Je lies is een huidplooi die de grens vormt tussen een bovenbeen en het onderlijf. Je hebt twee liezen: een rechter lies en een linker lies. Meestal wordt pijn in de lies bij een vrouw veroorzaakt door een blessure van een van de structuren in de been die aan je lies hechten, zoals een gescheurde of overbelaste spier, ligament of pees. Vaak gaat het hierbij om overbelaste adductoren, die zich aan de binnenkant van de dij bevinden. De adductoren zijn de spieren die aan de binnenzijde van het bovenbeen lopen. Dit soort liesblessures is meestal het gevolg van overbelasting en komt veel voor bij lichamelijk actieve mensen. Ook darmproblemen, zwangerschap of een liesbreuk kunnen liesklachten veroorzaken.
De lies is het gebied vanaf het einde van je buik tot het begin van je benen. In dit gebied liggen lymfeklieren. De liesband is een band dwars in de liesplooi. Het lieskanaal loopt hier overheen. Dit is de plek waar verschillende structuren door de voorste buikwand heenlopen. Door het lieskanaal loopt bij de vrouw de ronde baarmoederband. Onder de liesband lopen spieren, bloedvaten, lymfevaten en zenuwen.
Pijn in de lies
Liespijn kan variëren in ernst van kan mild tot ernstig. Bij vrouwen zijn er specifieke (anatomische) factoren die kunnen leiden tot liespijn.
Bijkomende symptomen
Uitstralingspijn
Liespijn kan steeds aanwezig zijn of alleen bij opstaan of lopen. De pijn kan ook komen en gaan. Pijn in de lies kan uitstralen naar het been, de heup, de onderbuik of genitaliën.
pijn en/of irritatie in de lies dan wel aan de binnenzijde van het bovenbeen
stijfheid in de lies (stijve lies) of aan de binnenzijde van het bovenbeen
pijn bij het naar binnen bewegen van het been of buigen van de heup, vooral als dit krachtig gebeurt
pijnklachten tijdens het rekken van de aangedane spieren
een verhoogde spierspanning in het bovenbeen, wat een strak en hard gevoel kan geven
soms heb je last van opstartklachten in de ochtend (bij overbelasting)
de pijn treedt vooral op tegen het einde van een zware belasting en verergert dan
Meestal zijn er geen uitwendige symptomen bij liespijn. Je kan echter diepe pijn voelen in de onderbuik, het bekken en de liesstreek. Plotselinge bewegingen veroorzaken vaak extra pijn.
Oorzaken van liespijn bij een vrouw
Insufficiënte bekkenvenen
Liespijn of liesdruk kan duiden op een vasculaire aandoening. Insufficiënte bekkenvenen is een vasculaire aandoening die de aderen van het bekkengebied treft. Hierbij is er geen goede afvoer van bloed uit het gebied. Het komt het meest voor bij vrouwen die meer dan één bevalling hebben gehad.
Risicofactoren van een vasculaire aandoening zijn onder meer:
Meerlingzwangerschappen: deze vergroten de kans op het ontwikkelen van insufficiënte bekkenvenen.
Leeftijd: een vasculaire aandoening treedt meestal op tijdens de vruchtbare jaren of daarna.
Familiegeschiedenis van veneuze insufficiëntie of vaatziekte.
Obesitas: fors overgewicht verhoogt de kans op het ontwikkelen van vasculaire aandoeningen, waaronder insufficiënte bekkenvenen.
Andere mogelijke symptomen van insufficiënte bekkenvenen zijn onder meer:
Chronische pijn/druk in de lies gedurende meer dan 6 maanden.
Een ongewone mate van ongemak bij menstruatiecycli.
Bekkenpijn tijdens en/of na geslachtsgemeenschap.
Een vol gevoel in het bekkengebied, vaginaal gebied, schaamlippen en/of perineum of damstreek (het geheel van de spieren die de binnenwand van het kleine bekken bedekken tussen de anus en de vulva).
Zwelling in de vagina, schaamlippen en/of perineale regio.
Spataderen.
Blessure of overbelasting
De meest voorkomende oorzaak van pijn in de lies is een spierscheurtje of overbelaste spier in het been. Meestal raken de adductoren geblesseerd. Dit is een spiergroep die in de lies liggen en die hun oorsprong hebben op het schaambeen van het bekken en aanhechten aan de binnenzijde van het bovenbeen. Je hebt deze spieren nodig om je been naar het lichaam toe te bewegen.
Een verrekte lies is de voornaamste oorzaak van pijn in de lies, vooral actieve mensen of mensen die recentelijk hun activiteitenniveau hebben veranderd of verhoogd. Het gaat hierbij om een overstrekking of scheurblessure aan de spieren van de binnenkant van de dij of de voorkant van de heup.
cyste van Nuck
Een cyste van Nuck is een met vocht gevulde zwelling in de lies. Soms gaat dit gepaard met pijn in de lies. Een enkele keer is de cyste zichtbaar als een zwelling van de schaamlip of een bult op de schaamlip.
Heupartrose
Een vrij veelvoorkomende oorzaak van liespijn is heupartrose. Artrose komt vaak voor bij oudere mensen, maar het kan ook voorkomen bij mensen van middelbare leeftijd. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vooral na de menopauze loopt een vrouw meer risico.
Bij artrose heb je last van pijn, stijfheid en moeite met bewegen. Bij heupartrose wordt het kraakbeen in het heupgewricht dunner. Dit leidt tot klachten als pijn en stijfheid in de lies, bil en bovenbeen. Pijn is meestal erger in de ochtend of nadat je een tijdje hebt gezeten of gelegen.
Liesbreuk
Een liesbreuk duidt op een zwakke plek in de buikwand. Hierdoor kan buikvlies, buikvet of een stuk darm uitpuilen. Je herkent een liesbreuk aan een zwelling in de lies. De zwelling is vooral zichtbaar als je staat, hoest of perst. Bij een vrouw kan de zwelling doorlopen tot aan de schaamlip.
Gebroken heup
Vrouwen van middelbare leeftijd en oudere vrouwen hebben een verhoogd risico op botbreuken. Dit is gerelateerd aan osteoporose (botontkalking). Na de overgang worden er nauwelijks nog vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen) aangemaakt. Deze hormonen zijn bij vrouwen belangrijk bij het vernieuwen van het bot. De heup is een van de meest kwetsbare gebieden voor een breuk. Een gebroken heup treedt meestal op na een val of een scherpe draai.
De pijn van een heupfractuur is acuut en treedt onmiddellijk op. Het is vaak onmogelijk om je been te belasten. Een heupfractuur moet worden gediagnosticeerd via röntgenfoto’s en vereist onmiddellijke stabilisatie en vaak een operatie.
Een verkort en naar buiten gedraaid rechterbeen, bij een patiënt met een heupfractuur / Bron: Wikimedia Commons
Het meest bekend is de blaasontsteking. Dit wordt vaak veroorzaakt door een bacterie, die zich meestal via de plasbuis in de blaas nestelt. Het is een van de meest voorkomende bronnen van liespijn bij vrouwen. Andere mogelijke klachten zijn:
Appendicitis of blindedarmontsteking is een (meestal plotseling ontstane) ontsteking van de blindedarm. De blindedarm (de appendix) is een wormvormig aanhangsel van de darm. Het bevindt zich waar de dunne darm overgaat in de dikke darm. Dat is rechtsonder in de buik.
De oorzaak dat een blindedarm ontstoken raakt, is niet duidelijk. Zo’n 1 op de 15 mensen krijgt ooit een blindedarmontsteking. Het komt vaak bij jonge mensen voor.
De pijn is meestal gelokaliseerd rechtsonder (pijn in de rechteronderbuik). Het treedt meestal plotseling op. de pijn wordt steeds erger. Het kan eerst komen en gaan en dan binnen een paar dagen drastisch toenemen.
Endometriose
Endometriose treedt op wanneer weefsel dat lijkt op baarmoederweefsel, buiten de baarmoeder begint te groeien. Het weefsel werkt op dezelfde manier als het normale baarmoederslijmvlies: het bouwt op en breekt af als onderdeel van de menstruatiecyclus.
Omdat dit weefsel het lichaam niet kan verlaten, komt het vast te zitten. Dit leidt tot irritatie en littekens van de omliggende organen. De aandoening kan erg pijnlijk zijn, maar is meestal het ernstigst tijdens de menstruatie.
Bij een pijnlijke zwelling in de lies bij een vrouw in de vruchtbare levensperiode dient endometriose van het ligamentum teres uteri (een restant van het gubernaculum) overwogen worden.1Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2073-5 Gedurende de embryonale ontwikkeling speelt het gubernaculum een rol speelt bij het indalen van de eierstokken.
Zwangerschap
Als je zwanger bent, dan kun je om verschillende redenen last krijgen van liespijn. Ten eerste zet de baarmoeder uit naar mate je ongeboren kindje groter wordt. Dit veroorzaakt pijn op veel plaatsen in de buik. Ten tweede kan in een later stadium het hoofd van de baby in het bekkengebied drukken. Dit kan intermitterende of continue liespijn veroorzaken.
Ten slotte kan varicositas van het ligamentum teres uteri (voorheen ook: ligamentum rotundum) de oorzaak zijn van de liespijn tijdens de zwangerschap.2Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A169 Dit ligament verbindt je lies met je baarmoeder en kan opzwellen.
Nierstenen
Een niersteen is een klein steentje dat wordt gevormd door de samenklontering van onoplosbare kristallen in je urine. Nierstenen kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder niet genoeg water drinken of te veel suiker of zout eten.
Een niersteen veroorzaakt geen pijn totdat hij beweegt en vast komt te zitten. Normaal gesproken passeert een niersteen de urinewegen op natuurlijke wijze. Het proces is pijnlijk maar niet gevaarlijk. In sommige gevallen is de steen te groot om te passeren, in welk geval een uroloog de steen zal verwijderen.
Illustratie van een niersteen
Eierstokcyste
Een eierstokcyste is een met vocht gevulde holte op de eierstok van een vrouw. Ze komen vrij vaak voor en komen vaak voor tijdens de eisprong.
De meeste eierstokcysten veroorzaken geen symptomen. Naast pijn in de lies, kun je last hebben van een opgeblazen gevoel, obstipatie, abnormale menstruatie, misselijkheid en braken. Gewoonlijk verdwijnt een eierstokcyste vanzelf binnen één tot drie maanden.
Behandelingen van liespijn bij vrouwen
Milde pijn in de lies bij een vrouw kan worden behandeld door vrij verkrijgbare pijnstillers (paracetamol). Of door zachte massage van het getroffen gebied, rug en heupen. Soms helpen dagelijkse oefeningen en rekoefeningen die zijn voorgeschreven door de huisarts of fysiotherapeut. De huisarts kan desgewenst (sterkere) ontstekingsremmende medicijnen voorschrijven. Hormonale medicatie kan endometriose afremmen of tot stilstand brengen.
Matige tot ernstige pijn in de lies kan verdere behandeling nodig hebben. Een gebroken bot of een liesbreuk kan een operatie vereisen. Bij endometriose kan de gynaecoloog cysten en/of verklevingen tijdens een kijkoperatie of een buikoperatie verwijderen om pijn te verminderen. Bij een blindedarmontsteking is snel een behandeling nodig. Vaak betreft dit een operatie.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over liespijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
