Schuim uit de mond: oorzaken van schuimende mond

Last Updated on 13 juli 2024 by M.G. Sulman

Sommige mensen hebben soms veel schuim rond hun mond. Dit gebeurt als speeksel zich ophoopt en zich mengt met lucht, wat een schuimend effect geeft. Meestal zie je maar een beetje schuimend speeksel, niet zoals die overdreven schuimpartijen in films. Ongewild schuim rond de mond is een raar en zorgelijk symptoom dat vaak wijst op serieuze problemen. Iedereen met schuim rond de mond heeft direct medische hulp nodig. Hoe je het behandelt, hangt af van wat het veroorzaakt. Snelle actie kan ernstige problemen zoals coma of zelfs de dood voorkomen.
Oorzaken van schuim uit de mond / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Oorzaken van schuim rond de mond

Schuimvorming in en rond de mond kan door verschillende ernstige medische aandoeningen worden veroorzaakt. Hier zijn de belangrijkste oorzaken en bijbehorende symptomen:

Overdosis opioïden

  • Oorzaak: Overdosis van voorgeschreven opioïde medicijnen of illegale drugs die opioïden bevatten.
  • Symptomen: Kleine pupillen, bewusteloosheid, zwakke of trage ademhaling, gorgelen of stikken, aanvallen, slapheid, koude of klamme huid, verkleurde lippen of nagels.
  • Actie: Bel 112, dien naloxon (Narcan) toe indien beschikbaar, leg de persoon op zijn zij om verstikking te voorkomen en houd ze wakker tot hulp arriveert

Aanvallen (tonisch-klonisch)

  • Oorzaak: Epilepsie, koorts (koortsstuipen), lage bloedsuikerspiegel, hoofdletsel.
  • Symptomen: Uitroepen, verstijven van het lichaam, bleek of blauw worden, vallen, ogen die naar achteren rollen, verlies van bewustzijn, schuim uit de mond, convulsies, tijdelijk verlies van controle over de blaas.
  • Actie: Leg de persoon voorzichtig op de grond, leg iets zachts onder hun hoofd, verwijder gevaarlijke voorwerpen in de buurt, verwijder brillen, maak strakke kleding los, stop niets in hun mond, leg ze op hun zij nadat de schokkende bewegingen stoppen, en blijf bij hen tot ze volledig wakker zijn. Bel noodhulp als de aanval langer dan 5 minuten duurt, letsel veroorzaakt of als de persoon zwanger is of andere medische aandoeningen heeft.

Hondsdolheid (rabiës)

  • Oorzaak: Virus verspreid via speeksel van besmette dieren.
  • Symptomen: Jeuk of tintelingen rond de beet, vermoeidheid, hoofdpijn, verminderde eetlust, misselijkheid, agitatie, agressie, hallucinaties, spierkrampen, verlamming, extreme zwakte, moeite met slikken, en schuim uit de mond.
  • Actie: Reinig de wond met zeep en water, bedek deze met een verband en zoek onmiddellijk medische hulp. De rabiës vaccinatie is cruciaal om infectie te voorkomen na blootstelling.

Vergiftiging

  • Oorzaak: Blootstelling aan schadelijke stoffen zoals huishoudelijke schoonmaakmiddelen, persoonlijke verzorgingsproducten en medicijnen.
  • Symptomen: Kwijlen, ademhalingsmoeilijkheden, droge mond, braken, diarree, uitslag, abnormale pupilgrootte, flauwvallen, beven, verwarring en aanvallen.
  • Actie: Bel de Nederlandse Giflijn via 030-2748888 als de persoon bij bewustzijn is. Als de persoon bewusteloos is of ernstige symptomen vertoont, bel dan onmiddellijk 112.

Hartinfarct (myocardinfarct)

Tekenen en symptomen
  1. Pijn op de borst: Vaak beschreven als een drukkende, beklemmende pijn in het midden van de borst, die kan uitstralen naar de armen, nek, kaak, rug of maag.
  2. Kortademigheid: Ademhalingsmoeilijkheden door onvoldoende zuurstofvoorziening van de hartspier.
  3. Zweten: Overmatig zweten, vaak koud en klam.
  4. Misselijkheid en braken: Vooral bij vrouwen vaker voorkomende symptomen.
  5. Duizeligheid en flauwvallen: Door een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen.
Verwikkelingen
  1. Hartstilstand: Plotseling verlies van hartfunctie, ademhaling en bewustzijn.
    • Tekenen: Geen hartslag, geen ademhaling, bewusteloosheid.
    • Actie: Onmiddellijke reanimatie en gebruik van een AED (Automatische Externe Defibrillator).
  2. Longoedeem: Ophoping van vocht in de longen, vaak als gevolg van hartfalen.
    • Tekenen: Kortademigheid, ademhalingsmoeilijkheden, piepende ademhaling, soms rozig schuim op de mond.
    • Actie: Spoedige medische behandeling, zuurstof toediening, mogelijk gebruik van diuretica en andere hartmedicatie.
  3. Shock: Een levensbedreigende toestand die ontstaat door onvoldoende doorbloeding en zuurstofvoorziening van vitale organen.
    • Tekenen: Klamme, bleke huid, snelle zwakke pols, lage bloeddruk, verwardheid of bewustzijnsverlies.
    • Actie: Onmiddellijke medische interventie, IV-vloeistoffen, vasopressoren om de bloeddruk te stabiliseren, en behandeling van de onderliggende oorzaak.

Drugs die schuimvorming in de mond veroorzaken

Drugsgebruik of overdodis

Schuimvorming in de mond kan een ernstig en alarmerend symptoom zijn als gevolg van drugsgebruik of -overdosis. Het wordt vaak geassocieerd met ademhalingsproblemen, aanvallen of andere kritieke aandoeningen. Hier zijn de belangrijkste drugs die schuimvorming in de mond kunnen veroorzaken:

  1. Methamfetamine
    • Beschrijving: Een krachtige, sterk verslavende stimulant die het centrale zenuwstelsel aantast.
    • Risico’s: Kan ernstige tandproblemen (“meth mond”), extreem gewichtsverlies, angst, verwarring, slapeloosheid, stemmingsstoornissen en gewelddadig gedrag veroorzaken. Overdosis kan leiden tot aanvallen en ademhalingsproblemen.
  2. Cocaïne
    • Beschrijving: Een stimulerend middel dat de niveaus van dopamine in hersencircuits die genot en beweging reguleren verhoogt.
    • Risico’s: Kan leiden tot hartaanvallen, ademhalingsfalen, beroertes en aanvallen. Cocaïnegebruik kan ernstige medische noodsituaties veroorzaken en schuimvorming in de mond als gevolg van aanvallen of ademhalingsfalen.
  3. Amfetaminen
    • Beschrijving: Dit middel geeft energie en behoort tot de stimulerende middelen. Het is van invloed op de neurotransmitters adrenaline (in meerdere mate) en dopamine (in mindere mate). In Nederland zijn twee vormen van amfetamines beschikbaar voor de behandeling van ADHD bij volwassenen: dexamfetamine en lisdexamfetamine.
    • Risico’s: Kan leiden tot verhoogde hartslag, bloeddruk, lichaamstemperatuur en potentieel hartfalen. Overdosis kan resulteren in aanvallen en schuimvorming in de mond.
  4. Heroïne
    • Beschrijving: Een opioïde drug gemaakt van morfine, een natuurlijke stof afkomstig van de zaaddoos van verschillende papaverplanten.
    • Risico’s: Kan ernstige ademhalingsdepressie, hypoxie en overdosis veroorzaken, wat leidt tot de dood. Schuimvorming in de mond kan optreden als gevolg van ademhalingsfalen en vochtophoping in de longen.
  5. Fentanyl
    • Beschrijving: Een synthetische opioïde die 50 tot 100 keer krachtiger is dan morfine.
    • Risico’s: Hoog risico op overdosis en overlijden, vooral wanneer gemengd met andere stoffen. Overdosis kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen, longoedeem en schuimvorming in de mond.

Begrijpen van het mechanisme

Ademhalingsproblemen en aanvallen:

  • Ademhalingsproblemen: Vertraagde of gestopte ademhaling kan vochtophoping in de longen veroorzaken, wat in combinatie met zuurstof en speeksel leidt tot schuimvorming in de mond.
  • Aanvallen: Intense elektrische activiteit in de hersenen kan stuipen en lichamelijk trauma veroorzaken, wat leidt tot bloederig schuim als de persoon op zijn tong of mond bijt.

Directe acties

  1. Bel nooddiensten: Bel 112 onmiddellijk.
  2. Veiligheidshouding: Rol de persoon op zijn zij om verstikking te voorkomen en zorg ervoor dat de luchtweg vrij blijft.
  3. Toediening van naloxon: Bij opioïdenoverdoses, dien naloxon toe indien beschikbaar.
  4. Monitoren: Blijf bij de persoon, monitor zijn ademhaling en toestand, en bied geruststelling tot medische hulp arriveert.

Behandeling van schuimvorming in en rond de mond

Behandeling van schuimvorming in de mond varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Hier zijn de behandelingsrichtlijnen voor verschillende oorzaken van schuimvorming in de mond:

Overdosis drugs

Actieplan:

  1. Bel 112 of ga naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis.
  2. Rol de persoon op zijn zij en zorg ervoor dat de luchtwegen vrij zijn.
  3. Blijf bij de persoon tot medische hulp arriveert.
  4. Toediening van naloxon (bij opioïde overdosis):
    • Naloxon kan een opioïde overdosis onmiddellijk omkeren.
    • Naloxon is verkrijgbaar bij sommige apotheken en kan zonder recept worden verkregen.
  5. Mogelijke ziekenhuisbehandelingen:
    • Maagspoeling of actieve kool bij ingestie van toxische stoffen.
    • Continu medische monitoring en behandeling van complicaties zoals hartaanval of longoedeem.

Longoedeem

Actieplan:

  1. Zoek onmiddellijk medische hulp bij tekenen van longoedeem.
  2. Mogelijke behandelingen in het ziekenhuis:
    • Diuretica om overtollig vocht uit het lichaam te verwijderen.
    • Inotropen om de hartfunctie te ondersteunen.
    • Nitroglycerine om de bloedvaten te verwijden.
    • ACE-remmers om de bloeddruk te verlagen.
    • Supplementaire zuurstof om ademhaling te ondersteunen.
    • CPAP of beademingsapparatuur bij ernstige ademhalingsproblemen.
    • Niervervangende therapie bij nierfalen.
Een persoon waarbij CPAP- of beademingsapparatuur wordt gebruikt voor ernstige ademhalingsproblemen / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Aanvallen (epilepsie)

Eerste Hulp:

  1. Houd de persoon veilig door gevaarlijke objecten te verwijderen.
  2. Leg iets zachts onder hun hoofd om verwondingen te voorkomen.
  3. Probeer niets in hun mond te stoppen.
  4. Blijf bij de persoon tot de aanval voorbij is.
  5. Noteer de duur van de aanval.
  6. Rol de persoon op zijn zij zodra de convulsies stoppen om de luchtwegen vrij te maken.

Medische Behandeling:

  1. Bel 112 als:
    • De aanval langer dan 5 minuten duurt.
    • Het de eerste aanval is van de persoon.
    • De persoon meerdere aanvallen achter elkaar heeft.
    • De persoon een ernstige verwonding heeft opgelopen.
    • De persoon moeite heeft met ademhalen na de aanval.
  2. Langdurige behandeling kan bestaan uit:
    • Anti-epileptica of anticonvulsieve medicijnen.

Hondsdolheid (rabiës)

Actieplan bij mogelijke blootstelling:

  1. Was de wond grondig met zeep en water gedurende 15 minuten.
  2. Breng antivirale of jodiumhoudende medicatie aan op de wond.
  3. Vermijd het afdekken van de wond met een verband.
  4. Ga naar het ziekenhuis of een gezondheidskliniek voor post-exposure profylaxe (PEP) vaccinaties.

Preventieve maatregelen:

  1. Vaccinaties kunnen infectie voorkomen als ze snel worden toegediend na blootstelling.

Algemene richtlijnen:

  • Onmiddellijke medische hulp is cruciaal voor het voorkomen van ernstige, onomkeerbare complicaties bij schuimvorming in de mond.
  • Bij twijfel, altijd 112 bellen of naar de dichtstbijzijnde medische faciliteit gaan voor noodhulp.

Oorzaken van schuimvorming bij overledenen

Schuimvorming bij overledenen kan een verontrustend verschijnsel zijn, maar het is meestal te verklaren door natuurlijke processen die plaatsvinden in het lichaam na overlijden. Hier is een uitleg over hoe en waarom dit gebeurt:

Combinatie van gassen en vocht

  • Mechanisme: Schuim ontstaat door de combinatie van gassen (zoals lucht) en vocht. Wanneer vocht in de longen, maag, of andere delen van het lichaam een bepaalde dikte bereikt, kunnen gassen het vocht niet meer eenvoudig passeren en moeten ze erdoorheen. Dit kan schuimvorming veroorzaken.
  • Na overlijden: Na overlijden komen gassen vrij door de afbraak van het lichaam. Deze gassen volgen de weg van de minste weerstand en kunnen door het vocht in de longen of maag bewegen, wat schuimvorming veroorzaakt.

Terminale stadia

  • Tijdens het Leven: In de terminale fase van een ziekte kunnen longen en maag extra vocht produceren, wat in combinatie met de ademhaling (gassen) schuim kan veroorzaken.
  • Na overlijden: Dit schuim kan na overlijden blijven vrijkomen door de beweging van het lichaam of doordat gassen uit het lichaam ontsnappen.

Soorten schuim

  1. Helder schuim
    • Beschrijving: Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van speeksel of vocht uit de longen en gassen.
    • Oorzaak: Vaak te zien bij overledenen met longaandoeningen of vochtophoping in de longen.
  2. Rood of roze schuim
    • Beschrijving: De rode of roze kleur ontstaat door de aanwezigheid van bloed, gemengd met speeksel of vocht.
    • Oorzaak: Kan optreden als gevolg van bloedingen in de longen of luchtwegen, bijvoorbeeld bij longontsteking of ernstig trauma.
  3. Donker en stinkend schuim
    • Beschrijving: Dit schuim ontstaat door de aanwezigheid van fecale vloeistoffen in combinatie met gassen.
    • Oorzaak: Dit type schuim kan optreden wanneer gassen vrijkomen uit de darmen en zich mengen met de inhoud van de darmen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een schuimige mond, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.