Last Updated on 26 augustus 2023 by M.G. Sulman
Het syndroom van Dressler is een vorm van pericarditis, een ontsteking aan het hartzakje, een dubbel vlies omheen het hart. Onbehandeld kan deze ontsteking leiden tot littekenvorming, verdikking en spierverstrakking van het hart, wat levensbedreigend kan zijn. De behandeling van het syndroom van Dressler bestaat uit het toedienen van hoge doses aspirine of andere ontstekingsremmende medicijnen.
Syndroom van Dressler
Het syndroom van Dressler is een soort pericarditis, of een ontsteking van de zak rond de buitenkant van je hart. Een hartaanval of ander type hartbeschadiging kan een reactie van het immuunsysteem veroorzaken die leidt tot het syndroom. Een snelle behandeling is belangrijk. Het duurt enkele weken om te herstellen.
Synoniemen
Het syndroom van Dressler of Dressler-syndroom wordt ook post-pericardiotomiesyndroom, post-myocardinfarctsyndroom of post-cardiaal letselsyndroom genoemd. Dit komt omdat de aandoening doorgaans optreedt na een hartoperatie, een hartinfarct (hartaanval) of een blessure. Men neemt aan dat het syndroom optreedt wanneer het immuunsysteem overmatig reageert op één van deze gebeurtenissen.
Naamgeving
Het syndroom is vernoemd naar Dr. William Dressler (1890-1969), een Joods-Amerikaanse cardioloog. Hij identificeerde deze aandoening in 1956 en noemde het het ‘post-myocardial-infarction syndrome’. Hij deelde zijn ontdekkingen in een publicatie uit 1959.1W. Dressler, ‘The post-myocardial-infarction syndrome: a report on forty-four cases‘, gepubliceerd in januari 1959 in Archives of Internal Medicine; 103(1): pagina’s 28–42.
Vóórkomen
Het syndroom van Dressler komt zelden voor, mogelijk vanwege de medische vooruitgang bij de behandeling van hartaanvallen. Slechts 0,1% van de mensen die een hartaanval krijgen, wordt getroffen door het Dressler-syndroom.
Symptomen van het Dressler-syndroom
De symptomen van het syndroom van Dressler kunnen variëren, maar kunnen onder andere omvatten:
- Pijn in de borstkas
- Moeheid
- Zich niet lekker voelen
- Kortademigheid, vooral bij plat liggen
- Koorts
- Snelle hartslag
- Hartkloppingen
- Zwakte
- Pijn in de gewrichten
- Verminderde eetlust
- Algehele malaise: Onwel voelen, mogelijk gepaard gaand met spierpijn.
Oorzaak van het syndroom van Dressler
Deskundigen vermoeden dat het syndroom van Dressler wordt veroorzaakt door de reactie van het immuunsysteem op hartschade. Het lichaam reageert op het beschadigde weefsel door immuuncellen en eiwitten (antilichamen) te sturen om het getroffen gebied op te ruimen en te repareren. Soms veroorzaakt deze reactie een ontsteking in het hartzakje.
Mogelijke triggers van het Dressler-syndroom zijn onder meer:
- Hartaanval (myocardinfarct).
- Hartoperatie.
- Invasieve procedures, zoals hartablatie of implantatie van een pacemaker.
- Borstletsel of trauma.
Complicaties
De reactie van het immuunsysteem die het syndroom van Dressler veroorzaakt, kan ook leiden tot vochtophoping in de weefsels rond de longen. Dit wordt ‘pleurale effusie’ genoemd.
In zeldzame gevallen kan het syndroom van Dressler ernstiger complicaties veroorzaken, waaronder harttamponade en constrictieve pericarditis.
Harttamponade is een aandoening waarbij er vocht tussen het beschermende vliesje of zakje van het hart komt (pericardiale effusie). De vloeistof kan druk uitoefenen op het hart, waardoor het harder moet werken en het vermogen om bloed efficiënt rond te pompen wordt verminderd.
Constrictieve pericarditis is een aandoening waarbij het hartzakje verlittekent en samentrekt, waardoor het hart belemmerd wordt in zijn pompfunctie. Terugkerende of chronische ontstekingen kunnen ervoor zorgen dat het hartzakje dik wordt of littekens krijgt. De littekens kunnen het vermogen van het hart om bloed rond te pompen verminderen.
Onderzoek en diagnose
De arts kan vermoeden dat er sprake is van het syndroom van Dressler op basis van je klachten, je medische geschiedenis en de resultaten van het lichamelijk onderzoek. Omdat deze aandoening vrij zeldzaam is, zullen artsen echter vaak niet direct aan het syndroom van Dressler denken als mogelijke verklaring voor de klachten en afwijkingen. Aanvullend onderzoek, zoals bloedtests, een elektrocardiogram (ECG) en beeldvormend onderzoek, zijn nodig om de diagnose te bevestigen.
Behandeling van het syndroom van Dressler
Het syndroom van Dressler wordt het best behandeld met een hoge dosis aspirine. In sommige hardnekkige gevallen kunnen corticosteroïden worden gebruikt, maar deze hebben niet de voorkeur en worden vermeden in de eerste maand vanwege het verhoogde risico op verminderde genezing van de hartventrikels, wat kan leiden tot een verhoogde kans op ventriculaire ruptuur. Dit is een scheur of breuk in de wand van de hartkamer, hetgeen kan leiden tot levensbedreigende complicaties zoals een bloeding in de omringende weefsels.
Andere ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s), hoewel vroeger gebruikt om het syndroom van Dressler te behandelen, worden thans minder aanbevolen en moeten worden vermeden bij patiënten met ischemische hartziekte. Ischemische hartklachten zijn klachten van het hart die ontstaan doordat de bloedtoevoer naar de hartspier zelf onvoldoende is. Een bepaalde NSAID, indomethacine genaamd, kan nieuwe collageenvorming remmen, wat het genezingsproces van het beschadigde gebied na het infarct kan belemmeren.
Andere NSAID’s zouden alleen moeten worden gebruikt bij gevallen waarin aspirine geen effect heeft.
Heparine moet worden vermeden omdat het kan leiden tot bloeding in het hartzakje, wat tamponade kan veroorzaken. Heparine is een medicijn dat ervoor zorgt dat bloed minder makkelijk samenklontert (antistollingsmedicijn). De enige situatie waarin heparine gebruikt zou kunnen worden bij pericarditis is bij gelijktijdig acuut myocardinfarct, om verdere vorming van bloedstolsels te voorkomen.
Prognose
De vooruitzichten voor het syndroom van Dressler zijn over het algemeen gunstig. Doch het hangt wel af van hoe snel de aandoening wordt gediagnosticeerd en behandeld. Langdurige follow-up wordt over het algemeen aanbevolen vanwege het risico op complicaties, zoals harttamponnade, die fataal kunnen zijn.
Iemand die een episode van het syndroom van Dressler heeft gehad, loopt een groter risico om nog een episode te krijgen. Dat wordt ‘recidief’ (terugkeer) genoemd.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het syndroom van Dressler, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
