Syndroom van Fitz-Hugh-​Curtis: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 12 juni 2023 by M.G. Sulman

Het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis is een zeldzame aandoening die bijna uitsluitend bij vrouwen voorkomt. Het wordt gekenmerkt door een ontsteking van het buikvlies of peritoneum ( (buikvliesontsteking of peritonitis) en de weefsels rond de lever (perihepatitis). De spier die de maag en de borst scheidt (diafragma), die een essentiële rol speelt bij de ademhaling, kan ook worden getroffen. Veel voorkomende symptomen zijn hevige pijn in de rechter bovenbuik, koorts, koude rillingen, hoofdpijn en algehele malaise. Dit syndroom is een complicatie van een eileiderontsteking. De infectie wordt meestal veroorzaakt door Neisseria gonorrhoeae en Chlamydia trachomatis oftewel gonorroe en chlamydia.

Arts
Het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis is een zeldzame aandoening / Bron: Michaeljung/Shutterstock.com

Wat is het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis?

Het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis is een zeldzame aandoening. Het is een ongebruikelijke, chronische manifestatie van bekkenontsteking (pelvic inflammatory disease, PID) bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. De oorzaak is een opstijgende infectie vanuit het bekken, meestal een eileiderontsteking. Het leverkapsel kan daardoor ontstoken raken, wat leidt tot het ontstaan van verklevingen. Soms verspreidt deze ontsteking zich naar het buikvlies. Het kan zich ook verspreiden naar het middenrif, de spier die de buikholte en de borst scheidt en een belangrijke rol speelt in de ademhaling.

Naamgeving

De aandoening is vernoemd naar de twee artsen, Thomas Fitz-Hugh, Jr. en Arthur Hale Curtis die deze aandoening voor het eerst meldden in respectievelijk 1934 en 1930.

Symptomen van het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis

Pijn rechts in de bovenbuik

Het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis begint met een plotselinge, hevige pijn in de rechter bovenhoek van de buik. Deze pijn kan zich uitbreiden naar andere gebieden, waaronder de rechterschouder en de binnenkant van de rechterarm. Beweging verergert vaak de pijn. Het gebied rechtsboven kan extreem gevoelig zijn.

Bijkomende klachten

In sommige gevallen kunnen bijkomende symptomen optreden, waaronder koorts, koude rillingen, nachtzweten, braken en misselijkheid. Sommige getroffen personen kunnen hoofdpijn, hikken en een algemeen gevoel van malaise krijgen.

Sommige mensen kunnen symptomen hebben die verband houden met bekkenontsteking, waaronder koorts, vaginale afscheiding en pijn in de onderbuik. Pijn in de onderbuik kan voorafgaan aan, volgen op of gelijktijdig optreden met pijn in de bovenbuik.

Oorzaken van het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis

De meeste gevallen van het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis zijn gekoppeld aan een (onderliggende) chlamydia- of gonorroe-infectie. De oorzaak van het syndroom is een opstijgende infectie vanuit het bekken, meestal een eileiderontsteking als gevolg van de soa (seksueel overdraagbare aandoening) gonorroe of chlamydia.

Risicogroepen

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd die een eileiderontsteking hebben, hebben de grootste kans om het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis te ontwikkelen. Tieners lopen ook een hoog risico, omdat ze meer vatbaar zijn voor soa’s. Jongeren onder de 20 jaar hebben vaker een soa dan jongeren tussen 20 en 25 jaar. In zeer zeldzame gevallen kunnen mannen het syndroom krijgen.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gesteld door uitsluiting van andere oorzaken van pijn in de rechter bovenbuik. Een diagnose kan worden bevestigd aan de hand van verscheidene tests, waaronder röntgenonderzoek, diagnostische laparoscopie en bepaalde laboratoriumonderzoeken. Laparoscopie betekent: kijken in de buikholte. Het is een onderzoek waarbij de gynaecoloog de baarmoeder, eileiders, eierstokken en omliggende organen zoals blaas en darmen bekijkt. Bloedonderzoek kan een infectie met Chlamydia trachomatis of Neisseria gonorrhoeae identificeren. De bloedbezinkingssnelheid (BSE) is meestal verhoogd en dat geldt ook voor het CRP-gehalte in het bloed.

Behandeling van het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis

Medicatie

De behandeling vindt plaats met antibiotica, vaak ceftriaxon en azitromycine. De arts kan ook pijnstillers voorschrijven.

Verwijderen van verklevingen

Als het behandelen van de onderliggende soa de buikpijn niet verlicht, kan de arts een laparoscopie uitvoeren om eventueel aanwezige verklevingen tussen leverkapsel en middenrif en/of buikwand te verwijderen. Dit wordt ‘adhesiolyse’ genoemd. Tijdens de procedure zal de arts een klein, dun hulpmiddel door een kleine snee in je buik inbrengen en het dode weefsel wegsnijden. Voorzichtigheid is echter geboden, omdat de operatie zelf ook weer voor verklevingen kan zorgen.

Perihepatische (om de lever) verklevingen / Bron: Wikimedia Commons

Prognose

De prognose van het Fitz-Hugh-Curtis-syndroom hangt af van verschillende factoren, waaronder de ernst van de infectie, de tijdigheid van de diagnose en de ingezette behandeling. Wanneer de aandoening vroegtijdig wordt herkend en adequaat wordt behandeld, is de prognose over het algemeen gunstig.

Preventie

Aangezien deze aandoening verband houdt met een eileiderontsteking, is de beste manier om het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis te voorkomen, door geen eileiderontsteking te krijgen. De volgende maatregelen kunnen hierbij helpen:

  • Een levenslange, wederzijds monogame relatie is, na seksuele onthouding, de beste manier om soa’s als chlamydia en gonorroe te voorkomen. En anders moet je condooms gebruiken.
  • Vermijd vaginaal douchen, want dit maakt je vatbaarder voor vaginale infecties.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over syndroom van Fitz-Hugh-Curtis of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.