Geribbelde nagels: oorzaken van ribbels in de nagels

Last Updated on 15 januari 2024 by M.G. Sulman

Groeven of ribbels in de vingernagels zijn zichtbare lijnen op de nagelplaat.  Er kunnen ribbels ontstaan over de breedte en lengte van de nagels. Over geribbelde nagels over de lengte hoef je je meestal geen zorgen te maken. Dit komt vaak door een normaal verouderingsproces van je lichaam en mogelijk speelt genetische aanleg ook nog een rol. Deze langgerekte ribbels lopen van de rand tot het einde van de nagel. Niet alle groeven zijn dus hetzelfde. Er zijn longitudinale groeven (dus in de lengterichting van de nagels) en transversale groeven (dus groeven overdwars). Transversale groeven over de nagel treden vaak op als gevolg van ziekte of een verwonding aan de nagelwortel.

Nagels

Nagels zijn gemaakt van het stofje keratine. Dit is een sterk en taai, onoplosbaar eiwit. Je nagels kunnen je vaak veel vertellen over je gezondheid. Zo kunnen bijvoorbeeld geribbelde nagels duiden op een onderliggende stoornis of een voedingstekort. De vorm en ligging van de strepen kunnen aanwijzingen geven of er mogelijk sprake is van een gezondheidsprobleem. Verticale ribbels op je vinger- en teennagels ontstaan met name bij ouderen en bij het ouder worden en horen bij het normale verouderingsproces.

Het oppervlak van de nagel heeft van nature verticale strepen. Soms zijn ze echter veel prominenter en geven ze de nagel een onregelmatig uiterlijk. Deze groeven kunnen op één of meer vingers verschijnen. Diep gegroefde nagels zijn niet alleen cosmetisch storend, maar kunnen ook een teken zijn van verschillende processen in het lichaam.

Soorten en oorzaken van ribbels in de nagels

Verticale ribbels in de nagels door veroudering

Net zoals de huid vanaf je dertigste levensjaar tekenen van veroudering kan vertonen, ondergaan ook je nagels leeftijdsgebonden veranderingen. De nagels zelf kunnen dikker of dunner worden, brozer worden, hun gladde vorm verliezen, beginnen te splijten en gemakkelijker breken.

De nagels kunnen ook beginnen met het vormen van een willekeurig aantal verticale ribbels als ze groeien. Verticale ribbels op de nagel ontstaan met name bij ouderen en bij het ouder worden en vormen meestal geen reden tot bezorgdheid. Het hoort bij het normale verouderingsproces waar niemand zich aan kan onttrekken.

Andere oorzaken van verticale nagelribbels

Bepaalde aandoeningen kunnen ook verticale nagelribbels veroorzaken. Dit gaat dan vaak gepaard met andere symptomen die bij deze aandoening horen.

Sommige soorten bloedarmoede kunnen broze nagels, alsook verticale ribbels in de nagels veroorzaken. Bij bloedarmoede kun je ook erg bleke of witte nagels krijgen. Er kan ook koilonychia optreden. Dit is de term voor holle nagels (lepeltjesnagels, spoon nails). Dit is vooral een teken van hypochrome anemie, met name bloedarmoede door ijzertekort. Bij hypochrome anemie is het hemoglobinegehalte van het bloed procentueel sterker gedaald dan het aantal rode bloedcellen. Bij hypochrome anemie is er dus sprake van minder hemoglobine in verhouding tot het aantal erytrocyten. Hierbij denkt men het eerst aan ijzergebrek.¹Ned Tijdschr Geneeskd. 1993;137:490-5

Andere medische aandoeningen die verticale ribbels in de nagel kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

• Trachyonychia: deze term verwijst naar dunne nagels met een ruw oppervlak, waarbij het lijkt alsof de nagels met schuurpapier zijn bewerkt. Het kan idiopathisch (zonder bekende oorzaak) zijn of in het kader van een huidziekte optreden, met name bij alopecia areata (pleksgewijze kaalheid).
• Perifere vaatlijden: als gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose) kan een vaatvernauwing of afsluiting in de slagaders ontstaan. Als dit in de beenslagaders gebeurt, wordt van perifeer arterieel vaatlijden (PAV) gesproken. Dit kan onder meer leiden tot verdikte teennagels met ribbels (vaak met schimmelinfectie) en vertraagde nagelgroei.
• Nagelpsoriasis: dit kan afwijkingen veroorzaken aan de nagel of nagelplaat zelf, maar ook aan het nagelbed dat onder de nagel ligt en waaraan de nagel vastzit. Het kan hierbij gaan om putjes en deukjes.

Ribbels die verschijnen naast andere symptomen zoals ruwe of broze nagels die niet door veroudering zijn veroorzaakt, kunnen een teken zijn van andere medische aandoeningen en moeten door een arts worden gediagnosticeerd.

Horizontale nagelribbels

Diepe horizontale ribbels of groeven, lijnen van Beau genoemd, zijn vaak een symptoom van een ernstige aandoening. De lijnen van Beau kunnen een teken zijn van:

• acute nierziekte
• onbehandelde diabetes
• schildklieraandoening

De lijnen van Beau kunnen ook voorkomen bij mensen die chemotherapie hebben ondergaan. Mensen die de bof of syfilis (een soa) hebben gehad, kunnen ook horizontale ribbels in hun vingernagels en teennagels krijgen. Dit fenomeen kan ook optreden bij ernstige stofwisselingsziekten, een calcium- of zinktekort en huidaandoeningen als pemphigus, roodvonk en mazelen.

Andere oorzaken en symptomen van horizontale ribbels

Nagelpsoriasis

Nagelpsoriasis komt vooral voor in combinatie met psoriasis op de huid, maar kan ook als geïsoleerd verschijnsel optreden.  je kunt psoriasis aan de nagels van je handen en/of psoriasis aan de nagels van je tenen hebben. Klassieke tekenen van nagelpsoriasis zijn putjes in de nagels, het loslaten van de nagel (oncholysis), verkleuring en veranderingen in vorm of dikte.

Spijsverteringsstoornissen

Een goede spijsvertering is belangrijk en zorgt voor een goede opname van voedingstoffen uit het voedsel. Als je voedingsstoffen tekort komt zullen je huid en haren, maar ook je nagels, hier de eerste signalen van laten zien.  Spijsverteringsstoornissen die de opname van voedingsstoffen verstoren, kunnen de groei van nagels verstoren.

De inflammatoire ontstekingsziekten ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, maar ook coeliakie (een auto-immuunziekte die uitgelokt wordt door de inname van gluten), kunnen zorgen voor een slechte opname van de voedingsstoffen uit het voedsel. Als je horizontale groeven op je nagels ziet, dan kan dit duiden op een voedingstekort hebt. Het kan zijn dat je een tekort hebt aan B-complex vitaminen. Mara je nagels hebben ook de mineralen magnesium, calcium, ijzer, zink, natrium en koper nodig.

Chronische stress

Ook chronische stress kan de groei van je nagels verstoren. De stress en vermoeidheid wenden de energie van het lichaam af en houden voedingsstoffen weg van je nagels en haar.

Trauma

Een ongeluk, zoals het per ongeluk slaan met een hamer op je vingernagel, kan leiden tot blauwe plekken onder de nagel en deze kan ook tijdelijk van vorm veranderen.

Geribbelde nagels kunnen een gevolg zijn van trauma aan de nagels, zoals het stoten van de nagel of het kneuzen van de nagelbedden. Dit kan leiden tot vervorming of beschadiging van de nagelplaat, waardoor de nagel geribbeld of gekreukeld kan worden.

Geribbelde nagels door een vitamine B12-tekort

Vitamine B12 is belangrijk voor de gezondheid van je nagels. B12, ook bekend als cobalamine, is een wateroplosbare vitamine die een cruciale rol speelt bij de productie van rode bloedcellen en het behoud van een gezond zenuwstelsel. Het is ook betrokken bij de groei en het onderhoud van huid, haar en nagels.

Een vitamine B12-takort kan leiden tot verschillende klachten en gezondheidsproblemen, waaronder veranderingen in de nagels. Naast geribbelde nagels, kan een B12-tekort ook zorgen voor andere nagelproblemen zoals broze nagels, gespleten nagels of nagels die langzaam groeien.

Middels het handhaven van een gezond dieet met voldoende B12-rijke voedingsmiddelen, zoals vlees, vis, zuivelproducten en eieren, zorg je ervoor dat je voldoende vitamine B12 binnenkrijgt. Soms is echter een supplement nodig , vooral bij mensen die moeite hebben met het opnemen van B12 uit voedsel, zoals ouderen, mensen met bepaalde maag-darmproblemen. Ouderen kunnen moeite hebben met het opnemen van vitamine B12 omdat de productie van maagzuur en de intrinsieke factor afnemen met de leeftijd. Voor vegetariërs en veganisten is het ook verstandig om vitamine B12-supplementen te nemen omdat deze vitamine voornamelijk in dierlijke producten zit.

Een trage schildklier en geribbelde nagels

Schildklierhormoon fungeert als het gaspedaal voor je stofwisseling. Zonder voldoende schildklierhormoon kan je hele systeem vetragen, van top tot teen.

Horizontale lijnen en broze nagels kunnen duiden op een trage schildklier. Mensen met een vertraagde schildklierwerking hebben vaak nagels die gemakkelijk breken. Veel mensen hebben mogelijk ongemerkt het grootste deel van hun leven te maken met een trage schildklier, zonder zich daarvan bewust te zijn. Symptomen zoals een droge huid, broze nagels, dun haar en een vertraagd metabolisme kunnen voorkomen, wat soms tot overgewicht leidt.

Als je vermoedt dat je schildklier niet naar behoren werkt, praat dan met je huisarts over nut en noodzaak van een schildklieronderzoek. Test op TSH, T4 en T3 voor een grondig begrip van je schildkliergezondheid.

Huisarts raadplegen

Aangezien verticale geribbelde nagels meestal een onschuldige oorzaak hebben, is een bezoekje aan de huisarts vaak niet nodig. Hoewel het als cosmetisch storend kan worden ervaren, vormt het geen gevaar voor de gezondheid.

Transversale ribbels komen het meest voor bij een verwonding aan de nagelwortel. Als geribbelde nagels het gevolg zijn van een ziekte, moet worden nagegaan of er naast deze klacht nog andere symptomen merkbaar zijn. Raadpleeg uit voorzorg een arts om ene onderliggende stoornis of aandoening uit te sluiten.

Onderzoek en diagnose

Geribbelde nagels die plotseling verschijnen of gepaard gaan met andere symptomen, dienen zo snel mogelijk door een arts te worden onderzocht. De arts zal informeren naar je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna volgt onderzoek van de nagels en algemeen lichamelijk onderzoek.

Bij vermoeden van een onderliggende aandoening kan aanvullend onderzoek verricht worden, zoals bloedonderzoek of beeldvormend onderzoek.

Wat te doen aan geribbelde nagels?

Als je je erg ongemakkelijk voelt bij de ongevaarlijke ribbels in je vingernagels, kun je regelmatig een schoonheidsspecialiste of een nagelsalon bezoeken ter verzorging van je nagels. Een goede verzorging van de nagels kan helpen. Gebruik regelmatig een nagelolie of -crème.

Er is geen medicamenteuze behandeling voor ribbels in je nagels die ontstaan met het ouder worden. Vaak wordt echter een uitgebalanceerde voeding geadviseerd zodat je je lichaam van alle belangrijke voedingsstoffen voorziet. Je dient ook gedurende de dag voldoende vocht (water) te drinken. De volgende voedingsstoffen kunnen de conditie van de nagels ten goede komen:

• Biotine of vitamine B8 (o.a. in eieren, lever, melk, noten en pinda’s).
• Vitamine B5 (o.a. in avocado’s, champignons, pijnboompitten, volkorenproducten).
• Vitamine B12 (komt voor in dierlijke producten zoals vlees, vis, zuivel en eieren).
• Vitamine A (o.a. in spinazie, wortelen, boerenkool, pompoen)
• IJzer (heemijzer zit alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis en kip en non-heemijzer zit vooral in plantaardige voedingsmiddelen, zoals brood en volkorenproducten, peulvruchten, noten en in verschillende groene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi en snijbiet).
• Zink (o.a. in walnoten, champignons en linzen).

Als de ribbels zijn veroorzaakt door chronische stress, dan zijn ontspanningsoefeningen raadzaam. Wat ook helpt is om erover te praten met iemand die je vertrouwt. Ook is het opschrijven in een dagboekje waarover je piekert zinvol. Je schrijft het dan als het ware van je af. Blijf vooral goed voor jezelf zorgen met gezonde en gevarieerde voeding, dagelijks bewegen (en frequent sporten) en voldoende ontspanning.

Behandeling van geribbelde nagels als gevolg van trauma kan bestaan uit het beschermen van de nagels totdat ze genezen zijn, en eventueel het verwijderen van de beschadigde delen van de nagel. Als de symptomen aanhouden of er is een infectie, raadpleeg dan je huisarts.

Prognose

Meestal zijn ribbels in vingernagels normale tekenen van veroudering. Soms kunnen ribbels of andere nagelafwijkingen worden veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Raadpleeg in dat geval je huisarts.

Preventie

Niet iedereen zal ribbels in zijn of haar vingernagels krijgen naarmate ze ouder worden. aanleg speelt hierbij ook een rol. Het eten van een gevarieerd en gezond dieet is in ieder geval zinvol om je nagels gezond en sterk te houden.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over geribbelde nagels, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.