Droge penis: oorzaken van een schrale penis of eikel

Last Updated on 4 april 2024 by M.G. Sulman

Een droge huid kan overal ontstaan. Van je gezicht tot je voeten, maar ook je penis of eikel. Als een jongen of man last heeft van een schrale of droge penis, dan kan hij zich er zorgen over maken. Maar wees gerust: meestal is de oorzaak niet een ernstige medische aandoening. Een droge huid op de penis is geen courante klacht van een seksueel overdraagbare aandoening (soa), zoals genitale herpes of genitale wratten. Het kan bijvoorbeeld komen doordat je je penis frequent met (een agressieve zeep) wast. Wat is de beste oplossing voor een droge penis of eikel?

Man met hand voor penis en teelballen
Een droge penis kent meerdere mogelijke oorzaken

Een droge, schrale penis

De huid van je penis is gevoelig. Een droge huid van penis en/of eikel kan ongemak veroorzaken. Je kan om verschillende redenen last krijgen van een droge penis, waaronder seks in ene te droge vagina, droge masturbatie, schurende kleding en het gebruik van een agressieve zeep. Zeep kan de penishuid uitdrogen. Dat klopt zeker als het gaat om ‘gewone’ zeep.

Een droge penis is op zichzelf meestal geen teken van een soa.

De meeste gevallen van een droge penis reageren goed op zelfzorg en/of behandeling. Huismiddeltjes, zoals het gebruik van een natuurlijke vochtinbrengende crème of het vermijden van agressieve zeep, lossen het probleem vaak al op.

Raadpleeg bij aanhoudende klachten of vermoeden van een soa, je huisarts.

Bijkomende symptomen

Een droge, schrale penis kan – afhankelijk van de oorzaak – gepaard gaan met andere symptomen, zoals:

  • strakheid van de huid (een strak gevoel)
  • schilferende huid
  • jeukende penis
  • roodheid
  • huiduitslag
  • bultjes op de penis
  • scheurtjes of kloofjes, in het ergste geval met bloed

Een droge huid kan overal op de penis voorkomen, ook op de eikel en de voorhuid.

Oorzaken van een droge penis of eikel

Hoewel het in de meeste gevallen niet duidt op iets ernstigs, kan het een teken zijn van een schimmelinfectie of een chronische huidaandoening.

Mogelijke oorzaken van een droge penis zijn:

Huidirritatie

Huidirritatie rond de penis is een relatief veel voorkomend probleem. Het kan om verschillende redenen optreden. De meest voorkomende oorzaken van irritatie zijn:

  • synthetisch ondergoed (synthetische vezels kunnen irritatiereacties geven van de gevoelige huid)
  • te strak ondergoed (het doet pijn en door wrijving kan het ook nog eens zorgen voor vervelende irritaties)
  • hygiëneproducten met bepaalde stoffen (zoals parabenen of glycerine)
  • het gebruik van latexcondooms (er zijn mensen die overgevoelig zijn voor rubber of latex, wat zich uit in jeuk of een schrijnend gevoel, eventueel gepaard met roodheid en zwelling)

Naast irritatie kun je mogelijk ook last krijgen van roodheid, zwelling of jeuk.

Teneinde het risico op een allergische huidreactie te verminderen, kun je het beste kiezen voor natuurlijke stoffen, zoals katoenen ondergoed. Draag tevens loszittende kleding.

Gebruik geen zeep bij het wassen van je penis en eikel. Zeep kan de natuurlijke balans van de huid verstoren en voor irritatie zorgen.

Als de diagnose latexallergie is gesteld, moet je elk contact met latex vermijden.

Gebruik van zeep

Bepaalde zepen kunnen uitdroging in het genitale gebied veroorzaken en de huid irriteren. De penishuid is een zeer gevoelige huid die snel reageert op chemicaliën. Gebruik weinig of geen zeep om je penis en eikel te wassen. Als je toch zeep gebruikt, spoel dan goed na met water om alle zeepresten te verwijderen. En gebruik een milde, pH-neutrale zeep.

Overmatig wassen van de penis

Het te vaak wassen van de penis kan de natuurlijke vetten van de huid verwijderen en uitdroging veroorzaken.

Langdurige en/of droge seks

Bij seksuele opwinding maakt het vrouwelijke lichaam meer vocht aan. Dan fungeert het vocht in de vagina als een ‘natuurlijk glijmiddel’. Als de vagina te weinig vocht aanmaakt, dan kan dat onder meer komen door een gebrek aan voorspel of stress. Een droge vagina zorgt ervoor dat seks mogelijk pijnlijk wordt voor zowel de vrouw als de man.

Daarnaast werkt voorvocht bij de man als natuurlijk glijmiddel. Dit vocht komt voorafgaand aan een orgasme tijdens seksuele opwinding uit de penis. Het wordt geproduceerd door de Cowperse klieren. De productie van natuurlijk vocht uit de penis kan afnemen bij langdurige seksuele activiteit, hetzij door geslachtsgemeenschap of door masturbatie.

Hoe dan ook, verminderde (natuurlijke) smering veroorzaakt wrijving en leiden tot irritatie en uitdroging. Je kunt in dat geval glijmiddel gebruiken.

Schimmelinfectie

Een schimmelinfectie op de penis wordt ook wel candida balanitis genoemd. Balanitis of eikelontsteking  duidt op een ontsteking van de eikel van de penis. De eikel staat ook bekend als glanspenis. De eikel is dan wat rood en schilferig.

Deze schimmelinfectie wordt vaak, maar niet altijd, veroorzaakt door seks met een vrouwelijke partner die een schimmelinfectie heeft. Een zogeheten vaginale schimmelinfectie. De symptomen kunnen vergelijkbaar zijn met een droge huid, waaronder roodheid, jeuk of irritatie.

Een eikelontsteking kan ook komen door een bacterie.

Spoel je eikel een paar keer per dag schoon met water. Gebruik daarbij geen zeep. Schuif daarbij de voorhuid naar achteren, zodat je de eikel goed schoon kunt spoelen. Maak een afspraak met je huisarts als de klachten na 2 weken nog niet zijn verminderd. Bij een schimmelontsteking van de penis kan een antischimmelcrème gebruikt worden. Deze koop je bij de apotheek of drogist. Bij een bacteriële eikelontsteking zal de huisarts een antibioticum-crème met fusidinezuur of metronidazol voorschrijven.1Thuisarts. Ik heb een eikelontsteking. thuisarts.nl/eikelontsteking/ik-heb-eikelontsteking (ingezien op 28-11-2023)

Huidaandoeningen

Hoewel dit zeldzamer is, kunnen huidaandoeningen die systemisch voorkomen ook de penis treffen. Veelvoorkomende dermatologische problemen die kunnen leiden tot uitdroging zijn eczeem en psoriasis. Seborrhoïsch eczeem is een type eczeem dat relatief vaak aan de penis gezien wordt. Andere huidaandoeningen die zich kunnen uiten op de penis zijn lichen sclerosus en lichen planus. Het hoeft niet altijd te zijn dat elders op het lichaam ook afwijkingen voorkomen. Deze huidaandoeningen kunnen zich ook alleen in het genitaal gebied presenteren.

Huidaandoeningen die de penis aantasten komen vaker voor bij mannen met een gevoelige huid of mannen met een familiegeschiedenis van huidaandoeningen.

Wat te doen? De arts kan een smeerseltje voorschrijven bij seborrhoïsch eczeem of genitale psoriasis.

Strakke kleding

Het gebruik van strakke kleding en het gebruik van synthetische stoffen kan leiden tot meer transpiratievocht rond de geslachtsdelen vanwege broeierigheid. Dit kan de groei van schimmels bevorderen en leiden tot een droge huid, evenals roodheid en jeuk in het gebied.

Wat te doen? Draag ondergoed op basis van natuurlijke en ademende materialen, zoals katoen. Dit om overmatig vocht te voorkomen. Kies ervoor om lossere kleding en broeken te dragen. Dit kan de luchtstroom naar het genitale gebied helpen verbeteren.

Soa’s

De huid rond je piemel kan geïrriteerd zijn, jeuken of rood zijn. Dit kan branderig voelen tijdens de seks of het plassen. Dit kan wijzen op een soa, maar het kan ook iets anders zijn.

Wat te doen? Maak bij vermoeden van een soa z.s.m. een afspraak met je huisarts.

Onvoldoende hydratatie

Net zoals de rest van het lichaam, heeft ook de huid hydratatie nodig om gezond te blijven. Onvoldoende vochtinname kan leiden tot uitdroging van de huid, inclusief de huid van de penis.

Wat te doen? Dagelijks voldoende drinken biedt soelaas!

Medicatie

Er zijn medicijnen die als bijwerking een droge huid veroorzaken. Dus ook de huid van de penis. Denk hierbij aan de volgende medicijnen:

Antihypertensiva

Bepaalde bloeddrukverlagende medicijnen, zoals diuretica (zogeheten ‘plaspillen’), kunnen leiden tot uitdroging en een droge huid.

Antihistaminica

Antihistaminica zijn middelen die allergische reacties onderdrukken. Sommige kunnen ook een droge huid veroorzaken.

Acne-medicatie

Bepaalde medicijnen die worden gebruikt om ernstige acne te behandelen, zoals isotretinoïne, staat erom bekend dat ze een droge huid en lippen veroorzaken.

Psychiatrische medicijnen

Bepaalde antidepressiva en antipsychotica kunnen als bijwerking een droge huid veroorzaken.

Chemotherapie

De conditie van je huid kan veranderen tijdens chemotherapie. Je huid kan droog en schilferig worden, en soms ook jeuken

Medicijnen voor allergieën en verkoudheid

Sommige decongestiva en antihistaminica die worden gebruikt om allergieën en klachten van verkoudheid te behandelen, kunnen uitdroging en een droge huid veroorzaken.

Zelfzorg

Hier zijn enkele algemene tips voor zelfzorg, maar het is essentieel om een arts te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en behandeling:

  1. Hydratatie:
    • Gebruik een milde, ongeparfumeerde moisturizer speciaal ontworpen voor de gevoelige huid.
    • Kokosolie kan ook dienen als een natuurlijke moisturizer.
  2. Vermijd irriterende stoffen:
    • Kies ondergoed gemaakt van ademende stoffen zoals katoen.
    • Vermijd zeep met sterke chemicaliën en parfums bij het reinigen van de penis.
  3. Goede hygiëne:
    • Was de penis dagelijks met milde (neutrale) zeep en lauw water.
    • Dep de penis voorzichtig droog in plaats van hard te wrijven.
  4. Uierzalf:
    • Uierzalf of uiercrème kan vanwege zijn hydraterende eigenschappen worden gebruikt om de huid te kalmeren en te hydrateren. Er zijn ook mensen die vaseline of Sudocrem op de penis smeren. Sudocrem beschermt, verzacht en ondersteunt het herstellend vermogen van je penishuid.
    • Breng een dunne uierzalf laag aan op een schone en droge penis.
  5. Vermijd hete baden en douches:
    • Heet water kan de huid uitdrogen. Kies voor lauw water tijdens het baden of douchen.
  6. Gebruik van glijmiddel:
    • Als je seks hebt, gebruik dan glijmiddel op waterbasis om wrijving te verminderen.
  7. Vermijd krabben:
    • Krabben aan de penis kan de huid beschadigen en het herstelproces vertragen.
  8. Gezonde levensstijl:
    • Drink voldoende water en eet gezond en gevarieerd om je algehele gezondheid en dus ook die van je piemel, te bevorderen.
Uiercrème of uierzalf / Bron: Martin Sulman

Tot slot

Hoewel een droge huid op je piemel over het algemeen geen reden tot bezorgdheid is en vaak kan worden behandeld met zelfzorg,  is het van belang om de klachten in de gaten te houden.

Raadpleeg je huisarts als de symptomen verergeren of als er nieuwe klachten optreden. Om te voorkomen dat er een droge huid en irritatie aan je piemel optreedt, is goede hygiëne belangrijk, evenals het dragen van loszittende kleding.

Heb je het vermoeden dat je een soa hebt? Dan kun je het beste naar de huisarts of de soa-poli van de GGD.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een droge penis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.