Last Updated on 14 mei 2025 by M.G. Sulman
Reumatoïde artritis (RA) – in de volksmond ‘reuma’ genoemd – is een auto-immuunziekte die een chronische ontsteking van de gewrichten veroorzaakt, vooral de kleine pols-, hand- en voetgewrichten. Kenmerkend hierbij is dat de gewrichten pijnlijk, gezwollen, stijf en misvormd raken. De ontsteking kan op den duur ook de uiteinden van de botten en het kraakbeen aantasten, waardoor de pezen en banden aan kracht verliezen en minder houvast geven. Hierdoor raken de gewrichten misvormd. Opvallend is dat bij RA vaak dezelfde gewrichten aan beide zijden van het lichaam zijn aangedaan. De ziekte kan ook leiden tot ontstekingen van andere weefsels in het lichaam, zoals ogen. longen, hart en bloedvaten. Reumatoïde artritis is wat dat betreft een (potentieel) invaliderende aandoening.
Inhoud
- 1 “Mijn vingers leken van iemand anders – krom, stijf en pijnlijk” – Het verhaal van Ellen (52)
- 2 Wat is reumatoïde artritis?
- 3 Bij wie komt RA voor?
- 4 Vóórkomen
- 5 Oorzaken van reumatoïde artritis
- 6 Symptomen van reumatoïde artritis
- 7 Beloop
- 8 Onderzoek en diagnose
- 9 Behandeling van reumatoïde artritis
- 10 Plantengeneeskunde bij reumatoïde artritis
- 11 Intimiteit en seksualiteit bij reumatoïde artritis
- 12 Prognose
- 13 Complicaties
- 14 Preventie
- 15 Reacties en ervaringen
“Mijn vingers leken van iemand anders – krom, stijf en pijnlijk” – Het verhaal van Ellen (52)
Ellen werkte al jaren als pedicure. Ze hield van haar vak, van het contact met mensen en het fijne handwerk. Tot haar vingers niet meer mee wilden. Het begon met ochtendstijfheid – lastig, maar nog te overzien. Maar al snel werden haar knokkels dik en rood, haar grip zwakker. “Het leek alsof mijn eigen handen me in de steek lieten. En ik kon er niks tegen doen.”
De huisarts dacht eerst aan overbelasting, misschien artrose. Maar bloedonderzoek en een röntgenfoto wezen anders uit: reumatoïde artritis. Een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem de eigen gewrichten aanvalt. Vooral haar handen, polsen en later ook knieën waren getroffen. “Het gekke was: ik voelde me ziek, maar het zat niet in m’n hoofd. Mijn lijf was echt ontstoken.”
De behandeling begon met methotrexaat, later kwamen er andere medicijnen bij, zoals een biological. Ze moest stoppen met werken – een zware klap. “Niet alleen vanwege het inkomen, maar omdat ik me nutteloos voelde. Mijn werk was een deel van wie ik was.” Toch leerde ze langzaam haar leven aan te passen: hulpmiddelen in huis, balans zoeken tussen rust en activiteit, en steun vragen als het niet ging.
Vandaag gaat het beter. Niet pijnvrij, niet genezen – maar wel gestabiliseerd. Ellen is actief in een lotgenotengroep en doet vrijwilligerswerk. “Ik heb geleerd dat leven met RA geen stilstand betekent, maar een ander tempo. Ik kijk niet meer naar wat ik niet kan, maar naar wat ik wél kan. En dat is verrassend veel.”
Wat is reumatoïde artritis?
Chronische auto-immuunziekte
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunziekte, waarbij je afweersysteem zich tegen je eigen lichaam keert. Bij RA krijg je ontstekingen in de gewrichten en vaak ook in uw slijmbeurzen en pezen. Deze ontstekingen doen zich vaak voor in handen, voeten, knieën, polsen en enkels. RA kan ook je organen en weefsels aantasten.
Wat is een auto-immuunziekte?
Een auto-immuunziekte is een ziekte die ontstaat wanneer het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert. het lichaam weefsels ten onrechte worden aangevallen door hun eigen immuunsysteem. Het afweersysteem beschermt je tegen lichaamsvreemde indringers (zoals bacteriën en virussen), maar als gevolg van een (immunologische) ontregeling kan het afweersysteem een afweerreactie aanmaken tegen lichaamseigen bestanddelen. Een auto-immuunziekte kan daarvan het gevolg zijn. Bij RA is er sprake van een erfelijke aanleg. Bij RA is het afweersysteem zodanig ontregelt dat het een aanval heeft ingezet op de gewrichten in het eigen lichaam, wat leidt tot een chronische ontsteking en na verloop van tijd tot onomkeerbare schade aan de gewrichten. RA werd daarom vroeger ook wel ‘chronische gewrichtsreuma’ genoemd.
Systemische ziekte
Omdat reumatoïde artritis betrekking heeft op meerdere andere organen van het lichaam, wordt de aandoening ook wel aangeduid als een systemische ziekte.
Chronische ziekte
RA is een chronische ziekte. Je zal er niet direct aan overlijden, maar onderzoek heeft wel uitgewezen dat RA- patiënten een verminderde levensverwachting hebben van gemiddeld vijf tot tien jaar. Dit onder meer vanwege ernstige systeemaantasting als gevolg van de RA, die levensbedreigend kunnen zijn.
Bij wie komt RA voor?
RA komt drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Het komt vooral voor in de leeftijdsgroep van 50 tot 70 jaar, maar jongere mensen kunnen er ook door getroffen worden. Wanneer het wordt gezien onder de leeftijd van 16 jaar, dan spreekt men van juveniele chronische artritis of jeugdreuma.
Vóórkomen
RA komt bij ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking voor.1Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7188
Oorzaken van reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de lichaamseigen weefsels aanvalt. De werkelijke oorzaken van deze storing zijn ondanks intensief onderzoek anno 2025 nog niet bekend.
Zowel genetische-, als hormonale en omgevingsfactoren spelen een rol bij het ontstaan van RA. Er is een genetische aanleg voor reumatoïde artritis, het komt bijvoorbeeld voor bij erfelijke tweelingen (identiek) en vaker in sommige families.
Verder blijkt dat RA bij rokers meer voorkomt, vooral als je ook een genetische aanleg voor RA hebt. Roken geeft tevens een ernstiger verloop van de RA en als je rookt heb je ook meer kans op andere klachten, zoals reumabulten.
Symptomen van reumatoïde artritis
Vaak ontstaat de ziekte langzaamaan, maar het kan ook plotseling optreden. De eerste verschijnselen die optreden bij deze vorm van reuma zijn vaak pijnlijke zwellingen van teen- en vingergewrichten, wat gepaard gaat met stijfheid. Deze klachten manifesteren zich vaak symmetrisch, dat wil zeggen aan beide zijden van het lichaam. De aangedane gewrichten zijn vaak pijnlijk, gezwollen, warm en moeilijk te gebruiken. De pijn in ontstoken gewrichten en pezen is aanwezig in rust en verbetert door te bewegen. Het opstarten is moeilijk; dot wordt ook wel ‘startpijn’ of ‘startstijfheid’ genoemd. Ochtendstijfheid komt bij veel patiënten voor. Het kan soms uren aanhouden.
Algemene klachten zijn vermoeidheid, lichte koorts en een verminderde eetlust wat kan leiden tot vermagering.
In een later stadium van de ziekte kunnen er pijnloze kleine knobbels (‘reumaknobbeltjes’ of ‘reuma noduli’ genoemd) ontstaan op drukpunten. Bijvoorbeeld de elleboog, de vingerkootjes, de rug van de voorarm.
Beloop
Reuma heeft een wisselend beloop, waarbij periodes waarin de ziekte actief is worden afgewisseld met perioden waarin de klachten relatief gering zijn. Het verloop van de ziekte varieert (sterk) per patiënt en is moeilijk te voorspellen. Bij sommige patiënten neemt de ernst van de klachten geleidelijk toe. In ene vergevorderd stadium kunnen abnormale standen ontstaan als gevolg van verstijving van de gewrichten of ontwrichting van de normale stand van de botdelen in het gewricht. Soms treedt er aantasting van andere organen, zoals de longen, op. Vrouwen kunnen tijdens de zwangerschap verlichting van de klachten ervaren.
Onderzoek en diagnose
De reumatoloog stelt de diagnose reumatoïde artritis vast aan de hand van de zogeheten ACR-criteria. ACR staat voor American College of Rheumatology. Wanneer er meer dan 4 van de 7 onderstaande criteria aanwezig zijn, is de kans zeer groot dat het om RA gaat. De ACR-criteria zijn:
- ontsteking van drie of meer gewrichtsgroepen
- ontsteking van hand- of polsgewrichten
- symmetrische ontsteking
- ochtendstijfheid van meer dan een uur
- afwijkingen op foto’s van gewrichten
- reumafactor (RF) in het bloed (RF zijn antistoffen tegen het eigen lichaam, welke aangetoond kunnen worden door middel van een bloedtest)
- onderhuidse bulten (noduli)
Behandeling van reumatoïde artritis
Veel patiënten met reuma kunnen een redelijk normaal leven leiden, zij het met levenslang medicijngebruik en eventuele ondersteuning en aanpassingen van de dagelijkse activiteiten.
Medicijnen
De behandeling van RA bestaat vooral uit het geven van anti-reumatische medicijnen. Wanneer de ziekte begint met veel ontstoken gewrichten, worden glucocorticoïden (cortison) gebruikt. Ze bestrijden de ontsteking en daarmee de pijn en zwelling van de gewrichten zeer snel.
Het belangrijkste in de medicamenteuze behandeling van RA zijn de zogenaamde basismedicijnen. De basismedicijnen grijpen in op het immuunsysteem en vertragen de vernietiging van de gewrichten en onderdrukken deze in het beste geval volledig. Het medicijn dat wereldwijd het meest wordt gebruikt, is methotrexaat (MTX). Leflunomide, sulfasalazine en hydroxychloroquine zijn ook beschikbaar. De werking van deze traditionele basismedicijnen begint niet direct, maar treedt pas na weken op. Daarom is de cortison aan het begin van de behandeling noodzakelijk vanwege het onmiddellijke effect.
Er zijn ook de zogenaamde biologische geneesmiddelen. Dit zijn biotechnologisch geproduceerde eiwitstoffen die ontstekingen in het lichaam onderdrukken. Ze werken sneller dan de traditionele basismedicatie en leiden in het gunstigste geval tot stilstand van de ziekte. Omdat het eiwitten zijn, moeten ze worden geïnjecteerd, anders zouden ze in de maag worden verteerd.
Biologische middelen en methotrexaat worden vaak gecombineerd om een nog sterker effect te creëren.
Leefstijlmaatregelen
Daarnaast zijn leefstijlmaatregelen van belang. Het gaat daarbij vooral om de volgende adviezen:
- verantwoord blijven bewegen (wandelen, hardlopen, fietsen, etc.)
- regelmatig van houding veranderen
- langdurige, zware belasting voorkomen
- stoppen met roken
Paramedische behandeling
Verder is er een rol weggelegd voor paramedische behandeling (zoals fysiotherapie, ergotherapie en reumaconsulent of maatschappelijk werker).
Plantengeneeskunde bij reumatoïde artritis
Wanneer het groen uit de natuur helpt bij het vuur in je gewrichten
Reumatoïde artritis is geen griepje. Het is een chronische ontstekingsziekte die gewrichten aantast, energie opslokt en soms zelfs identiteit onder druk zet. Gelukkig zijn er sterke medicijnen. Maar steeds meer mensen zoeken daarnaast óók zachtere ondersteuning – uit de natuur. Niet om de reumatoloog te vervangen, maar om het lijf te helpen van binnenuit. Hier komt de plantengeneeskunde in beeld. Eeuwenoude kruiden, nu onder de loep van de wetenschap.
Kurkuma: het gouden gewrichtskruid
De wortel van Curcuma longa, oftewel kurkuma, is een bekende ontstekingsremmer. De werkzame stof curcumine remt het enzym COX-2, dat betrokken is bij ontstekingsreacties – vergelijkbaar met NSAID’s, maar dan plantaardig.
-
✅ Vermindert gewrichtsontsteking en zwelling
-
✅ Ondersteunt het immuunsysteem
-
✅ Werkt ook bij stijfheid in de ochtend
Let op: Kurkuma wordt beter opgenomen samen met zwarte peper (piperine) en vet (zoals in capsules met olijfolie).
Voorzichtig bij: gebruik van bloedverdunners of galwegproblemen.
Wierookhars (Boswellia): zacht voor je gewrichten, krachtig tegen ontsteking
Boswellia serrata is geen geurige versiering voor op zondag, maar een krachtig ontstekingsremmend middel. De hars bevat boswelliazuren, die het immuunsysteem afremmen zonder de maag te irriteren – in tegenstelling tot veel NSAID’s.
-
✅ Vermindert pijn en stijfheid
-
✅ Ondersteunt kraakbeensparend herstel
-
✅ Kan het effect van reguliere RA-medicatie versterken
Ideaal bij: mensen die gevoelig zijn voor maagklachten
Niet combineren met: hoge doses NSAID’s zonder overleg met je arts
Gember: niet alleen voor de thee
Gember (Zingiber officinale) heeft krachtige antioxidanten en ontstekingsremmende eigenschappen. Het remt prostaglandines en vrije radicalen – precies de boosdoeners bij RA.
-
✅ Pijnstillend bij chronische gewrichtspijn
-
✅ Verbetert doorbloeding van stugge ledematen
-
✅ Helpt ook bij ochtendmisselijkheid door methotrexaat
Gebruik gember vers, in capsules of als thee met citroen en honing.
Let op bij: galstenen of maagzweren.
Brandnetel: prikkend aan de buitenkant, helend vanbinnen
De jonge bladeren van de brandnetel (Urtica dioica) bevatten stoffen die ontstekingsremmend en vochtafdrijvend werken. In Duitsland wordt het zelfs officieel erkend als ondersteuning bij reuma.
-
✅ Stimuleert afvoer van afvalstoffen via urine
-
✅ Kan gewrichtspijn verlichten bij lichte RA
-
✅ Bevat calcium, magnesium en silicium – goed voor botten en bindweefsel
Je kunt brandnetel gebruiken als thee, soep, capsule of tinctuur.
Vermijd bij: lage bloeddruk of nierproblemen.
Omega-3 uit algen of lijnzaad
Niet direct een ‘kruid’, maar wel een plantaardige topper: omega-3-vetzuren (ALA uit lijnzaad, of EPA/DHA uit algenolie). Deze vetten werken ontstekingsremmend en beschermen de gewrichten.
-
✅ Helpt bij vermindering van ochtendstijfheid
-
✅ Vermindert reumatische pijn op lange termijn
-
✅ Ondersteunt hart en bloedvaten (die extra risico lopen bij RA)
Let op bij: stollingsstoornissen of bloedverdunners – overleg altijd met je arts.
Andere planten met potentie
-
Wilgenbast (Salix alba): plantaardig salicylaat, licht pijnstillend
-
Klaproos (Papaver rhoeas): rustgevend bij slapeloosheid door pijn
-
Duivelsklauw (Harpagophytum procumbens): pijnstillend bij chronische gewrichtsklachten
-
Zwarte besblad (Ribes nigrum): werkt adaptogeen en ontstekingsremmend
Plantaardig én praktisch: hoe integreer je dit in je leven?
-
Kies maximaal 2 à 3 planten tegelijk – hou het overzichtelijk
-
Werk met een herborist of fytotherapeut – voor goede dosering en veilige combinaties
-
Houd een dagboek bij – wat merk je aan pijn, energie, stijfheid?
-
Wees geduldig – natuurlijke middelen werken geleidelijk
-
Combineer met voeding – veel van deze planten passen ook in de keuken!
Belangrijke waarschuwing
Planten kunnen krachtig zijn – en soms ook krachtig verkeerd werken in combinatie met reguliere medicijnen. Denk aan:
-
Bloedverdunners
-
Immunosuppressiva (zoals methotrexaat, leflunomide, biologicals)
-
NSAID’s
-
Prednison
Altijd overleggen met je arts of apotheker voordat je begint – zeker als je al medicatie gebruikt of zwanger bent.
Tot slot: balans tussen laboratorium en lavendel
RA vraagt om stevige behandeling – maar dat sluit zachtheid niet uit. De kracht van planten zit niet in magie, maar in werkzame stoffen die al eeuwen hun waarde bewijzen. Plantengeneeskunde biedt geen wonderen, maar wel steun. Aan je gewrichten. Aan je immuunsysteem. En – misschien nog belangrijker – aan je gevoel dat je zelf íets kunt doen.
Want zeg nou zelf: wie heeft er niet af en toe behoefte aan een beetje groen in het grijs van chronisch ziek zijn?
Intimiteit en seksualiteit bij reumatoïde artritis
Als aanraking pijn doet, maar nabijheid juist heelt
Reumatoïde artritis treft niet alleen je gewrichten. Het raakt ook aan hoe je leeft, beweegt, slaapt… en bemint. Toch blijft seksualiteit bij RA vaak een blinde vlek – in de spreekkamer, maar ook online. Terwijl het zo’n belangrijk deel van het leven is. Want je mag dan stijf wakker worden, moe zijn tot op het bot of je handen niet kunnen gebruiken zoals vroeger – je blijft een mens met behoefte aan liefde, aanraking en geborgenheid. En ja, ook aan plezier.
Seksualiteit verandert – en dat mag
Reuma doet iets met je lijf. Pijn, zwelling of misvorming maken dat je je lijf soms niet meer herkent. Je voelt je minder aantrekkelijk, vermijdt aanraking of sluit je emotioneel af. Maar tegelijk is er verlangen – naar zachtheid, naar verbinding, naar intimiteit. En dat kan botsen.
-
“Ik wil wel, maar ik durf niet.”
-
“Ik heb pijn, maar ik mis de nabijheid.”
-
“Mijn partner begrijpt me niet meer.”
Die spanningen zijn normaal. Maar als je erover praat – met je partner, je arts of iemand die je vertrouwt – komt er ruimte voor verandering. Want seksualiteit is geen vaste vorm. Het groeit, buigt, zoekt een nieuwe balans. Net als jij.
Wat kan RA doen met je seksleven?
Laten we het concreet maken. Dit zijn veelvoorkomende seksuele uitdagingen bij RA:
Pijn tijdens het vrijen
Bijvoorbeeld in heupen, knieën, schouders of polsen. Zelfs een kus op je kaak kan pijnlijk zijn bij ontsteking. Oplossingen:
-
Kies voor houdingen die gewrichten ontlasten (zijlig, op rug met kussens, zittend)
-
Gebruik ondersteunende kussens, rolletjes of een warm bad vooraf
-
Praat open over grenzen en comfort – dat geeft ruimte om te ontspannen
Verminderde zin in seks
Pijn, vermoeidheid, depressieve gevoelens of medicatie kunnen je libido temperen. Wat helpt:
-
Zoek momenten waarop je je relatief goed voelt – niet vlak na een zware dag
-
Intimiteit zonder prestatiedruk: knuffelen, strelen, samen liggen mag ook “seks” heten
-
Plan het eventueel in – spontaan is fijn, maar voorspelbaar is vaak veiliger
Gewijzigd zelfbeeld
RA verandert hoe je je lichaam ervaart. Je voelt je misschien “minder vrouw” of “minder mannelijk”, zeker als je lijf zichtbaar veranderd is. Belangrijk:
-
Weet dat aantrekkelijkheid niet zit in symmetrie of soepelheid, maar in verbinding
-
Benoem je gevoelens – dan hoeft je partner niet te gissen
-
Werk aan een nieuwe vorm van zelfliefde: met mildheid, humor en zachtheid
Partnerdynamiek: samen zoeken, samen vinden
Niet alleen jij verandert. Ook je partner ziet, voelt en zoekt opnieuw. Veel koppels worstelen in stilte. Eén wil contact, de ander trekt zich terug – of andersom. Belangrijke sleutels:
-
Blijf praten. Eerlijk, zacht, zonder oordeel. Wat heb jij nodig? Wat wil je wél?
-
Zoek samen naar alternatieven. Van massages tot fantasieën, van aanraking zonder doel tot hulpmiddelen (glijmiddel, seksspeeltjes, houdingskussens)
-
Vergeet humor niet. Soms gaat het niet zoals gepland. Lach er samen om. Seks is geen prestatie, maar een spel van tederheid.
Hulpmiddelen en tips die écht kunnen helpen
-
Glijmiddel: kies voor ongeparfumeerde, pH-neutrale variant bij vaginale droogheid (bijv. door medicatie of overgang)
-
Kussens en positioneringshulpen: er bestaan ergonomische sekskussens (zoals Liberator) die druk verlichten
-
Opwarmmomenten: neem een warm bad of gebruik warmtepleisters voor pijnlijke gewrichten
-
Medicatie evalueren: sommige middelen verlagen het libido – overleg met je arts
-
Tijd kiezen: ochtend is vaak stugger, ’s avonds ben je vaak moe. Kies je “gouden moment”
Als het niet vanzelf lukt: hulp is geen schaamte
Soms zit je vast. In je lijf, je hoofd, je relatie. Weet dan: je hoeft het niet alleen te doen.
-
Seksuologen zijn er ook voor mensen met lichamelijke beperkingen
-
Fysiotherapeuten of ergotherapeuten kunnen helpen met houdingen en hulpmiddelen
-
Psychologen kunnen werken aan zelfbeeld, intimiteit of relatieproblemen
-
Lotgenotengroepen bieden herkenning en openheid
Vraag er gerust om bij je reumatoloog of huisarts. Je hoeft je niet te verantwoorden. Seksualiteit hoort bij kwaliteit van leven – ook bij RA.
Prognose
De prognose van reumatoïde artritis hangt af van de ziekteactiviteit en het verloop van de ziekte en ook van wanneer je aanvangt met de medicamenteuze behandeling. De aanwezigheid van autoantistoffen gericht tegen gecitrullineerde eiwitten (ACPA) wijst eerder op een agressiever verloop van de ziekte.
Het doel van de behandeling is een zo volledig mogelijke regressie van de ziekteactiviteit (remissie) en het voorkomen van gewrichtsdestructie en functieverlies. Met de huidige therapiemogelijkheden lukt dit bij de meeste patiënten die consequent worden behandeld en die therapietrouw zijn. Continue therapie moet gepaard gaan met constante monitoring van de effecten en bijwerkingen door de huisarts en reumatoloog.
Complicaties
Reumatoïde artritis verhoogt het risico op het ontwikkelen van:
Osteoporose
Osteoporose is een chronische aandoening van het skelet, waarbij de botsterkte afneemt. Het staat ook bekend als ‘botontkalking’. Reumatoïde artritis zelf kan, samen met sommige medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van reumatoïde artritis, het risico op osteoporose verhogen.
Nodulus rheumaticus
Synoniemen van nodulus rheumaticus zijn: reuma noduli, reumaknobbeltjes, rheumatoid arthritis nodule. Deze stevige weefselbulten vormen zich meestal rond drukpunten, zoals de ellebogen. Deze knobbeltjes kunnen zich echter overal in het lichaam vormen, inclusief het hart en de longen.
Droge ogen en droge mond
Mensen met reumatoïde artritis hebben veel meer kans om het syndroom van Sjögren te ontwikkelen, een aandoening die de hoeveelheid vocht in de ogen en mond vermindert.
Infecties
RA zelf en veel van de medicijnen die worden gebruikt om het te behandelen, kunnen het immuunsysteem aantasten, wat leidt tot verhoogde infecties.
Abnormale lichaamssamenstelling
De verhouding tussen vet en vetvrije massa is vaak hoger bij mensen met reumatoïde artritis, zelfs bij mensen met een normale body mass index (BMI).
Carpaal tunnel syndroom (CTS)
Als reumatoïde artritis je polsen treft, kan de ontsteking de mediane zenuw samendrukken en CTS veroorzaken.
Hartproblemen
Reumatoïde artritis kan je risico op verharde en geblokkeerde slagaders verhogen, evenals pericarditis. Dit is een ontsteking van het hartzakje (pericard).
Longziekte
Mensen met reumatoïde artritis hebben een verhoogd risico op ontstekingen en littekens van de longweefsels, wat kan leiden tot progressieve kortademigheid.
Lymfoom
Reumatoïde artritis verhoogt het risico op lymfoom. Een lymfoom is een vorm van kanker die zich in het lymfestelsel ontwikkelt.
Preventie
Er is geen specifieke manier om reumatoïde artritis te voorkomen, omdat de oorzaak van deze aandoening anno 2025 nog steeds onbekend is. Er zijn echter enkele maatregelen die je kunt nemen om de ziekteactiviteit van deze ziekte te verminderen:
Eet gezond
Een gezonde voeding met veel groenten, fruit en omega-3-vetzuren kan helpen bij het voorkomen van ontstekingen in het lichaam.
Beweeg regelmatig
Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de lichaamsfunctie en vermindert ontstekingen.
Niet roken
Roken is een bekende risicofactor voor het ontwikkelen van reumatoïde artritis en andere ontstekingsaandoeningen.
Houd stress onder controle
Onderzoek, onder meer uitgevoerd in de Sint Maartenskliniek, heeft laten zien dat stressvolle gebeurtenissen leiden tot een gemiddeld hogere ziekteactiviteit.2Sint Maartenskliniek. Tien vragen over het effect van gezond leven op ontstekingsreuma. https://www.maartenskliniek.nl/artikelen/tien-vragen-over-het-effect-van-gezond-leven-op-ontstekingsreuma (ingezien op 11-2-2023) Stress kan ontstekingen in het lichaam verergeren. Daarom is het van belang om stress te beheersen door bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen of tijd door te brengen in de natuur.
Zorg voor een gezonde leefstijl
Houd je gewicht onder controle, drink voldoende water en slaap genoeg teneinde je lichaam gezond te houden. Een gezond gewicht is een Body Mass Index (BMI) tussen de 20 en 25.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over reuma, of tips geven hoe met deze ziekte te leven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
Graag zou ik meer lezen over syndroom van Sjogren
Naar aanleiding van je verzoek, heb ik een artikel over het syndroom van Sjögren geschreven.