Teelballen: functie, vorm en grootte

Last Updated on 15 augustus 2023 by M.G. Sulman

Teelballen, ook wel testikels of zaadballen genoemd, zijn twee kleine, ovaalvormige orgaantjes die in de scrotum (het zakje onder de penis) hangen. Ze produceren mannelijke hormonen, zoals testosteron, en zijn verantwoordelijk voor de productie van zaadcellen.

Man met hand voor penis en teelballen
Man met hand voor penis en teelballen

Wat zijn teelballen?

Teelballen zijn de mannelijke geslachtsklieren die zich in het scrotum (balzak) bevinden. Ze produceren mannelijke geslachtshormonen (testosteron) en spelen een belangrijke rol bij de vruchtbaarheid.

Synoniemen

Synoniemen voor teelballen zijn zaadballen of testikels.

Teelballen in vogelvlucht

  • Functie: Teelballen of testikels zijn de mannelijke voortplantingsorganen en produceren sperma en mannelijke geslachtshormonen zoals testosteron.
  • Locatie: Je ballen bevinden zich buiten het lichaam in het scrotum. Een huidzakje onder de penis.
  • Anatomie: Elke testikel is omgeven door een beschermende laag. Deze wordt het ‘tunica albuginea’ genoemd.
  • Spermatogenese: Teelballen produceren zaadcellen via een proces genaamd spermatogenese. Spermatogenese is het proces waarbij haploïde zaadcellen in de mannelijke testikels worden geproduceerd. De productie en rijping van de zaadcellen, een proces dat ongeveer 72 dagen duurt.
  • Leydigcellen: Deze cellen bevinden zich in de testikels en zijn verantwoordelijk voor de productie van testosteron.
  • Temperatuurregulatie: Testikels hangen buiten het lichaam omdat de productie van sperma optimaal is bij een lagere temperatuur dan de lichaamstemperatuur.
  • Hormoonregulatie: Testosteron reguleert niet alleen de mannelijke voortplantingsfunctie, maar ook secundaire geslachtskenmerken zoals baardgroei en spiermassa.
  • Leeftijdseffecten: Naarmate mannen ouder worden, kan de testosteronproductie afnemen. Dit kan leiden tot veranderingen in libido, spiermassa en stemming.
  • Gezondheidszorg: Regelmatige zelfcontrole van de teelballen kan helpen bij het vroegtijdig opsporen van mogelijke afwijkingen zoals teelbalkanker.
  • Chirurgische ingrepen: Soms kunnen problemen zoals teelbaltorsie (verdraaiing van de zaadstreng) of tumoren chirurgische ingrepen aan de testikels vereisen.

Vorm en grootte van teelballen

De vorm en grootte van de teelballen kunnen verschillen van persoon tot persoon. Gemiddeld zijn ze ongeveer zo groot als een pingpongbal, maar ze kunnen ook groter of kleiner zijn.

Anatomie van de mannelijke geslachtsorganen
1. urineblaas, 2. schaambeen, 3. penis, 4. zwellichaam, 5. eikel, 6. voorhuid, 7. urinebuis, 8. dikke darm, 9. endeldarm, 10. zaadblaas, 11. zaadleider, 12. prostaat, 13. Cowperse klier, 14. anus, 15. zaadleider, 16. bijbal, 17. teelbal, 18. scrotum / Bron: Wikimedia Commons

Ene bal hangt vaak wat lager

Teelballen zijn vaak van ongelijke grootte. Het is normaal dat de linker teelbal lager in de balzak hangt dan de rechter teelbal. Dit komt omdat het bloedvatenstelsel in de teelballen anders is opgebouwd dan in de rechter teelbal. Het is echter ook normaal als de teelballen beide op hetzelfde niveau hangen of als de rechter teelbal lager hangt. Als je je zorgen maakt over de positie van je teelballen, raadpleeg dan je huisarts.

Functie van teelballen

De teelballen hebben verschillende belangrijke functies:

Testosteronproductie

De teelballen het mannelijke hormoon testosteron. Testosteron is belangrijk voor de ontwikkeling van mannelijke seksuele kenmerken, zoals het behoud van spiermassa, het behoud van een gezonde libido en de productie van zaadcellen.

Productie van zaadcellen

De teelballen zijn verantwoordelijk voor de productie van zaadcellen, die nodig zijn voor de voortplanting. Deze zaadcellen rijpen uit in de bijbal. De bijbal ligt tegen de teelbal aan in de balzak. Bij een zaadlozing gaan de zaadcellen naar de zaadblaasjes. Dit zijn 2 klieren die spermavocht produceren. Samen met dit zaadvocht vormen ze sperma. De prostaat maakt dit vocht aan. Het sperma komt via de plasbuis naar buiten als ene man klaarkomt.

Thermoregulatie

De teelballen hangen in het zakje onder de penis, de balzak of scrotum. Dit zorgt ervoor zorgt dat ze op een lagere temperatuur zijn dan het lichaam. Dit is belangrijk omdat zaadcellen beter kunnen overleven op een lagere temperatuur. Als de teelballen te warm worden, kan dit leiden tot een lagere zaadproductie en soms zelfs tot onvruchtbaarheid.

Teelbalaandoeningen en klachten

Teelbalpijn

Teelballen kunnen pijnlijk aanvoelen als gevolg van verschillende aandoeningen, zoals orchitis (ontsteking van de teelballen) of torsie (verdraaiing van de zaadstreng). Als je teelbalpijn ervaart, raadpleeg dan je arts.

Aandoeningen

Er zijn verschillende aandoeningen die klachten of problemen in de teelballen kunnen veroorzaken, waaronder:

Orchitis of teelbalontsteking

Een teelbalontsteking is een ontsteking (in één) van de teelballen die vaak wordt veroorzaakt door een infectie. Symptomen van orchitis omvatten pijn in de teelballen, zwelling, roodheid en koorts.

Teelbaltorsie

Een teelbaltorsie is een verdraaiing van de zaadstreng die het bloedtoevoer naar de teelballen kan belemmeren. Dit kan pijn en zwelling veroorzaken en kan leiden tot permanente schade aan de teelballen als het niet tijdig wordt behandeld.

Hydrocèle

Een hydrocèle is een ophoping van vocht rond een of beide teelballen die kan leiden tot zwelling. Het kan worden veroorzaakt door een infectie, een verwonding of een andere aandoening.

Teelbalkanker

Teelbalkanker is een potentieel ernstige vorm van kanker die zich in de teelballen kan ontwikkelen. Symptomen van teelbalkanker omvatten een harde knobbel in de teelballen, pijn in de teelballen, zwelling en een verandering in de vorm of grootte van de teelballen. Jongemannen tussen de 18 en 35 jaar hebben de grootste kans op deze vorm van kanker.

Als je klachten of problemen in de teelballen hebt, raadpleeg dan onmiddellijk een arts. Het is beter om je ballen een keer te veel te laten checken dan te weinig, omdat sommige aandoeningen van de teelballen potentieel ernstig kunnen zijn.

Teelballen inspecteren op een tumor

Het is belangrijk om regelmatig naar je teelballen te kijken om te controleren of er veranderingen zijn opgetreden. Dit is een zelfonderzoek van je teelballen. Als je een tumor in je teelballen opmerkt, is het belangrijk om onmiddellijk een arts te raadplegen.

Om je teelballen te inspecteren, volg je de volgende stappen:

  • Was je handen grondig.
  • Ga staan of zit op een toilet of een harde stoel.
  • Til je penis op en neem de teelballen één voor één in je hand.
  • Voel zachtjes met je vingers over de teelballen om te controleren of er knobbels of verhardingen zijn.
  • Let op eventuele veranderingen in de vorm, grootte of huid van de teelballen.
  • Als je iets opmerkt wat je bezorgd maakt, raadpleeg dan onmiddellijk een arts.

Het is normaal dat de teelballen verschillende maten hebben en dat er kleine, niet-pijnlijke knobbeltjes op kunnen voorkomen. Als je echter een harde, pijnlijke knobbel of verharding opmerkt, of als je andere veranderingen opmerkt die je bezorgd maken, raadpleeg dan onmiddellijk een arts. Maar ook niet-pijnlijke knobbeltjes moet je laten checken door de huisarts.

Man die onder douche staat en zijn teelballen onderzoekt op afwijkingen / Bron: Freepik

Worden teelballen tijdens seks kleiner en waarom?

Tijdens seks kan het voorkomen dat de teelballen kleiner lijken te worden. Dit komt omdat de bloedvaten in de teelballen tijdens seks samentrekken, waardoor er minder bloed naar de teelballen stroomt. Dit kan ervoor zorgen dat de teelballen kleiner lijken.

Dit is een normaal fysiologisch proces en er is geen reden tot bezorgdheid. De teelballen zullen na de seks weer terugkeren naar hun normale grootte.

Het is wel belangrijk om op te merken dat pijn in de teelballen tijdens of na de seks niet normaal is en dat je in dat geval een arts moet raadplegen. Pijn in de teelballen kan wijzen op een aandoening die behandeling vereist.

Waarom doet een trap in je ballen pijn?

De mannelijke geslachtsorganen hangen buitenboord. Dat maakt ze extreem kwetsbaar. Een trap in de ballen kan pijn veroorzaken, omdat de teelballen erg gevoelig zijn voor pijn. Ze bevatten veel zenuwuiteinden en zijn omgeven door spieren en weefsels die kwetsbaar zijn voor beschadiging.

Een trap in de teelballen kan leiden tot een pijnlijk en gezwollen teelbal. Als je een trap in de teelballen hebt gekregen en je hebt aanhoudende pijn, raadpleeg dan onmiddellijk een arts.

Hoe voelt het als je vrouw je teelballen streelt?

Het is moeilijk om te zeggen hoe het voelt als je vrouw je teelballen streelt, omdat iedereen verschillende ervaringen en gevoelens kan hebben. Sommige mannen vinden het lekker als hun teelballen worden gestreeld, terwijl anderen dit niet prettig vinden.

Het is belangrijk om te communiceren met je partner over wat je wel en niet prettig vindt tijdens seksuele activiteiten. Als je het niet lekker vindt als je teelballen worden gestreeld, moet je dat duidelijk maken aan je partner. Als je het wel lekker vindt, is het belangrijk om te laten weten hoe je het het liefste hebt. Zo kun je samen met je vrouw een seksuele ervaring hebben die voor jullie beiden plezierig is.

Voeding voor gezonde teelballen

Er zijn verschillende voedingsmiddelen die kunnen helpen om teelballen gezond te houden:

Eiwitten

Eiwitrijke voedingsmiddelen, zoals vlees, vis, eieren en plantaardige eiwitbronnen, zoals peulvruchten en sojabonen, kunnen helpen om de teelballen gezond te houden. Eiwitten zijn nodig voor de productie van zaadcellen.

Zink

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan zink, zoals noten, zaden, vlees en vis, kunnen helpen om de teelballen gezond te houden. Zink is nodig voor de productie van testosteron en de productie van zaadcellen.

Vitamine C

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C, zoals citrusvruchten, kiwi’s, paprika’s en broccoli, kunnen helpen om de teelballen gezond te houden. Vitamine C helpt bij de productie van collageen, wat nodig is voor de gezonde structuur van de teelballen.

Vitamine E

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine E, zoals noten, zaden en groene bladgroenten, kunnen helpen om de teelballen gezond te houden. Vitamine E kan helpen om teelballen te beschermen tegen oxidatieve stress, wat kan leiden tot schade aan de teelballen.

Het is belangrijk om een uitgebalanceerd dieet te eten om de teelballen gezond te houden.

Kruiden voor gezonde teelballen

Er zijn verschillende geneeskrachtige kruiden die kunnen helpen om teelballen gezond te houden:

  • Ginkgo biloba: Dit kruid wordt gebruikt om de bloedcirculatie te verbeteren en kan helpen om de teelballen gezond te houden.
  • Panax ginseng: Dit kruid wordt gebruikt om de bloedcirculatie te verbeteren en kan helpen om de teelballen gezond te houden.
  • Tribulus terrestris: Dit kruid doet al vele jaren dienst als hulpmiddel voor de seksuele gezondheid.
  • Maca: Lepidium meyenii, gekend onder de naam maca en ook wel Peruaanse ginseng genoemd,  wordt gebruikt om de seksuele prestaties te verbeteren en kan helpen om de teelballen gezond te houden.

Sommige kruiden kunnen interacties hebben met medicijnen.

Niet-ingedaalde teelbal

Teelballen zijn de mannelijke geslachtsklieren die zich in het scrotum (de balzak) bevinden. Bij sommige jongens zijn de testikels niet helemaal ingedaald in de scrotum wanneer ze geboren worden. Dit kan normaal zijn en de testikels kunnen zich op een natuurlijke manier ontwikkelen en indalen in de scrotum. Dit proces kan tot een jaar na de geboorte duren.

In sommige gevallen kan het voorkomen dat een of beide testikels niet volledig indalen in de scrotum. Dit wordt ‘cryptorchisme’ genoemd. Als een testikel niet volledig is ingedaald, kan het een verhoogd risico hebben op teelbalkanker en andere gezondheidsproblemen.

Vaak dalen de teelballen vanzelf in binnen enkele maanden na de geboorte. Als dit vanzelf niet gebeurd, kunnen bepaalde medicijnen helpen. Eventueel kan een operatie uitgevoerd worden.

Is het normaal dat je ballen bewegen?

Het is normaal dat testikels bewegen en af en toe van positie veranderen in het scrotum. Dit is heel normaal. Medic Info schrijft hierover:

“Het scrotum bevat twee spieren: de musculus cremaster en de musculus dartos. Deze spieren trekken samen bij kou en seksuele opwinding, en ontspannen zich wanneer de temperatuur oploopt. Dit zijn onwillekeurige bewegingen. Als de spieren zich samentrekken, komen de teelballen dichter bij het lichaam te liggen. Hierdoor loopt de temperatuur in het scrotum op. Bij ontspanning komen ze verder van het lichaam af te liggen, waardoor hun temperatuur 2 tot 3 graden Celsius lager wordt dan die van de rest van het lichaam. Op deze manier beschermen de scrotumspieren de teelballen tegen verwarming en afkoeling.”1Medic Info. Scrotum. https://encyclopedie.medicinfo.nl/scrotum (ingezien op 29-12-2022)

Beweging van de testikels kan ook gebeuren als gevolg van fysieke activiteit, zoals het lopen of sporten.

Er is geen specifieke tijd waarop testikels zouden moeten bewegen of wanneer ze stil zouden moeten blijven.

Kun je testikels groter laten worden?

De grootte van de testikels kan variëren van persoon tot persoon en kan ook enigszins afwijken tijdens het leven van een persoon.

Er is geen specifieke manier om de testikels te laten groeien. Ze groeien en ontwikkelen zich op een natuurlijke manier als gevolg van hormonale veranderingen tijdens de puberteit. Als je zorgen hebt over de grootte of ontwikkeling van je testikels, raadpleeg dan een arts voor een onderzoek en eventueel verdere behandeling.

De grootte van de testikels kan variëren van persoon tot persoon en kan ook enigszins afwijken tijdens het leven van een persoon. De grootte van de testikels kan ook variëren als gevolg van de temperatuur van het lichaam. Testikels zijn aangepast om op een lagere temperatuur te functioneren dan de rest van het lichaam. Als de temperatuur van het lichaam stijgt, kan de bloedtoevoer naar de testikels afnemen, wat kan leiden tot een afname in grootte.

Verwijderen van een teelbal

Het verwijderen van de testikels wordt ‘orchidectomie’ genoemd. Dit kan worden gedaan om verschillende medische redenen, zoals het behandelen van teelbalkanker of het verminderen van mannelijk hormoonniveaus bij mannen met te veel testosteron. Orchidectomie kan ook worden gedaan als gevolg van een verwonding of infectie die niet kan worden behandeld.

Orchidectomie is een medische ingreep die wordt uitgevoerd door een arts. Het kan worden uitgevoerd als een open chirurgie, waarbij een incisie in de scrotum wordt gemaakt, of als laparoscopische chirurgie, waarbij kleine sneetjes worden gemaakt en instrumenten worden gebruikt om de testikel(s) te verwijderen. Na de ingreep kunnen pijnstilling en andere interventies nodig zijn om het herstel te vergemakkelijken.

Zijn de ballen even groot?

Het is normaal dat de teelballen niet precies even groot zijn. Soms kan er een verschil in grootte van enkele millimeters zijn, wat geen effect heeft op de gezondheid of vruchtbaarheid. Als het verschil in grootte significant is of als er andere afwijkingen aanwezig zijn, kan dit echter een teken zijn van een onderliggend probleem. Bij een vergrote teelbal is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een onderzoek en eventueel verdere behandeling.

Sommige mogelijke oorzaken van een afwijkende grootte van de testikels kunnen zijn:

  • Verwonding of trauma: Een verwonding aan een testikel kan leiden tot zwelling en een verandering in grootte.
  • Ontsteking: Teelbalontsteking en/of bijbalontsteking kunnen leiden tot zwelling en een verandering in grootte.
  • Hydrocèle: Dit is een ophoping van vocht rond een testikel die kan leiden tot zwelling en een verandering in grootte.
  • Varicocèle: Dit is een verwijding van de bloedvaten rond de testikels die kan leiden tot zwelling en een verandering in grootte.

Teelbalatrofie

Atrofie van de testikel, ook wel ‘teelbalatrofie’ genoemd, is een aandoening waarbij één of beide testikels afnemen in grootte en gewicht. Dit kan leiden tot veranderingen in hormonale balans en vruchtbaarheid.

Er zijn verschillende oorzaken van testikelatrofie, waaronder:

  • Verwonding: Een verwonding aan een testikel kan leiden tot beschadiging van de testikel en atrofie.Infectie:
  • Ontstekingen kunnen leiden tot beschadiging van de testikel en atrofie.
  • Testosterontekort: Een tekort aan testosteron kan leiden tot atrofie van de testikels.
  • Andropauze: Andropauze is de mannelijke ‘menopauze’. Dit is een natuurlijke afname van testosteronniveaus die sommige mannen ervaren naarmate ze ouder worden. Andropauze kan leiden tot atrofie van de testikels.

Teelballen voelen koud aan: hoe kan dat?

Teelballen zijn aangepast om op een lagere temperatuur te functioneren dan de rest van het lichaam. Dit is nodig om de spermatogenese, de productie van sperma, te optimaliseren. Als gevolg hiervan kan het voorkomen dat de testikels koud aanvoelen in vergelijking met de rest van het lichaam.

Als de teelballen continu koud aanvoelen of als je andere tekenen of symptomen ervaart, zoals pijn of ongemak, kan dit een teken zijn van een onderliggend probleem. Als je zorgen hebt over de temperatuur van je testikels, raadpleeg dan een arts voor een onderzoek en eventueel verdere behandeling.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over teelbalaandoeningen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.