Pijn aan de adamsappel: oorzaken

Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman

Wanneer het strottenhoofd tijdens de puberteit groter wordt, steekt het uit aan de voorkant van de keel. Dit wordt een adamsappel genoemd. Het strottenhoofd van iedereen groeit tijdens de puberteit, maar het strottenhoofd van een meisje groeit niet zo veel als dat van een jongen. Daarom hebben jongens adamsappels. De meeste meisjes hebben geen adamsappels, maar sommigen wel. Het strottenhoofd heeft een stevig skelet van kraakbeen. Bij mannen is dit dus goed zichtbaar in de vorm van de adamsappel. Pijn aan de adamsappel heeft meerdere mogelijke oorzaken. 

Adamsappel
Adamsappel / Bron: Wikimedia Commons

Wat is een adamsappel?

Tijdens de puberteit onderga je een aantal lichamelijke veranderingen. Ook het strottenhoofd groeit. Het strottenhoofd  of larynx ligt aan de voorkant van de hals, onder de keelholte. Bij mannen steekt de voorkant van het schildkraakbeen  of cartilago thyreoides dat het strottenhoofd omringt naar buiten, waardoor een kenmerk ontstaat dat bekend staat als adamsappel.

Bij beide geslachten is de primaire functie van de adamsappel dezelfde als die van het schildkraakbeen waaruit het bestaat, namelijk om de stembanden die er direct achter liggen te beschermen.

Oorzaken van pijn aan de adamsappel

Trauma of verwonding

Lichtere verwondingen aan de adamsappel of luchtpijp hebben meestal geen behandeling nodig, omdat ze vanzelf genezen. Ernstige verwondingen kunnen worden veroorzaakt door uitwendig trauma (bijvoorbeeld door een klap of stoot met een hand of voorwerp) of een verkeersongeval waarbij het strottenhoofd of de luchtpijp verwond raken. Dit kan leiden tot een mogelijk levensbedreigende vernauwing van de luchtwegen. Bij een dergelijk letsel is het zorgen voor ademhaling de belangrijkste maatregel, bijvoorbeeld met een beademingsslang. Het letsel kan dan operatief worden behandeld. Gelukkig zijn dergelijke ernstige luchtpijpverwondingen zeldzaam.

Strottenhoofdontsteking (laryngitis)

Als er pijn is in het gebied van de adamsappel optreedt, is het strottenhoofd vaak ontstoken. Acute strottenhoofdontsteking of laryngitis volgt vaak op een verkoudheid en lijkt op een griep met veel keelpijn. In de meeste gevallen duren de symptomen van laryngitis minder dan een paar weken. Symptomen van laryngitis kunnen zijn:

  • heesheid
  • zwakke stem of stemverlies
  • kriebelende keel
  • rauwheid in je keel
  • keelpijn
  • droge keel
  • droge hoest
Laryngitis
Laryngitis of strottenhoofdontsteking / Bron: Wikimedia Commons

Epiglottitis

Epiglottitis is een ontsteking van het strotklepje, de epiglottis. De symptomen ontwikkelen zich vaak snel en verergeren ook in rap tempo, hoewel ze zich bij oudere kinderen en volwassenen in de loop van een paar dagen kunnen ontwikkelen. Symptomen zijn onder meer:

  • heftige keelpijn
  • moeite met slikken en pijn bij het slikken
  • moeite met ademhalen, wat kan verbetert als je voorover leunt
  • ademhaling die abnormaal en hoog klinkt: een hoogfrequent, gierend geluid (stridor)
  • hoge koorts
  • prikkelbaarheid en rusteloosheid
  • gedempte of hese stem
  • kwijlen

De belangrijkste symptomen van epiglottitis bij jonge kinderen zijn ademhalingsmoeilijkheden, stridor en een schorre stem. Bij volwassenen en oudere kinderen staan slikproblemen en kwijlen op de voorgrond.

Tumor

Tumoren kunnen ook leiden tot pijn als gevolg van invasieve groei doordat het andere structuren verdringt. Deze massa’s kunnen ook afkomstig zijn van de schildklier, die zich direct onder het strottenhoofd bevindt. Pijn door schildklierontsteking kan ook worden geïnterpreteerd als afkomstig van de adamsappel vanwege de nabijheid ervan.

Halscyste of halsfistel

Een andere zeldzame oorzaak van pijn aan de adamsappel kan een halscyste zijn. Dit is een misvorming die ontstaat ​​tijdens de embryonale ontwikkeling en gevuld is met vocht. Een mediane halscyste is een holte met vocht (cyste) in het midden (mediaan) van de hals. Het wordt vaak ontdekt in de kindertijd. Er kan ook sprake zijn van een halsfistel. Een laterale nekfistel wordt vaak pas op volwassen leeftijd opgemerkt. Fistels hebben een opening naar het huidoppervlak waaruit afscheidingen kunnen wegvloeien. De mediane halscyste kan ook een fistelkanaal ontwikkelen. Beide misvormingen uit de embryonale ontwikkeling kunnen operatief worden verwijderd.

Mediane halscyste / Bron: Wikimedia Commons

Acute schildklierontsteking

Acute schildklierontsteking of thyreoïditis is een zeldzame ontsteking van de schildklier, die wordt veroorzaakt door een infectie, bestraling, medicatie of trauma. Symptomenzijn keelpijn, koorts, ernstig ziek zijn, hese stem, pijn in de voorkant van de hals

Brandend maagzuur

Een pijnlijke adamsappel kan ook worden veroorzaakt door brandend maagzuur. Maagzuur ervaar je als een brandende pijn in je borst, net achter je borstbeen. De pijn is vaak erger na het eten, ’s avonds, of bij het liggen of bukken.

De meeste mensen kunnen het ongemak van brandend maagzuur onder controle krijgen met veranderingen in levensstijl en vrij verkrijgbare medicijnen.

Kan een vergrote adamsappel een teken zijn van een onderliggende aandoening?

Aandoeningen zoals laryngitis kunnen ervoor zorgen dat de adamsappel groter lijkt. Sommige aandoeningen kunnen echter zwelling in het strottenhoofd of in de omliggende gebieden veroorzaken. Hierdoor kan de adamsappel groter lijken dan normaal. Voorbeelden hiervan zijn:

  • laryngitis, een ontsteking van het strottenhoofd
  • faryngitis, een ontsteking van de achterkant van de keel
  • larynxkanker of strottenhoofdkanker
  • schildklierkanker

De behandeling van een grote adamsappel varieert, afhankelijk van de oorzaak. Het kan gaan om medicijnen zoals antibiotica of corticosteroïden. Bij kanker kan de behandeling bestaan uit een operatie, bestraling (radiotherapie) of chemotherapie.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een pijnlijke adamsappel, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.