Last Updated on 6 april 2024 by M.G. Sulman
Ontlasting met een lichte, grijze kleur (ook wel getypeerd als stopverf), krijgt deze kleur doordat er geen of weinig bilirubine in zit. Grijze ontlasting kan veel oorzaken hebben. Soms kan een gebrek aan gal of een verstopping in de galwegen leiden tot lichtgekleurde ontlasting. Gal is een dikke vloeistof die de lever maakt om vetten af te breken en afvalstoffen uit je lichaam te verwijderen. Het is de galkleurstof bilirubine die poep zijn bruine kleur geeft. Andere redenen voor lichtgekleurde ontlasting zijn onder meer hepatitis, galstenen, infecties, blokkades of het passeren van barium in de ontlasting na een colontest zoals een bariumklysma. Na dergelijk onderzoek is de ontlasting enige tijd wit gekleurd door de bariumpap.
Het galsysteem
Het galsysteem bestaat uit de lever, alvleesklier (pancreas), galwegen en galblaas. Het is verantwoordelijk voor de productie en afgifte van gal. Gal is een spijsverteringsvloeistof. Het wordt aangemaakt in de lever en opgeslagen in de galblaas. Uiteindelijk wordt het uitgescheiden in de dunne darm (de twaalfvingerige darm) terwijl voedsel passeert. De galweg loopt door de alvleesklier. De galweg vervoert gal van de lever naar het begin van de dunne darm. Gal is nodig om vetten af te breken en te verbranden.
Oorzaken van grijze ontlasting
Sommige problemen kunnen de lever of het galsysteem treffen en bleke tot grijze ontlasting veroorzaken. Bijvoorbeeld:
Alcoholische hepatitis
Je kunt grijze ontlasting krijgen door alcohol. Alcoholische hepatitis een aandoening die wordt gekenmerkt door een ontsteking van de lever als gevolg van het drinken van alcohol. Een alcoholische hepatitis ontstaat vooral in een lever die reeds een leververvetting heeft, doch ook in een lever die reeds cirrotisch is. Dit laatste staat beken als levercirrose.
Primaire biliaire cirrose (PBC)
Primaire biliaire cirrose is een leverziekte waarbij de kleinere galwegen in de lever zelf ontstoken raken en stuk gaan. Hierbij zijn de kleine galkanaaltjes in de lever chronisch ontstoken.
Primaire sclerosende cholangitis (PSC)
Primaire sclerosende cholangitis is een aandoening waarbij de galwegen binnen en buiten de lever ontstoken zijn.
Galwegcysten
Galwegcysten, hetzij congenitaal (aamgeboren), hetzij verworven.
Galstenen
Galstenen zijn harde, steenachtige massa’s in de galblaas die de galwegen kunnen blokkeren. Galstenen bestaan uit gal. Het zijn stenen of klontjes die zich ontwikkelen in de galblaas of galwegen. Naas grijz eontlasting, kun je last krijgen van pijn, meestal plotseling, zeurderig en brandend. Een onbehaaglijk gevoel in de bovenbuik. Boeren laten en winderigheid kunnen ook optreden.
Hepatitis A, hepatitis B of hepatitis C
Hepatitis betekent ontsteking van de lever. Er zijn verschillende virussen die hepatitis of leverontsteking kunnen veroorzaken. Hepatitis A ontstaat door besmetting met het hepatitis A-virus. Hepatitis B is een ontsteking van de lever die ontstaat door besmetting met het hepatitis B-virus. Hepatitis C is een ontsteking van de lever die ontstaat door besmetting met het hepatitis C-virus
Galwegontsteking
Bij een galwegontsteking (cholangitis) zijn de galwegen in of buiten de lever ontstoken. Er ontstaan klachten zoals pijn in de rechterbovenbuik, koorts en koude rillingen, geelzucht en soms ook jeuk. Daarnaast is de ontlasting ontkleurd (‘stopverfkleurig’ of grijze ontlasting) en is de urine donkerbruin. Deze donkere urine lijkt op thee of cola.
Bijwerkingen van medicijnen
Bijwerkingen van sommige medicijnen die door geneesmiddelen veroorzaakte leverziekte (of: ‘door geneesmiddelen geïnduceerde leverschade’) kunnen veroorzaken, waaronder paracetamol, hormonale anticonceptie en antibiotica.
Een vernauwing of een blokkade van de galwegen
Bij een vernauwing of een blokkade van de galwegen raakt de afvoer van galvloeistof (de galstroom) geblokkeerd of verminderd. Dit kan optreden bij galgangatresie, galstenen, galwegontstekingen of tumoren in de galwegen of de galblaas. Bij galgangatresie kan er geen of te weinig gal van de lever naar de darm om daar vetten te verteren.
Symptomen
Kleikleurige, witte of grijze ontlasting die wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals:
- gele verkleuring van de huid en ogen (geelzucht)
- donkere urine
- buikpijn of pijn in de rechterbovenbuik
- vocht in de buikholte (ascites)
- gezwollen benen en enkels
- jeukende huid
- aanhoudende moeheid
- misselijkheid en/of braken
Arts raadplegen
Aangezien bleke of grijze ontlasting kan komen door een ernstig probleem met de lever of het galsysteem kan komen, is het raadzaam om je huisarts re raadplegen als de symptomen langer dan een paar dagen aanhouden.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal informeren naar je klachten en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Tevens zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. De arts zal mogelijk de volgende vragen stellen:
- Wanneer trad het symptoom voor het eerst op?
- Is iedere stoelgang grijs van kleur?
- Welke medicijnen, supplementen of geneeskruiden gebruik je?
- Heb je last van andere klachten?
Vervolgonderzoek
De arts kan ook tests uitvoeren om de oorzaak van de grijze ontlasting vast te stellen. Mogelijke tests zijn onder meer:
- Bloedonderzoek, om te controleren op ontsteking en geelzucht. Bij geelzucht stijgt het bilirubine in het bloed. Als er een ontsteking in je lichaam aanwezig is, dan komen er allerlei ontstekingsstofjes in je bloed terecht.
- CT-scan van het galsysteem.
- MRCP (Magnetic Resonance Cholangio-Pancreatography): hierbij worden je galwegen in beeld gebracht door middel van een sterk magnetisch veld en radiogolven.
- Abdominale echografie, teneinde een beeld van je organen te krijgen.
Behandeling van bleke poep
De behandeling van bleke of grijze poep hangt af van de onderliggende oorzaak. Als medicijnen of supplementen de boosdoener zijn, dan kan het zinvol zijn om andere medicijnen te gaan slikken. Doe dit altijd in overleg met de arts die de medicijnen heeft voorgeschreven. Als alcohol de klachten veroorzaakt, dan zal de arts adviseren om te stoppen met drinken.
Als grijze ontlasting wordt veroorzaakt door geblokkeerde galwegen, dan moet je mogelijk een operatie ondergaan om de blokkade te verwijderen of de doorgang te verbreden. In geval van hepatitis (leverontsteking) kunnen antivirale middelen nodig zijn, terwijl bij levercirrose een levertransplantatie vaak nog de enige mogelijkheid is.
Prognose van grijzige poep
Zodra de onderliggende oorzaak van grijze ontlasting adequaat is behandeld, zal je ontlasting weer zijn normale bruine poepkleur moeten krijgen. Sommige oorzaken, zoals bepaalde leverziekten en sommige kankergezwellen, zijn echter ongeneeslijk. In dat geval zal je last blijven houden van grijzige poep.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over grijze ontlasting, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
