Ruggenmerginfarct: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 4 augustus 2024 by M.G. Sulman

Een ruggenmerginfarct is een stoornis in de bloedsomloop in de wervelkolom. Door een verstopt bloedvat wordt het ruggenmerg niet meer van voldoende bloed en zuurstof voorzien. Doordat een deel van het ruggenmerg geen bloed meer krijgt, krijg je last van verschillende klachten in delen van het lichaam die door dat deel van het ruggenmerg worden verzorgd. Je krijgt bijvoorbeeld last van verlammingsverschijnselen. De gemiddelde leeftijd van mensen met een ruggenmerginfarct ligt tussen de 50 en 60 jaar. Naast ouderen, lopen mensen met diabetes een verhoogd risico. Slechts in zeldzame gevallen worden kinderen en adolescenten getroffen door een infarct in het ruggenmerg.

Behandeling van een ruggenmerginfarct / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com

Wat is een ruggenmerginfarct?

Een hartinfarct, een herseninfarct of een longinfarct zijn bij de meeste mensen wel bekend. Maar er zijn andere vormen van infarct die net zo gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld een ruggenmerginfarct. Een ruggenmerginfarct wordt gedefinieerd als ischemische schade aan het ruggenmerg, wat wordt veroorzaakt door een afsluiting van een slagader. Ischemie duidt op een verminderde bloedvoorziening naar organen of weefsels met als gevolg een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen. Een ruggenmerginfarct is meestal een complicatie van bestaande vaatziekten zoals arteriosclerose.

Dwarsdoorsnede door het ruggenmerg. De structuur met het label 6 is de anterieure spinale slagader en de twee achterste spinale slagaders zijn gelabeld 5.

Dwarsdoorsnede van het ruggenmerg. De structuur met cijfer 6 is de anterieure spinale slagader en de twee achterste spinale slagaders zijn genummerd als 5.

Synoniemen

De medische benaming van een ruggenmerginfarct is ischemische myelopathie of myeluminfarct.

Vóórkomen

Een ruggenmerginfarct is verantwoordelijk voor slechts 1 procent van alle infarcten. Het komt dus niet zo vaak voor. In Nederland wordt het jaarlijks bij ongeveer 1000- tot 1500 mensen vastgesteld.

Oorzaken van een ruggenmerginfarct

Bloedstolsel

Er zijn verschillende oorzaken van een ruggenmerginfarct. Ten eerste kan het worden veroorzaakt door een bloedstolsel. Het risico is relatief hoog, vooral bij mensen die vatbaar zijn voor stollingsstoornissen.

Bloedvatmisvorming

Meestal wordt het ruggenmerginfarct veroorzaakt door vasculaire malformaties of misvormingen van een bloedvat, vooral in het gebied van de abdominale aorta.  Dit is een groot bloedvat dat door de buik loopt, van het hart richting de benen. Van daaruit lopen bloedvaten richting het ruggenmerg. De afwijkingen kunnen bloedingen veroorzaken, die uiteindelijk ook de bloedstroom in het ruggenmerg belemmeren.

Risicogroepen

Vooral mensen tussen de 50 en 60 jaar worden getroffen, evenals diabetici. Een ruggenmerginfarct kan echter ook voorkomen bij jongere mensen die verder gezond zijn.

Symptomen van een ruggenmerginfarct

De symptomen van een ruggenmerginfarct treden meestal plotseling op en zijn vaak heftig. Doordat de bloedsomloop is verstoord, kunnen signalen niet meer via het ruggenmerg vanuit de hersenen naar de lichaamsdelen worden doorgegeven. Dan veroorzaakt allerlei klachten. De volgende symptomen kunnen optreden:

  • Pijn in de rug en soms een branderig gevoel.
  • Soms pijn in de nek of nekpijn.
  • Krachtverlies of zelfs verlamming van armen en benen, afhankelijk van waar in de wervelkolom het infarct optreedt. Hoe verder naar boven, hoe meer uitgesproken de verlamming.
  • Verminderd gevoel in de benen en/of de armen.
  • Kortademigheid als het infarct in de bovenrug optreedt.
  • Plas niet op kunnen houden (urine-incontinentie).
  • Poep niet op kunnen houden (ontlastingsincontinentie).
  • Geen verschil tussen koud en warm voelen aan armen en/of benen.
  • Moeite met het krijgen van een erectie.
  • Geen of verminderd gevoel in de schaamstreek.

Een ruggenmerginfarct is een absolute noodsituatie. Als één of meer van bovenstaande symptomen optreden, moet je 112 bellen. Want hoe langer de acute circulatiestoornis onbehandeld blijft, hoe groter de kans op blijvende schade. In het ergste geval kan een ruggenmerginfarct zelfs dodelijk zijn.

Complicaties

In extreme gevallen kan spinale shock optreden. Deze schade aan het ruggenmerg kan ernstige gevolgen hebben en zelfs leiden tot blijvende dwarslaesie. Dit s een onderbreking van het ruggenmerg, waardoor de zenuwbanen die door het ruggenmerg lopen afgekneld zijn.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gesteld op grond van de gepresenteerde klachten, de bevindingen van de arts bij lichamelijk onderzoek, en beeldvormend onderzoek (een MRI-scan).

Vraaggesprek over je klachten

de arts zal informeren naar de klachten die je ervaart. De symptomen van een ruggenmerginfarct kunnen variëren, maar omvatten vaak:

  • Plotselinge en ernstige rugpijn
  • Zwakte of verlamming in de ledematen
  • Verlies van gevoel (sensibiliteitsstoornissen)
  • Verlies van controle over blaas en darmen
  • Problemen met lopen en balans

Lichamelijk onderzoek

Tijdens het lichamelijk onderzoek kan een arts:

  • Neurologische tests uitvoeren om zwakte, verlamming, reflexafwijkingen en gevoelsverlies te evalueren.
  • De exacte locatie van de symptomen identificeren om de mogelijke locatie van het infarct in het ruggenmerg te bepalen.

Beeldvormend onderzoek

De meest effectieve manier om een ruggenmerginfarct te diagnosticeren is door middel van beeldvormend onderzoek, met name een MRI-scan. Dit onderzoek kan helpen bij:

  • Het identificeren van de locatie en omvang van het infarct.
  • Het uitsluiten van andere oorzaken van de symptomen, zoals tumoren, hernia’s of abcessen.

Aanvullende tests

Naast de MRI-scan kunnen aanvullende tests nuttig zijn om de oorzaak van het infarct te achterhalen:

  • Bloedonderzoek: Om te controleren op onderliggende aandoeningen zoals bloedstollingsstoornissen, infecties of inflammatoire aandoeningen.
  • Lumbaalpunctie: Om cerebrospinale vloeistof te analyseren voor tekenen van ontsteking of infectie.
  • Angiografie: Om de bloedvaten die het ruggenmerg voeden in beeld te brengen en eventuele obstructies te identificeren.

Differentiaaldiagnose

Het is belangrijk om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, zoals:

  • Multiple sclerose
  • Transverse myelitis
  • Tumoren van het ruggenmerg
  • Hernia nuclei pulposi (uitgeperste tussenwervelschijf)
MRI-scan
MRI-scan / Bron: Pixabay

Behandeling van een ruggenmerginfarct

Snelle behandeling is absoluut noodzakelijk om geen risico te lopen op blijvende verlamming of zelfs dwarslaesie.

Ondersteunende behandeling

Soms kan de oorzaak van een infarct – bijvoorbeeld aortadissectie (een scheur in de binnenwand van de aorta) of polyarteritis nodosa  (hierbij zijn de middelgrote vaten ontstoken) – worden behandeld, maar vaak is alleen symptomatische behandeling mogelijk. Indien de oorzaak van het infarct niet kan worden behandeld, dan is de behandeling ondersteunen. Dat wil zeggen dat het zich richt op het verlichten van de symptomen. Meestal schrijft de arts bloedverdunnende medicijnen voor om de bloedsomloopstoornis te verhelpen.

Operatie

Als de oorzaak een beschadigde slagader of een geblokkeerd bloedvat is, is soms een operatie nodig om het bloeden te stoppen en de bloedstroom te herstellen.

Revalidatie

Na de eerste zorg volgt meestal een revalidatieperiode van enkele weken om eventuele gevolgschade en verlammingsverschijnselen door middel van fysiotherapie te behandelen. De spieren worden gedurende enkele weken en maanden getraind totdat je je armen en benen weer zelfstandig kan bewegen en zonder hulpmiddelen zoals rollator of rolstoel kan.

Lichaamsbeweging bevordert de genezing

Fysiotherapie mobiliseert de verlamde delen van het lichaam. Regelmatige uitvoering van bepaalde oefeningen onder leiding van een fysiotherapeut kan het ruggenmerg geleidelijk regenereren. Mits er geen onherstelbare schade is, kunnen de zenuwbanen na verloop van tijd weer informatie van de hersenen naar de verschillende delen van het lichaam geleiden.

Bepaalde oefeningen onder leiding van een fysiotherapeut / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Prognose

Het herstel hangt af van hoe snel de behandeling wordt ingezet en hoe ernstig het lichaam is getroffen door het infarct. Verlamming kan vele weken aanhouden of permanent zijn. De meeste mensen hebben een goede kans op herstel. Je kan er ook (soms forse) restklachten aan overhouden.

Preventie

Gerichte preventie van een ruggenmerginfarct is niet mogelijk. Dee kans op vaatziekten kun je echter drastisch verminderen door een gezonde levensstijl. Neem de volgende maatregelen in acht:

  • Pak overgewicht aan.
  • Ga meer bewegen.
  • Ga gezonder eten.
  • Verminder alcoholgebruik of drink bij voorkeur helemaal niet.
  • Stop met roken.
  • Ga adequaat om met stress.
  • Zorg dat je voldoende slaapt.

Daarnaast is het stabiliseren van de rugspieren zinvol, bijvoorbeeld door krachtoefeningen voor de rug of sporten zoals zwemmen.

Gezond eten bereiden
Gezond eten bereiden / Bron: gpointstudio/Shutterstock.com

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een ruggenmerginfarct, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.