommige vormen van hepatitis worden behandeld met medicijnen. De behandeling kan plaatsvinden in een hepatitis-behandelcentrum.
Video over lichte poep
Engelstalige video over de betekenis van lichtgekleurde ontlasting:
Reacties en ervaringen met lichte ontlasting
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een beige of lichte ontlastingskleur. Of tips geven wat betreft een bleke ontlasting. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.