Last Updated on 30 januari 2024 by M.G. Sulman
Auto-immuun ooforitis is een zeldzame aandoening waarbij het eigen immuunsysteem van je lichaam de eierstokken aanvalt. Dit leidt tot ontstekingen, atrofie (verschrompeling) en fibrose (littekenvorming) in de eierstokken. Deze veranderingen kunnen de normale werking van de eierstokken verstoren, waardoor ze niet goed kunnen functioneren. Deze auto-immuun aandoening ontstaat als gevolg van primaire ovariële insufficiëntie (POI), waarbij de reproductieve en hormonale functies van de eierstokken vroegtijdig stoppen, meestal vóór de leeftijd van 40 jaar. Als de menstruatie vóór je veertigste jaar plotseling stopt, terwijl het eerder normaal was, ben je mogelijk te vroeg in de overgang. Dit fenomeen staat bekend als ‘primaire ovariële insufficiëntie’ (POI) of ‘prematuur ovarieel falen’ (POF). De vroege overgang treedt op omdat de eierstokken niet langer normaal functioneren.
Wat is de betekenis?
De term “auto-immuun oophoritis” verwijst naar een aandoening waarbij het immuunsysteem van het lichaam zichzelf richt tegen de eierstokken. Oophoritis verwijst naar ontsteking van de eierstokken. In auto-immuunziekten zoals deze, ziet het immuunsysteem normale lichaamseigen weefsels als vreemde indringers en valt het deze aan. Bij auto-immuun oophoritis leidt deze aanval tot ontstekingen en schade aan de eierstokken, wat uiteindelijk de normale functie ervan kan verstoren.
Symptomen van auto-immuun oophoritis
Mogelijke tekenen en symptomen van auto-immuun oophoritis zijn:
- Amenorroe:
- Primaire amenorroe: Geen menstruatie die nog nooit eerder heeft plaatsgevonden.
- Secundaire amenorroe: Menstruatie begon bij de puberteit, maar stopte later plotseling.
- Onvruchtbaarheid:
- Moeilijkheden om zwanger te worden.
- Symptomen gerelateerd aan cysten in de eierstokken:
- Krampen
- Opgeblazen gevoel
- Algemene symptomen:
- Misselijkheid
- Braken
- Geslachtshormoontekort
- Opvliegers
- Pijn in de onderbuik
- Algemene ziekteverschijnselen:
- Andere mogelijke symptomen:
- Symptomen geassocieerd met andere auto-immuunziekten:
- Auto-immuun oophoritis kan gepaard gaan met symptomen die verband houden met andere auto-immuunziekten die naast elkaar bestaan.
Oorzaak van auto-immuun-oophoritis
De exacte reden waarom auto-immuun-oophoritis optreedt, is anno 2024 nog niet bekend. Wat wel bekend is, is dat het vaak samenhangt met andere auto-immuunziekten zoals lupus, pernicieuze anemie, myasthenia gravis, en het auto-immuun-endocrinopathiesyndroom type I en type II. Deze ziekten kunnen gelijktijdig voorkomen omdat ze allemaal auto-immuunziekten zijn, wat wordt aangeduid als polyauto-immuniteit.
Er zijn onderzoeken die suggereren dat blootstelling aan bepaalde omgevingsinvloeden een rol kan spelen bij het ontstaan van deze aandoening. Denk hierbij aan contact met chemische stoffen zoals vinylchloride, metalen, mycotoxinen en organische verbindingen. Deze factoren kunnen mogelijk bijdragen aan het ontstaan van auto-immuunziekten, maar het is belangrijk op te merken dat dit aspect anno 2024 nog steeds onderwerp is van lopend onderzoek.
Onderzoek en diagnose
De diagnose van auto-immuun oophoritis bestaat uit verschillende stappen:
Bloedtest
Een bloedtest wordt uitgevoerd om anti-steroïde of anti-ovariële antilichamen te vinden, die ontstaan als reactie op eerdere infecties. Deze antilichamen kunnen zich aan de eierstokken binden en onvruchtbaarheid veroorzaken.
Bekken-echo’s
Door bekken-echo’s te maken, kan worden gezocht naar vergrote cystische eierstokken, wat een teken kan zijn van auto-immuun oophoritis.
Andere tests
Soms is een biopsie (weekselonderzoek) nodig om de diagnose te bevestigen. Tevens kunnen andere tests worden uitgevoerd om andere problemen uit te sluiten die verband houden met primaire ovariële insufficiëntie (POI).
Behandeling van auto-immuun oophoritis
De behandelingsmogelijkheden voor auto-immuun-oophoritis zijn momenteel beperkt. Vaak krijgen getroffen hormoonsubstitutie of corticosteroïden voorgeschreven om de immuunreacties te onderdrukken. Het doel hiervan is om de normale hormonale balans te handhaven.
Vrouwen met auto-immuun-oophoritis hebben niet alleen medische zorg nodig, maar ook emotionele steun.
Het behandelen van eventuele andere auto-immuunziekten is ook belangrijk voor de algehele gezondheid.
Prognose
De vooruitzichten voor auto-immuun-oophoritis zijn lastig te voorspellen vanwege de zeldzaamheid van deze aandoening. Sommige patiënten kunnen echter positieve resultaten zien, met periodieke normale ovulatie. Dit betekent dat ze na behandeling weer normaal kunnen menstrueren en zelfs zwanger kunnen worden. De reactie op behandeling kan echter sterk variëren.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over auto-immuun-oophoritis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
