Eczeem: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 28 augustus 2023 by M.G. Sulman

Eczeem is een huiduitslag die kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals een allergie, huisstofmijt, bepaalde stoffen of producten die in contact komen met de huid, of stress. Het kan voorkomen op verschillende delen van het lichaam, zoals het gezicht, de armen, de benen en de handen. Het kan op elke leeftijd voorkomen, maar komt het meest voor bij jonge kinderen en kan tot op volwassen leeftijd aanhouden.

Atopisch eczeem bij een baby / Bron: Wikimedia Commons

Wat is eczeem?

Eczeem is een chronische huidziekte die gekenmerkt wordt door rode, jeukende huiduitslag.

Eczeem in één oogopslag

  • Eczeem is een chronische huidaandoening die ontstekingen en jeuk veroorzaakt.
  • Er bestaan verschillende soorten eczeem, zoals constitutioneel of atopisch eczeem, contacteczeem en seborroïsch eczeem.
  • Mensen met allergieën in de familie hebben meer kans op atopisch eczeem. Dit staat bekend als ‘atopische aanleg’.
  • Eczeem wordt veroorzaakt door een overactieve immuunrespons en ontstekingen in de huid.
  • Jeuk is een typisch symptoom van deze huidziekte en het kan leiden tot krabben en krabeffecten.
  • Allergenen, stress, weersveranderingen en irriterende stoffen kunnen eczeemuitbraken triggeren.
  • Eczeem kan niet volledig worden genezen, maar behandeling kan de klachten verminderen en opflakkeringen voorkomen.
  • Regelmatige huidverzorging met hydraterende crèmes vermindert vochtverlies en kalmeert de klachten.
  • Corticosteroïden (hormoonzalven) verminderen ontstekingen en jeuk bij eczeem.
  • Een gezonde levensstijl, goede huidverzorging en vermijden van triggers zijn maatregelen die helpen bij het beheersen van eczeem.
Eczeem in de knieholte / Bron: Taborsky/Shutterstock.com

Wie krijgt het?

Eczeem kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden, maar komt het meest voor bij jonge kinderen. Het kan voorkomen in gezinnen waarbij één of meer familieleden eczeem hebben. Het is ook vaker voorkomend bij mensen met een familiegeschiedenis van allergieën, astma of hooikoorts.

Symptomen van eczeem

De symptomen van eczeem kunnen variëren, maar kunnen omvatten:

  • rode, schilferige, droge huid
  • jeuk
  • blaasjes
  • bultjes
  • korstjes
  • kloofjes of scheuren in de huid

Mensen met eczeem hebben van nature een kwetsbare huid.

allergisch contacteczeem
Allergisch contacteczeem door nikkel / Bron: Wikimedia Commons

Complicaties

Complicaties van eczeem kunnen onder andere infecties van de huid zijn, waarbij de huid open wordt gekrabt of beschadigd door het krabben. Dit kan leiden tot infecties met bacteriën of schimmels, die behandeld moeten worden met antibiotica of antischimmelmiddelen.

Oorzaak van eczeem

De oorzaak van eczeem is vaak onduidelijk, maar het kan worden veroorzaakt door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. Sommige mensen hebben een verhoogde gevoeligheid voor bepaalde stoffen of producten, wat kan leiden tot eczeem. Stress kan ook een rol spelen bij het ontstaan van eczeem.

Soorten eczeem

Er zijn verschillende soorten eczeem die kunnen voorkomen, onder meer:

Contacteczeem

Dit type eczeem ontstaat wanneer de huid in contact komt met een irriterende stof of allergeen. Het kan op elke plaats op het lichaam voorkomen, maar komt vaak voor op de handen of het gezicht.

Atopisch eczeem

Dit is een chronische vorm van eczeem die vaak voorkomt bij mensen met een gevoelige huid of een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen, zoals astma of hooikoorts. Atopisch eczeem kan op elke leeftijd voorkomen, maar komt vaker voor bij jonge kinderen.

Seborroïsch eczeem

Dit type eczeem is gekoppeld aan overmatige productie van talg en komt vaak voor op de hoofdhuid, het gezicht en de borst.

Dyshidrotisch eczeem

Dyshidrotisch eczeem – ook wel blaasjeseczeem of acrovesiculeus eczeem – veroorzaakt kleine, jeukende blaasjes op de handen en voeten.

Andere vormen van eczeem

Er zijn ook andere vormen van eczeem, zoals clownseczeem, tepeleczeem, kapperseczeem, nummulair eczeem en tylotisch eczeem.

Het is belangrijk om een arts te raadplegen als je denkt dat je eczeem hebt, zodat de juiste diagnose kan worden gesteld en de juiste behandeling kan worden gegeven.

Tylotisch eczeem
Tylotisch eczeem onder de voeten / Bron: Wikimedia Commons

Behandeling van eczeem

Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar voor eczeem, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de oorzaak ervan. De behandeling kan bestaan uit het gebruik van crèmes of zalven die de huid hydrateren en jeuk verminderen of het vermijden van bepaalde stoffen of producten die de huiduitslag kunnen veroorzaken. Een goede behandeling van het eczeem is de belangrijkste manier om de jeuk tegen te gaan. Dat kan met een medicinale zalf, meestal corticosteroïdzalf. Dat is een hormoonzalf. Corticosteroïden zijn sterke ontstekingsremmende medicijnen.

Naast een behandelende zalf die een medicijn bevatten en die je moet aanbrengen op de ontstoken huid, krijg je vaak ook een onderhoudszalf. Deze bevat geen medicijn, maar houdt de huid vet. Hiermee onderhoudt je de huid zodat deze minder snel droog wordt.

Indien behandeling met zalven onvoldoende werkt, dan kan de arts medicijnen in de vorm van tabletten voorschrijven. In sommige gevallen kan een behandeling met ultravioletlicht een mogelijkheid zijn.

Sommige mensen met eczeem kunnen ook baat hebben bij het werken met een huidarts of dermatoloog om een behandeling te ontwikkelen die het beste bij hun specifieke behoeften past. Het is belangrijk om te onthouden dat eczeem kan terugkomen, dus het is belangrijk om te blijven werken aan een behandeling om de symptomen te verminderen en terugkeer van de klachten te voorkomen.

Typische symptomen van milde periorale dermatitis (clownseczeem): uitgebreid erytheem (rood worden), inflammatoire papels (knobbeltjes) en periorale bleekheid
Typische symptomen van milde periorale dermatitis (clownseczeem): uitgebreid erytheem (rood worden), inflammatoire papels (knobbeltjes) en periorale bleekheid / Bron: Wikimedia Commons

Prognose

De prognose van eczeem is afhankelijk van het type eczeem, de ernst van het eczeem en de behandeling die wordt gevolgd. Sommige mensen met eczeem hebben milde uitslag die gemakkelijk te behandelen is, terwijl anderen ernstigere vormen van eczeem hebben die moeilijker te behandelen zijn. In het algemeen kan eczeem worden beheerst met behandelingen die de symptomen verminderen en het risico op complicaties verkleinen.

Nummulair eczeem
Nummulair eczeem / Bron: Wikimedia Commons

Preventie

Er zijn een aantal manieren waarop je eczeem kunt voorkomen of de symptomen ervan kunt verminderen:

  • Houd de huid gehydrateerd: gebruik een vochtinbrengende crème of lotion om de huid vochtig te houden en krab je niet.
  • Vermijd irriterende stoffen: vermijd het contact met irriterende stoffen zoals zeep, parfum en bepaalde stoffen in kleding.
  • Gebruik hypoallergene producten: gebruik hypoallergene producten voor het wassen van het haar en het lichaam en voor het reinigen van de huid.
  • Vermijd stress: probeer stress te verminderen, omdat dit kan bijdragen aan het ontstaan of verergeren van eczeem.
Atopisch eczeem met krabeffecten bij een vijfjarig kind / Bron: Wikimedia Commons

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over eczeem, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.