Wanneer krijg je psoriasis?

Last Updated on 23 maart 2023 by M.G. Sulman

Wanneer krijg je psoriasis, wat is de oorzaak van deze huidziekte? De exacte oorzaak van psoriasis is anno 2023 nog onbekend. De ziekte werd voor het eerst genoemd in 460 voor Christus door de Griekse arts Hippocrates. Sindsdien probeert de geneeskunde het geheim van de oorsprong van deze huidziekte te ontrafelen. We zijn hier nog niet in geslaagd, maar wat we wel weten is dat er enkele triggers en processen die psoriasis uitlokken of verantwoordelijk zijn voor flare-ups. Met behulp van moderne methoden is het mogelijk om vast te stellen wat er in de huid gebeurt bij psoriasis. Hieruit kunnen verschillende behandelmethoden worden afgeleid om de ziekte te beheersen en symptomen de kop in te drukken. Psoriasis is niet besmettelijk en kan dus niet van persoon tot persoon worden verspreid.

Psoriasis
Psoriasisplaque / Bron: Wikimedia Commons

Ontsteking en immuunrespons

Ontstekingsreactie

Bij psoriasis veroorzaakt een stimulus een ontstekingsreactie in het lichaam. Ontsteking is heel belangrijk voor de gezondheid. Een ontsteking is een reactie van het lichaam op beschadiging van weefsel, die vaak het gevolg is van externe prikkels. Het immuunsysteem gebruikt ze onder meer om schadelijke indringers te bestrijden, zoals bacteriën en virussen. Maar de prikkel die leidt tot een ontstekingsreactie hoeft niet altijd microbiologisch van aard te zijn.

Gebrekkige immuunrespons

Hoe dan ook, in het geval van psoriasis is er sprake van een gebrekkige immuunrespons, aangezien de ontsteking optreedt terwijl dat niet nodig is en juist voor problemen zorgt. Om het proberen om de ontsteking te genezen, vermenigvuldigen de huidcellen zich op atypische wijze. Huidvernieuwing duurt normaal gesproken tussen de 24 en 28 dagen; bij psoriasis ontwikkelen zich binnen enkele dagen nieuwe huidcellen. Dientengevolge hopen zich talloze onrijpe huidcellen op het huidoppervlak op en sterven vervolgens af. De huid verhoornt sneller. Hierdoor ontstaan de typische psoriasisplekken op de huid.

Het is anno 2023 niet bekend wat dit probleem met het immuunsysteem precies veroorzaakt. Wat we wel weten is dat bepaalde genen en omgevingsfactoren een rol kunnen spelen. gelet op bovenstaande wordt psoriasis beschouwd als een auto-immuunziekte met een genetische basis.

Wat is de oorzaak van psoriasis?

Bij het ontstaan van psoriasis speelt erfelijke aanleg een rol in combinatie met triggers. Erfelijke aanleg leidt niet altijd tot het ontstaan ​​van de ziekte, maar daar is een extern of interne uitlokkende factor voor nodig. Er zijn triggers en risicofactoren die enerzijds bijdragen aan het ontstaan ​​van de ziekte en anderzijds de ziekte verergeren en zorgen voor een flare-up.

Erfelijke aanleg

Eerstegraads en tweedegraads familieleden

Psoriasis komt voor in bepaalde families. Je loop dus meer kans op psoriasis als je een naast familielid hebt met deze huidziekte. Het gaat om familieleden in de eerste graad (ouders, kinderen, broers, zusters) en de tweede graad (ooms, tantes, neven, nichten). De exacte rol die genetica speelt bij psoriasis is echter nog onduidelijk.

Een kind heeft een kans van ongeveer 10-20% om psoriasis te krijgen wanneer één van de ouders psoriasis heeft en van ongeveer 50% wanneer beide ouders psoriasis hebben. Een persoon die een zus of een broer met psoriasis heeft, maar geen andere familieleden die de ziekte ook hebben, heeft ongeveer 6% kans om zelf ook psoriasis te krijgen. Dat is dus aanzienlijk minder.

Genen

Onderzoek heeft aangetoond dat veel verschillende genen verband houden met de ontwikkeling van psoriasis. Vermoedelijk maken verschillende combinaties van genen je kwetsbaarder om de aandoening te krijgen. Het hebben van deze genen betekent echter nog niet dat je ook psoriasis zal ontwikkelen. Tot op heden zijn > 80 psoriasisgevoeligheidsgenen geïdentificeerd, waaronder HLA-Cw6, IL12B, IL23R en LCE3B / 3C.1Delin Ran, Minglong Cai, Xuejun Zhang, Genetics of psoriasis: a basis for precision medicine, Precision Clinical Medicine, Volume 2, Issue 2, June 2019, Pages 120–130, https://doi.org/10.1093/pcmedi/pbz011

Omgevingsfactoren

Bij mensen die de erfelijke aanleg voor psoriasis hebben, kunnen diverse omgevingsfactoren psoriasis laten uitbreken of een reeds bestaande psoriasis verergeren, dus laten opvlammen. Veel voorkomende triggers voor psoriasis zijn:

  • een verwonding aan je huid, zoals een snijwond, krabwond, schaafwond, insectenbeet of zonnebrand, het zogenaamde Köbner effect: het fenomeen dat een psoriasisplekje ontstaat of zich uitbreidt naar plaatsen waar de huid een of ander trauma heeft ondergaan
  • het drinken van overmatige hoeveelheden alcohol
  • roken
  • stress
  • hormonale veranderingen, vooral bij vrouwen (bijvoorbeeld tijdens de puberteit en de overgang)
  • bepaalde geneesmiddelen, zoals lithium, sommige middelen tegen malaria, ontstekingsremmende geneesmiddelen, waaronder ibuprofen, en ACE-remmers (gebruikt ter behandeling van hoge bloeddruk)
  • keelontsteking: bij sommige mensen, meestal kinderen en jonge volwassenen, ontwikkelt zich een vorm van psoriasis genaamd psoriasis guttata na een keelontsteking door streptokokken, maar de meeste mensen met keelontsteking door streptokokken ontwikkelen geen psoriasis
  • andere immuunziekten, zoals hiv, die ervoor zorgen dat psoriasis oplaait of voor het eerst verschijnt
  • overgewicht (obesitas)

Interactie tussen stress en psoriasis

Mensen met psoriasis bevinden zich vaak in een vicieuze cirkel: psoriasis leidt vaak tot stress en stress is op zijn beurt een der risicofactoren die de ziekte triggert en de symptomen doet verergeren. Bovenal veroorzaken al dan niet vermeende (verbale maar ook non-verbale) negatieve sociale reacties als gevolg van de zichtbare veranderingen op de huid, innerlijke rusteloosheid en angsten bij veel van de getroffenen. Psoriasispatiënten hebben vaak het gevoel dat andere mensen ze mijden vanwege de huidontsteking, ook al is de ziekte niet besmettelijk. Het opnieuw opflakkeren van de huidziekte terwijl je er alles aan doet om de ziekte onder controle te houden, kan ook zorgen voor meer stress en dus weer meer klachten. Het is aangetoond dat langdurige of chronische stress de ontstekingsmarkers in het bloed verhoogt. Daarom gaan artsen uit van een interactie tussen stress en psoriasis. In sommige gevallen heeft psoriasis daarom sterke psychologische effecten en leidt het tot secundaire ziekten zoals depressie. Door gericht stressmanagement en individuele of groepstherapie kan de getroffene worden geholpen om uit deze spiraal te breken.

Hoofdpijn door stress
Stress en psoriasis / Bron: Pixabay

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over psoriasis of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.