Neurogene blaas: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 19 april 2023 by M.G. Sulman

Neurogene blaas verwijst naar een blaascontroleprobleem als gevolg van ziekte of letsel van zenuwen, ruggengraat of hersenen. Symptomen zijn onder meer een overactieve blaas, aandrang tot urineren, vaak plassen, urine-incontinentie of moeite met plassen. De symptomen van een neurogene blaas, met name incontinentie, kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven. Verschillende ziekten of aandoeningen kunnen een neurogene blaas veroorzaken, waaronder ruggenmergletsel, multiple sclerose, beroerte, hersenletsel, spina bifida, perifere zenuwbeschadiging, de ziekte van Parkinson of andere neurodegeneratieve ziekten. De behandeling van een neurogene blaas is afhankelijk van de onderliggende ziekte en de klachten die je hebt, en kan worden beheerd met leefstijlveranderingen, medicijnen, operaties of andere procedures.

Blaas / Bron: Wikimedia Commons

De blaas

De blaas is een sterk rekbaar en hol orgaan in je onderbuik. Het bestaat vooral uit spierweefsel. Een van de belangrijkste taken van de blaas is het opslaan van urine (plas). De andere taak is om urine uit uw lichaam te verwijderen als reactie op signalen vanuit je ruggenmerg en hersenen.

Wat is een neurogene blaas?

De betekenis van neurogeen is ‘veroorzaakt door een zenuw’. Neurogene blaas is de term voor wat er gebeurt wanneer neurologische aandoeningen de manier beïnvloeden waarop je blaas werkt. Neurologische aandoeningen zijn problemen aan het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. Je blaas, hersenen en sluitspier (sfincter) van de blaas communiceren niet goed. Er zijn twee belangrijke soorten blaascontroleproblemen die verband houden met een neurogene blaas. Afhankelijk van de betrokken zenuwen en de aard van de schade, wordt je blaas overactief (spastisch of hyperreflexief) of onderactief (slap of hypotoon).

Vóórkomen

Neurogene blaasdisfunctie komt veel voor bij mensen met ruggenmergletsel. Het treft meer dan 90% van mensen met ruggenmergletsel. Grofweg 95% van de mensen met spina bifida heeft een neurogene blaasdisfunctie. De aandoening treft ook 50% tot 80% van de mensen met multiple sclerose (MS). Neurogene blaas treft tevens mensen die getroffen zijn door een beroerte, evenals mensen met de ziekte van Parkinson en vele andere soorten aandoeningen van het zenuwstelsel. Aandoeningen die zenuwen beschadigen, zoals vergevorderde diabetes waarbij zenuwaantasting optreedt, kunnen ook een neurogene blaas veroorzaken.

Oorzaken van een neurogene blaas

Bij kinderen kan een neurogene blaas worden veroorzaakt door een aangeboren afwijking, meestal een waarbij het ruggenmerg is betrokken, of het kan worden verkregen als gevolg van een ander probleem. De meest voorkomende oorzaken van neurogene blaas zijn:

  • trauma aan het ruggenmerg
  • hersentumor of ruggenmergtumor
  • bekkentumoren
  • diabetes
  • infecties
  • genetische zenuwproblemen
  • vergiftiging door zware metalen
  • geboorteafwijkingen die het ruggenmerg aantasten, zoals spina bifida (myelodysplasie)

Symptomen van een neurogene blaas

Mogelijke symptomen van neurogene blaas zijn:

Problemen met plassen

Je kun frequent plassen en vaak een sterke aandrang voelen om te plassen. Andere klachten zijn:

  • urine-incontinentie (niet in staat om urine onder controle te houden)
  • klein urinevolume tijdens het plassen
  • verlies van het gevoel dat de blaas vol is
  • zwakke of onderbroken urinestroom

Urineweginfectie

Een urineweginfectie kan het gevolg zijn van het te lang in de blaas vasthouden van urine. Als er steeds urine achterblijft in de blaas na het plassen geeft dit een verhoogde kans op urineweginfecties.

Nierschade

Nierschade treedt op als gevolg van hoge druk veroorzaakt door ophoping van urine in de blaas.

Nierstenen

Symptomen van nierstenen zijn onder meer:

  • ernstige pijn bij de zijkant en achterkant van het lichaam, direct onder de ribben
  • pijn die zich uitbreidt naar de lies en onderbuik
  • bloed in de urine
  • koorts en koude rillingen: dit duidt op een urineweginfectie veroorzaakt door obstructie (verstopping) van de urineleider, door een niersteen die in de urineleider geklemd zit
Niersteen van 5 mm
Niersteen van 5 mm / Bron: Wikimedia Commons

Complicaties van een neurogene blaas

Het volgende wordt vaak in verband gebracht met een neurogene blaas:

  • Urineverlies treedt vaak op wanneer de spieren die de urine vasthouden niet de juiste boodschap krijgen.
  • Urineretentie (het onvermogen om de blaas volledig of gedeeltelijk te legen) vindt plaats als de spieren die de urine vasthouden niet de boodschap krijgen dat het tijd is om te plassen.
  • Schade aan de kleine bloedvaten in de nier kan optreden als de blaas te vol raakt en de urine in de nieren terechtkomt. Dit veroorzaakt extra druk en kan leiden tot bloed in de urine.
  • Infectie van de blaas, urineleiders of nieren is vaak het gevolg van urine die te lang wordt vastgehouden voordat deze het lichaam verlaat.

Onderzoek en diagnose

De arts zal informeren naar je klachten. Als de arts vermoedt dat je een neurogene blaas hebt, zal hij of zij je hersenen, ruggenmerg en blaas willen controleren. De arts zal je medische voorgeschiedenis bekijken en een lichamelijk onderzoek doen. Eventuele andere tests zijn:

  • Röntgenfoto’s van de wervelkolom, de hersenen, de nieren en de blaas.
  • Cystoscopie: een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas om te controleren op structuurveranderingen of blokkades, zoals tumoren of stenen.
  • Urodynamisch onderzoek: een onderzoek naar de functie van de lage urinewegen (blaas en afsluitmechanisme).

Behandeling van een neurogene blaas

Behandeling voor neurogene blaas hangt af van de oorzaak. Het is gericht op het voorkomen van nierschade en kan onder meer het volgende omvatten:

  • Medicijnen.
  • Regelmatig de blaas ledigen met een katheter.
  • Preventieve antibiotica om de kans op een infectie te verminderen.
  • Een sfincterprothese: een kunstmatige blaassluitspier die de urinebuis gesloten houdt totdat u wilt plassen.
  • Chirurgie om stenen of blokkades te verwijderen.
  • Botox-injecties in de blaasspier.
  • Plaatsing van een elektrisch apparaat om de blaasactiviteit te stimuleren of te vertragen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een neurogene blaas, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.