Longen: functie, ligging en bouw

Last Updated on 18 januari 2024 by M.G. Sulman

De longen van de mens zijn twee sponsachtige organen die in de borstholte liggen, aan weerszijden van het hart. Ze helpen bij de ademhaling door zuurstof op te nemen uit de lucht die je inademt en kooldioxide uit te stoten die je uitademt.

Longen / Bron: Wikimedia Commons

Ligging van de longen

Een mens heeft twee longen, een linkerlong en een rechterlong. Deze longen bevinden zich in de borstkas, ook wel de thorax genoemd. Ze zijn aan weerszijden van het hart en het mediastinum (de ruimte tussen de beide pleuraholten in) geplaatst, omringd door de ribben.

De rechterlong is iets groter dan de linkerlong en heeft drie lobben, terwijl de linkerlong twee lobben heeft. De longen liggen tegen de rug aan en reiken naar boven tot aan de sleutelbeenderen. Naar beneden toe reiken de longen tot aan het middenrif (diafragma).

Je longen zijn bedekt met de pleura, een dubbelgelaagd vlies, waarvan er één aan de binnenkant van de borstwand hecht (pleura parietalis) en de andere aan de buitenkant van de longen (pleura visceralis). Deze pleuravliezen zijn van groot belang voor de beweging en de bescherming van de longen.

Borstholte / Bron: Wikimedia Commons

Bouw van de longen

De rechterlong is iets kleiner dan de linkerlong en heeft drie lobben (afdelingen), terwijl de linkerlong twee lobben heeft om plaats te maken voor het hart. Samen hebben de longen een gewicht van ongeveer 1,3 kg en nemen ze ongeveer een derde van de ruimte in de borstholte in beslag.

Jouw longen, verstopt in de borstkas en omringd door ribben, hebben een unieke structuur. Tussen twee longvliezen, glijden ze soepel over elkaar dankzij een soort ‘glijmiddel’. In een gezonde situatie houden deze vliezen je longen stevig vast aan de borstkas. Onderaan ligt het diafragma of middenrif, jouw ademhalingsheld. Zonder (goed functionerend) middenrif kun je simpelweg niet ademhalen.

De longen zijn dus bedekt met een dunne laag vochtige slijmvliezen. Deze zorgen ervoor dat de lucht die je inademt niet uitdroogt terwijl het door de luchtwegen gaat. De slijmvliezen zijn ook belangrijk voor het verwijderen van vreemde deeltjes en bacteriën die je inademt.

Links en rechts lijken je longen op elkaar, maar er is een subtiele verschil. De linkerlong is altijd iets kleiner omdat het hart wat ruimte nodig heeft.

En wist je dat jouw longen lijken op omgekeerde bomen? De luchtpijp is als de stam, vertakkend in bronchiën. Deze hebben kraakbeenringen om open te blijven staan en ter bescherming. Je bronchiën splitsen zich verder tot de kleinste takjes, leidend tot de longblaasjes. Dit zijn een soort bolvormige zakjes met een zachte wand. de longblaasjes hebben maar liefst een oppervlak van zo’n zeventig tot honderd vierkante meter. In deze zakjes vindt de gasuitwisseling plaats tussen ingeademde lucht en bloed.

De long is omgeven door de viscerale en de parietale pleura / Bron: Wikimedia Commons

Werking

De lucht die je inademt, gaat via de luchtpijp naar de bronchiën, die vervolgens vertakken in kleinere luchtwegen genaamd bronchiolen. De bronchiolen leiden naar kleine luchtzakjes in de longen genaamd alveoli. In de alveoli vindt gasuitwisseling plaats tussen de lucht en het bloed. Zuurstof uit de lucht wordt opgenomen in het bloed en koolstofdioxide, een afvalproduct van het metabolisme van het lichaam, wordt uitgeademd. Deze gasuitwisseling is belangrijk voor het leveren van zuurstof aan het lichaam en het verwijderen van koolstofdioxide.

Ademhalingsstelsel
Ademhalingsstelsel: 1. neus 2. mond 3. luchtpijp 4. longen 5. middenrif / Bron: Wikimedia Commons

Functie van de longen

De longen zijn een belangrijk orgaan in het menselijk lichaam. Ze hebben een aantal belangrijke functies, waaronder:

Ademhaling

De longen helpen bij het in- en uitademen van lucht. Tijdens het inademen neemt het lichaam zuurstof op uit de lucht en tijdens het uitademen wordt koolstofdioxide afgegeven.

Regulatie van zuurstof en koolstofdioxide

De longen helpen bij het reguleren van de hoeveelheid zuurstof en koolstofdioxide in het bloed. Ze zorgen ervoor dat het juiste niveau van zuurstof in het bloed blijft en dat het juiste niveau van koolstofdioxide wordt afgegeven.

Handhaven van de normale pH-waarde van het bloed

De longen helpen bij het behouden van het juiste pH-niveau in het bloed. Als het pH-niveau te hoog of te laag is, kan dit leiden tot serieuze gezondheidsproblemen.

Afweer

De longen bevatten kleine haartjes en slijm die helpen om stof, bacteriën en andere vreemde stoffen uit de lucht te filteren voordat ze het lichaam binnenkomen. Dit helpt om infecties te voorkomen.

Spieren

De longen bevatten ook spieren die helpen bij het in- en uitademen van lucht. Deze spieren werken samen met de spieren in de ribbenkast om lucht in en uit de longen te laten stromen.

Longaandoeningen

Soorten longaandoeningen

Er zijn verschillende oorzaken van verminderde longfunctie en longaandoeningen. De symptomen kunnen variëren afhankelijk van de specifieke aandoening en de ernst ervan. Hier volgen enkele voorbeelden van longaandoeningen en de symptomen die daarbij kunnen horen:

Astma

Astma is een chronische aandoening waarbij de luchtwegen in de longen vernauwen, wat kan leiden tot kortademigheid, piepende ademhaling en een piepend of kuchend geluid tijdens het ademen. Astma kan ook leiden tot hoesten en een verminderde uithoudingsvermogen tijdens lichamelijke activiteit.

COPD

COPD is een groep van aandoeningen die de luchtwegen in de longen beschadigen en vernauwen, wat kan leiden tot kortademigheid, hoesten met slijm. Meestal zijn de slijmen helder wit of gelig. COPD kan ook leiden tot vermoeidheid en een verminderd uithoudingsvermogen.

Longontsteking

Longontsteking of pneumonie is een ontsteking van het loongweefsel die kan leiden tot koorts, koude rillingen, hoesten, kortademigheid, pijn op de borst en vermoeidheid.

Emfyseem

Emfyseem is een aandoening waarbij de weefsels in de longen beschadigd raken, wat kan leiden tot kortademigheid, hoesten en een verminderd uithoudingsvermogen.

Longkanker

Longkanker kan leiden tot hoesten, kortademigheid, pijn op de borst, uitputting en gewichtsverlies.

Oorzaken verminderde longfunctie

De oorzaken van verminderde longfunctie en longaandoeningen kunnen variëren, maar omvatten vaak blootstelling aan schadelijke stoffen, zoals tabaksrook en luchtvervuiling, en infecties, zoals pneumonie. Sommige mensen hebben ook een erfelijke aanleg voor bepaalde longaandoeningen, zoals astma. Het is belangrijk om je arts te raadplegen als je denkt dat je last hebt van een longaandoening, zodat je op tijd behandeld kunt worden en complicaties kunt voorkomen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de werking van je longen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.