Last Updated on 7 februari 2024 by M.G. Sulman
Een zwelling in de lies kan worden veroorzaakt door de cyste van Nuck. Hierbij hoopt zich vocht op in het zogeheten ‘kanaal van Nuck’. Dit is een structuur in de lies die normaliter tijdens het eerste levensjaar dichtgaat. Bij sommige meisjes blijft dit kanaal bestaan, waardoor er zich vocht in kan ophopen en er een cyste ontstaat. Als een Nuck-cyste klachten geeft kan deze bijvoorbeeld laparoscopisch verwijderd worden.
Wat is een cyste van Nuck?
Een cyste van Nuck is een aandoening waarbij er een abnormale ophoping van vocht ontstaat in het kanaal van Nuck. Het is een zwelling in het lieskanaal bij de vrouw die berust op een niet of niet geheel geoblitereerde processus vaginalis. Een dergelijke cyste veroorzaak vaak geen symptomen. Het wordt vaak bij toeval ontdekt tijdens een lichamelijk onderzoek.
Naamgeving
De cyste van Nuck is genoemd naar de Nederlandse anatoom Anton Nuck (1650-1692). Hij beschreef het kanaal van Nuck in 1691 voor het eerst.
Synoniemen
Een cyste van Nuck wordt ook wel een hydrocele van de processus vaginalis genoemd.
Wat is het kanaal van Nuck?
Het kanaal van Nuck is een embryonaal kanaal of een uitstulping van het buikvlies die doorloopt in het lieskanaal. Het kanaal van Nuck verdwijnt normaal gesproken tijdens de ontwikkeling, maar in zeldzame gevallen kan het aanwezig blijven.
Symptomen cyste van Nuck: zwelling in de lies
Vaak is het asymptomatisch. Als er toch symptomen optreden, kunnen deze bestaan uit:
- Een zwelling in de lies
- Pijn of een trekkend gevoel in de lies
- Gevoeligheid of irritatie van de huid rond de zwelling
- Moeite met lopen of zitten als de cyste groot is
- Sporadisch is de cyste zichtbaar als een zwelling van de schaamlip of een bult op de schaamlip
Een geïnfecteerde cyste van Nuck kan leiden tot roodheid, warmte, pijn en zwelling van de liesstreek. Ook kan er dan koorts optreden.
Wat is de kans dat de cyste van Nuck groter wordt?
Een cyste van Nuck kan groter worden, maar het is moeilijk om te voorspellen wat de kans daarop is. Dit hangt af van verschillende factoren, waaronder de individuele kenmerken van de cyste. Over het algemeen kan een cyste van Nuck stabiel blijven in grootte en gedurende een langere periode mogelijk niet in omvang toenemen.
Een cyste van Nuck kan soms ook in omvang toenemen. Factoren die van invloed zijn op de groei, zijn onder andere ontsteking, infectie of andere onderliggende aandoeningen. Hormonale veranderingen kunnen ook van invloed zijn op de grootte van de cyste.
Complicaties
Over het algemeen treden er geen complicaties op. Mogelijke complicaties zijn:
Infectie
De cyste van Nuck kan geïnfecteerd raken, wat kan leiden tot de verschijnselen roodheid, zwelling, pijn en koorts.
Chronische pijn
De cyste van Nuck leiden tot aanhoudende pijn, vooral als deze groot is of op zenuwen of bloedvaten drukt.
Recidief
Na een operatieve verwijdering van de cyste van Nuck, kan deze soms terugkeren. Dit gebeurt echter zelden.
Onderzoek en diagnose
Een zwelling in de lies kun je het beste laten beoordelen door een arts. Deze kan bepalen of het gaat om een cyste van Nuck of dat er sprake is van andere aandoeningen, zoals een liesbreuk of een tumor.
De diagnose van een cyste van Nuck wordt meestal gesteld op basis van een vraaggesprek met de arts over je klachten, je medische voorgeschiedenis, een lichamelijk onderzoek en beeldvormend onderzoek.
De arts kan een zwelling in de liesstreek voelen. Hij zal deze onderzoeken op grootte, consistentie, gevoeligheid en mobiliteit. De arts zal ook beoordelen of de zwelling naar beneden geduwd kan worden in de richting van de schaamlippen, wat kenmerkend is voor een cyste van Nuck.
Beeldvormende onderzoeken zoals een echografie of een CT-scan kunnen helpen om de diagnose te bevestigen en andere mogelijke oorzaken van de zwelling uit te sluiten, zoals een liesbreuk of tumor.
De arts kan zo nodig een monster van de inhoud van de cyste nemen om te onderzoeken op tekenen van infectie of kanker.
Behandeling cyste van Nuck
Afwachtend beleid
De behandeling van een cyste van Nuck is onder meer afhankelijk van (de ernst van) je klachten. Veelal kan de arts een expectatief beleid in acht nemen. Dus even afwachten hoe het ziektebeeld verloopt. Indien de cyste klein is en geen ongemak veroorzaakt, hoeft er niets te gebeuren en kan de arts regelmatig controleren op eventuele veranderingen.
Chirurgische verwijdering
Als de cyste echter groter wordt, pijnlijk is of andere ongemak veroorzaakt, kan een chirurgische ingreep worden overwogen. Er zijn grofweg twee chirurgische opties beschikbaar1Piazze, Juan. (2016). Cyst of Canal of Nuck: Our Experience. Obstetrics and Gynaecology Cases – Reviews. 3. 10.23937/2377-9004/1410097.:
Excisie van de cyste
Dit houdt in dat de cyste wordt verwijderd via een chirurgische incisie. Het omliggende weefsel kan ook worden verwijderd om het risico op terugkeer te verminderen.
- Voordelen:
- Volledige verwijdering van de cyste, waardoor het risico op terugkeer wordt verminderd.
- Kan worden uitgevoerd onder lokale anesthesie.
- Nadelen:
- Vereist een chirurgische incisie, wat kan leiden tot littekens.
- Mogelijk langere hersteltijd dan de andere behandeling.
Laparoscopische chirurgie
Bij deze minimaal invasieve procedure worden kleine incisies of sneetjes gemaakt. Door een
van deze sneetjes brengt de arts een laparoscoop naar binnen. Dit is een lange dunne buis met een camera. Het beeld verschijnt meestal op een televisiescherm, de monitor. Via de andere sneetjes brengt de chirurg instrumenten in waarmee de cyste verwijderd wordt. De operatie is voor de medewerkers op de monitor te volgen. Deze ingreep kan een kortere hersteltijd en minder postoperatieve complicaties met zich meebrengen.
- Voordelen:
- Minimaal invasieve procedure met kleinere incisies, wat kan resulteren in minder postoperatieve pijn, sneller herstel en kleinere littekens.
- Vermindert het risico op terugkeer van de cyste.
- Nadelen:
- De chirurg moet bij laparoscopie veel meer dan bij open chirurgie vertrouwen op het zicht en kan hij minder vertrouwen op zijn tastzin.
- Kan duurder zijn dan de andere optie. Een laparoscopie vergt namelijk aangepaste instrumenten voor éénmalig gebruik. Dit maakt de operatie dikwijls duurder dan een open procedure.
Prognose
De prognose voor een cyste van Nuck is over het algemeen zeer gunstig. De cyste is goedaardig en veroorzaakt zelden ernstige complicaties. Met de juiste behandeling en opvolging kunnen de meeste patiënten volledig herstellen.
Als een cyste van Nuck klein is en geen klachten veroorzaakt, kan een afwachtend beleid worden gevolgd. Regelmatige controle door de arts kan nodig zijn om eventuele veranderingen in grootte of klachten op te volgen.
In gevallen waarin een chirurgische ingreep nodig is, zoals excisie van de cyste of laparoscopische chirurgie, is de prognose over het algemeen goed. Deze ingrepen hebben als doel de cyste volledig te verwijderen en het risico op terugkeer te minimaliseren. Het herstelproces varieert, maar de meeste vrouwen herstellen zonder blijvende complicaties.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een cyste van Nuck, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
Ik heb zo’n Nuck cyste. Het komt weinig voor heb ik begrepen. Heb daarnaast slechte ervaringen met 20 jaar misdiagnoses voordat endometriose werd vastgesteld. Heb moeite met de afwezigheid van welke aanwijzing dan ook over hoe zo’n cyste zich kan ontwikkelen en wat de voors en tegens zijn van al dan niet laten verwijderen. Het zit er nu een klein jaar, wordt volgens mij groter en krijg steeds wat meer last. Waar kan ik meer informatie vinden hierover of over ervaringen van anderen of van artsen?
Hallo Diana,
Bedankt voor je reactie. Ik heb het artikel aangevuld!
Beste M.G. Sulman,
Ik heb uw artikel over Cystes van Nuck gelezen. Ik wilde u vragen: is er een mogelijkheid dat als een meisje van 3 jaar oud zo een cyste krijgt dat het ontstaan daarvan uitgelokt is door seksueel misbruik, of is dat uitgesloten?
Met vriendelijke groet,
Een bezorgde ouder
Het is mogelijk dat een meisje van 3 jaar oud een cyste van Nuck ontwikkelt, ofschoon dat vrij zeldzaam is. Soms kan het procesus vaginalis bij meisjes niet volledig sluiten tijdens de embryonale ontwikkeling. Later in het leven kan hierdoor een cyste ontstaan.
Cystes van Nuck worden niet veroorzaakt door seksueel misbruik. Het heeft te maken met de embryonale ontwikkeling, zoals in het artikel uiteengezet.
Seksueel misbruik kan echter wel tot fysieke en medische problemen in het genitale gebied leiden. Deze problemen kunnen variëren van verwondingen tot ontstekingen en infecties. Bij vermoeden van seksueel misbruik bij een kind, is het uitermate belangrijk om deze zorgen serieus te nemen en de juiste stappen te ondernemen, zoals het inschakelen van professionele hulpverleners en autoriteiten.
Bij mij is ook de diagnose gesteld voor de cyte van nuck (afgelopen week) d.m.v echografie, het bultje geeft weinig ongemak en verandert eigenlijk dagelijks van formaat. Er is mij geadviseerd (door de chirurg) om voorlopig niks te doen aangezien ik weinig klachten heb en een ingreep ook de nodige complicaties met zich mee kan brengen.
Als de klachten verergeren zou het chirurgisch verwijderd kunnen worden.
Mijn dochter van 9 jaar is het nu vastgesteld. De eerste keer was 3 jaar geleden, toen al onderzoeken maar waren hier en daar nog twijfels wat het was. Nu goed op de echo te zien en conclusies kunnen trekken. Maar dochter heeft er ook steeds meer last van. We zijn nu afwachtend op wat de huisarts hiermee wilt doen.
Bij mij ontstonden de klachten in mijn eerste zwangerschap na ongeveer 10 weken. De rest van de zwangerschap enorm veel pijnklachten gehad waardoor ik in alle ADL gehinderd was. Na de keizersnede waren mijn klachten gelijk weg. De chirurg adviseerde afwachtend beleid omdat ik op dat moment geen klachten had. Hij zei dat er weinig bekend was over recidief bij een volgende zwangerschap. Op het moment 10 weken zwanger van ons tweede wonder en de klachten zijn weer begonnen. Er werd gezegd dat er tijdens een zwangerschap ze adviseren dit niet te opereren.
Nog meer mensen ervaringen met pijnklachten in zwangerschap met cyste van Nuck?
Momenteel heb ik 3,5 jaar last van de cyste. Deze is snel ontstaan na de 1e corona vaccinatie. Lange tijd op en af in grootte. Sinds dit jaar ook aan de andere zijde een cyste in de lies.
Chirurg wil beide zijden de cyste verwijderen. Deze chirurg heeft niet eerder operatie uitgevoerd. Heeft iemand ervaring met operatie van deze cyste? Kom graag in contact om ervaringen met mij te delen.
Vier jaar terug ben ik geopereerd aan mijn cyste en is deze verwijderd. Deze chirurg had dit ook nog nooit gedaan. De cyste is verwijderd, maar ik heb er levenslang extreem lymfeoedeem aan overgehouden in mijn been. Als er niet zorgvuldig genoeg wordt gehandeld is dit een risico die je echt niet wilt hebben. Ik raad aan er goed over na te denken/ een ervaren chirurg op dit gebied te zoeken.
Kan je aangeven waar jij geopereerd bent.
Ben (in het algemeen) benieuwd hoe je zkh vindt met ervaring. Heb ook deze diagnose.
Sinds ruime tijd C v Nuck.
Sinds dit jaar andere lies dezelfde cyste.
Kennen jullie een chirurg die cyste van N heeft verwijderd?
Goedendag,
Eerder al een cyste gehad de cyste bartholin. Dit kwam niet erg veel voor gaf de huisarts aan. Deze is van zelf weggegaan. Van de week begon mijn schaamlip op te zwellen en zat er een bultje op mijn schaamlip een hard bultje. Dag erna voelde ik de huid trekken en verdikt raken tot aan mijn rechter lies. De zwelling is nu een lange staaf, als je er op drukt is het pijnlijk. Als ik er niet aan zit dan voelt je het wel want het trekt en een ander gevoel wat ik niet kan omschrijven. Kan dit nu de cyste van nuck zijn, ik denk het wel.