Last Updated on 24 april 2023 by M.G. Sulman
Een gedraaide teelbal of zaadbal, ook bekend als torsio testis of teelbaltorsie, doet zich voor wanneer de zaadstreng die de bloedtoevoer aan de testikel (zaadbal, teelbal) levert gedraaid is. Bij een teelbaltorsie is de bloedtoevoer naar de teelbal afgesneden, waardoor deze kan afsterven als gevolg van een gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen. Dit veroorzaakt symptomen als plotselinge hevige pijn en zwelling. Een torsie doet zich normaal gesproken aan één teelbal voor. Wanneer behandeling of operatie niet binnen een paar uur wordt uitgevoerd om het probleem te verhelpen, dan sterft de teelbal af.
Veelgestelde vragen
Gedraaide teelbal
Gedraaide teelbal in vogelvlucht
- Bij een gedraaide teelbal is de bal om zijn as gedraaid, waardoor de bloedtoevoer naar de zaadbal afgekneld wordt. Dit geeft veel pijn.
- Andere symptomen zijn zwelling, roodheid, misselijkheid en braken.
- Deze aandoening komt vaak voor bij jongens en mannen onder de 30 jaar.
- Een gedraaide teelbal is een medische noodsituatie waarbij onmiddellijke behandeling is vereist teneinde permanente schade aan de zaadbal te voorkomen.
- Een snelle diagnose en operatie binnen 6 uur verhoogt de kans dat je je teelbal kunt behouden.
Wat is een gedraaide teelbal?
Een gedraaide teelbal verwijst naar het draaien van de zaadstreng die zorgt voor de toevoer van bloed naar het scrotum. De verminderde doorbloeding veroorzaakt plotselinge en vaak hevige pijn en zwelling. Een gedraaide teelbal komt het meest voor tussen de 12 en 18 jaar, maar kan op elke leeftijd voorkomen, zelfs vóór de geboorte.
Een torsio testis vereist meestal een spoedoperatie. Als het snel wordt behandeld, kan de teelbal meestal worden gered. Maar als de bloedstroom te lang is onderbroken, kan een teelbal dermate ernstig beschadigd raken dat deze chirurgisch moet worden verwijderd. Aangezien je een zaadbal over hebt, ben je nog steeds vruchtbaar en ben je in staat om kinderen te verwekken.
Wie krijgt het?
Een gedraaide teelbal kan optreden bij jongens en mannen van alle leeftijden, ook bij pasgeborenen en zuigelingen, maar het komt meestal voor tijdens de tienertijd. Het komt vooral voor bij mannen bij wie de teelballen tijdens de geboorte niet waren ingedaald. Als je eenmaal een torsie hebt doorgemaakt, heb je meer kans dat het zich ook gaat voordoen in de andere teelbal. Boven de 35 jaar komt de een gedraaide teelbal zelden voor, want dan is de teelbal stevig aan de balzak verbonden.
Symptomen van een gedraaide teelbal
De symptomen komen meestal plotseling opzetten en nemen geleidelijk in ernst en hevigheid toen, en kunnen onder bestaan uit:
- plotselinge hevige pijn in de aangedane teelbal
- de pijn neemt geleidelijk in hevigheid toe
- pijn in de liezen en onderbuik
- het scrotum is rood en gezwollen en is uiterst gevoelig bij aanraking
- misselijkheid en overgeven (braken) vanwege de intensiteit van de pijn
- soms gaat dit gepaard met koorts
Complicaties
Een gedraaide teelbal kan de volgende complicaties veroorzaken:
Schade aan of afsterven van de teelbal
Wanneer de gedraaide teelbal gedurende enkele uren niet wordt behandeld, kan een geblokkeerde bloedstroom permanente schade aan de teelbal veroorzaken. Als de teelbal zwaar beschadigd is, moet deze operatief worden verwijderd.
Vruchtbaarheid
Een gedraaide bal gaat niet ten koste van de vruchtbaarheid van de getroffen man. Zelfs als één teelbal afsterft, heb je nog de andere teelbal voor de zaadproductie.
Gevoeliger scrotum of balzak
Na een operatie kan er een litteken ontstaan en kan het scrotum gevoeliger worden.
Oorzaken en risicofactoren
Een aangeboren afwijking waarbij de testikel vrij kan draaien op de zaadstreng, vergroot de kans op een torsie. Iets meer dan 10% van de mannen heeft deze afwijking. Het euvel kan optreden na zware lichamelijke inspanning, terwijl iemand slaapt, of na een verwonding aan het scrotum. Vaak is er echter geen aanwijsbare oorzaak. De aandoening kan in bepaalde families (vaker) voorkomen.
Contact met de huisarts
Bel direct de huisarts of huisartsenpost bij plotseling hevige pijn aan de balzak. Dit kan wijzen op een gedraaide teelbal. Dit dient zo spoedig mogelijk verholpen te worden om schade te voorkomen.
Onderzoek en diagnose
De arts bemerkt bij lichamelijk onderzoek dat de pijnlijke, gedraaide teelbal vaak hoog in de balzak ligt. De balzak is vaak rood en gezwollen zij. Extra onderzoek is soms nodig om andere oorzaken van de klachten uit te sluiten, zoals een acute bijbalontsteking. Dit vervolgonderzoek kan bestaan uit een echo, bloedonderzoek of urineonderzoek.
Behandeling van een torsio testis
Een enkele keer draait de teelbal weer vanzelf terug, maar vaak is behandeling nodig.
Medische behandeling
Indien niet direct medisch ingrijpen plaatsvindt, zal er schade optreden aan de teelbal. De huisarts zal proberen de torsie op te heffen door de teelbal te draaien. Als hij daar niet in slaagt, zal behandeling in het ziekenhuis moeten volgen. Via een chirurgische ingreep waarbij een kleine snede wordt gemaakt in de balzak, wordt de teelbal teruggedraaid. Daarna wordt de teelbal met kleine steekjes aan de huid van het scrotum vastgenaaid om herhaling te voorkomen. Mogelijk dat meteen de andere teelbal ook wordt behandeld, omdat de kans vrij groot is dat ook deze te zijner tijd zal draaien.
Verwijdering van de teelbal
Wanneer te laat wordt ingegrepen en de teelbal afsterft, zal deze chirurgisch worden verwijderd. Deze procedure staat bekend als een orchidectomie. Dit heeft geen volgen voor de vruchtbaarheid, aangezien je nog een tweede teelbal hebt en deze produceert genoeg sperma. Wanneer de patiënt volgroeid is, kan om cosmetische redenen een teelbalprothese worden geplaatst.
Prognose
Als een gedraaide bal meteen wordt behandeld, bij voorkeur binnen zes uur, dan kan de teelbal worden gered. Maar als de bloedstroom langer dan zes uur wordt onderbroken, dan is de kans groot dat de bal afsterft. Om deze reden is het erg belangrijk om direct medische hulp in te schakelen bij de eerste symptomen van een gedraaide teelbal.
Preventie
Het hebben van teelballen die in het scrotum kunnen draaien, is een eigenschap die door sommige mannen wordt geërfd. Als deze aandoening in je familie voorkomt, is een operatie de enige manier om een gedraaide teelbal te voorkomen. Hierbij worden beide teelballen vastgemaakt aan de binnenkant van het scrotum zodat ze niet om de zaadstreng kunnen draaien.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een gedraaide teelbal, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
