Last Updated on 18 maart 2023 by M.G. Sulman
Nummulair eczeem is een chronische aandoening waarbij muntvormige vlekken op de huid ontstaan. Deze plekken zijn vaak jeukend en goed begrensd. Ze kunnen heldere vloeistof afscheiden (nattend) of droog en knapperig worden. Nummulair eczeem verschijnt vaak na een huidletsel, zoals een brandwond, schaafwond of insectenbeet. Iemand met deze vorm van eczeem kan slechts één plek hebben of meerdere plekken. Deze vorm van eczeem heeft een chronisch beloop, met periodes van verergering (vooral in de wintermaanden) en remissies. Hoewel de symptomen van nummulair eczeem hinderlijk kunnen zijn, kunnen ze worden behandeld met lokale corticosteroïden. Het is niet besmettelijk, wat betekent dat het niet van de ene persoon op de andere kan worden overgedragen via direct huidcontact.
Wat is nummulair eczeem?
Nummulair eczeem is een inflammatoire, niet-infectieuze huidaandoening die ervoor zorgt dat er ronde tot ovale muntgrote scherp begrensde eczeemplekken ontstaan, die bestaan uit roodheid, schilfers, bultjes en blaasje. Dit gaat vaak gepaard met jeuk. Omdat de vlekken qua uiterlijk doen denken aan munten, wordt de ziekte nummulair eczeem genoemd. De naam komt van het Latijnse nummulus oftewel munt.
Synoniemen
Nummulair eczeem staat ook bekend als eczema nummulare, discoid eczema, microbial eczema, nummular neurodermatitis en Sulzberger-Garbe syndroom.
Wie krijgt het en hoe vaak komt het voor?
De incidentie is ongeveer 2 gevallen per 1.000 mensen, dus het is een relatief veel voorkomende aandoening. Het eczeem verschijnt gemiddeld op 42-jarige leeftijd. Vrouwen worden ongeveer twee keer zo vaak getroffen als mannen. Mannen hebben meestal hun eerste episode tussen 55 en 65 jaar. Vrouwen krijgen het meestal tijdens de adolescentie of jongvolwassenheid.
Symptomen van nummulair eczeem
Nummulair eczeem manifesteert zich meestal als ronde of ovale vlekken, meestal op de benen of armen, of elders op het lichaam, maar zelden op het gezicht. De vlekken hebben in eerste instantie de vorm van kleine rode vlekjes, die dan groter worden en zich ontwikkelen tot een ovale of ronde vlek. Het gaat bij deze vorm van eczeem om ovale muntgrote scherp begrensde eczeemplekken, die bestaan uit roodheid, schilfers, bultjes en blaasjes. In de acute fase kan het eczeem nattend zijn. In de chronische fase ziet het er meer schilfering uit met een vergroving van de huid. Meestal veroorzaakt de uitslag ernstige jeuk.
Complicaties
Als het onbehandeld blijft, kan zich een secundaire huidinfectie ontwikkelen. Zodra dit gebeurt, vormt zich een geelachtige korst op de geïnfecteerde laesies.
Oorzaken van nummulair eczeem
De precieze oorzaken van nummulair eczeem zijn anno 2023 nog niet helemaal opgehelderd. Er wordt onder meer gesproken over:
- omgevingsfactoren, zoals irriterende stoffen (gebruik van zeep, shampoo, cosmetica en andere huidverzorgingsproducten) en klimaat(koud weer, lage luchtvochtigheid)
- voeding
- droge huid, vooral bij de oudere huid
- contactallergische factoren, vooral door parfumstoffen, conserveermiddelen, metalen en epoxyharsen.
- spanning en stress
- geneesmiddelen zoals isotretinoïne (wordt voorgeschreven voor de behandeling van ernstige en/of therapieresistente matig-ernstige vormen van acne)
- alcohol (zware consumptie)
Een familiegeschiedenis van overgevoeligheidsreacties (atopie) vormt een risico.
Onderzoek en behandeling
De diagnose wordt door de arts gesteld op basis van het typische uiterlijk van de eczeemplekken op benen, armen of elders op het lichaam. De ziekte kan lijken op een schimmelhuiduitslag (ringworm), dus bij twijfel wordt een uitstrijkje gemaakt en onder de microscoop onderzocht op de aanwezigheid van een schimmel. Ook moet uitgesloten worden dat er sprake is van uitdrogingseczeem (met craquelé aspect) of psoriasis. Plakproeven bij vermoeden van allergie, kunnen ook nodig zijn.
Behandeling van nummulair eczeem
Lokale corticosteroïden (hormoonzalf)
Een hormoonzalf kan nodig zijn om de ontsteking en uitslag te behandelen. De intensiteit en duur van de behandeling zijn afhankelijk van hoe uitgesproken de huidveranderingen zijn. Ter behandeling van nummulair eczeem is een (zeer) sterk werkende corticosteroïd zalf of crème aanbevolen. Dit middel wordt één keer per dag aangebracht.
Onderhoudszalf
Een onderhoudszalf (neutrale zalf) is in principe geschikt voor het gehele lichaam. Het is erg belangrijk dat je deze onderhoudszalf dagelijks blijft smeren. Ook als de huid hersteld is. In geval van een droge huid, kan deze zalf de huidbarrière helpen herstellen, waardoor de huid minder snel weer uitdroogt.
Lichttherapie
In ernstige en/of hardnekkige gevallen kan lichttherapie nodig zijn.
Prednisolon
Prednisolon stootkuur wordt aangeraden in ernstige gevallen. de arts start met 40 mg en bouwt dit af in 2 weken of in 3 weken. Prednison is een corticosteroïd, dit is een ontstekingsremmende stof.
Cortisone-injectie
een enkele keer kan een cortisone-injectie in één of twee bijzonder hardnekkige gebieden van nummulair eczeem helpen. Deze behandeling is niet geschikt voor meerdere laesies.
Secundaire infectie behandelen
In geval van een secundaire infectie met een bacterie zal de arts een antibioticazalf voorschrijven die je driemaal daags op de geïnfecteerde plekken moet aanbrengen. Wassen met een desinfecterende zeep of shampoo kan ook helpen om nieuwe infecties te helpen voorkomen.
Bescherm de huid tegen verwondingen
Nummulair eczeem begint vaak na lichte huidletsels. Daarom is zorgvuldige huidbescherming vereist. Als de handen aangetast zijn, gebruik dan handschoenen en gereedschap om ervoor te zorgen dat de huid niet geïrriteerd raakt door wrijving, detergenten, oplosmiddelen, andere chemicaliën of overmatig water.
Vermijd allergenen
Als er bij jou contactallergie is vastgesteld, moet blootstelling aan het allergeen worden vermeden.
Orale antihistaminica
Antihistaminica kunnen bij sommige patiënten met nummulair eczeem de jeuk verminderen. Ze verwijderen de uitslag niet.
Prognose
Met de juiste behandeling kan nummulair eczeem binnen een jaar verbeteren. Nummulair eczeem is echter een chronische aandoening, dus het zal nooit echt verdwijnen. Sommige laesies kunnen volledig verdwijnen, terwijl andere kunnen komen en gaan.
Plekken op de dijen, benen en voeten hebben vaak meer tijd nodig om te genezen en kunnen donkere of lichtere vlekken achterlaten. Het is het beste om uitlokkende factoren te vermijden die de symptomen verergeren.
Preventie
Om je huid te helpen genezen en nieuwe opflakkeringen te voorkomen, breng je na elke douche en elk bad een geurvrije vochtinbrengende crème aan. Nummulair eczeem blijft langer aanwezig en keert sneller terug als de huid droog aanvoelt. Goede zelfzorg is dus uitermate belangrijk. Breng het hele jaar door elke dag een vochtinbrengende crème aan.
Video over nummulair eczeem
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over nummulair eczeem. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
