Genitale psoriasis: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 29 januari 2024 by M.G. Sulman

Genitale psoriasis is psoriasis in de schaamstreek. Deze vorm van psoriasis kan op elke leeftijd ontstaan. Het komt vaak voor. Meer dan 60% van de mensen met psoriasis heeft last (gehad) van psoriasis op of rond de geslachtsorganen. Symptomen van genitale psoriasis zijn de aanwezigheid van rode plaques met duidelijke randen. In tegenstelling tot gewone psoriasis zijn er vaak geen schilfers. Dat komt doordat deze zones vochtig zijn. Wel gaat het bijna altijd gepaard met jeuk. Deze jeuk kan soms zeer intens zijn.

Genitale psoriasis (scrotum) / Bron: Wikimedia Commons

Wat is genitale psoriasis?

Psoriasis is een auto-immuunziekte. Auto-immuun betekent dat het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf keert. Deze huidziekte heeft een genetische basis en is een chronische aandoening. Psoriasis kan overal op het lichaam ontstaan.

Genitale psoriasis ontwikkelt zich op en rond je genitale gebied. Het kan zich manifesteren op de vulva of penis. Het kan ook verschijnen op het scrotum, de liesplooien, of tussen je billen. Het tast zelden de binnenkant van de vagina aan.

Iedereen kan psoriasis krijgen, maar onderzoekers weten de exacte oorzaak anno 2024 niet. Het is niet duidelijk waarom sommige mensen met psoriasis het rond hun geslachtsdelen krijgen.

Psoriasis komt meestal in families voor, maar is niet besmettelijk. De ziekte kan effectief worden behandeld, maar kan niet genezen worden.

Symptomen van genitale psoriasis

Verschijnselen

Bij psoriasis krijg je over het algemeen plekken met wikke witte schilfers en jeuk op je huid.  De schilfers op de huid zijn vaak zo groot dat ze op schubben lijken. Het woord psoriasis is afgeleid van het Griekse psore dat ‘schub’ betekent. Wanneer het zich in het genitale gebied ontwikkelt, kunnen de plekken helderder rood zijn, maar meestal zul je de klassieke schubben van psoriasis niet zien. De roodheid van de huid kan variëren van lichtroze tot vuurrood. De huid kan enigszins schilferen. De plekken variëren in grootte.

Wanneer het voorkomt in de huidplooien, ook wel psoriasis inversa genoemd, kan de kleur meer roodachtig wit of roodachtig grijs zijn. Je huid kan barsten en pijnlijk worden en kan gaan bloeden. Wanneer het in de huidplooien voorkomt, kan psoriasis erg veel lijken op een schimmelinfectie.

Plekken op of rond de geslachtsorganen kunnen vervelende klachten geven. Genitale psoriasis kan jeuk, branderigheid en ongemak veroorzaken. Het kan zelfs pijnlijk worden.

Veel zaken kunnen de symptomen verergeren, waaronder:

  • strakke kleding / schurende kleding
  • ruw toiletpapier
  • menstruatieproducten, zoals maandverband of tampons
  • alles wat tegen je huid wrijft of wrijving veroorzaakt, waaronder seksuele activiteit
  • het gebruik van geparfumeerde producten, zoals zeep of wasmiddelen

Waar komen de plekken voor?

De plekken kunnen overal in de schaamstreek voorkomen:

Vrouwen

Bij vrouwen komt genitale psoriasis voor op de venusheuvel, grote en kleine schaamlippen, liesplooi, dijbeenplooi en de huid richting en rond anus.1Radboud UMC. Genitale psoriasis (psoriasis in de schaamstreek). https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/aandoeningen/genitale-psoriasis (ingezien op 19-9-2023)

Mannen

Bij mannen komen de plekken voor op de penisbasis, penis, eikel, balzak, liesplooi, dijbeenplooi en de huid richting en rond anus.2Radboud UMC. Genitale psoriasis (psoriasis in de schaamstreek). https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/aandoeningen/genitale-psoriasis (ingezien op 19-9-2023)

Oorzaken van genitale psoriasis

Als je psoriasis hebt, groeien je huidcellen veel sneller dan normaal. Je lichaam kan ze niet allemaal kwijtraken, dus stapelen ze zich waardoor er schilferende, rode vlekken ontstaan.

Dit gebeurt vooral omdat er een probleem is met je immuunsysteem. Normaal gesproken valt je immuunsysteem ziektekiemen aan. Als je psoriasis hebt, maakt het een fout en valt het gezonde huidcellen aan.

Genen die je erft kunnen ook een rol spelen. Erfelijke factoren spelen dus een rol bij psoriasis. Maar het hebben van psoriasis in je familie, betekent nog niet dat je het ook zult krijgen. Als je vader of moeder psoriasis heeft, dan heb je een kans van 10% om zelf de ziekte te krijgen. Hebben je beide ouders psoriasis, dan is deze kans 50%.

Eén ding staat als ene paal boven water. Je krijgt geen psoriasis tenzij ‘iets’ het triggert. Triggers zijn niet voor iedereen hetzelfde. Enkele van de meest voorkomende zijn:

Deze factoren kunnen ook opflakkeringen van psoriasis veroorzaken als je het al hebt. Het herkennen en leren omgaan met deze triggers kan je symptomen helpen verbeteren en leiden tot minder opflakkeringen.

Onderzoek en diagnose

Meestal kan een arts een diagnose stellen door gewoon naar je huid en de plekken te kijken. Soms is verder onderzoek nodig om bacteriële of schimmelinfecties uit te sluiten.

De arts kan enkele huidschilfers afschrapen of onder plaatselijke verdoving een stukje huid wegnemen voor microscopisch onderzoek (een zogeheten biopt).

Behandeling van genitale psoriasis

Zelfzorg

Als je genitale psoriasis hebt, dan kunnen de volgende tips helpen voorkomen dat de huiduitslag erger wordt:

  • Vermijd verzoringsproducten met geurstoffen of andere agressieve ingrediënten.
  • Houd het genitale gebied schoon.
  • Gebruik na het baden of douchen een zachte handdoek en dep het gebied zachtjes droog. Niet wrijven.
  • Gebruik zacht, absorberend toiletpapier.
  • Minimaliseer wrijving door het dragen van katoenen ondergoed. Vermijd strakzittend ondergoed.
  • Kies loszittende, ademende kleding.

Lokale behandeling

De arts kan een zalf of crème voorschrijven die je op de psoriasisplekken aanbrengt. Bij genitale psoriasis wordt vaak gekozen voor een milde tot matig sterke corticosteroïden (bijnierschorshormonen) of vitamine D3-afgeleiden. Sporadisch voor koolteer.

Daarnaast is het verstandig om dagelijks een vette, verzorgende crème of zalf te gebruiken. Een dergelijk indifferent middel vormt in feite de basisbehandeling. Indifferent betekent ‘geen geneesmiddelen bevattende’.

Systemische therapie

Soms zal de arts tabletten voorschrijven of medicijnen die toegediend worden via een injectie of infuus, zoals methotrexaat, ciclosporine, fumaraten en biologicals.

Prognose

De prognose van genitale psoriasis varieert, afhankelijk van verschillende factoren. Denk hierbij aan de ernst van de symptomen, de behandeling en of je behandeltrouw bent, maar ook je individuele reactie op de behandeling.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over genitale psoriasis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.