Alfalfa: gezond en uitstekende voedingswaarde

Last Updated on 7 juni 2024 by M.G. Sulman

Alfalfa is niet alleen gezond, maar ook erg smaakvol! De officiële naam van alfalfa of luzerne is ‘Medicago sativa’. Het is een inheemse Europese plant. Alfalfa is een zogenaamde spruitgroente (ontkiemende zaden). Het gewas kan terugkijken op een lange geschiedenis en vindt zijn oorsprong in Azië. Alfalfa behoort tot de familie van peulvruchten en wordt al lang gebruikt als veevoer. Voor de mens alfalfa vol met belangrijke ingrediënten die een positief effect kunnen hebben op de gezondheid. Het is gezond en heeft een uitstekende voedingswaarde. En juist om deze reden wordt luzerne steeds vaker aangetroffen in voedingssupplementen en in de schappen van de supermarkt. 

Alfalfa
De spruiten van alfalfa / Bron: Wikimedia Commons

Herkomst en gebruik

Alfalfa (Medicago sativa L.) komt oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en is vooral bekend als voedergewas. Al rond 500 voor Christus werd het door de Perzen gebruikt als paardenvoer en later werd dit gebruik overgenomen door de Grieken en Romeinen. De Arabieren verspreidden de plant in Spanje onder de naam  ‘alfalfa’. In de 18e eeuw introduceerden monniken van de abdij Ebrach, een cisterciënzer abdij in Beieren, de teelt van luzerne in Noord-Europa.

Alfalfa
Luzerne is inheems in Europa en wordt wereldwijd verbouwd als veevoer / Bron: “Makassaarsch handels-blad”. Makassar, 20-06-1879, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 01-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000596049:mpeg21:p00004

Hoe ziet alfalfa eruit?

De alfalfa houdt van een warm en droog klimaat. Het is een vaste plant met driedelige bladeren en kleine, trosvormige bloemen die geelachtig, blauwachtig of paars van kleur zijn. De bovengrondse delen van de plant, zaden en spruiten worden gebruikt voor genezingsdoeleinden. Alfalfa wordt al lange tijd op grote schaal gekweekt als kleine spruitjes (kiemen). Het is een gemakkelijke en gezonde manier om je salade of broodje mee te verrijken. De kiemen zijn niet alleen lekker, maar ook nog eens gezond.

Campo de Calatrava, Spain
Alfalfa bij Campo de Calatrava, Spanje / Bron: Wikimedia Commons

Alfalfa heeft een uitstekende voedingswaarde

De alfalfaspruiten worden zeer gewaardeerd om hun gehalte aan vitamines, mineralen en eiwitten en bevatten onder meer:

  • veel plantaardige eiwitten
  • vitamine A: versterkt het gezichtsvermogen en de huid
  • vitamine B1 en B6: belangrijk voor het zenuwstelsel en een goed werkende stofwisseling
  • vitamine C: naast het immuunsysteem bevordert vitamine C ook de vetstofwisseling
  • vitamine E: beschermt het lichaam tegen vrije radicalen
  • essentiële aminozuren zoals tryptofaan (wat in je lichaam wordt omgezet in serotonine en melatonine) en tyrosine (uitgangsstof voor de aanmaak van een aantal belangrijke hormonen en neurotransmitters)
  • de mineralen magnesium, ijzer, kalium, calcium, zink en fosfaat
  • grote hoeveelheden antioxidanten en chlorofyl (antioxidanten helpen ook om vrije radicalen af ​​te breken, terwijl chlorofyl de zuur-base balans in evenwicht brengt)
Een veld met alfalfa, met weelderige groene planten en delicate paarse bloemen / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Hoe gezond is het?

Alflafa heeft meerdere voordelen voor de gezondheid.

Saponinen voor een sterk immuunsysteem

Alfalfaspruiten bevatten veel saponinen die het immuunsysteem helpen versterken. Deze saponinen kunnen met name de darmen ten goede komen, omdat hier bijzonder veel bacteriën voorkomen. Een gezonde darm is een van de basisvereisten voor een sterk immuunsysteem. De saponinen zijn in staat om gifstoffen in de darmen te verminderen die anders ontstekingen in het lichaam zouden kunnen veroorzaken. Ze elimineren schimmels, schadelijke bacteriën en virussen en kunnen zo de groei van gezonde bacteriën stimuleren.

Alfalfa komt de hormonale balans ten goede

Alfalfa bevat nog een ander heilzaam ingrediënt, namelijk coumestrol. Dit is een natuurlijke organische verbinding in de klasse van fytochemicaliën die bekend staat als coumestans. Coumestrol is een fyto-oestrogeen (dit zijn plantaardige oestrogenen) en bootst de biologische activiteit van oestrogenen na . Vanwege de oestrogene werking kan alfalfa een positief effect kan hebben op overgangsklachten bij vrouwen, zoals opvliegers en nachtzweten.

Daarnaast bevatten de alfalfaspruiten speciale peptiden die lijken op schildklierhormonen. Derhalve neemt men aan dat regelmatige consumptie van de spruiten de ontwikkeling van schildklieraandoeningen kan voorkomen.

Toepassingen binnen de moderne plantengeneeskunde

Alfalfa wordt binnen de moderne kruiden- of plantengeneeskunde gebruikt voor tal van aandoeningen en klachten:

  • winderigheid
  • verlies van eetlust
  • chronische darmontsteking
  • borstvoedingsproblemen
  • aambeien
  • stress en depressie
  • menstruatiekrampen
  • overgangsklachten
  • hoge bloeddruk
  • verlaagt de bloedsuikerspiegel
  • bloedstelpend, bloedverdunnend, bevordert de bloedaanmaak
  • verlagen van je cholesterol
  • verhogen van de weerstandsverhogend
  • mild vochtafdrijvend en mild bloedzuiverend, waardoor het een ontzurend werking heeft en preventief wordt gebruikt bij reumatische aandoeningen
  • het helpt bij oedeem omdat het mild diuretisch is, dat wil zeggen dat het vochtafdrijvend werkt; overtollig vocht wordt sneller uitgeplast

Bijwerkingen en contra-indicaties

Mogelijke bijwerkingen

Alfalfablad (poeder) is waarschijnlijk voor de meeste volwassenen veilig om te gebruiken. Je moet echter uitkijken met het langdurig gebruik van alfalfaproducten. Alfalfa kan reacties veroorzaken die lijken op de auto-immuunziekte die lupus erythematosus wordt genoemd. De boosdoener is waarschijnlijk de stof L-canavanine, die een negatieve invloed kan hebben op de B cellen bij sommige mensen. Deze cellen spelen een belangrijke rol in het immuunsysteem.

Alfalfa kan er ook voor zorgen dat de huid van sommige mensen extra gevoelig wordt voor de zon. Draag daarom zonnebrandcrème als je naar buiten gaat, vooral als je een lichte huid hebt.

Auto-immuunziekten

Personen met de auto-immuunziekte systemische lupus erythematodes (SLE) doen er verstandig aan producten met alfalfa te vermijden. Je kan een opflakkering van de ziekte ervaren na langdurig gebruik van alfalfa.

Er wordt ook gewaarschuwd om geen alfalfa te nemen bij auto-immuunziekten zoals multiple sclerose (MS), reumatoïde artritis (RA) of andere auto-immuunaandoeningen. Alfalfa kan ervoor zorgen dat het immuunsysteem actiever wordt en dit kan de symptomen verergeren van een auto-immuunziekten.

Voedselinfectie

Volgens wetenschappelijk onderzoek zijn veel voedselinfecties veroorzaakt door bacteriën (bijvoorbeeld Salmonella- en Escherichia coli-infecties) terug te voeren op de consumptie van rauwe groentespruiten, waaronder alfalfakiemen (net als taugé). Mensen met een hoog risico op infectie (ouderen, kinderen en mensen met een zwak immuunsysteem) mogen daarom geen rauwe alfalfaspruiten eten. Het is daarom verstandig om alfalfa voor gebruik goed te wassen en in ieder geval even snel te dompelen in heet water.

Zwangerschap en borstvoeding

Het gebruik van alfalfa in grotere hoeveelheden dan wat gewoonlijk in voedsel wordt aangetroffen, is mogelijk onveilig tijdens zwangerschap en borstvoeding. Er zijn aanwijzingen dat alfalfa kan werken als oestrogeen en dit kan van invloed zijn op de zwangerschap.

Hormoongevoelige aandoening

Alfalfa kan dezelfde effecten hebben als het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Als je een aandoening hebt die verergert door blootstelling aan oestrogeen, gebruik dan geen alfalfa. Hierbij kun je denken aan hormoongevoelige aandoening zoals borstkanker, baarmoederkanker, eierstokkanker, endometriose of baarmoederfibromen (vleesbomen).

Diabetes

Alfalfa kan de bloedsuikerspiegel verlagen. het is daarom verstandig om je bloedsuikerspiegel nauwlettend in de gaten houden als je diabetes hebt en regelmatig alfalfa eet.

Video over alfalfa

Eenvoudig doch gezond recept

Ingrediënten:

  • Alfalfaspruiten
  • Olijfolie
  • Citroensap
  • Zout en peper naar smaak

Bereidingswijze:

  • Spoel de alfalfaspruiten af onder koud stromend water en dep ze droog met een papieren handdoek.
  • Doe de alfalfaspruiten in een kom en voeg een scheutje olijfolie en citroensap toe.
  • Breng op smaak met zout en peper en meng alles goed door elkaar.
  • Serveer de alfalfa als bijgerecht of voeg het toe aan salades, sandwiches of wraps.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over alfalfa, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.