Ringworm: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 7 juni 2023 by M.G. Sulman

Ringworm is een schimmelinfectie van de huid. Het begint als een ronde plek die allengs groter wordt. Vandaar de benaming ‘ringworm’. De medische naam van ringworm is tinea corporis. De infectie is meestal onschuldig, maar wel zeer besmettelijk. Je kan het oplopen door contact met de besmette huid van iemand met ringworm. Of door contact met huidschilfers van iemand die besmet is. Schimmels gedijen het best onder warme en vochtige omstandigheden, zoals in de lies of tussen je tenen. Behandeling gebeurt vaak met een crème of een zalf, waarin een schimmeldodend of groeiremmend middel is verwerkt.

Wat is ringworm?

Ringworm is een huidinfectie die wordt veroorzaakt door een schimmel die de hoofdhuid, huid, vingers, teennagels of voet kan aantasten. Als je het tussen je tenen krijgt, dan wordt het voetschimmel genoemd. Als het zich naar je lies verspreidt, dan staat het bekend als liesschimmel.

Wie krijgt ringworm?

Iedereen kan ringworm krijgen. Man, vrouw, jong en oud. Kinderen kunnen vatbaarder zijn voor bepaalde soorten ringworm dan volwassenen.

Hoe worden ringworminfecties verspreid?

Overdracht van deze schimmelverwekkers kan plaatsvinden door direct huid-op-huidcontact met geïnfecteerde mensen of huisdieren, of indirect door contact met items zoals trimmers, haren van geïnfecteerde mensen, of via een badkamervloer.

Symptomen van ringworm

Verschijnselen

Symptomen van ringworm variëren, afhankelijk van waar de infectie optreedt. Bij een huidinfectie kun je de volgende klachten ervaren:

• ringwormplekken zijn rood en rond en worden steeds groter
• de ringen zijn scherp begrensd, met een regelmatige uitbreiding aan de randen
• de randen zijn iets verheven, vertonen roodheid, kunnen gaan schilferen en er zijn soms kleine pukkeltjes zichtbaar
• in het midden van de ring lijkt de huid na verloop van tijd weer beter te worden, er treedt genezing op
• de plekken kunnen jeuken, soms geven ze een branderig gevoel

Ringworm kan er anders uitzien, afhankelijk van welk deel van het lichaam is aangetast. Ringworm staat bekend onder verschillende namen, afhankelijk van waar het op het lichaam verschijnt.

Lichaam

De term ‘ringworm’ wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar tinea corporis of ringworm van het lichaam. Deze vorm verschijnt vaak als plekken met de karakteristieke ringvorm op je romp of ledematen.

Hoofdhuid

Ringworm van de hoofdhuid of tinea capitis is een schimmelinfectie die op het hoofd voorkomt, met name bij kinderen. Het haar rond het getroffen gebied kan afbreken of uitvallen en er kunnen zich kale plekken ontwikkelen.

Baard

Ringworm van de baard, ook wel tinea barbae genoemd, treft je wangen, kin en hals aan en kan kale plekken veroorzaken. Dit kan lijken op acne, folliculitis of een andere huidaandoening. Sommige mensen hebben daarnaast last van vermoeidheid of gezwollen lymfeklieren.

Handen

Ringworm van de hand, of tinea manuum, is zeldzamer dan voetschimmel en wordt meestal veroorzaakt door Trichophyton soorten. Een infectie van de hand kan lijken op een zeer droge huid met diepe scheuren in de handpalm. Als de infectie zich verspreidt, ziet u mogelijk ringvormige vlekken op de rug van je hand.

Lies

Liesschimmel, bekend als tinea cruris, verwijst naar ringworminfectie van de huid rond de lies, binnenkant van de dijen en billen. Het komt het meest voor bij mannen en puberjongens. Dit begint meestal als een jeukende rode, bruine of grijze uitslag in de lies. De jeuk kan intenser worden na inspanning. De meest kenmerkende symptomen van liesschimmel zijn jeuk, irritatie en roodheid in het gebied. 

Voeten

Voetschimmel, of tinea pedis, is de algemene naam voor ringworminfectie van de voet. Het wordt vaak gezien bij mensen die blootsvoets lopen op openbare plaatsen waar de infectie zich kan verspreiden, zoals kleedkamers, openbare douches en zwembaden. Dit begint als een droge, schilferige huid tussen je tenen die zich kan uitbreiden naar je zool en hiel. Symptomen kunnen zijn:

• een jeukend, prikkend of branderig gevoel (jeuk tussen de tenen)
• blaarvorming
• schlfering
• een vieze geur

Nagels

Nagelschimmel, ook bekend als onychomycose of tinea unguium, is een ringworminfectie van de nagels. Het tast vaker teennagels aan dan vingernagels, omdat schoeisel vaak een vochtige, warme omgeving biedt waar schimmels van houden. Schimmelnagels kunnen dikker zijn of verkleuren. Ze kunnen zelfs beginnen te barsten of los te komen van je nagelbed (loslatende nagel). De nagels kunnen ook stinken (stinkende nagels). 

Incubatietijd

Ringworm van het lichaam wordt 4 tot 10 dagen na besmetting waargenomen.

Oorzaak

Ringworm is een besmettelijke schimmelinfectie. Het wordt door schimmels veroorzaakt die op de cellen in de buitenste laag van je huid leven. Het kan op de volgende manieren worden verspreid:

Mens tot mens

Ringworm verspreidt zich vaak door direct huid-op-huidcontact met een geïnfecteerde persoon.

Dier tot mens

Je kunt ringworm oplopen door een dier met ringworm aan te raken. Ringworm kan zich verspreiden tijdens het aaien of verzorgen van honden of katten. Het komt ook vrij vaak voor bij koeien.

Voorwerp tot mens

Het is mogelijk dat ringworm zich verspreidt door contact met voorwerpen of oppervlakken die een besmette persoon of dier onlangs heeft aangeraakt of waartegenaan is gewreven, zoals kleding, handdoeken, beddengoed, kammen en borstels.

Bodem naar mens

In zeldzame gevallen kan ringworm op mensen worden overgedragen door contact met besmette grond. Infectie zou hoogstwaarschijnlijk alleen optreden bij langdurig contact met sterk geïnfecteerde grond.

Risicofactoren

Je loopt een groter risico op ringworm als je:

• leef in een warm klimaat
• nauw contact hebt met een besmet persoon of dier
• kleding, beddengoed of handdoeken deelt met iemand die een schimmelinfectie heeft
• deelneemt aan sporten met huid-op-huidcontact, zoals worstelen
• strakke of afsluitende kleding draagt
• een zwak immuunsysteem hebt

Complicaties

Een schimmelinfectie verspreidt zich zelden onder het huidoppervlak: een diepe schimmelinfectie van de huid. Soms kunnen schimmelinfecties echter leiden tot rode, pijnlijke bulten en ontstekingen van de huid. 

Mensen met een zwak immuunsysteem, zoals mensen met hiv/aids, kunnen soms moeilijk van de schimmelinfectie afkomen.

Maakt infectie met ringworm je immuun?

Omdat zoveel soorten schimmel ringworm kunnen veroorzaken, zal infectie met één soort je niet immuun maken voor toekomstige infecties.

Onderzoek en diagnose

Vaak kan een arts ringworm diagnosticeren nadat hij het getroffen gebied heeft onderzocht en heeft geïnformeerd naar je klachten. De arts kan een klein schraapsel van de huid nemen en naar het lab sturen voor onderzoek. De arts zal beoordelen of het huidprobleem wordt veroorzaakt door een andere aandoening, zoals psoriasis. 

Behandeling van een ringworminfectie

Uitwendige middelen

Ringworm wordt vaak behandeld met een crème of een zalf, waarin een schimmeldodend of groeiremmend middel is verwerkt. Meestal moet je dit middel één of tweemaal per dag dun aanbrengen. 

Inwendige middelen

Bij een uitgebreide of hardnekkige schimmelinfectie zal de arts een tablettenkuur voorschrijven met schimmeldodende middelen. Een behandelkuur duurt vele maanden. In hardnekkig gevallen kan een behandeling tot zelfs 6 maanden duren.

Zelfzorg

De arts kan daarnaast de volgende maatregelen adviseren:

• was beddengoed en kleding dagelijks op 60 graden Celsius om je omgeving te desinfecteren
• droog je huid goed na het baden of douchen
• draag losse en luchtige kleding in de getroffen gebieden, bij voorkeur van katoen of linnen

Prognose

Ringworm kan worden genezen met de juiste behandeling. Vaak verdwijnt het na twee tot drie weken behandeling, maar gevallen van ringworm van de hoofdhuid of nagels kunnen een behandeling van vele maanden vereisen.

Er bestaat geen levenslange immuniteit na een schimmelinfectie.

Preventie

De schimmels die ringworm veroorzaken zijn overal. Toch zijn er enkele maatregelen die je kunt nemen om de kans op het krijgen van ringworm te verkleinen of om te voorkomen dat het zich verspreidt:

• Houd je huid schoon en droog.
• Draag slippers in kleedkamers en openbare douches.
• Verander je sokken en ondergoed minstens één keer per dag.
• Deel geen kleding of handdoeken, zeker niet met iemand die ringworm heeft.
• Als je aan sport doet, houd dan je sportkleding en sportuitrusting schoon en deel ze niet met andere spelers.
• Was je handen met water en zeep na het aaien van huisdieren.
• Raadpleeg je dierenarts als je huisdier ringworm heeft.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over ringworm. Of tips geven hoe ermee om te gaan. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.

Zoeken naar: