Gonorroe: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 25 april 2023 by M.G. Sulman

Gonorroe, in de volksmond bekend als ‘druiper’, is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoea die alleen kan leven in het lichaam. Gonorroe wordt meestal verspreid tijdens vaginale, orale of anale seks. Bij infectie kunnen de geslachtsorganen, de mond en/of het rectum betrokken zijn. Enkele dagen tot twee weken nadat je gonorroe hebt opgelopen, kun je last krijgen van symptomen. Mannen met gonorroe kunnen pijn of branderig gevoel ervaren bij het plassen, afscheiding uit de penis of teelbalpijn. Vrouwen kunnen last krijgen van een branderig gevoel krijgen bij het plassen, vaginale afscheiding, vaginale bloeding tussen de menstruaties of bekkenpijn. Gonorroe is meestal gemakkelijk te behandelen, maar het uitstellen van de behandeling kan leiden tot ernstige en soms blijvende complicaties. Pelvic inflammatory disease (PID) komt bijvoorbeeld voor bij vrouwen wanneer gonorroe de baarmoeder of eileiders aantast. Het kan leiden tot onvruchtbaarheid.

Wat is gonorroe?

Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Het wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Deze lastpak nestelt zich graag in warme, vochtige delen van het lichaam, waaronder:

• urethra (plasbuis)
• ogen
• keel (orale gonorroe)
• vagina
• anus / rectum
• het vrouwelijk voortplantingsstelsel (de eileiders, baarmoederhals en baarmoeder)

Wie krijgen het?

Alle seksueel actieve mensen kunnen gonorroe krijgen. in Nederland komt het het meest voor bij adolescenten en jongvolwassenen.

Oorzaken van een druiper

N. gonorrhoeae-bacteriën zijn verantwoordelijk voor gonorroe. Deze bacteriën gedijen goed in warme, vochtige omgevingen en de infectie kan zich ontwikkelen in alle slijmvliezen van het lichaam, waaronder die in de geslachtsorganen, mond, keel, ogen en rectum.

Besmetting

Gonorroe wordt overgedragen door seksueel contact met de penis, vagina, mond of anus van een geïnfecteerde partner. Er hoeft geen zaadlozing of ejaculatie plaats te vinden om gonorroe over te dragen of op te lopen. Gonorroe kan tijdens de bevalling ook perinataal worden verspreid van moeder op baby.

Incubatietijd

De incubatietijd, dat is de periode vanaf de blootstelling aan de bacteriën totdat de symptomen zich manifesteren, is gewoonlijk 2 tot 5 dagen. Maar soms ontwikkelen de symptomen zich tot 30 dagen niet. Gonorroe veroorzaakt mogelijk geen symptomen totdat de infectie zich heeft verspreid naar andere delen van het lichaam.

Symptomen van gonorroe

Geen symptomen

Symptomen treden meestal op binnen 2 tot 14 dagen na blootstelling. Sommige mensen die gonorroe krijgen, ontwikkelen echter nooit merkbare symptomen. Dit staat bekend als asymptomatisch. Het is belangrijk om te onthouden dat een persoon met gonorroe die geen symptomen heeft, ook wel een asymptomatische drager genoemd, de infectie nog steeds kan verspreiden naar andere mensen. Een persoon heeft meer kans om gonorroe over te brengen op andere partners als ze geen merkbare symptomen hebben.

Symptomen bij mannen

Mannen kunnen gedurende meerdere weken geen merkbare symptomen ontwikkelen. Sommige mannen zullen misschien nooit symptomen krijgen. Meestal beginnen de symptomen een week na de besmetting. Het eerste opvallende symptoom bij mannen is vaak een branderig of pijnlijk gevoel tijdens het plassen. Naarmate de infectie vordert, kunnen zich andere symptomen aandienen:

• vaker plassen / de drang hebben om te plassen
• een pusachtige afscheiding (‘druiper’) uit de penis (wit, geel, beige of groenachtig)
• zwelling of roodheid bij de opening van de penis
• zwelling of pijn in de teelballen
• aanhoudende keelpijn

In zeldzame gevallen kan gonorroe schade aan het lichaam blijven veroorzaken, met name de plasbuis en teelballen.

Symptomen bij vrouwen

Vrouwen ontwikkelen dikwijls geen duidelijke symptomen van gonorroe. Wanneer ze symptomen krijgen, zijn ze meestal mild of hefet het veel weg van andere aandoeningen, waardoor het vaak niet gediagnosticeerd wordt en dus behandeling uitblijft. De symptomen van gonorroe kunnen veel lijken op een vaginale schimmelinfectie of bacteriële infectie. Symptomen zijn onder meer:

• afscheiding uit de vagina (de vaginale afscheiding is waterig, romig of lichtgroen)
• pijn of branderig gevoel tijdens het urineren
• aandrang om te plassen / vaker plassen
• zwaardere menstruatie of spotting
• keelpijn
• pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• scherpe pijn in de onderbuik
• koorts

Complicaties

Complicaties bij vrouwen zijn onder meer PID bij vrouwen en onder meer een bijbalontsteking bij mannen. PID (pelvic inflammatory disease) is een verzamelnaam van infecties in het kleine bekken, zoals endometritis (infectie van het baarmoederslijmvlies), salpingitis (eileiderontsteking), tubo-ovarieel abces (puscollectie in de adnex, oftewel lichaamsdelen die bij de baarmoeder horen) en zelfs peritonitis (buikvliesontsteking). Veel van de geïnfecteerden hebben echter geen symptomen. Indien onbehandeld, kan gonorroe zich verspreiden naar gewrichten of hartkleppen.

Onderzoek en diagnose

Om te bepalen of je gonorroe hebt, zal de arts een aantal cellen analyseren. Monsters kunnen worden verzameld door:

• Urineonderzoek: dit kan helpen bij het identificeren van bacteriën in je plasbuis.
• Een uitstrijkje van het getroffen gebied: een uitstrijkje van je keel, plasbuis, vagina of rectum kan bacteriën verzamelen die in een laboratorium kunnen worden geïdentificeerd.

Behandeling van gonorroebehandeling

Behandeling van mannen en vrouwen

Volwassenen met gonorroe worden behandeld met antibiotica. Meestal krijg je één keer een prik met ceftriaxon. Als je niet tegen ceftriaxon kunt, krijg je een ander middel toegediend, vaak is dit ciprofloxacine.

Behandeling van partner

Je sekspartner(s) van het afgelopen halfjaar moeten ook worden getest en behandeld voor gonorroe, zelfs als hij of zij geen tekenen of symptomen heeft. Je partner krijgt dezelfde behandeling. Zelfs als je bent behandeld voor gonorroe, kan een partner die niet wordt behandeld, het opnieuw aan je doorgeven.

Behandeling van baby’s

Baby’s van moeders met gonorroe die de infectie ontwikkelen, kunnen met antibiotica worden behandeld.

Prognose

Met adequate en vroegtijdige behandeling is volledige genezing en terugkeer naar normaal functioneren de regel. De meeste gonokokkeninfecties reageren snel op een antibioticum. Een late, vertraagde of ongeschikte behandeling kan leiden tot aanzienlijke morbiditeit of, in zeldzame gevallen, tot overlijden.

Preventie

De meest zekere manier om overdracht van soa’s te voorkomen is om je te onthouden van geslachtsgemeenschap en andere handelingen waarbij de geslachtsdelen zijn betrokken. Het aangaan van een duurzame (d.w.z. levenslange) en wederzijds monogame relatie met een partner van het andere geslacht van wie je weet dat deze geen ziekte bij zich draagt, is de meest veilige situatie om seks te hebben. Overdracht van gonorroe kan voorkomen worden door het gebruik van condooms en beflapjes.

Hoe weet je dat je gonorroe hebt? Wat zijn de symptomen? Hoe test je op gonorroe en hoe behandel je het? Huisarts Annemarie vertelt je wat je moet weten over gonorroe.

Reacties en ervaringen