Ruggenmerginfarct: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 25 december 2024 by M.G. Sulman

Een ruggenmerginfarct is een stoornis in de bloedsomloop in de wervelkolom. Door een verstopt bloedvat wordt het ruggenmerg niet meer van voldoende bloed en zuurstof voorzien. Doordat een deel van het ruggenmerg geen bloed meer krijgt, krijg je last van verschillende klachten in delen van het lichaam die door dat deel van het ruggenmerg worden verzorgd. Je krijgt bijvoorbeeld last van verlammingsverschijnselen. De gemiddelde leeftijd van mensen met een ruggenmerginfarct ligt tussen de 50 en 60 jaar. Naast ouderen, lopen mensen met diabetes een verhoogd risico. Slechts in zeldzame gevallen worden kinderen en adolescenten getroffen door een infarct in het ruggenmerg.

Behandeling van een ruggenmerginfarct / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com

Wat is een ruggenmerginfarct?

Erik, een 54-jarige sportieve man, stond op een zaterdagochtend klaar om zijn fietsrit van 60 kilometer te maken. Halverwege voelde hij ineens een scherpe, brandende pijn in zijn rug, alsof er iets in hem brak. “Vast een spier”, dacht hij nog, maar binnen enkele minuten begonnen zijn benen te tintelen en voelde hij ze steeds minder. Hij stapte van zijn fiets, wankelend en in paniek. Een passerende wandelaar belde snel een ambulance. In het ziekenhuis bleek het om een ruggenmerginfarct te gaan – een zeldzame, maar ernstige verstoring van de bloedtoevoer naar het ruggenmerg. Voor Erik veranderde alles in een oogwenk, maar dankzij snelle medische zorg en intensieve revalidatie vocht hij stap voor stap voor herstel.

Een hartinfarct, een herseninfarct of een longinfarct zijn bij de meeste mensen wel bekend. Maar er zijn andere vormen van infarct die net zo gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld een ruggenmerginfarct. Een ruggenmerginfarct wordt gedefinieerd als ischemische schade aan het ruggenmerg, wat wordt veroorzaakt door een afsluiting van een slagader. Ischemie duidt op een verminderde bloedvoorziening naar organen of weefsels met als gevolg een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen. Een ruggenmerginfarct is meestal een complicatie van bestaande vaatziekten zoals arteriosclerose.

Dwarsdoorsnede door het ruggenmerg. De structuur met het label 6 is de anterieure spinale slagader en de twee achterste spinale slagaders zijn gelabeld 5.

Dwarsdoorsnede van het ruggenmerg. De structuur met cijfer 6 is de anterieure spinale slagader en de twee achterste spinale slagaders zijn genummerd als 5.

Synoniemen

De medische benaming van een ruggenmerginfarct is ischemische myelopathie of myeluminfarct.

Vóórkomen

Een ruggenmerginfarct is verantwoordelijk voor slechts 1 procent van alle infarcten. Het komt dus niet zo vaak voor. In Nederland wordt het jaarlijks bij ongeveer 1000 tot 1.500 mensen vastgesteld.

Pathofysiologie en ontstaansmechanisme

Een ruggenmerginfarct. Klinkt als iets waar je in een medische thriller over leest, toch? Maar deze zeldzame aandoening kan ineens toeslaan en laat je lichaam letterlijk in de steek. De grote vraag is: wat gebeurt er precies in je ruggenmerg waardoor alles plots “uitvalt”? Tijd om dat mysterie te ontrafelen – en geloof me, het is een complex verhaal waarin bloedvaten, zenuwen en zuurstofgebrek de hoofdrol spelen.

Het ruggenmerg: je snelweg van signalen

Laten we beginnen bij de basis. Je ruggenmerg is een soort superdeluxe snelweg van zenuwbanen die door je wervelkolom loopt. Het is dé verbinding tussen je hersenen en de rest van je lichaam. Zenuwsignalen racen op en neer om ervoor te zorgen dat je spieren kunnen bewegen, je huid kan voelen en je organen weten wat ze moeten doen.

Maar die zenuwbanen kunnen alleen functioneren als ze genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen. En hier komen de bloedvaten in beeld. Je ruggenmerg wordt gevoed door een netwerk van slagaders, met de arteria spinalis anterior als grote spil in dit systeem. Dit bloedvat loopt langs de voorkant van je ruggenmerg en voorziet ongeveer twee derde van het merg van zuurstofrijk bloed. Het probleem? Dit systeem is behoorlijk kwetsbaar.

Wat gaat er mis? Het zuurstoftekort begint

Bij een ruggenmerginfarct raakt de bloedtoevoer naar je ruggenmerg verstoord. En dat betekent maar één ding: er komt te weinig zuurstof bij de zenuwcellen. Dit heet ischemie, en zenuwcellen hebben daar een enorme hekel aan. Ze kunnen namelijk niet lang zonder zuurstof overleven. Binnen enkele minuten beginnen ze af te sterven, en daarmee raakt de signaalsnelweg van je ruggenmerg compleet ontregeld.

De oorzaken kunnen variëren. De meest voorkomende boosdoeners zijn:

  • Afsluiting van de bloedvaten: Een bloedprop (trombose of embolie) blokkeert de arteria spinalis anterior of een ander toevoerend bloedvat. Dit kan ontstaan door bijvoorbeeld aderverkalking of een stolsel dat ergens anders vandaan “aan komt waaien” – zoals vanuit je hart of aorta.
  • Bloeddrukproblemen: Een extreem lage bloeddruk, bijvoorbeeld door een grote bloeding of shock, kan ervoor zorgen dat het bloed niet krachtig genoeg wordt rondgepompt. Zuurstofgebrek in je ruggenmerg is dan bijna onvermijdelijk.
  • Aorta-problemen: Bij een aneurysma (een verwijding van de grote lichaamsslagader) of een operatie aan de aorta kan de bloedtoevoer naar het ruggenmerg verstoord raken. Je moet je voorstellen dat de toevoerroute tijdelijk wordt afgesloten, met alle gevolgen van dien.
  • Ontsteking of compressie: Zeldzamer, maar mogelijk. Denk aan een ontstekingsproces dat de bloedvaten aantast of iets wat letterlijk druk uitoefent op de bloedtoevoer, zoals een tumor of hernia.

Zuurstofgebrek: zenuwcellen in paniek

Wanneer de bloedtoevoer stopt, gaat je ruggenmerg direct in crisismodus. De zenuwcellen, die afhankelijk zijn van een constante aanvoer van zuurstof en glucose, raken in de stress. Ze stoppen met functioneren, en de elektrische signalen die normaal gesproken soepel op en neer lopen, vallen stil.

De volgorde van ellende ziet er ongeveer zo uit:

  1. Ischemie: De bloedtoevoer stopt en zuurstof raakt op.
  2. Zenuwcellen stoppen ermee: Binnen enkele minuten kunnen de zenuwcellen hun werk niet meer doen.
  3. Celmembraan beschadigd: Zonder zuurstof ontstaat er energiegebrek, waardoor de balans van ionen (zoals natrium en kalium) in de cellen verstoord raakt. Het celmembraan zwelt op en raakt beschadigd.
  4. Afsterven van cellen: Als de zuurstoftekort te lang aanhoudt, sterven de zenuwcellen onherroepelijk af. En helaas, zenuwcellen die afsterven kunnen zichzelf niet meer herstellen.

Het bizarre? De zenuwbanen die zijn aangetast, bepalen welke klachten je krijgt. Meestal speelt het infarct zich af aan de voorkant van het ruggenmerg, waardoor vooral motorische functies – zoals bewegen – en pijngevoeligheid uitvallen. Het gevoel van aanraking of temperatuur kan nog intact zijn, omdat dat wordt geregeld door de achterste delen van het ruggenmerg. Je krijgt dus een vreemd soort “disconnect” in je lichaam: sommige dingen voel je nog wel, andere niet meer.

Waarom is dit zo zeldzaam?

Gelukkig is een ruggenmerginfarct zeldzaam. Waarom? Omdat je ruggenmerg goed beveiligd is door een netwerk van bloedvaten dat samenwerkt. Als één route geblokkeerd raakt, kunnen andere bloedvaten het vaak tijdelijk overnemen. Maar in sommige gevallen werkt dit systeem niet meer goed, en dan gaat het mis.

Mensen met onderliggende problemen zoals aderverkalking, hart- en vaatziekten of aortaproblemen lopen het meeste risico. Denk ook aan risicofactoren zoals roken, een hoge bloeddruk of suikerziekte – stuk voor stuk dingen die je bloedvaten kwetsbaarder maken.

Oorzaken van een ruggenmerginfarct

Een ruggenmerginfarct klinkt als iets wat alleen in medische handboeken voorkomt, maar in de praktijk kan het door verrassend veel oorzaken ontstaan. Je ruggenmerg, dat meesterlijke kabelnetwerk van zenuwbanen, is namelijk sterk afhankelijk van een constante aanvoer van zuurstofrijk bloed. Zodra daar iets misgaat – of het nu een blokkade, een knik of een daling van de bloeddruk is – begint het systeem te haperen. En dat haperen voel je. Laten we inzoomen op de belangrijkste oorzaken, want geloof me: het is een mix van verrassende triggers, verborgen gevaren en een paar risicofactoren die je misschien wel herkent.

Afsluiting van de bloedvaten: de grote boosdoener

De meest voorkomende oorzaak van een ruggenmerginfarct is simpel maar fataal: een blokkade van een bloedvat. Zie het als een wegversperring waardoor het bloed niet verder kan. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

  • Trombose (bloedstolsel): Een stolsel vormt zich in een van de slagaders die het ruggenmerg van zuurstof voorzien, meestal door aderverkalking (atherosclerose). Vette ophopingen aan de binnenkant van je bloedvaten maken de doorgang steeds smaller, tot er uiteindelijk een stolsel blijft steken. Weg zuurstof, hallo problemen.
  • Embolie (een zwevend stolsel): Soms komt een bloedprop ergens anders vandaan, bijvoorbeeld vanuit het hart of een grote slagader zoals de aorta, en belandt die in de bloedvaten van het ruggenmerg. Een soort ongewenste toerist die je bloedtoevoer volledig blokkeert.
  • Dissectie van de aorta: Klinkt spectaculair, en dat is het ook. Bij een aortadissectie ontstaat er een scheur in de wand van je aorta, waardoor bloed tussen de lagen van de vaatwand sijpelt. Dit belemmert de bloedtoevoer naar de kleine zijtakken die het ruggenmerg voeden. Vaak plotseling, pijnlijk en levensgevaarlijk.

Problemen met de aorta: het domino-effect

Je aorta is de hoofdslagader van je lichaam – de grote snelweg waar al het bloed doorheen moet. Als er iets met de aorta gebeurt, kan dat grote gevolgen hebben voor je ruggenmerg. Denk hierbij aan:

  • Aneurysma: Een verwijding van de aorta kan de bloedtoevoer naar het ruggenmerg in de knel brengen, vooral als de wand begint te scheuren. Dit gebeurt vaak bij mensen met aderverkalking of hoge bloeddruk.
  • Chirurgische ingrepen: Operaties aan de aorta – bijvoorbeeld bij een aneurysma of een bypass – kunnen tijdelijk de bloedtoevoer onderbreken. Chirurgen doen hun best om dit risico te minimaliseren, maar soms heeft het ruggenmerg toch pech.

Lage bloeddruk: te weinig kracht om rond te pompen

Je bloeddruk is als de waterdruk in een tuinslang: het moet sterk genoeg zijn om alles netjes door te laten stromen. Maar als de bloeddruk te laag wordt, komt er niet genoeg zuurstofrijk bloed bij het ruggenmerg terecht. Dit zie je vooral bij:

  • Shock: Bijvoorbeeld door groot bloedverlies, uitdroging of een hartstilstand. Je lichaam kiest dan voor overlevingsmodus en stuurt bloed vooral naar de belangrijkste organen (hersenen, hart), terwijl je ruggenmerg achteraan de rij staat.
  • Medicijnen of verdoving: Bepaalde medicijnen, zoals bloeddrukverlagers of narcosemiddelen, kunnen de bloeddruk tijdelijk verlagen. Bij gevoelige personen kan dat net genoeg zijn om problemen te veroorzaken.

Compressie: als iets letterlijk in de weg zit

Soms wordt de bloedtoevoer niet geblokkeerd door een stolsel of lage druk, maar door iets wat letterlijk tegen het bloedvat aanduwt. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Een tumor: Een gezwel dat groeit in of rondom de wervelkolom kan de bloedvaten samendrukken, waardoor het ruggenmerg niet genoeg zuurstof krijgt.
  • Een hernia: Bij een grote hernia kan een uitpuilende tussenwervelschijf de bloedtoevoer belemmeren. Zeldzaam, maar zeker mogelijk.
  • Botfragmenten: Bij een wervelbreuk kunnen kleine stukjes bot op de bloedvaten drukken, vooral na een ernstig trauma.

Ontstekingen en auto-immuunziekten: het stille gevaar

Soms zijn het niet de directe afsluitingen die het probleem veroorzaken, maar ontstekingsprocessen in de bloedvaten zelf. Bij auto-immuunziekten, zoals vasculitis, valt je eigen immuunsysteem de bloedvaten aan, waardoor ze vernauwen of zelfs volledig dichtslibben. Dit kan op termijn leiden tot zuurstofgebrek in het ruggenmerg.

Risicofactoren

Een ruggenmerginfarct komt gelukkig zelden voor, maar het risico wordt groter bij een paar bekende boosdoeners:

  • Aderverkalking: Een hoge bloeddruk, roken, overgewicht, suikerziekte… allemaal factoren die je bloedvaten minder flexibel maken en het risico op stolsels vergroten.
  • Hart- en vaatziekten: Een hartritmestoornis, hartklepafwijking of eerder doorgemaakt infarct vergroot de kans op rondzwevende bloedproppen.
  • Operaties en trauma: Zeker ingrepen aan de aorta of grote verwondingen kunnen de bloedtoevoer verstoren.

Risicogroepen

Vooral mensen tussen de 50 en 60 jaar worden getroffen, evenals diabetici. Een ruggenmerginfarct kan echter ook voorkomen bij jongere mensen die verder gezond zijn.

Symptomen van een ruggenmerginfarct

De symptomen van een ruggenmerginfarct treden meestal plotseling op en zijn vaak heftig. Doordat de bloedsomloop is verstoord, kunnen signalen niet meer via het ruggenmerg vanuit de hersenen naar de lichaamsdelen worden doorgegeven. Dan veroorzaakt allerlei klachten. De volgende symptomen kunnen optreden:

  • Pijn in de rug en soms een branderig gevoel.
  • Soms pijn in de nek of nekpijn.
  • Krachtverlies of zelfs verlamming van armen en benen, afhankelijk van waar in de wervelkolom het infarct optreedt. Hoe verder naar boven, hoe meer uitgesproken de verlamming.
  • Verminderd gevoel in de benen en/of de armen.
  • Kortademigheid als het infarct in de bovenrug optreedt.
  • Plas niet op kunnen houden (urine-incontinentie).
  • Poep niet op kunnen houden (ontlastingsincontinentie).
  • Geen verschil tussen koud en warm voelen aan armen en/of benen.
  • Moeite met het krijgen van een erectie.
  • Geen of verminderd gevoel in de schaamstreek.

Een ruggenmerginfarct is een absolute noodsituatie. Als één of meer van bovenstaande symptomen optreden, moet je 112 bellen. Want hoe langer de acute circulatiestoornis onbehandeld blijft, hoe groter de kans op blijvende schade. In het ergste geval kan een ruggenmerginfarct zelfs dodelijk zijn.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gesteld op grond van de gepresenteerde klachten, de bevindingen van de arts bij lichamelijk onderzoek, en beeldvormend onderzoek (een MRI-scan).

Vraaggesprek over je klachten

de arts zal informeren naar de klachten die je ervaart. De symptomen van een ruggenmerginfarct kunnen variëren, maar omvatten vaak:

  • Plotselinge en ernstige rugpijn
  • Zwakte of verlamming in de ledematen
  • Verlies van gevoel (sensibiliteitsstoornissen)
  • Verlies van controle over blaas en darmen
  • Problemen met lopen en balans

Lichamelijk onderzoek

Tijdens het lichamelijk onderzoek kan een arts:

  • Neurologische tests uitvoeren om zwakte, verlamming, reflexafwijkingen en gevoelsverlies te evalueren.
  • De exacte locatie van de symptomen identificeren om de mogelijke locatie van het infarct in het ruggenmerg te bepalen.

Beeldvormend onderzoek

De meest effectieve manier om een ruggenmerginfarct te diagnosticeren is door middel van beeldvormend onderzoek, met name een MRI-scan. Dit onderzoek kan helpen bij:

  • Het identificeren van de locatie en omvang van het infarct.
  • Het uitsluiten van andere oorzaken van de symptomen, zoals tumoren, hernia’s of abcessen.

Aanvullende tests

Naast de MRI-scan kunnen aanvullende tests nuttig zijn om de oorzaak van het infarct te achterhalen:

  • Bloedonderzoek: Om te controleren op onderliggende aandoeningen zoals bloedstollingsstoornissen, infecties of inflammatoire aandoeningen.
  • Lumbaalpunctie: Om cerebrospinale vloeistof te analyseren voor tekenen van ontsteking of infectie.
  • Angiografie: Om de bloedvaten die het ruggenmerg voeden in beeld te brengen en eventuele obstructies te identificeren.

Differentiaaldiagnose

Het is belangrijk om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, zoals:

  • Multiple sclerose
  • Transverse myelitis
  • Tumoren van het ruggenmerg
  • Hernia nuclei pulposi (uitgeperste tussenwervelschijf)
MRI-scan
MRI-scan / Bron: Pixabay

Behandeling van een ruggenmerginfarct

Een ruggenmerginfarct komt plotseling en zonder waarschuwing. Als de bloedtoevoer naar je ruggenmerg stopt, begint de klok direct te tikken. Elke minuut telt, want hoe langer het zuurstofgebrek aanhoudt, hoe groter het risico op blijvende schade. We hebben het hier over mogelijk verlamming, gevoelsverlies en – in het ergste geval – een volledige dwarslaesie. Snel handelen is dus geen luxe, maar een absolute noodzaak.

Ondersteunende behandeling: eerst de symptomen aanpakken

Soms is de oorzaak van het infarct duidelijk en behandelbaar – zoals bij een aortadissectie (een scheur in de aorta) of een ontsteking van de bloedvaten bij polyarteritis nodosa. In dat geval kan er gericht worden ingegrepen. Maar eerlijk is eerlijk, vaak blijft de precieze oorzaak onduidelijk of is die niet meer direct te verhelpen. Wat dan? Dan focussen artsen op ondersteunende behandeling om verdere schade te beperken en de symptomen te verlichten.

  • Bloedverdunners: De eerste stap is vaak het toedienen van antistollingsmedicatie (bloedverdunners). Denk aan heparine of andere medicijnen die ervoor zorgen dat bestaande bloedproppen oplossen en verdere stolsels worden voorkomen. Dit helpt de bloedstroom te herstellen, voor zover dat nog mogelijk is.
  • Pijnbestrijding: Een infarct in het ruggenmerg kan gepaard gaan met intense pijn. Artsen schrijven pijnstillers voor om het comfort te verhogen, zodat je wat rust kunt vinden in een verder stressvolle situatie.

Soms is het een kwestie van stabiliseren: het lichaam krijgt de kans om zichzelf te herstellen, terwijl artsen de omstandigheden zo optimaal mogelijk houden.

Operatie: ingrijpen bij een geblokkeerde slagader of bloeding

Als een beschadigde slagader of een geblokkeerd bloedvat de boosdoener is, kan een operatie nodig zijn om de bloedstroom te herstellen. Hier komt het vakmanschap van vaatchirurgen om de hoek kijken.

  • Reparatie van een slagader: Bij een aortadissectie of aneurysma kan de chirurg de beschadigde slagader herstellen of verstevigen, zodat het bloed weer normaal kan stromen. Dit kan soms het verschil maken tussen herstel en blijvende schade.
  • Trombectomie: In het geval van een bloedprop kan een trombectomie worden uitgevoerd, waarbij de blokkade operatief wordt verwijderd. Denk hierbij aan het vrijmaken van de doorstroming, zodat zuurstof weer zijn weg kan vinden naar de aangetaste delen van het ruggenmerg.

Operaties zijn niet altijd mogelijk, zeker niet bij kwetsbare patiënten, maar als ze op tijd worden uitgevoerd, kunnen ze levensveranderende schade voorkomen.

Revalidatie: van verlamming naar herstel, stap voor stap

Na de eerste acute fase begint een nieuwe uitdaging: revalidatie. Dit is geen sprint, maar een marathon, en vaak een van de belangrijkste fasen van het herstelproces. Afhankelijk van de ernst van het infarct kan dit weken, maanden of zelfs langer duren. Hier draait alles om het terugwinnen van zo veel mogelijk functies, kracht en onafhankelijkheid.

  • Fysiotherapie: Fysiotherapie staat centraal in de revalidatie. Onder begeleiding van een fysiotherapeut worden de aangetaste spieren gemobiliseerd en getraind. In het begin gaat het vaak om kleine, gecontroleerde bewegingen, maar na verloop van tijd bouwt dit zich op naar krachttraining en coördinatieoefeningen.
  • Spiertraining en beweging: Lichaamsbeweging stimuleert de neuroplasticiteit – het vermogen van je zenuwstelsel om zichzelf te herstellen en nieuwe verbindingen te maken. Zelfs als bepaalde zenuwcellen zijn uitgevallen, kunnen andere banen dit soms gedeeltelijk overnemen.
  • Hulpmiddelen: In het begin kunnen hulpmiddelen zoals een rolstoel, looprek of orthesen nodig zijn. Maar het doel blijft duidelijk: zoveel mogelijk zelfstandig functioneren. Elke kleine vooruitgang telt.

Lichaamsbeweging: de motor van herstel

Beweging is letterlijk de sleutel tot herstel. Door regelmatig en gestructureerd te oefenen, help je het ruggenmerg om zichzelf opnieuw te organiseren. Het idee is simpel: gebruik wat je nog kunt, en geef je lichaam de kans om zoveel mogelijk terug te winnen. Dit werkt op verschillende niveaus:

  • Stimulatie van zenuwbanen: Beweging stimuleert de doorbloeding en helpt de zenuwbanen die nog intact zijn beter te functioneren. Zenuwen zijn taaie rakkers – ze geven niet zomaar op.
  • Spierherstel: Verlamde of verzwakte spieren worden sterker door herhaaldelijke oefeningen, waardoor je stabiliteit en mobiliteit verbeteren.
  • Verbeteren van coördinatie: Je hersenen leren opnieuw om signalen door te sturen naar de juiste spieren. Dit gebeurt niet van de ene op de andere dag, maar door herhaling en geduld.

Zelfs als de schade onherstelbaar blijkt, kan lichaamsbeweging helpen om de klachten te verminderen en je kwaliteit van leven te verbeteren. Het is niet voor niets dat fysiotherapeuten vaak zeggen: “Gebruik het, of verlies het.”

Bepaalde oefeningen onder leiding van een fysiotherapeut / Bron: Martin Sulman m.b.v. AI Drawing Image Generator

Prognose

Het herstel hangt af van hoe snel de behandeling wordt ingezet en hoe ernstig het lichaam is getroffen door het infarct. Verlamming kan vele weken aanhouden of permanent zijn. De meeste mensen hebben een goede kans op herstel. Je kan er ook (soms forse) restklachten aan overhouden.

Complicaties

In extreme gevallen kan spinale shock optreden. Deze schade aan het ruggenmerg kan ernstige gevolgen hebben en zelfs leiden tot blijvende dwarslaesie. Dit is een onderbreking van het ruggenmerg, waardoor de zenuwbanen die door het ruggenmerg lopen afgekneld zijn.

Preventie

Gerichte preventie van een ruggenmerginfarct is niet mogelijk. Dee kans op vaatziekten kun je echter drastisch verminderen door een gezonde levensstijl. Neem de volgende maatregelen in acht:

  • Pak overgewicht aan.
  • Ga meer bewegen.
  • Ga gezonder eten.
  • Verminder alcoholgebruik of drink bij voorkeur helemaal niet.
  • Stop met roken.
  • Ga adequaat om met stress.
  • Zorg dat je voldoende slaapt.

Daarnaast is het stabiliseren van de rugspieren zinvol, bijvoorbeeld door krachtoefeningen voor de rug of sporten zoals zwemmen.

Gezond eten bereiden
Gezond eten bereiden / Bron: gpointstudio/Shutterstock.com

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een ruggenmerginfarct, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.

Gerelateerde artikelen: