Last Updated on 28 februari 2024 by M.G. Sulman
Het syndroom van Eagle is een verzameling symptomen, veroorzaakt door een vergroeiing, vervorming of verkalking van een botuitsteeksel van het slaapbeen, de zogenaamde ‘processus styloideus’. Deze drukt daardoor op nabijgelegen structuren, waardoor klachten optreden. Het gaat om keelpijn, halspijn en nekpijn, uitstralend naar het oor. Het Eagle-syndroom moet altijd worden vermoed wanneer de pijn eenzijdig is (dus alleen links of rechts optreedt), en niet reageert op pijnstillers.
Inhoud
Wat is het syndroom van Eagle?
In het Nederlands wordt het Angelsaksische ‘Eagle-syndrome’ vertaald als ‘Eagle-syndroom’ of ‘syndroom van Eagle’.
Verzameling symptomen
Het syndroom van Eagle is een zeldzame aandoening die vaak (maar niet uitsluitend) wordt gekarakteriseerd door een plotselinge scherpe zenuwpijn, zoals pijn in het kaakbot en kaakgewricht, de achterkant van de keel en de basis van de tong, bij slikken, het bewegen van de kaak of het draaien van de nek. De aandoening wordt veroorzaakt door een verlenging van de processus styloideus of een verkalking van het ligamentum stylohyoideum. Beide interfereren met het functioneren van aangrenzende gebieden in het lichaam, waardoor pijn ontstaat.
Wat is het processus styloideus en het ligamentum stylohyoideum?
De pijn is dus afkomstig van problemen met het processus styloideus of het ligamentum stylohyoideum. Het processus styloideus is een klein, puntig bot net onder je oor. Het ligamentum stylohyoideum verbindt het met het tongbeen in je hals.
Naamgeving
Het syndroom is genoemd naar de Amerikaanse KNO-arts Watt Weems Eagle, die het voor de eerste beschreef in 1937.
Vóórkomen
In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 250 mensen de diagnose ‘syndroom van Eagle’ of ‘Eagle syndroom’.
Wie krijgt het?
Hoewel het mensen van beide geslachten en alle leeftijden kan treffen, komt het vaker voor bij vrouwen tussen de 40 en 60 jaar.
Symptomen van het Eagle syndroom
Waaier aan klachten
Het Eagle syndroom kan een waaier aan klachten geven. Het vaststellen van een oorzakelijk verband tussen de klachten en een afwijking van processus styloideus / ligamentum stylohyoideum kan een uitdaging zijn.
De pijn kan zich ontwikkelen na verwijdering van de keelamandelen (tonsillectomie), vermoedelijk als gevolg van vervorming van de lokale anatomie na een operatie. Het syndroom komt echter ook voor bij personen die in dat gebied geen operatie hebben ondergaan.
Twee hoofdsubtypen
Het syndroom kan worden onderverdeeld in twee hoofdsubtypen:
- klachten door compressie van hersenzenuwen
- klachten door compressie van de halsslagader
Inklemming of compressie van de hersenzenuw
Mensen met het syndroom van Eagle kunnen symptomen hebben die verband houden met compressie en irritatie van hersenzenuwen in de regio (hersenzenuwen V, VII, IX en X), waaronder:
- gezichtspijn bij het draaien van het hoofd
- problemen met slikken (dysfagie)
- vreemd lichaam sensatie (gevoel dat er iets in de keel zit)
- benauwdheid1Ansari SH, Nilakantan A, Dutta A. ELONGATED STYLOID PROCESS SYNDROME (EAGLE’S SYNDROME). Med J Armed Forces India. 1994 Oct;50(4):301-302. doi: 10.1016/S0377-1237(17)31093-6. Epub 2017 Jun 27. PMID: 28769221; PMCID: PMC5529782.
- pijn bij het uitsteken van de tong
- zwakte van de tong
- verandering in stem / hese stem
- intermitterend verlies van smaak, droge mond of gevoel van hypersalivatie (overmatige speekselvloed)
- tinnitus (oorsuizen) of oorpijn in één of beide oren
- pijn uitstralend van het gezicht naar de kaak en/of nek
- keelpijn aan één kant
- pijn aan de hals (halspijn)
- keelpijn of geïrriteerde keel
- pijn bij slikken
- keelschrapen
- stijve nek
- pijn in de bovenkaak en/of onderkaak
- gevoel dat het eten niet goed zakt
- oorpijn
- disfunctionele afscheiding van slijm en enzymen2Westbrook AM, Kabbaz VJ, Showalter CR. Eagle’s syndrome, elongated styloid process and new evidence for pre-manipulative precautions for potential cervical arterial dysfunction. Musculoskelet Sci Pract. 2020 Dec;50:102219. doi: 10.1016/j.msksp.2020.102219. Epub 2020 Jul 25. PMID: 32891576.
Bij palpatie van de processus styloideus zullen de symptomen normaal gesproken verergeren.
Compressie van de halsslagader
Compressie van de halsslagader kan vasculaire/ischemische symptomen veroorzaken, evenals pijn langs de slagader naar het verzorgingsgebied, waaronder:
- bewustzijnsverlies
- pijn uitstralend van het gezicht naar de oogkas
- pijn rond het oog
- pijn aan het oog (oogpijn)
- problemen met het gezichtsvermogen
- syncope (flauwvallen)
- halsslagaderdissectie (zelden)
- vaatpijn onder de naam: carotidynia: de pijn straalt uit achter het oog en naar de bovenkaak, het oor, het achterhoofd en langs de nek naar de arm
- pariëtale pijn
Complicaties
In zeldzame gevallen kan het verlengde processus styloideus druk uitoefenen op de interne halsslagaders aan weerszijden van je hals. Deze druk kan een beroerte veroorzaken. Zoek onmiddellijk spoedeisende hulp als je plotseling één of meer van deze symptomen ervaart:
- hoofdpijn
- zwakheid
- verlies van evenwicht
- veranderingen in het gezichtsvermogen
- verwardheid
Oorzaken
Het syndroom van Eagle wordt veroorzaakt door ofwel een ongewoon lang processus styloideus of een verkalkt (gecalcificeerd) ligamentum stylohyoideum. Het is anno 2024 nog niet precies bekend wat hiervan de oorzaak is.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Het diagnosticeren van het syndroom van Eagle is geen sinecure, omdat de symptomen overeenkomen met veel andere aandoeningen. De arts zal na ene vraaggesprek over je klachten waarschijnlijk beginnen met het voelen van je hoofd en hals op tekenen van een ongewoon lang processus styloideus.
Beeldvormend onderzoek
Een CT-scan of röntgenfoto kan het gebied rond de processus styloideus en het ligamentum stylohyoideum in beeld brengen.
KNO-arts
Je wordt mogelijk doorverwezen naar een KNO-arts, die andere aandoeningen kan uitsluiten die de symptomen kunnen veroorzaken.
Behandeling van het syndroom van Eagle
Het Eagle-syndroom wordt vaak behandeld door het processus styloideus met een operatie te verkorten. Het kan zijn dat de chirurg je amandelen moet verwijderen om zodoende toegang te krijgen tot het processus styloideus. De chirurg kan ook een toegang maken via een opening in je hals, maar dit laat meestal een groot litteken achter.
Endoscopische chirurgie is ook een veel voorkomende behandelingsoptie voor het syndroom van Eagle. Endoscopische chirurgie is veel minder ingrijpend dan traditionele chirurgie, met een sneller herstel en minder risico’s.
Als je andere aandoeningen hebt die een operatie riskant maken, kunnen de symptomen onder controle gehouden worden met verschillende soorten medicatie, waaronder:
- vrij verkrijgbare of voorgeschreven niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), zoals ibuprofen of naproxen
- antidepressiva, vooral tricyclische antidepressiva
- anticonvulsiva
- corticosteroïden
- plaatselijke verdoving
Video over operatieve ingreep
Prognose
Het syndroom van Eagle kan gemakkelijk worden behandeld met een operatie of medicatie. De meeste mensen herstellen na een operatie volledig zonder restklachten.
Zonder operatie, is het syndroom een chronische aandoening. Met medicatie kunnen de symptomen verbeteren, maar het is onwaarschijnlijk dat ze volledig verdwijnen.
Het syndroom van Eagle is geen progressieve ziekte en zal geen andere medische aandoeningen veroorzaken. Sommige mensen merken echter dat de pijn na verloop van tijd erger wordt of zich uitbreidt naar andere delen van het lichaam.
Leven met chronische pijn kan ook depressie, angst en relatieproblemen veroorzaken.
Preventie
Preventie van het Eagle-syndroom is niet echt mogelijk. Dot komt doordat het meestal het gevolg is van genetische factoren of anatomische variaties die buiten je controle liggen. Je kan het niet beïnvloeden. Het proces van botvergroeiing of -verkalking treedt meestal op als onderdeel van de normale groei en ontwikkeling en kan dus niet worden voorkomen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het syndroom van Eagle, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
