Cortisone-injectie (corticosteroïden): werkingsduur en bijwerkingen

Last Updated on 28 januari 2025 by M.G. Sulman

Een cortisone injectie kan in de heup, rug, knie, voet, schouder, elleboog of pols/hand gezet worden. Cortisone-injecties worden gebruikt voor de behandeling van veel orthopedische problemen, waaronder artritis, peesontsteking en slijmbeursontsteking. Een corticosteroïden injectie in een gewricht of pees(schede) kan poliklinisch gebeuren of onder geleiding van echo. Cortison is een bijnierschorshormoon en het wordt ook wel corticosteroïd genoemd. Het is een natuurlijk steroïdhormoon dat in de lever snel wordt omgezet in het natuurlijke bijnierschorshormoon hydrocortison (cortisol). Bijnierschorshormoon heb je nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Daarnaast remt het ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Cortisone is een sterke ontstekingsremmer die ofwel via tabletten ofwel via injecties wordt toegediend. Cortison werd in 1935 ontdekt in de menselijke bijnierschors. De bijnieren zitten bovenop de nieren en produceren in hun cortex niet alleen cortisone maar ook andere belangrijke bijnierhormonen zoals adrenaline en oestrogeen.

Cortisone-injectie / Bron: Freepik

Wat is cortisone precies?

Oké, tijd om even helder te krijgen wat cortisone nou eigenlijk is, want daar draait het uiteindelijk allemaal om, toch? Cortisone is een synthetisch medicijn dat lijkt op een stof die je lichaam zelf maakt: cortisol. Dat klinkt misschien alsof het uit een sci-fi film komt, maar cortisol is gewoon een heel slim hormoon dat je bijnieren produceren. Het helpt je lichaam om ontstekingen onder controle te houden, stress te managen en zelfs je bloedsuikerspiegel in balans te houden. Een multitasker van formaat, zeg maar.

Cortisone is de kunstmatige versie van die heldhaftige cortisol, maar met een heel specifieke missie: het remmen van ontstekingen en het kalmeren van je overijverige immuunsysteem. Denk aan een soort brandblusser voor je lichaam als het vlammen uitslaat door een ontsteking. Van die vervelende zwellingen in gewrichten tot irritante peesontstekingen: cortisone springt in de bres om de boel te sussen.

Het verschil? Terwijl je natuurlijke cortisol als een duizendpoot overal aan het werk is, wordt cortisone gericht ingezet als een sniper, precies waar je het nodig hebt. Het is dus geen wondermiddel dat overal voor werkt, maar als je lichaam in brand staat van de pijn of ontsteking, kan het écht verlichting bieden.

Kortom, cortisone is de chemische bondgenoot die jouw lichaam af en toe een steuntje in de rug geeft als het allemaal een beetje te veel wordt. Slim spul, maar zoals met alles in het leven: met mate en op het juiste moment gebruikt, kan het een wereld van verschil maken!

Functie van cortisone

Cortisone is een soort superkracht van de medische wereld, maar dan eentje die rechtstreeks uit je eigen lichaam komt. Het is namelijk een natuurlijk steroïdhormoon dat in je lever wordt omgezet in de actieve krachtpatser: cortisol. En dat hormoon speelt een hoofdrol in allerlei processen die je lichaam soepel laten draaien. Denk aan het reguleren van je vetstofwisseling, je suikerbalans op peil houden en zelfs de manier waarop je lichaam met eiwitten omgaat. Kortom, cortisol is als een onzichtbare manager die alles achter de schermen regelt.

Maar waarom gebruiken we dan cortisone-injecties? Simpel: voor zijn ontstekingsremmende en immuunonderdrukkende krachten. Een ontsteking kan voelen als een razende storm in je lichaam, compleet met zwelling, warmte, roodheid, pijn en zelfs verlies van functie. Cortisone is dan die brandweerman die met één gerichte injectie de storm tot bedaren brengt. Bij bijvoorbeeld een ontstoken gewricht of een overbelaste pees kan cortisone de zwelling en pijn aanzienlijk verminderen, waardoor je weer wat verlichting voelt.

Toch is het belangrijk om te weten dat cortisone vooral een symptoombestrijder is. Het pakt de ontsteking en de pijn aan, maar niet de onderliggende oorzaak. Zie het als een adempauze voor je lichaam, een moment van rust terwijl je werkt aan het oplossen van het echte probleem. Het is dus geen wondermiddel, maar wel een krachtige tool als je lichaam even een steuntje nodig heeft om door te gaan.

Cortisone-injectie

Cortisone-injecties dienen vooral om pijn en ontstekingen in een specifiek deel van je lichaam te verlichten. Ze worden meestal in gewrichten geïnjecteerd, zoals je enkel, elleboog, heup, knie, schouder, ruggengraat of pols. Een cortisone-injectie in de pols wordt bijvoorbeeld gebruikt om ontstekingen en pijn in het polsgewricht te verminderen. Het kan overwogen worden voor een peesontsteking van de pols, het carpaaltunnelsyndroom, artrose van de pols of andere inflammatoire aandoeningen.

Zelfs de kleine gewrichten in je handen of voeten kunnen baat hebben bij cortisone-injecties. Een cortisone-injectie in de duim wordt bijvoorbeeld gedaan om ontstekingen en pijn te verminderen, vooral bij aandoeningen zoals tendinitis (peesontsteking) of artrose in het duimgewricht, bekend als ‘duimartrose’ of ‘rhizarthrose’. De injectie bevat corticosteroïden, die ontstekingen remmen en de symptomen verlichten.

Een cortisone-injectie bestaat uit een corticosteroïd (​een ander woord voor cortisone) en een middel om te verdoven. Het wordt gezet in een pees of gewricht. Plaatselijke corticosteroïden worden gebruikt bij ontstekingen van een gewricht, peesschede en/of slijmbeurs.  Vaak kun je er een krijgen op het kantoor van je huisarts. Vanwege mogelijke bijwerkingen is het aantal injecties dat je per jaar kunt krijgen over het algemeen beperkt.

Indicaties en toepassingen

Bij welke aandoeningen of klachten?

Cortisone-injecties worden vooral gedaan ter behandeling van inflammatoire artritis, zoals reumatoïde artritis. Ze kunnen ook deel uitmaken van de behandeling van andere aandoeningen, waaronder:

Carpaaltunnelsyndroom
Tintelend branderig gevoel en pijn in het beloop van de nervus medianus, in de hand en de vingers en vooral het verzorgingsgebied van de zenuw, dat wil zeggen de duim, wijs- en middelvinger en een deel van de ringvinger / Bron: Wikimedia Commons

Ontstekingsremmend

Cortisone is een zeer krachtige ontstekingsremmer. Het is geen pijnstillend medicijn; het behandelt alleen de ontsteking. Wanneer de pijn door cortisone wordt verminderd, komt dit doordat de ontsteking is verminderd.

Alternatief

Het alternatief wat vaak gebruikt wordt zijn ontstekingsremmende tabletten (NSAID’s) zoals diclofenac, ibuprofen, naproxen, die aangetoond bijwerkingen hebben zoals maagklachten en maagbeschadiging en veel minder effectief zijn.

Heuppijn opgelost met corticosteroïden injectie (video)

Werkingsduur

Door cortisone in een bepaald ontstekingsgebied te injecteren, kunnen zeer hoge concentraties van de medicatie worden toegediend terwijl mogelijke bijwerkingen tot een minimum worden beperkt. Cortisone-injecties werken meestal binnen een paar dagen (soms enkele weken) en de effecten kunnen tot enkele weken tot langdurig aanhouden.

Cortisone kan gemengd worden met een ander medicijn dat pijnstillende effecten kan hebben. Orthopedisch chirurgen zullen bijvoorbeeld vaak cortisone mengen met een lokaal anestheticum om zowel onmiddellijke als langdurige pijnverlichting te bieden.

Bovendien kan die toegevoegde verdoving nuttig zijn vanuit diagnostisch oogpunt. Als de pijnstilling snel optreedt, weet de arts dat de plaatselijke verdoving op de juiste plaats is toegediend en dat dus ook de cortisone op de juiste plek is geïnjecteerd.

Behandelplan: een holistische aanpak voor langdurige verlichting

Een cortisone-injectie kan een flinke opluchting bieden, maar het is zelden een op zichzelf staande oplossing. Zie het als een krachtige eerste stap in een groter behandelplan dat is ontworpen om je klachten niet alleen tijdelijk te verlichten, maar ook op lange termijn te verbeteren. Zo’n plan is vaak een combinatie van meerdere strategieën die samen zorgen voor een sterker, gezonder en minder pijnlijk lichaam. Hier zijn enkele belangrijke onderdelen van zo’n behandelplan:

Fysiotherapie: bouw je lichaam sterker op

Fysiotherapie is vaak een onmisbaar onderdeel van herstel. Door het versterken van de spieren rondom een gewricht, wordt niet alleen de pijn verminderd, maar wordt ook de stabiliteit verbeterd. Sterke spieren vangen de schokken en belasting op die anders direct op het gewricht terechtkomen. Bovendien kun je via fysiotherapie werken aan je flexibiliteit en balans, wat je helpt om toekomstige blessures of pijn te voorkomen. Denk aan gerichte oefeningen, maar ook aan tips over je houding en bewegingspatronen.

Overgewicht verliezen: ontlast je gewrichten

Extra kilo’s betekenen extra druk op je gewrichten – vooral op je knieën, heupen en enkels. Zelfs het verliezen van een paar kilo kan al een wereld van verschil maken. Studies laten zien dat gewichtsverlies niet alleen de pijn verlicht, maar ook de effectiviteit van cortisone-injecties kan vergroten. Zeker bij aandoeningen zoals knieartrose is een gezond gewicht een cruciale factor. Bovendien helpt een gezonde levensstijl je niet alleen fysiek, maar geeft het ook mentaal een boost. Minder kilo’s, meer vrijheid!

Gezond gewicht
Afvallen bij overgewicht / bron: Pixabay

Leefstijlveranderingen: kleine aanpassingen, groot effect

Soms zit het geheim in de details. Kleine aanpassingen in je dagelijkse routine kunnen een grote impact hebben op hoe je gewrichten zich voelen. Het dragen van goed schoeisel dat je voeten ondersteunt, bijvoorbeeld, kan veel schelen voor gewrichten als je knieën en heupen. Ook ergonomische aanpassingen in je werkplek of thuis, zoals een goed afgestelde stoel of het vermijden van overmatige belasting tijdens dagelijkse activiteiten, kunnen de belasting op je gewrichten verminderen.

Daarnaast kunnen alternatieve activiteiten zoals zwemmen of fietsen – sporten die minder impact hebben – helpen om fit te blijven zonder je gewrichten te overbelasten. Het draait allemaal om slim bewegen en beter omgaan met de grenzen van je lichaam.

Voeding: bouw je gewrichten van binnenuit op

Hoewel het niet altijd als eerste wordt genoemd, kan voeding een verrassend grote rol spelen bij gewrichtsgezondheid. Antioxidanten, omega-3 vetzuren en vitamines zoals D en C kunnen ontstekingen helpen verminderen en je kraakbeen ondersteunen. Het vermijden van te veel suikers en verwerkt voedsel kan ook bijdragen aan een betere balans in je lichaam. Combineer dit met een dieet dat helpt bij gewichtsverlies, en je hebt een krachtige aanvulling op je behandelplan.

Gezonde voeding / Bron: Freepik

Mindset en pijnmanagement: omgaan met klachten

Langdurige pijn kan niet alleen fysiek, maar ook mentaal zwaar wegen. Daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan je mindset. Mindfulness, ontspannings- en pijnmanagementtechnieken kunnen helpen om je klachten beter te hanteren. Een positieve kijk en het stellen van realistische doelen kunnen een groot verschil maken in hoe je je herstel ervaart.

Aanvullende therapieën: een extra steuntje in de rug

Afhankelijk van je situatie kunnen aanvullende therapieën zoals dry needling of manuele therapie een waardevolle bijdrage leveren aan je herstel. Deze technieken kunnen spanning in spieren verminderen, de bloedcirculatie verbeteren en je algehele mobiliteit vergroten. Overleg altijd met je arts of behandelaar om te bepalen wat voor jou het beste werkt.


Kortom: een cortisone-injectie is een krachtig hulpmiddel, maar het echte succes zit ‘m in een bredere aanpak. Door je klachten op verschillende fronten aan te pakken – van fysiek en mentaal tot leefstijl en voeding – werk je aan een duurzaam herstel. Het is een investering in je eigen welzijn, en dat is de moeite meer dan waard! 💪

Beperkt aantal cortisone-injecties: waarom doseren belangrijk is

Cortisone-injecties werken fantastisch om ontstekingen en pijn te bestrijden, maar er zit een grens aan hoe vaak je ze kunt gebruiken. Te veel injecties kunnen namelijk schade aanrichten, vooral aan het kraakbeen in je gewrichten. Daarom hanteren artsen meestal een maximum: niet vaker dan eens in de zes weken en doorgaans niet meer dan drie à vier keer per jaar per gewricht. Het draait allemaal om balans – genoeg om verlichting te geven, maar niet zóveel dat het meer kwaad dan goed doet. Slim doseren is hier dus de sleutel!

Nadelen en bijwerkingen van cortisone-injectie

Bijwerkingen op korte termijn

Bijwerkingen op korte termijn komen zelden voor, maar kunnen bestaan uit:

  • Het krimpen en lichter worden van de huidskleur waar de spuit is gezet.
  • Infectie. De arts zal je huid van te voren desinfecteren om dit risico te beperken.
  • Bloeden door gebroken bloedvaten in de huid of spieren.
  • Opvliegers: je gezicht en hals worden ineens rood en je gaat zweten (1-2 dagen na de injectie).
  • Je menstruatiepatroon kan tijdelijk veranderen (dagen tot weken na de injectie).
  • Verergering van ontsteking in het geïnjecteerde gebied als gevolg van reacties op de medicatie (flare-up na injectie).
  • Pezen kunnen worden verzwakt door injecties met corticosteroïden en peesrupturen zijn gemeld.
  • Hartkloppingen.

Als je diabetes hebt, dan kan je bloedsuikerspiegel de eerste dagen na de injectie verhoogd zijn. Als je een infectie hebt, dan kunnen deze injecties het herstel bemoeilijken. Je kunt deze behandeling mogelijk niet krijgen als je problemen hebt met de bloedstolling.

Hartkloppingen na cortisone-injectie

Na een cortisone-injectie kun je last krijgen van hartkloppingen. Deze bijwerking wordt veroorzaakt door de invloed van corticosteroïden op het cardiovasculaire systeem. Sommige mensen kunnen een verhoogde hartslag, een gevoel van onregelmatige hartslagen of hartkloppingen ervaren. Deze reactie kan te wijten zijn aan de tijdelijke toename van adrenaline in je lichaam als reactie op de cortisone. Bespreek dergelijke symptomen onmiddellijk met de behandelend arts, aangezien ze kunnen wijzen op een individuele gevoeligheid of onderliggende cardiovasculaire problemen.

Bijwerkingen op langere termijn

Bijwerkingen op lange termijn zijn afhankelijk van de dosis en hoe vaak je deze behandeling krijgt. Bij hogere doses en frequente injecties zijn mogelijke bijwerkingen:

  • Het dunner worden van de huid.
  • Gemakkelijk blauwe plekken krijgen.
  • Gewichtstoename.
  • Hogere bloeddruk.
  • Staarvorming.
  • Dunner worden van de botten (osteoporose).
  • Zeldzame maar ernstige schade kan ook optreden aan de botten van de grote gewrichten (avasculaire necrose, wat het gevolg is van tijdelijk of permanent verlies van bloedtoevoer naar het bot).

Cortisone-injectie en het COVID-19-vaccin

Corticosteroïd injecties zijn mogelijk van invloed op de immuunrespons na vaccinatie. Vaccinatie houdt geen risico in voor patiënten die behandeld werden/worden met infiltraties, maar de bescherming na vaccinatie kan mogelijk suboptimaal zijn. Om die reden wordt geadviseerd de steroïde injectie te plaatsen tot 1 à 2 weken vóór de eerste vaccin dosis of niet dringende steroïde injecties uit te stellen tot 1 à 2 weken na de tweede vaccindosis.

Doet een cortisone-injectie pijn?

Meestal zal je wat ongemak voelen tijdens het zetten van een cortisone-injectie. De meeste mensen verdragen deze injecties echter goed. Het is mogelijk om een pijnstillende zalf of pleister voor een injectie te krijgen.

Een cortisone-injectie varieert in de hoeveelheid pijn en ongemak die ze kunnen veroorzaken. Enkele factoren die van invloed zijn op de mate van pijn die een injectie kan veroorzaken, zijn de locatie van de injectie en de maat van de naald. Het is niet verrassend dat grotere naalden meer pijn veroorzaken dan kleinere.

Bepaalde cortisone-injecties zullen meer pijn doen dan andere op basis van hun locatie. Injecties in de handpalm en voetzool kunnen bijzonder pijnlijk zijn. Injecties doen de meeste pijn wanneer de cortisone in een kleine ruimte wordt toegediend.

Cortisone-injectie en alcohol: mag dat?

Goed nieuws voor wie zich afvraagt of een wijntje of biertje na een cortisone-injectie een no-go is: dat mag gewoon! Er is namelijk geen enkel bezwaar tegen matig alcoholgebruik na de toediening van een corticosteroïden-injectie. Dus of je nu een glas rode wijn bij het eten wilt drinken of een koude pils wilt pakken op een zonnige dag, dat kan zonder je zorgen te maken over bijwerkingen. Natuurlijk geldt, zoals altijd, dat overdrijven nooit slim is – maar een beetje genieten mag best! Cheers! 🍷🍻

Wijn drinken mag / Bron: Wikimedia Commons

Kosten van een cortisone-injectie: wat betaal je?

In Nederland hoef je je over de kosten van een cortisone-injectie meestal geen zorgen te maken. Deze vallen namelijk onder de verzekerde basiszorg, mits je voldoet aan de bijbehorende voorwaarden van je zorgverzekering. Dat betekent dat de injectie in veel gevallen (deels) vergoed wordt, afhankelijk van je eigen risico en eventuele aanvullende verzekering. Kortom, geen onverwachte verrassingen – wel zo prettig als je al genoeg aan je hoofd hebt! 💉

Voor- en nadelen van cortisone-injecties: een diepgaande blik

Laten we het eens goed hebben over cortisone-injecties. Ze worden vaak gezien als een redder in nood als je lichaam schreeuwt om verlichting, maar zoals met alles in het leven, zijn er twee kanten aan het verhaal. Tijd om dieper in te duiken in de voor- én nadelen, zodat je een helder beeld hebt van wat deze behandeling voor je kan betekenen.

De voordelen: waarom cortisone-injecties vaak uitkomst bieden

  1. Razendsnelle pijnverlichting
    Wanneer je gewricht of pees zo gevoelig is dat zelfs een simpele beweging een uitdaging wordt, kan een cortisone-injectie als een ware gamechanger voelen. Binnen enkele dagen – en soms al binnen uren – voel je een merkbare afname van pijn en ontsteking. Dit is vooral fijn voor mensen met chronische aandoeningen zoals artritis, die vaak jarenlang met ongemak leven.
  2. Doelgerichte werking
    Een van de mooiste dingen aan cortisone-injecties is hun precisie. De injectie wordt direct toegediend op de plek waar het probleem zit, waardoor de rest van je lichaam niet onnodig wordt belast. Het is alsof je een gerichte aanval uitvoert op de boosdoener, zonder collateral damage.
  3. Ontstekingsremmende kracht
    Ontstekingen zijn niet alleen pijnlijk, maar kunnen op de lange termijn ook schade aanrichten. Cortisone remt deze ontstekingsreactie af, waardoor de zwelling vermindert en het genezingsproces vaak een duwtje in de goede richting krijgt.
  4. Adempauze voor herstel
    Soms heb je simpelweg een pauze nodig om weer op te laden. Een cortisone-injectie kan je die rust geven, zodat je bijvoorbeeld weer actief kunt deelnemen aan fysiotherapie of andere behandelingen die helpen bij je lange termijn herstel.
  5. Veelzijdigheid
    Van knieën tot schouders, van polsen tot hielen: cortisone-injecties kunnen op talloze plekken in het lichaam worden gebruikt. Ze zijn een waardevolle optie voor allerlei aandoeningen, zoals artritis, peesontstekingen (zoals een tenniselleboog), slijmbeursontstekingen en zelfs triggerfingers.

De nadelen: waar je op moet letten

  1. Geen oplossing voor de oorzaak
    Het grote nadeel van cortisone? Het is een meester in symptoombestrijding, maar het lost de onderliggende oorzaak niet op. Als je bijvoorbeeld een slechte houding hebt of je lichaam overbelast, dan komt de pijn vaak terug zodra het effect van de injectie wegebt.
  2. Tijdelijke werking
    Een cortisone-injectie werkt meestal enkele weken tot maanden, afhankelijk van de persoon en de aandoening. Dit betekent dat het geen permanente oplossing is en dat de klachten na verloop van tijd weer kunnen terugkeren.
  3. Bijwerkingen op korte termijn
    Een cortisone-injectie kan bij sommige mensen tijdelijke bijwerkingen veroorzaken, zoals roodheid en warmte op de injectieplek, een kortdurend branderig gevoel, of zelfs hartkloppingen. Deze effecten verdwijnen vaak vanzelf, maar kunnen best vervelend zijn.
  4. Bijwerkingen op lange termijn
    Bij frequent gebruik kunnen cortisone-injecties ook nadelige gevolgen hebben. Denk aan verzwakking van pezen, botten of kraakbeen op de injectieplek. Bovendien kan het herhaaldelijk gebruik van cortisone de huid dunner maken of verkleuringen veroorzaken.
  5. Risico op infectie
    Hoewel zeldzaam, kan er een infectie ontstaan op de plek waar de injectie is toegediend. Dit is een reden waarom artsen altijd steriel werken en goed overwegen of een injectie nodig is.
  6. Hormoonverstoringen
    Cortisone is een vorm van een stresshormoon. Bij herhaald of verkeerd gebruik kan het invloed hebben op de natuurlijke aanmaak van cortisol in je lichaam. Hierdoor kun je tijdelijk last krijgen van bijwerkingen zoals gewichtstoename, een verhoogde bloedsuikerspiegel of stemmingswisselingen.
  7. Beperkt aantal injecties
    Artsen hanteren vaak een limiet aan het aantal injecties dat je per gewricht mag krijgen (meestal drie keer per jaar). Dit voorkomt schade aan weefsels, maar betekent ook dat je het gebruik zorgvuldig moet plannen.

Is een cortisone-injectie iets voor jou?

Een cortisone-injectie is geen wondermiddel, maar eerder een waardevolle hulpmiddel. Het is ideaal als je worstelt met acute pijn of ontsteking en een tijdelijke oplossing zoekt om weer in beweging te komen. Tegelijkertijd is het belangrijk om de onderliggende oorzaak van je klachten aan te pakken, bijvoorbeeld via fysiotherapie, leefstijlveranderingen of andere medische behandelingen.

Kortom, cortisone kan je helpen om een stap vooruit te zetten, maar zorg dat je het ziet als een onderdeel van een groter behandelplan. Zie het als een hulpmiddel op je weg naar herstel, niet als de eindbestemming. Praat altijd goed met je arts over wat voor jou het beste is – samen kom je verder!

Uitleg van een arts over cortisone-injecties

Dr. Stefan Tolan van de Steadman Hawkins Clinic of the Carolinas bespreekt cortisone injecties en wanneer ze worden gebruikt.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over cortisone-injectie,  of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.