Lichte hersenschudding: symptomen en behandeling

Last Updated on 26 augustus 2023 by M.G. Sulman

Bij het ontstaan van een hersenschudding  (commotio cerebri) speelt een hersentrauma altijd een rol, bijvoorbeeld als je hard op je hoofd valt of een voorwerp met harde kracht tegen je hoofd aankomt. De term hersenschudding verwijst naar een onmiddellijk optredende functiestoornis van de hersenen als gevolg van hoofdtraumata. Bij een hersenschudding worden de hersenen voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud, wat allerlei nare klachten tot gevolg heeft. Een hersenschudding wordt gekenmerkt door een bewustzijnsverlies van minder dan 15 minuten. Vaak gaat een hersenschudding gepaard met een tijdelijk geheugenverlies.

De hersenen zijn kwetsbaar

De schedel beschermt de hersenen. De hersenen zijn zeer gevoelig voor allerlei soorten letsel, vooral voor versnellings- en vertragingsmechanismen. Deze kunnen optreden als gevolg van een val of slag op het hoofd. De hersenen kunnen dan tegen de binnenkant van de schedel botsen en daardoor beschadigd raken.

Symptomen van een lichte hersenschudding

Definitie en verschijnselen

Een (lichte) hersenschudding kenmerkt zich door een tijdelijk verlies van het bewustzijn van maximaal 15 minuten en geheugenverlies van maximaal een uur. Ook kunnen andere klachten voorkomen, zoals duizeligheid, hoofdpijn, moeheid of sufheid, concentratieproblemen, last van licht of geluid, tijdelijk geheugenverlies, misselijkheid en braken.

Hoofdpijn

Een zeer courante klacht die onmiddellijk optreedt na het incident dat heeft geleid tot de hersenschudding, is hoofdpijn. Je kan een kloppende pijn in het hoofd ervaren, wat enigszins vergelijkbaar is met een spanningsachtige hoofdpijn. De hoofdpijn verergert door moeheid of spanning. Als je voldoende slaapt en rust neemt, kan de hoofdpijn worden verlicht. Bij een lichte hersenschudding is de hoofdpijn veelal na enkele dagen verdwenen.

Tijdelijk bewustzijnsverlies van maximaal 15 minuten

Bij een lichte hersenschudding kan je tijdelijk het bewustzijn verliezen, maar niet langer dan 15 minuten. Er kan ook sprake zijn van posttraumatische amnesie van maximaal een uur. Je kan ook even overvallen worden door een gevoel van verwarring of verwardheid.

Duizeligheid, wazig zien en misselijkheid

Duizeligheid, wazig zien en misselijkheid zijn ook symptomen die deel uit kunnen maken van het klachtenpalet. Je kunt zelfs last krijgen van braken of braakneigingen.

De symptomen die bij een lichte hersenschudding kunnen optreden zijn:

• geheugenproblemen: je weinig kunnen herinneren van vlak voor en na de klap of stoot tegen je hoofd
• hoofdpijn
• duizeligheid of het gevoel dat alles draait
• misselijkheid
• braakneigingen of braakzucht
• sufheid
• slaperigheid
• wazig zien

Duur van de klachten

Bij een lichte hersenschudding zijn meestal de symptomen binnen enkele weken verdwenen. Soms houden de klachten langer aan (zie ‘prognose’).

Lichte hersenschudding test

Hieronder staat een eenvoudige test die je kunt gebruiken om te beoordelen of er mogelijke sprake is van een lichte hersenschudding. Onthoud echter dat deze test géén vervanging is voor professioneel medisch advies. Als je vermoedt dat iemand een (lichte) hersenschudding heeft opgelopen, raadpleeg dan altijd een arts.

Lichte Hersenschudding Test:

Beantwoord de volgende vragen met “Ja” of “Nee” op basis van het gedrag en de symptomen van de persoon in kwestie:

• Heeft de persoon een harde klap of stoot tegen het hoofd gehad?
• Heeft de persoon last van aanhoudende hoofdpijn sinds het letsel?
• Is de persoon duizelig, licht in het hoofd of heeft hij/zij moeite met balans houden?
• Heeft de persoon last gehad van misselijkheid of braken sinds het letsel?
• Is de persoon verward of desoriëntatie, en heeft hij/zij moeite met het onthouden van recente gebeurtenissen?
• Merk je dat de persoon moeite heeft met concentreren of zich langere tijd op een taak kan richten?
• Heeft de persoon problemen gehad met slapen sinds het letsel, zoals moeite met inslapen of juist overmatig slapen?
• Is de persoon overgevoelig voor licht of geluid sinds het letsel?
• Heeft de persoon moeite met bewegen, coördinatie of evenwicht bewaren?

Resultaten:

Heb je “Ja” is geantwoord op één of meer van de bovenstaande vragen? Dit kán dan wijzen op een lichte hersenschudding. Het is in dat geval raadzaam om een arts te radaplegen.

Als de persoon ernstige symptomen vertoont, schakel dan onverwijld medische hulp in. Denk hierbij aan bewusteloosheid, ernstige verwardheid, aanhoudend braken, ernstige hoofdpijn of convulsies. Convulsies is het oncontroleerbare en onvoorspelbare samentrekken van de spieren.

Complicaties

Na een lichte hersenschudding is de kans op complicaties vrij klein, maar als het bewustzijn achteruitgaat, kan dit ernstig zijn en moet behandeling volgen. Het is daarom van belang dat de patiënt de eerste 24 uur thuis in de gaten gehouden wordt.

Oorzaken van een lichte hersenschudding

De oorzaak van een hersenschudding is vaak een klap op het hoofd c.q. een stoot tegen het hoofd of een ander ongeval.

Bij een hersenschudding hangt de oorzaak altijd samen met een externe kracht die inwerkt op het brein. De verwonding wordt veroorzaakt door het uitoefenen van stompe kracht op het hoofd, bijvoorbeeld door een val, een (gewelddadige) klap of het stoten van het hoofd tegen een hard voorwerp.

Miles kreeg twee keer een hersenschudding tijdens voetbal

Behandeling van een lichte hersenschudding

Het is aan een arts om te beoordelen of er sprake is van een lichte hersenschudding en welke behandeling en vervolgmaatregelen gewenst zijn.

Als de hersenschudding mild is en zonder ernstig letsel, richt de behandeling zich op het verlichten van de symptomen. Neem voldoende rust gedurende meerdere dagen. Mogelijk zijn milde pijnstillers nodig, zoals paracetamol. Bespreek dit met de huisarts. De herstelfase kan saai zijn, vooral voor kinderen, maar je hersenen hebben de tijd hard nodig om te herstellen.

Wekadvies (bij volwassenen)

Een wekadvies wordt meegegeven als je een (mogelijke) lichte hersenschudding hebt opgelopen. Dit wekadvies wordt meegegeven omdat er een heel kleine kans is dat er door het ongeval een bloedvaatje in de schedel beschadigd is. Een eerste teken hiervan is dat je suf wordt en zelf merk je dit niet. Derhalve moet iemand anders dit dus regelmatig controleren door te testen of je helder reageert.

Het is de bedoeling dat je de eerste 4 uren na het vertrek uit het ziekenhuis steeds elk uur waker gemaakt wordt. Hierna moet dit om de 2 uur gebeuren, tot totaal 24 uur na de eerste controle.

Bij het wakker worden moet je iedere keer direct goed aanspreekbaar zijn en antwoord kunnen geven op eenvoudige vragen zoals:

• Welke dag is het vandaag? Welke maand? Welk jaar?
• Hoe heet je? Waar woon je? Wat is je beroep?

Degene die het wekadvies uitvoert mag absoluut geen alcohol , drugs of slaapmiddelen gebruiken of onder invloed hiervan zijn.

Het wekadvies voor baby’s en kinderen ziet er anders uit.

Wat te doen na een lichte hersenschudding?

Een hersenschudding is het gevolg van een klap of stoot tegen het hoofd, waarbij je hersenen gedurende korte tijd letterlijk door elkaar worden geschud. Zelf als je geen onmiddellijke symptomen hebt, neem na een (flinke) klap of stoot tegen het hoofd contact op met je huisarts of andere arts voor  controle en onderzoek.

Neem daarnaast de volgende maatregelen in acht:

• De weg naar het verbeteren van de gezondheid van je hersenen begint met voldoende rust. Lichamelijke rust, emotionele rust en vooral rust van zware mentale / cognitieve taken zoals lezen, schrijven, het beheren van complexe financiële transacties, enz. Je hoeft niet in bed te blijven.
• Drink veel water, maar vermijd alcohol en gezoete dranken.
• Gebruik geen drugs.
• Gebruik geen kalmerende- of slaapmiddelen.
• Bij hoofdpijn mag je geen aspirine nemen. Een volwassene mag wel 6 – 8 tabletten paracetamol van 500 mg per 24 uur gebruiken.
• Als je misselijk bent, drink dan alleen en ga pas eten als je je beter voelt. Het beste is om licht verteerbaar voedsel te eten zoals bouillon, beschuit, thee en een geraspte appel of wortel.
• Eet een voedingsrijk dieet met veel gezonde groenten en fruit, zodra je weer volop kunt eten en niet meer misselijk bent.
• Vermijd het kijken naar beeldschermen.
• Het is beter om tijdelijk niet te sporten.
• Paracetamol kan de pijn verlichten, maar vraag altijd de huisarts om het beste advies.
• Ga waar mogelijk naar buiten en begeef je in een natuurlijke omgeving.
• Heb geduld. Je hersenen zijn buitengewoon plastisch, en ze kunnen nieuwe verbindingen aanleggen en eventuele schade (deels) compenseren.
• Wanneer verwardheid en angst optreden, helpt het om achterover te leunen, je ogen te sluiten en een paar keer diep adem te halen. Waar je ook bent, je kan altijd ademhalingsoefeningen doen.
• Laat familie, vrienden en collega’s weten wat je ervaart en hoe je je voelt. Leg bijvoorbeeld uit dat je er misschien goed uitziet en klinkt, maar dat je nog wat klachten hebt. Of zeg dat je een evenement (een bruiloft, een familiereünie) niet kunt bijwonen, omdat je de hyperstimulatie van zoveel mensen in één ruimte nog niet kunt verdragen.
• Zoek steun. Bijzonder nuttig: verhalen delen met andere mensen die een hersenschudding hebben gehad.

Prognose en herstel

Het herstel van een lichte hersenschudding verloopt voor ieder persoon anders. De ervaringen variëren en zijn persoonsafhankelijk. Zolang er geen complicaties optreden herstel je normaal gesproken volledig. Bij restverschijnselen is het verstandig om rustig aan te doen. De klachten kunnen soms vrij lang aanblijven. Het een aantal weken tot maanden duren voordat je weer helemaal de oude bent. In sommige gevallen houd je er restverschijnselen aan over. Uit onderzoek blijkt dat grofweg één op de drie patiënten met een lichte hersenschudding het een half jaar later nog niet lukt om weer te werken of studeren zoals voorheen. Deze groep heeft last van hoofdpijn, concentratieproblemen en constante moeheid.¹UMCG. Lang last van lichte hersenschudding. https://kennisinzicht.umcg.nl/Paginas/Lang-last-van-lichte-hersenschudding.aspx (ingezien op 20-3-2020) De mogelijke gevolgen van een (lichte) hersenschudding worden vaak onderschat. Bij aanhoudende klachten is het belangrijk om niet te lang te wachten met het zoeken van hulp.

Lichte hersenschudding of toch niet?

Begin 2018 stoot actrice Margôt Ros haar hoofd tegen een decorstuk. Een lichte hersenschudding, hoort ze een dag later van de huisarts, maar als snel kan ze helemaal niets meer. En ze is niet de enige, in Nederland zijn er bijna 650.000 mensen met niet-aangeboren hersenletsel. In Brainwash Talks pleit Ros voor passende zorg.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een (lichte) hersenschudding, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.