Cyclisch braken syndroom: symptomen en oorzaken zonder oorzaak braken

Last Updated on 27 augustus 2024 by M.G. Sulman

FAQ: Cyclisch braken syndroom (CVS) – Wat je moet weten

Wat is CVS eigenlijk?

CVS is een mysterieuze aandoening waarbij je plotseling te maken krijgt met intense aanvallen van misselijkheid en braken, zonder duidelijke reden.

Wie krijgt CVS?

Iedereen kan CVS ontwikkelen, maar het begint vaak al op jonge leeftijd, soms tussen de 3 en 7 jaar.

Hoe lang duurt een aanval?

Een aanval kan kort zijn en slechts een paar uur duren, maar soms gaat het dagenlang door.

Wat veroorzaakt deze aanvallen?

Hoewel niemand het precies weet, kunnen stress, voeding en migraine vaak de boosdoeners zijn die een episode uitlokken.

Hoe weten artsen dat het CVS is?

Artsen stellen de diagnose door naar je symptomen te kijken en andere mogelijke oorzaken van misselijkheid en braken uit te sluiten.

Heeft CVS iets met migraine te maken?

Ja, CVS en migraine lijken vaak hand in hand te gaan, vooral bij mensen die al een geschiedenis van migraine hebben.

Kun je van CVS genezen?

Er is geen definitieve genezing, maar door triggers te vermijden en medicijnen te gebruiken, kun je de aanvallen vaak onder controle houden.

Wat zijn veelvoorkomende triggers?

Triggers zijn stress, bepaalde etenswaren zoals chocolade of kaas, slaapgebrek en zelfs sterke emoties zoals opwinding.

Hoe behandel je CVS?

Behandeling varieert van medicijnen tegen migraine en misselijkheid tot het aanpassen van je leefstijl om nieuwe aanvallen te voorkomen.

Gaat CVS ooit weg?

Voor sommige kinderen verdwijnt CVS na verloop van tijd, maar bij volwassenen kan het blijven optreden, ofschoon de aanvallen minder frequent kunnen optreden.

Wat is het cyclisch braken syndroom?

Het cyclisch braken syndroom (CVS) is als een onverwachte storm die je zonder waarschuwing overvalt. Plotseling, uit het niets, voel je hevige misselijkheid opkomen, gevolgd door intense braakaanvallen die je volledig uit het veld slaan. Deze aanvallen kunnen uren of zelfs dagen duren, alsof je vastzit in een draaikolk zonder controle. Dan, net zo plotseling als het begon, keert de rust terug en voel je je weer normaal, alsof er niets is gebeurd. Maar je weet dat de storm op elk moment weer kan toeslaan.

Wat CVS zo vreemd maakt, is de voorspelbaarheid van het onvoorspelbare. De aanvallen lijken een vaste routine te volgen, alsof ze een geheime klok in je lichaam hebben gevonden: ze beginnen vaak op hetzelfde moment van de dag, duren ongeveer even lang, en raken telkens dezelfde intensiteit. Het voelt alsof je lichaam een eigen ritme heeft waar je geen invloed op hebt.

Hoewel CVS vaker begint bij kinderen tussen de 3 en 7 jaar, is het geen kinderziekte die je ontgroeit. Steeds meer volwassenen ontdekken dat ze met dezelfde mysterieuze aanvallen te maken krijgen. De diagnose is echter een uitdaging, omdat braken bij zoveel verschillende aandoeningen voorkomt. Het is alsof je moet navigeren door een doolhof van mogelijkheden voordat je bij de juiste oorzaak uitkomt: CVS.

Zodra je de diagnose hebt, draait alles om het vinden van manieren om de storm te bedaren. Je begint je levensstijl te veranderen, op zoek naar de triggers die de aanvallen oproepen. Misschien merk je dat stress de boosdoener is, of dat bepaalde voedingsmiddelen je lichaam uit balans brengen. Je leert hoe je de triggers kunt vermijden, alsof je een persoonlijke handleiding voor je lichaam aan het schrijven bent. Daarnaast krijg je misschien medicijnen voorgeschreven die de hevigheid van de aanvallen kunnen verminderen, zoals anti-misselijkheidsmiddelen of migrainebehandelingen.

Je kunt de aanvallen niet volledig voorkomen, maar je kan wel leren ermee om te gaan. Je begrijpt je lichaam beter, weet wanneer een aanval op de loer ligt, en bereidt je voor. Het blijft een spel van balans, maar met de juiste strategie kun je de controle weer terugkrijgen. En ondanks dat CVS een raadsel blijft voor de medische wereld, geef je niet op – je houdt vast aan de kalmte tussen de stormen door en bouwt je leven opnieuw op, stukje bij beetje.

Symptomen van het cyclisch braken syndroom (CVS)

Vier fasen

Het cyclisch braken syndroom (CVS) wordt gekenmerkt door plotselinge, intense episodes van misselijkheid en braken die zich herhalen in een voorspelbaar patroon. Deze episodes verlopen meestal in vier fasen:

1. Prodroomfase: Deze fase markeert het begin van een episode. Je voelt je misselijk en zweterig, vaak uren voordat het braken begint. Voor de meeste mensen gebeurt dit in de vroege ochtenduren.
2. Braakfase: In deze fase begint het braken, soms meerdere keren per uur. Bij kinderen kan dit braken krachtig zijn (projectielbraken). Deze fase kan enkele uren tot zelfs dagen duren. De intensiteit van deze fase is vaak zo hevig dat je bedlegerig bent en niet met anderen kunt praten.
3. Herstelfase: Misselijkheid en braken beginnen geleidelijk af te nemen en je begint je beter te voelen.
4. Goede fase: Je voelt je weer normaal, zonder symptomen, totdat de volgende episode zich aandient.

Bijkomende klachten

Aanvullende Symptomen van CVS:

• Buikpijn: Intense krampen of ongemak in de buik.
• Diarree: Frequente, dunne ontlasting tijdens de episodes.
• Duizeligheid of vertigo: Een gevoel van draaien of verlies van evenwicht.
• Overmatig kwijlen of spugen: Overmatige speekselvorming.
• Extreme dorst: Gevoel van uitdroging en sterk verlangen naar vocht.
• Verminderde eetlust: Een afname van de eetlust, vaak door de misselijkheid.
• Bleke huid: De huid kan lichter of uitgewassen lijken, vaak door vermoeidheid of uitdroging.
• Ernstige hoofdpijn en vermoeidheid: Hevige hoofdpijn of migraine, vaak gepaard met extreme vermoeidheid.
• Overgevoeligheid voor licht of geluid: Een verhoogde gevoeligheid voor fel licht of harde geluiden.
• Lichte koorts: Een milde koorts, meestal onder de 38,33°C.
• Droog braken (retching): De neiging om te braken zonder dat er daadwerkelijk iets uitkomt.

Deze symptomen kunnen het dagelijks leven ernstig verstoren, maar na afloop van een episode herstellen de meeste mensen volledig totdat de volgende cyclus aanvangt.

Mogelijke oorzaken van ‘braken zonder oorzaak’

Er is geen enkele specifieke oorzaak van het cyclisch braken syndroom (CVS) bekend. In plaats daarvan kunnen verschillende factoren een rol spelen, waaronder:

• Problemen met de hersen-darm as: Problemen in de communicatie tussen de hersenen en de zenuwen in je maag-darmstelsel kunnen leiden tot ongecontroleerd braken. Sommige wetenschappers beschouwen CVS als een aandoening van de hersen-darm as.
• Veranderingen of disbalans in je autonome zenuwstelsel: Het autonome zenuwstelsel reguleert onbewuste functies zoals je hartslag, bloeddruk en de braakreflex. Een verstoring in dit systeem kan braken uitlokken.
  Migraine: Migrainehoofdpijn komt voor bij tot 80% van de kinderen en 25% van de volwassenen met CVS. Een migraine is veel intenser dan een gewone hoofdpijn en vertoont overeenkomsten met CVS, zoals het gevoel dat een episode op komst is. Veel mensen met CVS hebben familieleden die ook migraine hebben.
• Abnormaal mitochondriaal DNA: Mitochondriën leveren energie aan cellen. Abnormale instructies voor de werking van mitochondriën (door ziekte, genetische aandoeningen of blootstelling aan medicijnen of gifstoffen) kunnen de energievoorziening verstoren, wat leidt tot problemen met zenuwcellen in de darm. Dit kan ongecontroleerd braken veroorzaken.

Triggers

Bepaalde omstandigheden, gebeurtenissen en emotionele toestanden kunnen een braakepisode uitlokken, zoals:

• Seizoensveranderingen (symptomen komen vaker voor in de herfst en winter).
• Reacties op voedsel zoals chocolade, kaas, cafeïne of MSG (E621).
• Verhoogde positieve emoties, zoals opwinding (bij kinderen).
• Paniekaanvallen, stress en angst (bij volwassenen).
• Allergieën, sinusinfecties of de griep.
• Fysieke uitputting.
• Langdurig vasten.
• Langdurig gebruik van cannabis.
• Menstruatieperiodes.
• Wagenziekte of bewegingsziekte.

Onderzoek en diagnose

Het vaststellen van cyclisch braken syndroom is als het oplossen van een puzzel; artsen moeten stukje bij beetje informatie verzamelen. Ze baseren de diagnose op een combinatie van je medische voorgeschiedenis, een lichamelijk onderzoek, het patroon van je symptomen, en diverse medische tests. Het doel is om andere mogelijke oorzaken van misselijkheid en braken uit te sluiten, zodat CVS als de overblijvende diagnose kan worden bevestigd.

Stap 1: Je verhaal vertellen (Familie- en medische geschiedenis

Je arts begint door naar je verhaal te luisteren. Heb je in het verleden last gehad van gezondheidsproblemen zoals migraine, het prikkelbare darm syndroom (IBS), of vertraagde maaglediging (gastroparese)? Misschien zijn er familieleden die soortgelijke klachten hebben, of heb je ooit mentale problemen ervaren? Je arts zal ook vragen stellen over je gebruik van middelen zoals marihuana en of je rookt. Al deze details helpen bij het leggen van verbanden die naar CVS kunnen wijzen.

Stap 2: Lichamelijk onderzoek – een kijkje onder de motorkap

Tijdens het lichamelijk onderzoek gaat je arts systematisch te werk: hij bekijkt je lichaam, luistert naar eventuele afwijkingen in je buik, onderzoekt of er sprake is van gevoeligheid of pijn, en controleert je zenuwfunctie, spierkracht, reflexen en evenwicht. Dit onderzoek helpt om uit te sluiten dat er geen andere onderliggende problemen spelen.

Stap 3: Het herkennen van patronen – de cyclische dans van symptomen

Voor kinderen en volwassenen gelden er verschillende patronen die artsen doen vermoeden dat CVS de boosdoener is.

• Bij kinderen wordt CVS vaak vermoed als je kind minstens vijf episodes van braken heeft gehad in een willekeurig tijdsbestek, of minstens drie episodes in een periode van zes maanden. Deze aanvallen duren ergens tussen de 1 uur en 10 dagen en komen minimaal één keer per week voor. De episodes lijken meestal sterk op eerdere aanvallen: ze beginnen rond hetzelfde tijdstip, duren ongeveer even lang, en vertonen dezelfde symptomen en intensiteit. Tijdens deze aanvallen braakt je kind minstens vier keer per uur, gedurende minimaal één uur.
• Bij volwassenen is het patroon enigszins anders. CVS wordt vaak vermoed wanneer er in het afgelopen jaar minstens drie afzonderlijke aanvallen zijn geweest, waarvan twee in de afgelopen zes maanden. De episodes beginnen vaak op dezelfde tijd van de dag, duren minder dan een week en lijken sterk op eerdere aanvallen. Tussen de episodes door is er meestal geen sprake van misselijkheid of braken, hoewel er soms mildere symptomen aanwezig kunnen zijn. Een familiegeschiedenis van migraine kan de diagnose van CVS ondersteunen.

Als je symptomen niet perfect passen binnen deze patronen, kan de arts nog steeds CVS vermoeden op basis van je verhaal. Daarom is het cruciaal om je symptomen nauwkeurig te beschrijven.

Stap 4: Medische tests – De puzzel compleet maken

Hoewel CVS wordt gediagnosticeerd op basis van het patroon van symptomen, zijn er enkele tests nodig om andere aandoeningen uit te sluiten:

• Laboratoriumtests: Bloed- en urinetests kunnen tekenen van bloedarmoede, uitdroging, ontsteking, infectie of lever- en nierproblemen aan het licht brengen. Deze tests kunnen ook wijzen op mitochondriale aandoeningen.
• Bovenste GI-endoscopie: Je arts kan een endoscopie uitvoeren om te kijken naar mogelijke problemen in je bovenste spijsverteringskanaal die misselijkheid en braken kunnen veroorzaken.
• Beeldvorming: Ultrasound, een gastric emptying test (waarbij een radioactieve maaltijd je maaglediging in kaart brengt), of MRI- en CT-scans van de hersenen kunnen worden uitgevoerd om andere lichamelijke of neurologische problemen uit te sluiten.

Conclusie – Een complexe puzzel opgelost

Als andere oorzaken zijn uitgesloten en het patroon van je symptomen consistent blijft, zal je arts waarschijnlijk CVS diagnosticeren. Door alle stukjes van de puzzel samen te voegen – van je familiegeschiedenis tot medische tests – kan de arts een beter beeld krijgen van wat er aan de hand is en beginnen met het behandelen van deze uitdagende aandoening.

Behandeling van cyclisch braken syndroom

De behandeling van cyclisch braken syndroom (CVS) is als het managen van een golf: je kunt de golf niet stoppen, maar je kunt wel proberen om het effect te verzachten en jezelf voor te bereiden op de volgende. Hoe je CVS aanpakt, hangt af van waar je je in de cyclus bevindt: ben je al in een episode beland of probeer je er juist een te voorkomen?

Prodroomfase: De eerste signalen herkennen

Wanneer de eerste tekenen van een aanval zich aandienen – misselijkheid, lichte buikpijn, misschien een voorbode van migraine – is dit het moment om in actie te komen. Je arts zal medicijnen voorschrijven om misselijkheid te onderdrukken, de maagzuurproductie te verminderen, en om migraine en buikpijn te verlichten. Het doel is om de storm zoveel mogelijk te kalmeren voordat deze volledig losbarst.

Braakfase: Rust en ondersteuning

Zodra het braken begint, wordt het belangrijk om je lichaam te ondersteunen terwijl het door de aanval gaat. Je arts kan medicijnen voorschrijven om migraine en maagzuur te verlichten, en om angstgevoelens die de aanval kunnen verergeren te verminderen. Soms is een ziekenhuisbezoek nodig om via een infuus vocht en voedingsstoffen te krijgen, zodat je uitdroging voorkomt. Het is een goed idee om je in een rustige, donkere ruimte terug te trekken, weg van prikkels die je symptomen kunnen verergeren.

Herstelfase: Terug naar balans

Naarmate de aanval afneemt, blijft het belangrijk om je lichaam goed te hydrateren. Je begint vaak met heldere vloeistoffen en bouwt daarna langzaam op naar vast voedsel, hoewel sommige mensen meteen klaar zijn voor een maaltijd zodra het braken stopt. Luister naar je lichaam en laat het in zijn eigen tempo herstellen.

Goede fase: De rust voor de storm

In de kalme periode tussen aanvallen door richt de behandeling zich op preventie. Dit is de fase waarin je arts medicijnen kan voorschrijven om toekomstige aanvallen te voorkomen. Deze medicijnen moeten vaak in een proefperiode worden getest om te zien hoe effectief ze zijn. Het doel is om de volgende golf zo lang mogelijk uit te stellen of minder heftig te maken.

Welke medicijnen behandelen CVS?

De medicijnen die je arts voorschrijft, zijn gericht op het stoppen van een episode, het verminderen van de intensiteit, of het voorkomen van toekomstige aanvallen. Welke medicijnen je krijgt, hangt af van je leeftijd, hoe hevig je episodes zijn, en hoe je eerder op behandelingen hebt gereageerd.

• Anti-migraine medicijnen: Deze worden vaak voorgeschreven omdat CVS sterk gerelateerd is aan migraine.
• Anti-misselijkheid medicijnen: Ze verminderen misselijkheid en helpen voorkomen dat de symptomen escaleren.
• Anti-epileptica: Deze medicijnen kunnen soms effectief zijn in het beheersen van de aanvallen van CVS.

Daarnaast kan je arts ook supplementen zoals co-enzym Q10, riboflavine, en L-carnitine aanbevelen om de algehele gezondheid van je lichaam te ondersteunen. Begin nooit met supplementen zonder eerst je arts te raadplegen, omdat doseringen belangrijk zijn en supplementen interacties kunnen hebben met andere medicijnen.

Prognose

De prognose van cyclisch braken syndroom (CVS) is als het navigeren van een schip door onrustige zeeën. Soms lijk je de storm te hebben overwonnen, met een lange periode van kalmte, maar je weet dat er altijd een nieuwe golf in aantocht kan zijn. CVS maakt je een reiziger in een wereld vol onverwachte pieken en dalen – en toch, na verloop van tijd, leer je het ritme van de golven te begrijpen.

Voor sommigen begint de zee rustiger te worden naarmate ze ouder worden. Bij kinderen kan CVS na verloop van tijd afnemen of zelfs verdwijnen, alsof ze een nieuwe koers vinden en uit de storm kunnen ontsnappen. Voor volwassenen kan het blijven aanhouden, maar de aanvallen worden vaak minder intens of komen minder frequent voor naarmate de behandeling steeds beter afgestemd wordt.

Elke dag is anders. Er zijn periodes van rust waarin je de horizon kunt zien en voelt dat je de controle hebt over je leven. Dan zijn er dagen waarop de golven hoog opspatten, maar nu weet je hoe je het schip stabiel kunt houden. Je hebt geleerd welke triggers je moet vermijden, hoe je de zeilen moet zetten om de impact te verminderen, en waar je je veilige haven kunt vinden in tijden van nood.

Het goede nieuws is dat, ondanks de onvoorspelbaarheid van CVS, het geen progressieve aandoening is die je langzaam opslokt. Er is geen vernietigende golf die alles wegslaat. De horizon blijft in zicht, en met de juiste navigatie leer je de momenten van rust te waarderen en de stormen te trotseren zonder ten onder te gaan.

Leven met CVS vraagt om moed en aanpassingsvermogen, maar je reis kan vol hoop zijn. Het is de kunst om je kompas scherp te houden en de kalme wateren tussen de stormen te omarmen.

Complicaties

Mogelijk complicaties van CVS zijn:

Uitdroging

Uitdroging is misschien wel de meest verraderlijke verstekeling. Terwijl je lichaam alles uitwerpt, wordt het steeds moeilijker om vocht binnen te houden. Uitdroging sluipt langzaam binnen, zonder veel waarschuwing, en kan je kracht en energie wegvreten, net zoals de zon een oceaan uitdroogt. Zonder voldoende water kan je schip stil komen te liggen, vast op een zandbank van zwakte en verwarring.

Ondergewicht en voedingsproblemen

Terwijl je gevecht met CVS voortduurt, wordt het moeilijk om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Je lichaam kan voedingsstoffen verliezen alsof het een lekkend schip is, wat leidt tot gewichtsverlies, ondervoeding en een tekort aan essentiële vitamines en mineralen. Zonder voldoende brandstof kun je niet de volle kracht van je schip gebruiken en wordt zelfs het rustigste water moeilijk te navigeren.

Tandproblemen

De constante blootstelling aan maagzuur door braken is als een roestend anker dat je tanden langzaam afbreekt. Glazuur, dat je tanden beschermt, slijt steeds meer af, en zonder die beschermende laag kan je mond pijn gaan doen. Elke aanval wordt zo niet alleen een uitdaging voor je maag, maar ook voor je glimlach.

Angst en depressie

Leven met een onvoorspelbare aandoening als CVS kan mentaal zijn tol eisen. Het is alsof je constant door een dichte mist navigeert, onzeker over wanneer de volgende storm zal toeslaan. Angst om opnieuw ziek te worden, gecombineerd met de frustratie van voortdurende aanvallen, kan je geest verduisteren. Depressie en angst hangen als dreigende wolken boven je schip, soms je koers vertroebelend en je vooruitgang belemmerend.

Sociale isolatie

Soms voelt het alsof je schip afgelegen ligt in een verlaten haven. Door de onvoorspelbaarheid van CVS kun je afspraken moeten afzeggen, feestjes missen of werk moeten laten schieten. Het gevoel van isolatie kan toenemen, alsof je op een eenzaam eiland bent gestrand, terwijl de rest van de wereld verdergaat. Je wilt de haven verlaten, maar de angst voor de volgende aanval houdt je vast.

Schade aan de slokdarm

De voortdurende aanvallen van braken kunnen je slokdarm beschadigen, net zoals harde wind en zoutwater een zeil kunnen verslijten. Het brandende maagzuur kan leiden tot irritatie of zelfs zweren, wat elke nieuwe episode nog pijnlijker maakt. Elke nieuwe golf slaat harder in en doet de zeilen verder scheuren.

Preventie

Preventieve strategieën kunnen bestaan uit:

Identificeer Triggers

Een van de belangrijkste stappen in preventie is het identificeren van je persoonlijke triggers. Door een dagboek bij te houden waarin je noteert wat je eet, je activiteiten en wanneer aanvallen optreden, kun je patronen ontdekken. Vaak voorkomende triggers zijn voedingsmiddelen zoals chocolade, kaas, cafeïne, of MSG, maar ook stress, slaapgebrek, of zelfs seizoensveranderingen kunnen een rol spelen. Door deze triggers te herkennen, kun je ze vermijden en zo het risico op een episode verkleinen.

Stressbeheersing

Stress is een bekende trigger voor CVS-aanvallen. Door technieken te leren die je helpen om stress te beheersen, zoals meditatie, ontspannings- of ademhalingsoefeningen of progressieve spierontspanning, kun je je lichaam en geest kalmeren en zo de kans op een aanval verkleinen. Het creëren van dagelijkse momenten van rust kan helpen je mentale gezondheid te ondersteunen en je stressniveau te verlagen.

Regelmatige eetgewoonten

Onregelmatige eetgewoonten, zoals het overslaan van maaltijden of langdurig vasten, kunnen je lichaam uit balans brengen en een episode uitlokken. Zorg voor regelmatige, uitgebalanceerde maaltijden die je bloedsuikerspiegel stabiel houden. Het vermijden van lange perioden zonder voedsel zorgt ervoor dat je lichaam niet in de ‘alarmstand’ gaat, wat kan helpen om episodes te voorkomen.

Medicatie ter preventie

Artsen kunnen medicijnen voorschrijven om toekomstige aanvallen te voorkomen. Dit kan variëren van anti-migrainemedicijnen tot anti-misselijkheid en anti-epileptica. Door deze medicijnen in te nemen zoals voorgeschreven, kan de intensiteit en frequentie van aanvallen worden verminderd. Het is vaak een kwestie van uitproberen welke medicatie het beste voor je werkt, dus regelmatig overleg met je arts is essentieel.

Supplementen

Je arts kan bepaalde supplementen aanbevelen, zoals co-enzym Q10, riboflavine of L-carnitine. Deze supplementen kunnen helpen om je algehele gezondheid te ondersteunen en energieprocessen in je lichaam te bevorderen, wat weer kan bijdragen aan het verminderen van CVS-aanvallen. Het is belangrijk om altijd met je arts te overleggen voordat je met supplementen begint.

Vermijd bepaalde gewoontes

Bepaalde gewoonten kunnen CVS verergeren, zoals langdurig gebruik van cannabis of alcohol. Ook kunnen extreme fysieke vermoeidheid en slaapgebrek de kans op een aanval vergroten. Door een gezonde leefstijl te handhaven en schadelijke gewoonten te vermijden, kun je je lichaam beter beschermen tegen triggers die een aanval kunnen uitlokken.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het cyclisch braken syndroom, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.